Το Διαδίκτυο ως πηγή πληροφοριών και εκπαιδευτικών πόρων, ως μέσο επικοινωνίας και ως «χώρος» δημοσίευσης έργων

Πλεονεκτήματα από τη χρήση του Διαδικτύου για την αναζήτηση πληροφοριών (1/3) Α. Σε επίπεδο πηγών Πληθώρα πληροφοριών (που περιλαμβάνουν μεγάλο εύρος από media). Οι μαθητές γίνονται ερευνητές λόγω της εύκολης πρόσβασης σε δεδομένα Οι μηχανές αναζήτησης είναι γρήγορες και αποτελεσματικές Ευκολία στη χρήση Βασίλης Μισαηλίδης

Β. Σε επίπεδο επικοινωνίας Πλεονεκτήματα από τη χρήση του Διαδικτύου για την αναζήτηση πληροφοριών (2/3) Β. Σε επίπεδο επικοινωνίας Δυνατότητα άμεσης σύνδεσης με μέρη και ανθρώπους Παγκόσμια διάχυση της πληροφορίας Κίνητρο να μοιραστούν οι μαθητές online τη δουλειά τους με άλλους οπουδήποτε.

Γ. Εξεικόνιση (Visualization) και μοντελοποίηση Πλεονεκτήματα από τη χρήση του Διαδικτύου για την αναζήτηση πληροφοριών (3/3) Γ. Εξεικόνιση (Visualization) και μοντελοποίηση Ευκολότερη κατανόηση πληροφοριών που αφορούν πολύπλοκα αντικείμενα με τη χρήση εξεικονιστικών αναπαραστάσεων. Περισσότερος έλεγχος μάθησης από μέρους των μαθητών (εποικοδομητισμός) αφού από μόνοι τους ανακαλύπτουν παρά βλέπουν και απομνημονεύουν

Επιφυλάξεις σε σχέση με τη χρήση του Διαδικτύου (1/3) Α. Σε επίπεδο πηγών Υπάρχει τεράστιος όγκος πληροφορίας για ένα συγκεκριμένο θέμα (Υπερφόρτωση πληροφορίας) Είναι επιτακτική ανάγκη ποιοτικού ελέγχου στα δεδομένα που βρίσκουν και χρησιμοποιούν οι μαθητές Πολλές μηχανές αναζήτησης παρουσιάζουν αποτελέσματα μιας αναζήτησης με βάση το ποιος πληρώνει τα περισσότερα Είναι ανεπαρκής ο χρόνος εκπαίδευσης για να επιτευχθεί μια αποτελεσματική χρήση των μηχανών.

Επιφυλάξεις σε σχέση με τη χρήση του Διαδικτύου (2/3) Β. Σε επίπεδο επικοινωνίας Η ταχύτητα επικρατεί της ποιότητας Ελλοχεύει ο κίνδυνος μεγέθυνσης του χάσματος μεταξύ αυτών που έχουν και αυτών που δεν έχουν πρόσβαση στην πληροφορία («ψηφιακό χάσμα») Αναδύονται θέματα πνευματικών δικαιωμάτων (οι εκπαιδευτικοί πρέπει να είναι σίγουροι ότι οι μαθητές ακολουθούν και σέβονται σχετικούς κανόνες)

Επιφυλάξεις σε σχέση με τη χρήση του Διαδικτύου (3/3) Γ. Εξεικόνιση (Visualization) και μοντελοποίηση Είναι πολύ εύκολο να νομίσεις ότι έχοντας μια επιφανειακή γνώση έχεις πραγματικά καταλάβει Είναι πολύ εύκολο να παρερμηνεύσεις δεδομένα που βρίσκονται σε μορφή γραφικών Δημιουργείται μια τάση προς την τακτική «κάνε κλικ και μάντεψε» παρά «σκέψου πρώτα»

(1) Υπηρεσίες αναζήτησης πηγών στο Διαδίκτυο ΜΗΧΑΝΕΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

Διδακτικοί και Μεταγνωστικοί Στόχοι Στόχος είναι η εκμάθηση τεχνικών και μεθόδων για να χρησιμοποιούμε αποτελεσματικά το Διαδίκτυο ως πηγή πληροφορίας.

Αναζήτηση πληροφοριών Η πρώτη και πιο διαδεδομένη χρήση του διαδικτύου στην εκπαίδευση είναι η άντληση κειµενικού (text-based) και οπτικοακουστικού (audiovisual) υλικού Οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές μπορούν εύκολα να επισκεφθούν ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες, διαδικτυακά μουσεία, να προσπελάσουν τόσο ειδησεογραφικές, όσο και εξειδικευμένες, ανά γνωστικό αντικείμενο, δικτυακές πύλες (portals), κ.ο.κ.

Δεξιότητες αναζήτησης & αξιοποίησης πληροφοριών στο Διαδίκτυο Οι εκπαιδευτικοί κι οι μαθητές που καλούνται να αξιοποιήσουν το Διαδίκτυο πρέπει να είναι σε θέση: να ανακαλύψουν τις πληροφορίες να τις αξιολογήσουν ως προς την παιδαγωγική τους αξία και την καταλληλότητά τους και να τις ενσωματώσουν στη διδασκαλία.

Αναζητώ/Ανακαλύπτω πληροφορίες στο Διαδίκτυο Αξιολογώ τις πληροφορίες Χειρισμός μηχανών αναζήτησης Αξιολογώ τις πληροφορίες Κριτήρια αξιολόγησης: (1) Αξιοπιστία πηγής (2) Σύγκριση με ήδη γνωστές αξιολογημένες πληροφορίες (3) Σύγκριση με άλλες παρόμοιες πηγές Ενσωματώνω τις πηγές στη διδακτική πράξη Η αξιοποίηση των πληροφοριών γίνεται σύμφωνα με την εφαρμοζόμενη διδακτική μέθοδο για τη διδασκαλία του συγκεκριμένου γνωστικού αντικειμένου

Μηχανές Αναζήτησης

Μηχανή Αναζήτησης: Τι είναι Μηχανή αναζήτησης: είναι ένα πληροφορικό σύστημα ανάκτησης πληροφοριών (information retrieval system) σχεδιασμένο με τρόπο ώστε να βοηθά στην εύρεση πληροφοριών σε συστήματα υπολογιστών Οι μηχανές αναζήτησης βοηθούν να ελαχιστοποιηθεί ο χρόνος που χρειάζεται για την εύρεση πληροφοριών σε σχέση με άλλες τεχνικές διαχείρισης μεγάλου όγκου πληροφοριών

Μηχανές Αναζήτησης: Πώς δουλεύουν Οι μηχανές αναζήτησης χρησιμοποιούν προηγμένες τεχνικές ανάκτησης πληροφορίας (information retrieval) και εκτελούν τις εξής εργασίες: Σαρώνουν τον Παγκόσμιο Ιστό (WWW) με κατάλληλα προγράμματα (crawlers), Εφαρμόζουν στατιστικές τεχνικές ανάλυσης κειμένου για την κατάλληλη λεκτική ή/και σημασιολογική ανάλυση του περιεχομένου αυτού. Αποθηκεύουν το περιεχόμενο των δικτυακών τόπων σε κατάλληλες βάσεις δεδομένων

Google: www.google.gr

Google Tools Σύνθετη αναζήτηση Προτιμήσεις Γλωσσικά εργαλεία Εικόνες Ομάδες Ειδήσεις Περισσότερα…εργαλεία Έγγραφα Google

Βασίλης Μισαηλίδης

Από επιλογή συθμίσεις> Σύνθετη αναζήτηση

Χρήση μηχανών αναζήτησης: Δραστηριότητα Ι Ας υποθέσουμε ότι αναθέτετε στους μαθητές μια αναζήτηση για τα μύθο της χαμένης Ατλαντίδας. Μπορείτε να σκεφτείτε πώς θα υλοποιούσαν μια όχι και τόσο αποτελεσματική αναζήτηση οι μαθητές, που θα τους οδηγούσε μια τέτοια στρατηγική και πως θα μπορούσατε να τους καθοδηγήσετε; Για παράδειγμα υπάρχουν αρκετές ταινίες με αυτό το θέμα όμως δεν θα θέλατε να περιληφθούν στα αποτελέσματα της αναζήτησης, όπως επίσης δεν θα θέλατε να εμφανιστούν αποτελέσματα σχετικά με τη διαστημική αποστολή με το όνομα Ατλαντίδα. Πιθανή επιλογή των μαθητών (Κακή Αναζήτηση): Ατλαντίς (Atlantis). Τρόπος που θα προτείνατε: Με όλες τις λέξεις (With All): Ήπειρος Ατλαντίδας Χωρίς τις λέξεις (Without): αποστολή, ταινία, φιλμ

Χρήση μηχανών αναζήτησης: Δραστηριότητα ΙΙ Με βάση το προηγούμενο παράδειγμα σχεδιάστε δραστηριότητες όπου θα είναι απαραίτητο οι μαθητές σας να αποφύγουν μια αναζήτηση «Με όλες τις λέξεις» και όπου αντίθετα θα πρέπει α) να χρησιμοποιήσουν ως εργαλείο την «ακριβή φράση (Exact Phrase)» και β) την επιλογή «παρόμοιες σελίδες (similar pages)» στο Google.

Χρήση μηχανών αναζήτησης: Δραστηριότητα ΙΙΙ Προσπαθήστε να σχεδιάσετε δραστηριότητες στις οποίες οι μαθητές θα χρειαστεί να ανατρέξουν σε αρχειοκαταλόγους (directories) ή σε κάποια μηχανή αναζήτησης προκειμένου να πετύχουν πληροφορίες που να έχουν τη βάση τους: α) στην Ιστορία β) στην κουλτούρα και την παράδοση άλλων λαών γ) στη χρήση χαρτών δ) στην εξακρίβωση ιντερνετικής ορολογίας και ε) στην εύρεση στατιστικών και οικονομικών δεικτών. Προβλέψτε κακές στρατηγικές αναζήτησης από μέρους των μαθητών και προετοιμάστε τις υποδείξεις που θα κάνετε προς τη σωστή χρήση των τεχνικών αναζήτησης που έχουν παρουσιαστεί.

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (1/6) Για το σωστό προσδιορισμό τη αναζητούμενης πληροφορίας βοηθούν τα ερωτήματα: α) Ποιος ή Τι είναι αυτό(ς) που αναζητώ β) που βρίσκεται γ) πότε συνέβη δ) πως συνέβη ε) γιατί Σχεδόν πάντα χωρίς εξαίρεση οι κεντρικές λέξεις-κλειδιά πρέπει να είναι ουσιαστικά

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (2/6) Οι λέξεις κλειδιά να εκφράζουν με σαφήνεια την αναζητουμένη πληροφορία. Αν λοιπόν ζητώ πληροφορίες για την πολική αρκούδα πρέπει να είμαι σαφής και να αποφύγω τον γενικό όρο «ζώο», ή τον όρο «αρκούδα» στην αναζήτηση. Δείτε τι μου δίνει αριθμητικά το Google για κάθε όρο: «ζώο»: 237.000 «αρκούδα»: 149.000 «πολική αρκούδα»: 11.900 Όσο πιο σαφής γίνομαι τόσο ελαττώνεται ο όγκος της διαθέσιμης πληροφορίας.

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (3/6) Πολλές φορές η χρήση συνώνυμων καλύπτει τις απαιτήσεις μιας αναζήτησης. Χρησιμοποιώ φράσεις όπου απαιτείται. Μια απλή αναζήτηση με τους όρους «εν τούτω νίκα» δίνει 9.880 αποτελέσματα Αναζητώντας όμως με βάση την ακριβή φράση στη σχετική επιλογή έχουμε μόλις 509 αποτελέσματα.

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (4/6) Αναζήτηση με βάση Boolean σύνταξη (χρήση AND, OR, NOT). Η χρήση του AND σημαίνει: «Θέλω κείμενα που να περιλαμβάνουν και τις δυο λέξεις». Η χρήση του OR δίνει κείμενα που περιλαμβάνουν ή τη μια ή την άλλη λέξη Το ΝΟΤ αποκλείει την εμφάνιση συγκεκριμένων λέξεων στο κείμενο.

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (5/6) Προσοχή στην ορθογραφία. Είναι τόσο προφανές που πολλές φορές δε σχολιάζεται. Κι όμως μπορεί να σε αποκλείσει από πληροφορίες ή να σε στείλει σε παραπλανητικά κείμενα. Δείτε αποτελέσματα στο Yahoo:

Τεχνικές αποδοτικής αναζήτησης (6/6) Είναι καλό να χρησιμοποιείται περιορισμένος αριθμός λέξεων-κλειδιά (6 ως 8 το πολύ). Όταν περιορίζεται η έρευνα σε πολύ συγκεκριμένη κατεύθυνση είναι καλό να γίνεται χρήση φίλτρων. Ένα είδος φίλτρων είναι η απόληξη του URL. Έτσι έχουμε απολήξεις: com για εταιρείες και εμπορικές σελίδες, edu για εκπαιδευτικά ιδρύματα gov για κρατικούς οργανισμούς mil για στρατιωτικούς οργανισμούς net για παροχές υπηρεσιών Internet org για μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς κλπ)