Εισαγωγή στην Αλιευτική Επιστήμη Τμήμα Τεχνολογίας Αλιείας – Υδατοκαλλιεργειών Τ.Ε.Ι. Δυτικής Ελλάδας (Μεσολόγγι) 1η Διάλεξη Εισαγωγή στην Αλιευτική Επιστήμη Δημήτρης Πολιτικός e-mail: dimpolitik@gmail.com

Δομή του μαθήματος 1. Βασικές συνιστώσες στην αλιευτική επιστήμη 2. Βασικές μαθηματικές εξισώσεις στην αλιευτική επιστήμη 3. Eπεξεργασία αλιευτικών δεδομένων με χρήση της R Στεργίου Κ.Ι., Τσίκληρας Α.Χ., 2015. Αλιευτική βιολογία και αλιεία. Σύνδεσμος Ελληνικών Ακαδημαϊκων Βιβλιοθηκών. https://repository.kallipos.gr/bitstream/11419/2685/1/Stergiou%26Tsikliras.pdf Ogle, D.H., 2015. Introductory Fisheries Analyses with R. Chapman and Hall/CRC, 317pp. An introduction to basic fisheries analysis with R (https://sfg-ucsb.github.io/fishery-manageR/).

2 Ασκήσεις στην R (max +1.5 βαθμό) + Τελική Εξέταση Ε-class (Φάκελοι) Τρόπος Εξέτασης Διαφάνειες – Θεωρία Διαφάνειες – Εργαστήριο Κώδικες Γλώσσας Προγραμματισμού R Εκπαιδευτικό Υλικό (pfds, ασκήσεις) Τελική Εξέταση ή 2 Ασκήσεις στην R (max +1.5 βαθμό) + Τελική Εξέταση Παράκληση: Να έρχεστε στο μάθημα όσοι αποφασίσετε να το δώσετε!!

Γιατί μελετάμε τη δυναμική των Α.Α FAO Around 90% of the world’s stocks are overfished Global catches fall three times faster than estimated

Συνιστώσες της Αλιευτικής Επιστήμης Στεργίου και Τσίκλιρας (2015)

Βασικές συνιστώσες στην αλιευτική επιστήμη 1. Βασικοί Ορισμοί 2. Συλλογή αλιευτικών δεδομένων 3. Κλίμα και Αλιευτικά Αποθέματα 4. Επίδραση της αλιείας στο θαλάσσια οικοσυστήματα 5. Απορρίψεις αλιευμάτων (discards) – Συνέπειες – Λύσεις 6. Θνησιμότητα των αλιευτικών αποθεμάτων 7. Διαχείριση Αλιευτικών Αποθεμάτων (Fisheries Management)

1. Βασικοί Ορισμοί Αλιευτικό απόθεμα (fisheries stock) Αλιευτική ικανότητα (fishing capacity) Αλιευτική δραστηριότητα (fishing activity) Αλιευτική προσπάθεια (fishing effort) Αλιευτική θνησιμότητα (fishing mortality) Σύλληψη ανά μονάδα προσπάθειας (fishing effort) Μέγιστη βιώσιμη απόδοση (MSY) Υπεραλιευμένο ή εξαντλημένο απόθεμα (overexploited, depleted stock ) Κεφ. 1.6, 4.5-4.7 Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015

2. Συλλογή αλιευτικών δεδομένων Αλιευτική παραγωγή (ανά είδος, εργαλείο, περιοχή) Αλιευτική προσπάθεια (fishing effort) Συγκομιδή ανά μονάδα προσπάθειας (CPUE) Δεδομένα ανάπτυξης (π.χ μήκος, βάρος, οτόλιθοι) Βιολογικά δεδομένα Παρακολούθηση αλιευτικών σκαφών (VMS) Περιβαλλοντικές συνθήκες Οικονομικά δεδομένα (κόστος, τιμή πώλησης) Τρόποι απόκτησης αλιευτικών δεδομένων Επιστημονικές αποστολές (surveys) με ερευνητικά και αλιευτικά σκάφη Εκφορτώσεις σε ιχθυόσκαλες Συνεργασία με αλιείς (συνεντεύξεις, logbooks)

3. Κλίμα και Αλιευτικά Αποθέματα Κλιματική μεταβλητότητα και κλιματική αλλαγή Αλλαγές στα βιολογικά χαρακτηριστικά των ιχθυοπληθυσμών Διακυμάνσεις στην αφθονία των μικρών πελαγικών ψαριών Μέση θερμοκρασία του αλιεύματος Κεφ. 3.6 Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015 Στεργίου και Τσίκλιρας (2015)

Μέση θερμοκρασία αλιεύματος Στεργίου και Τσίκλιρας (2016) Στεργίου και Τσίκλιρας (2016)

4. Επίδραση της αλιείας στο θαλάσσια οικοσυστήματα Μείωση της βιομάζας και πιθανή κατάρρευση ενός Α.Α Αλλαγές στη στρατηγικές ζωής των ειδών Αφαίρεση ειδών που δεν έχουν εμπορική αξία Απειλή για το οικοσύστημα (ποσειδωνία, βενθικά ψάρια) Κεφ. 5.1-5.4, Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015

5. Απορρίψεις αλιευμάτων (discards) Ψαριές που επιστρέφονται (πετιόνται) στη θάλασσα Απορριπτόμενα: ζωντανά ή νεκρά Λόγοι: εμπορική αξία (ανάγκες της αγοράς), αλιευτική νομοθεσία, αλλοιώμενο αλίευμα Απορριπτόμενα: 8% (παγκόσμια κλίμακα), 13.3-26.8% (Μεσόγειο) Κεφ. 4.2, Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015

Συνέπειες απορρίψεων αλιευμάτων – Λύσεις Απορριπτόμενα (discarded), παράνομα (illegal), ανεξέλεγκτα (unregulated), και μη καταγραφόμενα (unreported), παρεμπίποντα (by-catch) αποτελούν κομμάτι στη διαχείριση των Α.Α Οικονομική σπάταλη φυσικών πόρων Αλλαγή στη δομή του οικοσυστήματος Μεταφορά βιομάζας στη βενθική ζώνη και αύξηση της παραγωγικότητας Λύσεις Περιορισμός μη-επιλεκτικών εργαλείων Βελτίωση επιλεκτικότητας των εργαλείων Αλλαγή νομοθεσίας ώστε όλα τα ανεπιθύμητα αλιεύματα να εκφορτώνονται Κεφ. 4.2, Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015

6. Θνησιμότητα των αλιευτικών αποθεμάτων Ασιτία Γήρας, ασθένειες Θήρευση από άλλα είδη Αλιεία Αυξημένη ευαισθησία απο το περιβάλλον (π.χ αυγά και λάρβες) Δύσκολο να εκτιμηθεί γιατί μεταβάλλεται ανά 1. στάδιο ζωής 2. χρονικά 3. χωρικά (Στεργίου και Τσίκλιρας, 2015)

Εκτιμώμενα Είδη Θνησιμότητας Φυσική (natural mortality) Αλιευτική (fishing mortality) Συνολική (total mortality=(natural+fishing)

7. Διαχείριση A.A (Fisheries Management) Βιολογικοί Οικονομικοί Βιοοικονομικοί Κλειστές περιοχές Κλειστές περίοδοι Catch Quotas Έλεγχος αλιευτικής προσπάθειας Επιλεκτικότητα αλιευτικού εργαλείου Eλάχιστο επιτρεπόμενο μέγεθος Συνδυασμοί των παραπάνω