Τεχνολογία & εφαρμογές μεταλλικών υλικών Θεωρία, 1η παρουσίαση Καρδίτσα 2018-2019
1. Εισαγωγή Μηχανουργείο: Περιγραφή & οργάνωση χώρου Εξοπλισμός Ασφάλεια διακίνησης υλικών – εργαλείων Ασφάλεια εργαζομένων –κανόνες- ΜΑΠ
2. Μηχανουργικά υλικά
3. Μεταλλικά υλικά Σιδηρούχα μεταλλικά υλικά: Μεταλλεύματα στην επιφάνεια της γης (χρυσός, χαλκός άργυρος 3000-1400 π.Χ.) Σίδηρος (1400 – 500 π.Χ.) – μεταλλεία & ορυχεία διαχωρισμός μετάλλου από άλλα υλικά 100 μ.Χ. Χρήση μεταλλουργίας: χρυσός, άργυρος, κασσίτερος, χαλκός, μόλυβδος, σίδηρος – ανάμειξη 2 σε σημείο τήξης.
4. Μεταλλικά υλικά Ιδιότητες των μηχανουργικών υλικών: Φυσικές Κατάσταση στερεή, υψηλό ειδικό βάρος, υψηλή θερμική αγωγιμότητα Χημικές Αντοχή στην οξείδωση, τοξικότητα, ηλεκτρο-θετικότητα/αρνητικότητα Μηχανικές Ελαστικότητα (επαναφορά διαστάσεων μετά την παύση δυνάμεων) , Σκληρότητα (αντοχή στη φθορά), Ελατότητα (αύξηση της επιφάνειας με άσκηση πίεσης – σφυρηλάτηση), Ολκιμότητα (επιμήκυνση χωρίς θραύση), Αντοχή (σε φορτίσεις χωρίς μόνιμη παραμόρφωση)
5. Μεταλλικά υλικά Ιδιότητες τεχνολογικές των μηχανουργικών υλικών: Η συμπεριφορά τους κατά τη διαμόρφωση με διάφορες μεθόδους Χυτευτικότητα (βαθμός ευκολίας χύτευσης –χυτοσίδηρος & αλουμίνιο), Σφυρηλατικότητα (βαθμός ευκολίας σφυρηλάτησης – εν θερμώ & εν ψυχρό- κράματα μαγνησίου), Συγκολλητικότητα (η ιδιότητα να συγκολλούνται με ευκολία), Κατεργασιμότητα (η ιδιότητα να μορφοποιούνται με μηχανικές κατεργασίες), Αντοχή (σε φορτίσεις χωρίς μόνιμη παραμόρφωση)
6. Μεταλλικά υλικά Σιδηρούχα: Σίδηρος Μετάλλευμα σε μεγάλες ποσότητες, χαμηλό κόστος, μηχανική προεργασία πριν τη χρήση: κοσκίνισμα, μαγνητικός διαχωρισμός, κονιοποίηση. Παραγωγή χυτοσιδήρου από το μετάλλευμα
7. Μεταλλικά υλικά + + + Σιδηρούχα: Σφυρήλατος Σίδηρος Η πιο καθαρή μορφή σιδήρου (99,5% σίδηρος) + Σφυρηλατικότητα Αντοχή στην οξείδωση Καλές μαγνητικές ιδιότητες Χάλυβας Κράμα σιδήρου – άνθρακα (0,1-1,7% άνθρακα) + Χαμηλό κόστος Μεγάλη πλαστικότητα Μεγάλη ολκιμότητα & ελαστικότητα Χυτοσίδηρος Κράμα σιδήρου – άνθρακα (2-5% άνθρακα) + Χαμηλό κόστος Χυτευτικότητα Κατεργασιμότητα Αντοχή στη θλίψη
8. Μεταλλικά υλικά + + + Μη Σιδηρούχα: (που δεν περιέχουν σίδηρο) Αλουμίνιο Ελαφρύ μέταλλο με ευρεία χρήση στη βιομηχανία + Χαμηλό ειδικό βάρος (3 φορές ελαφρύτερο από χάλυβα) Καλή ηλεκτρική, θερμική αγωγιμότητα Αντοχή στη διάβρωση Ευκολία διαμόρφωσης Χαλκός Πρώτο μετάλλευμα σε χρήση + Καλή ηλεκτρική, θερμική αγωγιμότητα Αντοχή στη διάβρωση Ευκολία διαμόρφωσης - Υψηλό κόστος Κασσίτερος Μεταλλικό υλικό + Προστασία Χάλυβα από οξείδωση (επικασσιτέρωση) Χυτευτικότητα Κατεργασιμότητα Αντοχή στη θλίψη
9. Μεταλλικά υλικά Λαμαρίνες, ράβδοι, σύρματα, σωλήνες Σίδηρος & Χάλυβας Σπουδαιότερα υλικά σε χρήση για μεταλλικές κατασκευές Καμίνι υγρή μορφή έλαση (δημιουργία πλάκας ή κυλίνδρου) λαμαρίνα
10. Μεταλλικά υλικά Ελάσματα (Λαμαρίνες) Ανάλογα με το πάχος διακρίνονται σε: Λεπτές λαμαρίνες (πάχους < 3mm) Μεσαίες λαμαρίνες (πάχους > 3mm < 5mm) Χονδρές λαμαρίνες (πάχους > 5mm) Ανάλογα με την ποιότητα διακρίνονται σε: Μαύρες (οξείδια που δημιουργούνται στην επιφάνεια κατά την έλαση) Γυαλισμένες (καθαρισμός της επιφάνειας μετά την έλαση) Γαλβανισμένες (επικάλυψη επιφάνειας με ψευδάργυρο) Επικασσιτερωμένες (επικάλυψη επιφάνειας με κασσίτερο- λευκοσίδηρος ή τενεκές)
11. Μεταλλικά υλικά Ράβδοι (βέργες), ταινίες (λάμες) Χαλύβδινες ή κράματα μήκους 4-5m Για να παραγγείλουμε λαμαρίνα: Πάχος [mm] Χ Πλάτος [mm] Χ Μήκος [mm] Φύλλο προτυποποίησης – Χάλυβας: ΒΙ 4Χ1000Χ2000 DIN 1543 St37 Τετράγωνη ράβδος με πλευρά 30 mm και μήκος 5000m (σύμφωνα με DIN 1014 για Χάλυβα St37): 30Χ5000 DIN 1014 St37 Ταινία πλάτους 60 mm πάχους 8 mm και μήκος 5000 m (σύμφωνα με DIN 1017 για Χάλυβα St37): 60Χ8Χ5000 DIN 1017 St37