Μάθημα 7ο : Οράτιος Ι Εισαγωγή στην εποχή του Αυγούστου (συνέχεια) Μάθημα 7ο : Οράτιος Ι Εισαγωγή στην εποχή του Αυγούστου (συνέχεια) Οράτιος και Αύγουστος Ωδή 1.1

Η εποχή του Αυγούστου 15.3.44 Θάνατος Καίσαρα – O Gaius Octavius γίνεται Gaius Iulius Gaesar Octavianus Μάιος 44 Οκταβιανός Divi Filius 44-42 Οκταβιανός και Μάρκος Αντώνιος # Καισαροκτόνοι 27.11.43 (-33) Δεύτερη Τριανδρία: Triumviri Reipublicae Constituendae Consulari Potestate 31 Άκτιο 29 Clupeus virtutis, 27 nomen ‘Augustus’ (auctoritas, augeo, augur, auctor) vs. potestas Pax et securitas (se-cura) Novus ordo seclorum Respublica restituta (mos maiorum) Clupeus Virtutis (virtus, pietas, iustitia, clementia) Aurea Saecula

Θεματική των Ωδών 1-3 του Ορατίου Αύγουστος και Οράτιος: το πρόβλημα - εξουσία και ποιητική ανεξαρτησία Μαικήνας και Οράτιος Ιδέες και πολιτική της εποχής του Αυγούστου Recusatio < privatus / otium vs. cura – tumultus (Ode 2.16) Pax Augusta Αμφισημία και πολυσημία [ποίηση της στιγμής] Προσωπική και λογοτεχνική ελευθερία

Ασκληπιάδεια μέτρα – – – UU – || – UU – U X (ελάσσων Ασκληπιάδειος στίχος) = Α1 – – – UU – || – UU – || – UU – U X (μείζων Ασκληπιάδειος στίχος) = Α2 – – – UU – U X (Γλυκώνειος στίχος) = G – – – UU – X (Φερεκράτειος στίχος) = P

Ασκληπιάδειες Ωδές (τετράστιχες) Πρώτη : Α1 Α1 Α1 Α1 (1.1, 3.30, 4.8) Δεύτερη : Α2 Α2 Α2 Α2 (1.11, 1.18, 4.10) Τρίτη: GΑ1 GΑ1 (1.3, 1.13, 1.19, 1.36, 2.9, 2.15, 2.19, 2.24-25, 2.28. 4.1, 4.3) Τέταρτη: Α1 Α1 Α1 G (1.6, 1.15, 1.24, 1.33-2.12-3.10, 3.16-4.5, 4.12) Πέμπτη: Α1 Α1 P G (1.5, 1.14, 1.21, 1.23, 3.7, 3.13, 4.13)

ελάσσων Ασκληπιάδειος στίχος – – – UU – || – UU – U X Maecenas atavis || edite regibus, o et praesidi(um) et || dulce decus meum, sunt quos curriculo ||pulver(em) Olympicum

Οράτιος και ποιητική persona S.J. Harrison (The Cambridge Companion to Horace, Cambridge: Cambridge University Press 2007) : “Horace mentions his class status [γιος απελεύθερου] in Book 1 of his Satires, yet continues throughout his poetry to represent an elitist viewpoint. Although taught in Rome and in Athens, Horace tends to manipulate the idea of his humble origin throughout his poetry rather than highlight his typically upper- class experience.”

Οράτιος, ο ποιητής των αντιθέσεων S.J. Harrison: “He lacked roots in a community, but introduces to literature a new feeling for locality. He pretends to be lazy and unambitious, but shows practical ability in war and peace. He is hedonistic to an extent that his modern admirers are reluctant to admit, but proclaims to ideals of the Augustan state. His tolerant humanity had a long-term influence on European enlightenment, but he is the most brutally sexist of the Augustan poets. He assumes an air of openness, but calculates precisely how to please. Though it is wrong to regard him as unknowable, we must be very cautious that our knowledge of him is less than he would have liked us to think (The Cambridge Companion to Horace, σελ. 21).”

Βασικά θέματα της Ωδής 1.1 Οράτιος και Μαικήνας (atavis regibus, αλλά και 3.16: equitum decus) Οράτιος και Λυρική ποίηση. Βλ. και 3.30.10-14 Dicar, …. / princeps Aeolium carmen ad Italos /deduxisse modos.  Ο εκρωμαϊσμός της Λυρικής ποίησης – και η συμβολή του Ορατίου Διακειμενική ανάγνωση και πολυεπίπεδες ερμηνείες Οράτεια ποίηση και αλεξανδρινή ποιητική Priamel

Carmen 1.1 Maecenas atavis edite regibus, o et praesidium et dulce decus meum, sunt quos curriculo pulverem Olympicum collegisse iuvat metaque fervidis evitata rotis palmaque nobilis               5 terrarum dominos evehit ad deos; hunc, si mobilium turba Quiritium certat tergeminis tollere honoribus; illum, si proprio condidit horreo quicquid de Libycis verritur areis.               10 Gaudentem patrios findere sarculo agros Attalicis condicionibus numquam demoveas, ut trabe Cypria Myrtoum pavidus nauta secet mare. Luctantem Icariis fluctibus Africum               15 mercator metuens otium et oppidi laudat rura sui; mox reficit rates quassas, indocilis pauperiem pati.

Est qui nec veteris pocula Massici nec partem solido demere de die               20 spernit, nunc viridi membra sub arbuto stratus, nunc ad aquae lene caput sacrae. Multos castra iuvant et lituo tubae permixtus sonitus bellaque matribus detestata. Manet sub Iove frigido               25 venator tenerae coniugis inmemor, seu visa est catulis cerva fidelibus, seu rupit teretis Marsus aper plagas. Me doctarum hederae praemia frontium dis miscent superis, me gelidum nemus         30 Nympharumque leves cum Satyris chori secernunt populo, si neque tibias Euterpe cohibet nec Polyhymnia Lesboum refugit tendere barbiton. Quod si me lyricis vatibus inseres,               35 sublimi feriam sidera vertice.

Barbiton - Tibia

Priamel (< praeambulum) και το αρχαϊκό λυρικό πρότυπο Π.χ. Σαπφώ απ. 16 L.-P. Οἰ μὲν ἰππήων στρότον οἰ δὲ πέσδων οἰ δὲ νάων φαῖσ᾽ ἐπὶ γᾶν μέλαιναν ἔμμεναι κάλλιστον ἔγω δὲ κῆν᾽ ὄττω τὶς ἔραται Ασκληπιάδης (3ος π.Χ.) ΠΑ 5.169 Ηδὺ θέρους διψῶντι χιὼν ποτόν, ἡδὺ δὲ ναύταις ἐκ χειμῶνος ἰδεῖν εἰαρινὸν Στέφανον· ἥδιον δ᾿, ὁπόταν κρύψιη μία τοὺς φιλέοντας χλαῖνα καὶ αἰνῆται Κύπρις ὑπ᾿ ἀμφοτέρων

Το ελληνικό και το ρωμαϊκό στο priamel Ο αθλητής Ο πολιτικός Ο χονδρέμπορος Ο αγρότης Ο ναυτικός Ο επιχειρηματίας –έμπορος (mercator) Ο otiosus Ο στρατιώτης Ο κυνηγός Ο lyricus vates (και ο Μαικήνας)

Οράτιος και λυρική ποιητική Otiosus, vates και locus amoenus (φαντασιακό ειδυλλιακό τοπίο σε τόπο απόμακρο και αγεωγράφητο, σε χρόνο ανοιξιάτικο με δένδρα πυκνού φυλλώματος, γρασίδι, και δροσερό νερό) Το νερό της ιερής πηγής (Ησίοδος, Θεογ. 6, Καλλιμ. ΥΑπολλ. 112 καί τε λοεσσάμεναι τέρενα χρόα Περμησσοῖο ἠ᾽ Ἵππου κρήνης ἠ᾽ Ὀλμειοῦ ζαθέοιο ἀκροτάτῳ Ἑλικῶνι χοροὺς ἐνεποιήσαντο (Θεογ. 5-7) Δηοῖ δ᾽ οὐκ ἀπὸ παντὸς ὕδωρ φορέουσι μέλισσαι, ἀλλ᾽ ἥτις καθαρή τε καὶ ἀχράαντος ἀνέρπει πίδακος ἐξ ἱερῆς ὀλίγη λιβὰς ἄκρον ἄωτον. (ΥΑπολλ. 110-2) Ο Lyricus vates ~ 3.30.14 Dicar, …. / princeps Aeolium carmen ad Italos /deduxisse modos. 

Μάθημα 8ο Οράτιος και Αύγουστος Ωδή 1.2 Ερωτικές Ωδές: 1.5, 1.13, 1.19, 3.9