ΕΝΟΤΗΤΑ 1 Θέμα 2 Έννοιες και ορολογία

II. Εννοιολογικά σχήματα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ I. Ορολογία Άπατρις / Ανιθαγενής Εκτοπισμένος στη χώρα του (Εσωτερική εκτόπιση) Ξένος / Αλλοδαπός Ασυνόδευτος ανήλικος Πρόσφυγας Αιτών άσυλο II. Εννοιολογικά σχήματα Συμφωνία Σένγκεν Επανεγκατάσταση Συμφωνία επανεισδοχής Επαναπατρισμός Στρατόπεδο προσφύγων Μετεγκατάσταση Απέλαση Επανένωση Έκδοση (εγκληματία) Κύρωση Άτομα LGTTBI Τρίτη χώρα Μη επαναπροώθηση Εµπόριο ανθρώπων Προσωρινή προστασία Λαθραία διακίνηση ανθρώπων ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Ανιθαγενής / Άπατρις: Εκτοπισμένος στη χώρα του: Άτομο που δεν είναι υπήκοος κανενός κράτους στο πλαίσιο της δικαιοδοσίας του. Άτομο αποκλεισμένο από τα δικαιώματα που του παρέχει η ιθαγένεια. Εκτοπισμένος στη χώρα του: Άτομο που εγκαταλείπει το σπίτι του και μεταναστεύει μέσα στη χώρα του. Ασυνόδευτος ανήλικος: Άτομο που δεν έχει συμπληρώσει τον χρόνο ενηλικίωσής του και δεν συνοδεύεται από ενήλικο που να είναι υπεύθυνος από τον νόμο γι‘ αυτό ή από την πρακτική του σχετικού κράτους μέλους, και για όσο χρόνο δεν απολαμβάνει πραγματικά τη φροντίδα ενός τέτοιου ατόμου. Ξένος: Ατομο που δεν είναι υπήκοος ενός ορισμένου κράτους. Πρόσφυγας : Άτομο που «λόγω εύλογου φόβου διώξεων για φυλετικούς, θρησκευτικούς, εθνοτικούς ή πολιτικούς λόγους, ή λόγω της ιδιότητας του μέλους συγκεκριμένης κοινωνικής ομάδας βρίσκεται έξω από τη χώρα του ή την εθνότητά του και δεν είναι ικανό ή πρόθυμο, εξαιτίας του φόβου, να επωφεληθεί της προστασίας της χώρας του». Αιτών άσυλο : Άτομο που έχει υποβάλλει αίτηση για είσοδο ως πρόσφυγας σε μια χώρα και το οποίο περιμένει την απόφαση να του χορηγηθεί αυτή η ιδιότητα. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Συμφωνία Σένγκεν (1985): Διακυβερνητική συμφωνία με την οποία δημιουργήθηκε ένας ενιαίος χώρος ελεύθερης κυκλοφορίας στην Ευρώπη, χωρίς ελέγχους στα κοινά τους σύνορα και στα χερσαία θαλάσσια και εναέρια σύνορα των συμβαλλομένων κρατών μελών. Προκειμένου να διατηρηθεί η εσωτερική ασφάλεια, έχουν τεθεί ορισμένα μέτρα, όπως ο συντονισμός των ελέγχων των θεωρήσεων εισόδου και φύλαξης των εξωτερικών συνόρων. Ολοκληρώθηκε εκτός του πλαισίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) αλλά υιοθετήθηκε από Ένωση με τη Συνθήκη του Άμστερνταμ το 1997. Επί του παρόντος, τα κράτη Ζώνης Σένγκεν είναι τα ακόλουθα (χρωματισμένα σε σκούρο μπλε χρώμα): Ισπανία, Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Σλοβενία, Εσθονία, Φινλανδία, Γαλλία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιχτενστάιν, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Νορβηγία και Ελβετία. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Συμφωνία επανεισδοχής: Συμφωνία με την οποία ένα κράτος αποδέχεται την επανεισδοχή ενός ατόμου (υπηκόου κράτους μέλος, αλλοδαπού ή απάτριδος) το οποίο θεωρείται ότι εισέρχεται παράνομα ή παραμένει σε άλλο κράτος. Στρατόπεδο προσφύγων: Οργανωμένος καταυλισμός ατόμων που εγκατέλειψαν τη χώρα, την περιοχή ή τον τόπο καταγωγής τους εξαιτίας ένοπλης σύγκρουσης, οικονομικών συμφερόντων στην επικράτεια της καταγωγής τους, γενικευμένης βίας ή βίας κατά ενός τμήματος του πληθυσμού. Στόχος του είναι να αποτελεί έναν χώρο ασφαλείας για περιορισμένο χρονικό διάστημα. Απέλαση: Η πράξη ενός κράτους που ασκεί την κυριαρχία του απομακρύνοντας έναν αλλοδαπό από το έδαφός του προς σε έναν ορισμένο τόπο, αφού του έχει αρνηθεί την είσοδο ή εφόσον έχει λήξει η άδεια παραμονής του. Έκδοση: Η τυπική παράδοση ανθρώπων, που γενικά βασίζεται σε διεθνείς συνθήκες ή ρυθμίσεις μεταξύ κρατών, από το ένα κράτος στο άλλο, που ζητά τη δίωξη τους ή ζητά την έκδοση εκείνων που έχουν ήδη διωχθεί, που έχουν κριθεί ένοχοι ή που έχουν καταδικαστεί σε ποινή στέρησης της ελευθερίας τους. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Κοινότητα ΛΟΑΤ (LGBT) Αναφέρεται στην γενική ομάδα των ατόμων με σεξουαλικές προτιμήσεις ή ταυτότητες φύλου διαφορετικές από αυτές που θεωρούνται κανονικοποιημένες. είναι ένα αρκτικόλεξο που προέρχεται από τις λέξεις Λεσβία, Ομοφυλόφιλος, Αμφιφυλόφιλος και Τρανς (διεμφυλικός). Μη επαναπροώθηση: • Απαγόρευση του Διεθνούς Δικαίου στα κράτη να επαναπροωθούν ή να απελαύνουν τους πρόσφυγες με οποιονδήποτε τρόπο σε χώρες ή εδάφη στα οποία μπορεί να απειληθεί η ζωή ή η ελευθερία τους ή να υποστούν βασανιστήρια, απάνθρωπη ή εξευτελιστική μεταχείριση και σοβαρή παραβίαση των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους. Προσωρινή προστασία (καθεστώς): Διαδικασία έκτακτου χαρακτήρα για την παροχή άμεσης και προσωρινής προστασίας σε πρόσωπα, σε περίπτωση μαζικής εισροής τους ή επικείμενης μαζικής εισροής υπηκόων τρίτων χωρών που δεν μπορούν να επιστρέψουν στη χώρα καταγωγής τους, κυρίως εάν υπάρχει κίνδυνος γι’ αυτούς και, επιπλέον, υπάρχει κίνδυνος να αδυνατεί το σύστημα χορήγησης ασύλου να επεξεργαστεί όλη αυτή την εισροή χωρίς δυσμενείς συνέπειες στην αποτελεσματική λειτουργία του. Επανεγκατάσταση: Η μεταφορά υπηκόων τρίτων χωρών ή ανιθαγενών με βάση εκτιμήσεις περί ανάγκης για διεθνή προστασία τους και μόνιμη λύση (εγκατάσταση) σε ένα κράτος μέλος όπου τους επιτρέπεται να διαμένουν με ασφαλές και νόμιμο καθεστώς (1). ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Επαναπατρισμός : Το προσωπικό δικαίωμα ενός πρόσφυγα ή ενός αιχμαλώτου πολέμου να επιστρέψει στη χώρα της ιθαγένειάς του υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Μετεγκατάσταση: Η μεταφορά των αιτούντων άσυλο μεταξύ των κρατών μελών. Όπως ορίζεται στο άρθρο 78 παράγραφος 3 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, «σε περίπτωση που ένα ή περισσότερα κράτη μέλη αντιμετωπίσουν κατάσταση έκτακτης ανάγκης που χαρακτηρίζεται από ξαφνική εισροή υπηκόων τρίτων χωρών, το Συμβούλιο, μετά από πρόταση της Επιτροπής, μπορεί να θεσπίσει προσωρινά μέτρα προς όφελός του ή των ενδιαφερόμενων κρατών μελών. Οι αποφάσεις λαμβάνονται ύστερα από διαβούλευση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Επανένωση: Διαδικασία με την οποία τα μέλη μιας οικογένειας, συγγενείς που χωρίζονται με τη βία ή με εθελούσια μετανάστευση, επανενώνονται σε μια χώρα διαφορετική από την χώρα προέλευσής τους. Η αποδοχή είναι στη διακριτική ευχέρεια της χώρας υποδοχής. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

Μεταβατική κατάσταση (Devolution) Υποχρεωτική επιστροφή ΟΡΟΛΟΓΙΑ Κύρωση: Ποινική/πειθαρχική διαδικασία που επιβάλεται από τη δημόσια αρχή στον υπεύθυνο για παραβίαση μιας νομικής υποχρέωσης.   Μεταβατική κατάσταση (Devolution) Μέτρο που μπορεί να εφαρμοστεί σε αλλοδαπό όταν ο τελευταίος προσπαθεί να εισέλθει παράνομα σε χώρα ή όταν, αφού έχει ήδη εκδιωχθεί από μια χώρα, κρατείται προς το παρόν, η απαγόρευση εισόδου εξακολουθεί να ισχύει. Απέλαση Κυβερνητική πράξη με σκοπό και αποτέλεσμα την απομάκρυνση ενός ατόμου (αλλοδαπού) παρά τη θέλησή του από το έδαφος της χώρας. Επιστροφή Κατάσταση στην οποία ο αλλοδαπός επιστρέφει στη χώρα προέλευσής του όταν δεν πληροί τις προϋποθέσεις εισόδου του στη χώρα υποδοχής. Υποχρεωτική επιστροφή Είναι το απότοκο βήμα κάθε διοικητικής απόφασης η οποία απορρίπτει αιτήσεις ασύλου, παράτασης της παραμονής, άδειες παραμονής ή την ανανέωση των εν λόγω αδειών. Οι αλλοδαποί έχουν ένα ορισμένο χρονικό περιθώριο για να εγκαταλείψουν εθελουσίως τη χώρα. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

ΟΡΟΛΟΓΙΑ Τρίτη χώρα (Τρίτες χώρες): Επίσημη έκφραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης όταν γίνεται αναφορά σε χώρες που δεν ανήκουν σε αυτήν. Λαθραία διακίνηση ανθρώπων: Διευκόλυνση της παράνομης εισόδου ενός ατόμου σε χώρα στην οποία το άτομο αυτό δεν είναι υπήκοος ούτε διαμένει σε αυτήν, με σκοπό την απόκτηση, άμεσα ή έμμεσα, οικονομικών οφελών ή άλλων υλικών παροχών. Εμπόριο ανθρώπων: Συνίσταται στην καταχρηστική εκμετάλλευση των ποιοτικών χαρακτηριστικών ενός άλλου ατόμου. Για την υλοποίηση της εκμετάλλευσης, οι διακινητές πρέπει να χρησιμοποιούν δίκτυα στρατολόγησης, μεταφοράς, μετακίνησης, στέγασης ή παραλαβής ατόμων. Τα μέσα για την πραγματοποίηση αυτών των δράσεων είναι η απειλή ή η χρήση βίας ή άλλες μορφές καταναγκασμού, απαγωγή, απάτη, παραπλάνηση, κατάχρηση εξουσίας ή και η εκμετάλλευση της ευάλωτης θέσης των διακινούμενων ανθρώπων. ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία

Πηγές Αναφορές Bιβλιογραφία (1) Regulation (EC) No 862/2007 of the European Parliament and of the Council of 11 July 2007, on Community statistics on migration and international protection and repealing Council Regulation (EEC) No 311/76 on the compilation of statistics on foreign workers: http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32007R0862&from=ES Bιβλιογραφία European Migration Network (EMN) (2014). Asylum and Migration Glossary 3.0: https://ec.europa.eu/home-affairs/sites/homeaffairs/files/what-we-do/networks/european_migration_network/docs/emn-glossary-en-version.pdf Organización Internacional para las Migraciones (OIM) (2006). Glosario sobre migración Número 7, Suiza: http://publications.iom.int/system/files/pdf/iml_7_sp.pdf UN Public Administration Glossary: http://www.unpan.org/Directories/Glossary/tabid/1398/language/en-US/Default.aspx ΕΝΟΤΗΤΑ 1. Βασικά στοιχεία για τη μετανάστευση, τους πρόσφυγες και το νομικό πλαίσιο. Θέμα 2: Έννοιες και ορολογία