ΨΧ06 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑ 3 : ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ ΨΧ06 ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΦΗΒΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑ 3 : ΣΚΕΨΗ ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ Δρ. Πήλιος Σταύρου Κλινικός Ψυχολόγος

Piaget Ποιοτική αλλαγή της νοητικής ικανότητας Όχι ποσοτική Από τις συγκεκριμένες λογικές πράξεις στις τυπικές λογικές πράξεις Από το «πραγματικό» στο «πιθανό»

Piaget Κατανόηση προτασιακής λογικής Συμβιβασμός με την έννοια της πιθανότητας και της πεποίθεσης Πειραματικές δοκιμασίες με εφήβους και μη-εφήβους

Βασικά κριτήρια τυπικής λογικής σκέψης Βασικά κριτήρια τυπικής λογικής σκέψης Διάρκεια: συνεχίζεται με την πάροδο του χρόνου Αντίσταση σε αντίθετες υποδείξεις Συγκεκριμένη μεταβίβαση: η ικανότητα επίλυσης προβλήματος παραμένει ανεπηρέαστη

Βασικά κριτήρια τυπικής λογικής σκέψης Βασικά κριτήρια τυπικής λογικής σκέψης Μη συγκεκριμένη μεταβίβαση: εφαρμογή της γνώσης σε άλλο τομέα Αναγκαιότητα: η έννοια της συνέχειας σε φυσικά αντικείμενα και υλικά

Θεωρία επεξεργασίας πληροφοριών Επηρεασμός από την επιστήμη των υπολογιστών Περιοχές ενδιαφέροντος Ταχύτητα επεξεργασίας Προσοχή Οργάνωση Μνήμη εργασίας Μεταγνώση

Προσοχή και μνήμη Πρόοδος σε : Επιλεκτική προσοχή Πολλαπλή προσοχή Μνήμη εργασίας (διεκπεραίωση έργου) Μακρόχρονη μνήμη

Λοιπές περιοχές Μεγαλύτερη ταχύτητα στην επεξεργασία πληροφοριών Σχεδιασμός στρατηγικής σε ένα πρόβλημα Αύξηση όγκου εισερχόμενων πληροφοριών  ικανότητα μεταγνώσης

Συμπέρασμα Οι ικανότητες αυτές αναπτύσσονται μεμονωμένα και όχι συνδυαστικά και επηρεάζονται από εξωτερικούς παράγοντες (μαθησιακό περιβάλλον, επικοινωνία με ενήλικες). (Demetriou et al., 2002)

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Elkind (1967) Απελευθέρωση από τον παιδικό εγωκεντρισμό Επικέντρωση ΚΑΙ στη σκέψη των άλλων Βάση του εφηβικού εγωκεντρισμού

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Δυσκολία διαφοροποίησης προσωπικού και μη προσωπικού συλλογισμού  «ο άλλος σκέπτεται ότι σκέπτομαι εγώ» Έννοια του φανταστικού ακροατηρίου Συνδεόμενες συμπεριφορές: απομόνωση, εμμονική επένδυση στην εμφάνιση

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Έννοια του προσωπικού μύθου Η ιδέα της μοναδικότητας Η ιστορία του Εγώ Φαντασιώσεις παντοδυναμίας και αθανασίας Προστασία της εύθραυστης αυτοεικόνας

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Διαμόρφωση εντυπώσεων Κύρια στοιχεία (Steinberg, 2008) Σταδιακή διαφοροποίηση των εντυπώσεων Λιγότερο εγωκεντρική η σκέψη

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Διαμόρφωση εντυπώσεων Κύρια στοιχεία (Steinberg, 2008) Χρήση συναγωγής/συμπεράσματος Εντυπώσεις πιο οργανωμένες και σύνθετες

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Ανάληψη προοπτικής (Selman, 1980) Ανάληψη ρόλων Ενσυναίσθηση Ηθικός συλλογισμός

Κοινωνιογνωστική ανάπτυξη Ανάληψη προοπτικής (Selman, 1980) Επίλυση διαπροσωπικών προβλημάτων Αυτογνωσία

Τα στάδια του Selman Υποκειμενική ανάληψη προοπτικής (5-9 ετών) Διαφορετική κοινωνική προοπτική από τη δική μου Αμοιβαία ανάληψη προοπτικής (7-12 ετών) Μπορούν να σκεφθούν και τη δική μου προοπτική

Τα στάδια του Selman Προοπτική τρίτου προσώπου (10-15 ετών) Σε βάθος ανάληψη προοπτικής (15+ ετών) Αφηρημένο επίπεδο ανάληψης διαπροσωπικής προοπτικής Συντονισμός με προοπτικές του κοινωνικού συνόλου

Ηθική ανάπτυξη Ορισμός Η ηθική ανάπτυξη περιλαμβάνει την εξέλιξη των πεποιθήσεων των ανθρώπων σχετικά με το σωστό ή το λάθος, καθώς και την ανάπτυξη προκοινωνικών χαρακτηριστικών όπως η ειλικρίνεια και ο σεβασμός (Fung & Smith, 2010).

Ηθική σκέψη Piaget (1932) Ηθικός ρεαλισμός (μικρά παιδιά) Βασίζεται στην αντικειμενική πραγματικότητα Τι είναι το χειρότερο να σπάσεις 2 ποτήρια ή 5 ποτήρια ;

Ηθική σκέψη Piaget (1932) Ηθική της συνεργασίας (8-12 ετών) Εκτίμηση της πρόθεσης παρά των συνεπειών Kohlberg (1981, 1984) Εξαπάτηση ή απογοήτευση ; (Το δίλλημα του Χάιντς)

Το δίλλημα του Χάιντς Κάπου στην Ευρώπη, μια γυναίκα πέθαινε, κι ο μόνος τρόπος να σωθεί η ζωή της ήταν να της χορηγηθεί ένα φάρμακο το οποίο είχε πρόσφατα ανακαλύψει ένας φαρμακοποιός στην ίδια πόλη. Ο φαρμακοποιός χρέωνε το φάρμακο δέκα φορές περισσότερο απ’ όσο του κόστιζε.

Το δίλλημα του Χάιντς Ο Heinz, ο άντρας της άρρωστης γυναίκας, δανείστηκε όσα περισσότερα χρήματα μπορούσε, αλλά δεν κατάφερε να συγκεντρώσει ολόκληρο το ποσό, παρά μόνο τα μισά απ’ τα χρήματα που κόστιζε το φάρμακο. Ο Heinz εξήγησε στον φαρμακοποιό ότι η γυναίκα του πέθαινε και του ζήτησε να του πουλήσει το φάρμακο φθηνότερα ή να του επιτρέψει να τον πληρώσει αργότερα.

Το δίλλημα του Χάιντς Ο φαρμακοποιός, όμως, αρνήθηκε, και ο Heinz, απελπισμένος, διέρρηξε το κατάστημα για να κλέψει το φάρμακο ώστε να σώσει τη γυναίκα του. Ποιο είναι το ηθικά σωστό για τον Heinz ;

Ηθική σκέψη Κριτική στον Kohlberg Καλύτερα να είχαν χρησιμοποιηθεί καταστάσεις της πραγματικής ζωής Ποια η σχέση του ηθικού συλλογισμού με την πραγματική συμπεριφορά ;

Ηθική σκέψη Στο παράδειγμα του Χάιντς επικρατεί ο προσανατολισμός της φροντίδας  η μη εγκατάλειψη κάποιου που βρίσκεται σε ανάγκη (Gilligan) Γυναίκες : προοπτική της φροντίδας Άνδρες : προοπτική του πλαισίου δικαίου

Πολιτική σκέψη Adelson & O’Neill (1966) Ποιος είναι ο σκοπός των νόμων ; 12 ετών: Για να μη σκοτώνει ο ένας τον άλλον 16 ετών: Είναι κατευθυντήριες γραμμές για τους ανθρώπους. Τι είναι σωστό και τι είναι λάθος.

Πολιτική σκέψη Ηθική σχετικότητα Σε ένα πρόβλημα υπάρχουν περισσότερες από μία λύσεις Ιδεολογία: συστηματική και συνεκτική σειρά πεποιθήσεων Εμφάνιση στην ύστερη εφηβεία