ΑΝΑΣΤΟΛΕΙΣ/αποκλειστεσ ΤΩΝ Β-ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΧΕΩΝ β-blockers Έχουν αποδεδειγμένη καρδιοπροστασία μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου Αυξάνουν την επιβίωση σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Η αιμοδυναμική και αντιϋπερτασική δράση των διαφόρων β-αποκλειστών οφείλεται στον ποσοτικό ανταγωνισμό των β-υποδοχέων Οι β-αναστολείς εμποδίζουν τη συμπαθητική διέγερση της καρδιάς.

ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ - ΓΕΝΙΚΑ Οι αδρενεργικοί υποδοχείς είναι διαμεμβρανικοί υποδοχείς που συνδέονται με G πρωτεϊνες. Αποτελούν στόχους των κατεχολαμινών, της αδρεναλίνης (επινεφρίνης) και της νοραδρεναλίνης (νορεπινεφρίνης). Η σύνδεση των κατεχολαμινών με τους υποδοχείς αυτούς ενεργοποιεί το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες αδρενεργικών υποδοχέων: οι α και οι β, οι οποίοι έχουν πολλούς υποτύπους. Οι α-αδρενεργικοί υποδοχείς διακρίνονται σε α1 και α2. Οι β-υποδοχείς διακρίνονται στους β1, β2 και β3.

ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ - ΓΕΝΙΚΑ Και οι 3 υποκατηγορίες των β-υποδοχέων συνδέονται με Gs πρωτεϊνες, που ακολούθως ενώνονται με την αδενυλική κυκλάση. Έτσι, η διέγερση του β- υποδοχέα ενεργοποιεί την αδενυλική κυκλάση προς παραγωγή cAMP από το ATP. Το cAMP δρα ως δεύτερος αγγελιοφόρος του β-ερεθισμού , ενεργοποιώντας στη συνέχεια συστήματα πρωτεϊνικών κινασών για την τελική εκδήλωση του αποτελέσματος της β-διέγερσης. Οι α1-αδρενεργικοί υποδοχείς συνδέονται με τη φωσφολιπάση C μέσω της Gq πρωτεϊνης και ακολούθως, μέσω της οδού της τριφωσφορικής ινοσιτόλης (ΙΡ3), προκαλείται αυξημένη ενδοκυττάρια παραγωγή ασβεστίου. Οι α2-αδρενεργικοί υποδοχείς συνδέονται με την Gi πρωτεϊνη, η οποία οδηγεί σε αναστολή της αδενυλικής κυκλάσης, με επακόλουθη ελάττωση του cAMP.

Α-ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Κλασικοί αγωνιστές αδρεναλίνη> νοραδρεναλίνη>ισοπροτερενόλη Εκλεκτικός αγωνιστής των α-υποδοχέων η φαινυλεφρίνη. Ανταγωνιστές: φαιντολαμίνη, φαινοξυβενζαμίνη Οι α1 εντοπίζονται μετασυναπτικά σε λείες μυϊκές ίνες στα αγγεία, στον οφθαλμό (ακτινωτός μυς), στην ουροδόχο, στο ήπαρ, τη μήτρα, τον σπλήνα. Οι α2 εντοπίζονται κυρίως προσυναπτικά σε νευρώνες (και μετασυναπτικά σε γαστρεντερικό, ενδοκρινείς, οφθαλμό, ουροποιητικό, ήπαρ,αιμοπετάλια). Ειδικές δράσεις των α1 είναι η σύσπαση των λείων μυών και η αγγειοσύσπαση. Επίσης, αύξηση γλυκογονόλυσης και γλυκονεογένεσης από λιπώδη ιστό και ήπαρ, αύξηση εκκριτικής δραστηριότητας των ιδρωτοποιών αδένων, επαναρρόφηση νατρίου από τον νεφρό. Ειδικές δράσεις των α2 είναι η αναστολή έκκρισης ινσουλίνης και η αύξηση έκκρισης γλουκαγόνου από το πάγκρεας, η σύσπαση των σφιγκτήρων του ΓΕΣ, η αύξηση της συσσώρευσης των αιμοπεταλίων και η αρνητική ανατροφοδότηση στις νευρικές συνάψεις (προσυναπτική αναστολή της έκκρισης νοραδρεναλίνης από το ΚΝΣ).

Β-ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Κλασικοί αγωνιστές ισοπροτερενόλη>αδρεναλίνη>νοραδρεναλίνη Οι β1 εντοπίζονται στην καρδιά, στους νεφρούς και στον υποδόριο ιστό Οι β2 εντοπίζονται στους βρόγχους, τη μήτρα, το ήπαρ, τα αγγεία των σκελετικών μυών, το ΓΕΣ Οι β3 εντοπίζονται κυρίως στον υποδόριο ιστό. Ειδικές δράσεις από τη διέγερση των β1: 1) Αύξηση καρδιακής παροχής μέσω α) αύξησης της καρδιακής συχνότητας (θετική χρονότροπη δράση) και β) αύξησης του όγκου παλμού μέσω αύξησης της συσταλτικότηταςς (θετική ινότροπη δράση) 2) Αύξηση έκκρισης ρενίνης από την παρασπειραματική συσκευή του νεφρού

Β-ΑΔΡΕΝΕΡΓΙΚΟΙ ΥΠΟΔΟΧΕΙΣ Ειδικές δράσεις από τη διέγερση των β2 : 1) Χάλαση των λείων μυών σε βρόγχους (βρογχοδιαστολή), σε ΓΕΣ (μειωμένη κινητικότητα), σε μήτρα, σε ουροδόχο κύστη 2) Αγγειοδιαστολή, ιδίως στα αγγεία των σκελετικών μυών 3) Λιπόλυση 4) Επάγει τη έκκριση ινσουλίνης 5) Σύσπαση σφιγκτήρων του ΓΕΣ 6) Αύξηση της έκκρισης ρενίνης από τους νεφρούς 7) Αναστολή απελευθέρωσης ισταμίνης από τα μαστοκύτταρα 8) Αναβολική δράση στους σκελετικούς μύες 9) Γλυκογονόλυση και γλυκονεογένεση 10) Παχύρρευστες εκκρίσεις από τους σιελογόνους αδένες

ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ α1-αγωνιστές → αγγειοσυστολή α1-ανταγωνιστές → αγγειοδιαστολή β1-αγωνιστές → αύξηση καρδιακής συχνότητας και συσταλτικότητας β1-ανταγωνιστές → βραδυκαρδία και μείωση της συσταλτικότητας β2-αγωνιστές → βρογχοδιαστολή, αγγειοδιαστολή β2-ανταγωνιστές → βρογχόσπασμος, αγγειοσύσπαση