Қайнау. Меншікті булану жылуы Сабақтың тақырыбы: Қайнау. Меншікті булану жылуы 8 сынып

Сабақтың мақсаты Дамытушылық: Білімділік: Тәрбиелік: Булану және конденсация, буланудың түрлері, қасиеттері, заттың кризистік күйі, қайнау процесі жайлы мағлұмат жинау. Оқушылардың ойлау, бақылау, зерттеу, салыстыру қабілеттірін дамыту, өзін-өзі және басқа оқушыларды нақты бағалауға үйрену. Табиғатты аялай білуге, ұйымшылдыққа, топта бірлесе жұмыс жүргізе білуге, топ ережелерін сқтауға, еңбексүйгіштікке тәрбиелену.

Топқа бөлу Булану тобына есімдерінің бас әріптері : Н,О әріптерінен келетін оқушылар жайғасыңыздар Қайнау тобына есімдерінің бас әріптері: А, Ж, С әріптерінен келетін оқушылар жайғасыңыздар

1 2 3 4 5 6 7 8 Сабақтың барысы Ұйымдастыру кезеңі Үй тапсырмасын тексеру Есептер шығару Бекіту сұрақтары Қорытындылау Үйге тапсырма Жаңа сабақты түсіндіру 7 Бағалау 8

Үй тапсырмасын тексеру (“Ақылды доп” сұрақ қою әдісі) (“Ақылды доп” сұрақ қою әдісі) Заттың агрегаттық күйлері. Меншікті балқу жылуы. Меншікті балқу температурасы. Сұйықтың негізгі қасиеттері. Q = λ m өрнегі жайлы не айтасыз? Кристалдану дегеніміз не? Балқу кезінде отынның энергиясы не үшін пайдаланылады? 8.Меншікті балқу жылуы қандай әріппен белгіленеді? 9.Меншікті балқу жылуының өлшем бірліктері. 10.Кристалл денелердің балқуы және қатаюы кезінде олардың температурасы неліктен өзгермейді?

Сәйкестендіру кестесін толтырайық Сәйкестендіру кестесін толтырайық р/с Физикалық шама атауы Белгіленуі формуласы Өлшем бірлігі 1 Жылу мөлшері Q Q= cm (t –t) Дж 2 Заттың меншікті жылуы c c = Q / cm (t –t) Дж/кг С 3 Заттың массасы m m =Q/c (t –t) кг 4 Температура өзгерісі t t = Q / cm С 5 Меншікті балқу жылуы λ λ =Q /m Дж/кг

Суретке қарап ой түйіп үйренейік?

( интербелсенді тақтадан демонстрация Демонстрация ( интербелсенді тақтадан демонстрация көрсету)

Не білемін? Не білдім? не Білгім келеді?

Жаңа сабаққа ену проблемасы: Химия сабағында тәжірибе жасап жатқан  Досым Ашық ыдыста тұрған этил спиртін таба алмай қапа болды. Этил спирті қайда жоғалды?   Жауап: Ашық ыдыста болғандықтан ауаға ұшып жоғалған. Есеп шығарып отырған Талап кофе  ішпек болып ,газге қойған шәйнекті ұмыт қалдырған. Есебінің жауабын тапқан ол, -енді кофе ішуге болады деп тұра жүгіргенде, таң қалып тұрып қалды. Неге? Қалай? Жауап:  Қайнап –қайнап таусылған чайник  бос қалған, буға айналып ұшып кеткен. Міне, балалар,- өмірде кездесетін осындай құбылыстардың мән-мағнасын ғылыми тұрғыдан түсіну үшін жұмыстанамыз, бүгін!

Жаңа сабақты түсіндіру Қайнау құбылысы Сұйықтың бетінде, сондай-ақ бу түйіршіктерін бөле отырып ішінде қарқынды булануын қайнау деп атайды. Қайнау – бұл сұйықтың тек үстіңгі бетінен ғана емес, сонымен бірге оның ішінде де бу көпіршіктерінің пайда болуымен жүретін қарқынды булану процесі. Қайнауды жалғастыру үшін сұйықтыққа сырттан энергия беріп отыру керек. Қайнау температурасы Қайнау әрбір сұйық үшін қайнау температурасы деп аталатын температурада жүреді. Қысым төмендегенде сұйықтың қайнау температурасы төмендейді .

Конденсация табиғатта кездеседі Конденсация табиғатта кездеседі

Меншікті булану жылуы Сұйықтықтың бірлік массасын қайнау температурасында буға айналдыруға қажетті жылу мөлшерін меншікті булану жылуы деп атайды. Меншікті булану жылу r әрпімен белгіленеді, өлшем бірлігі Дж/кг Конденсациялана отырып бу, булануға кеткен жылу мөлшерін бөліп шығарады.

Булану құбылысы Булану заттың түріне тәуелді Булану құбылысы Булану заттың түріне тәуелді Булану беттің ауданына тәуелді Булану сұйықтың температурасына тәуелді

Қайнау температурасы атмосфералық қысымға тәуелді.

Сұрақтарға жауап беріңдер: Сұрақтарға жауап беріңдер: 1. Неліктен таразы тепе-теңдігі бұзылады? 2. Неліктен бірнеше күннен кейін сұйықтар деңгейі әртүрлі болады? 3. Неліктен тарелкедегі су тез буланады?

Постер қорғау Булану тобы өз аттарын қорғайды Постер қорғау Булану тобы өз аттарын қорғайды (булану, булану түрлері, булану қасиеттері жайлы) Қайнау тобы өз аттарын қорғайды (қайнау, қайнау температурасы жайлы)

Не білемін? Не білдім? не Білгім келеді?

Ойланып көрейік – жауабын берейік» Ойланып көрейік – жауабын берейік»      Шық түскен шөп желді күні ме әл де желсіз күні тез кебе ме? •      Бірдей жағдайдағы майлы сорпа ма әлде шәй тез суйды ма? •      Неліктен жаздың күні өзен, теңіз, мұхит суының температурасы төңіректегі температурадан төмен болады? •      Неліктен жылы одеколонды бетке жаққан соң мұздай ауа сезінеміз? •      Неге жауын шашыннан соң жердің исі шығады? •      Көлемдері бірдей екі стакан тұр. Бірінде эфир екіншісінде су бар. Екеуіне де термометр салған кезде қай стакан төмен температураны көрсетеді

Кестені есептеп толтырайық Q 4,6*106 Дж ? 4,5*105 r 2,3*106 Дж/кг m 0,2кг 0,5кг

Сабаққа қажетті Формулалар: Сабаққа қажетті Формулалар: Q=r *m Q r = m Q m = r

Жаңа сабақты бекіту Қандай құбылысты булану деп атайды? Жаңа сабақты бекіту Қандай құбылысты булану деп атайды? Қайнау процесінде не байқалады? Самаурында су қалай қайнайды? Қайнау температурасы. Булану құбылысы нелерге тәуелді? Меншікті булану қандай әріппен белгіленеді? Оны есептеу өрнегі. Салыстырайық: кебу қайнау

( таратылған парақшаны толтыру) Рефлекция ( таратылған парақшаны толтыру)

Не білемін? Не білдім? не Білгім келеді?

Үйге тапсырма: §18, ІІ тарауды қайталау 11-жаттығу 4,5,7