Immanuel Kant Αξιολογική θεμελίωση της πολιτικής Μεταφυσική των ηθών (1797) Διένεξη των σχολών (1798) Αξίες: ελευθερία, ισότητα, αξιοπρέπεια, δίκαιο της ανθρωπότητας Όροι: ειλικρινής επικοινωνία, δημοσιότητα, κριτική

Ι. Καντ Κοινωνία βάσει γενικής νομοθεσίας Ρεπουμπλικανική ή διαφωτισμένη πολιτική κοινωνία – παγκοσμιότητα, ειρήνη Διαφωτισμένη πολιτική και κριτική επιστημολογία Δικαιώματα της ανθρωπότητας Σχέση ηθικής και ευδαιμονίας στην πολιτική Δημόσια και ειλικρινής επικοινωνία Μετάβαση από κοινωνία εγωιστών σε κοινότητα ηθικών κριτηρίων (φορμαλισμός δικαίου)

Φιλοσοφία της ιστορίας Ιδέα για μια γενική ιστορία με πρόθεση κοσμοπολίτικη (1784) Ανάπτυξη των δυνάμεων/ικανοτήτων της ανθρώπινης φύσης στην ιστορία Πρόθεση της φύσης – Αντικοινωνική κοινωνικότητα Εγωιστική και ανταγωνιστική φύση οδηγεί σε γενικούς κανόνες (αστικό σύνταγμα) Ζήτημα κοινωνικής συνοχής

ΘΜτΗ Θεμελίωση της μεταφυσικής των ηθών (1785) Διάκριση υποθετικών και κατηγορικών προστακτικών Κατηγορική προστακτική: πράττε μόνο σύμφωνα με ένα τέτοιο γνώμονα που μπορεί να γίνει καθολικός νόμος

ΘΜτΗ Καθολικότητα νόμου – Φύση Διάκριση από τη Φιλοσοφία της Φύσης (εμπειρικοί νόμοι) Μεταφυσική των ηθών (πρακτικός νόμος) Διάκριση από την Υπερφυσική Κάθε έλλογο ον ως αυτοσκοπός και όχι ως μέσο για κάποιον άλλον σκοπό – αξιοπρέπεια – Η ανθρωπότητα ως αυτοσκοπός

ΘΜτΗ Ιδέα ότι η θέληση κάθε έλλογου όντος είναι ένας καθολικός νομοθέτης Αφαίρεση από συμφέροντα, ευδαιμονία, ροπές, τάσεις, ανάγκες Το Κράτος των σκοπών Κράτος: συστηματική ένωση διαφόρων ελλόγων όντων μέσω κοινών νόμων Κριτική ότι «κάθε άνθρωπος έχει μια τιμή, για την οποίαν πουλιέται» (Walpole)

Διένεξη των Σχολών Σχέση επιστήμης, κράτους και θρησκείας Σχολές: Θεολογική, Νομική, Ιατρική (ανώτερες), Φιλοσοφική (κατώτερη) Σχέση πανεπιστημίου με κυβέρνηση (έλεγχος ως προς την κοινωνία) Ιεράρχηση βάσει ευδαιμονίας, αισθήσεων

Διένεξη Νομικής – Φιλοσοφικής Νομική Σχολή Φιλοσοφική Σχολή Κανόνες προσωπικότητας και ιδιοκτησίας Θεμελίωση στην κυβερνητική εξουσία Θετικό δίκαιο, σχετικοί και μεταβλητοί κανόνες (ιστορική εξέλιξη) Ιδέα νομοθεσίας εκτός νομικής επιστήμης Αλήθεια, ελευθερία κριτικής και λόγου Ανεξαρτησία από την κυβερνητική εξουσία Φυσικό δίκαιο, a priori κανόνες δικαίου Ιδέα νομοθεσίας εντός φιλοσοφικής επιστήμης Μεταφυσική ηθών

Διένεξη Νομικής - Φιλοσοφική Νομική Σχολή Φιλοσοφική Σχολή Αντίληψη λαού ως σύνολο εγωιστικών συμφερόντων Παραγωγή τεχνοκρατών δικηγόρων Ο λαός επιθυμεί να κερδίζει δίκη ανεξάρτητα από το δίκαιο (ευδαιμονία) Αντίληψη λαού ως υπεύθυνου και ελεύθερου κοινωνικού συνόλου Ιδέες ελεύθερου ηθικού αυτοπροσδιορισμού, υπευθυνότητας, δικαίου και μέτρου

Διένεξη Νομικής - Φιλοσοφικής Νομική Σχολή Φιλοσοφική Σχολή Θεμελίωση κανόνων στο θετικό δίκαιο Ιστορικότητα, διαφορετικότητα των κανόνων δικαίου Ιστορικός σχετικισμός, εμπειρική επιστήμη Σχέση δικαίου και πολιτικής εξουσίας Θεμελίωση κανόνων στην έλλογη προέλευση νομοθεσίας Πρόβλημα προόδου, κανόνες στην ιστορία Λόγος (Vernunft) Γενική νομοθεσία Κριτική σε πολιτική προφητεία και εξουσία