Διασκευή 8 Ανακαλύπτοντας το θέμα στο υπό διασκευή σενάριο

Πρώτη προσέγγιση Η μεταφορά και η διασκευή του θέματος από το ένα μέσο στο άλλο δεν είναι κάτι εύκολο. Στο μυθιστόρημα η διαχείριση του θέματος γίνεται μέσω της αφήγησης και των περιγραφών, στα θεατρικά μέσω του διαλόγου και των χαρακτήρων. Στον κινηματογράφο το θέμα πρέπει να αποδοθεί οπτικοακουστικά – άρα αφού εντοπίσουμε ποιο είναι το θέμα του υπό διασκευή κειμένου πρέπει να αναζητήσουμε τους δραματουργικούς τρόπους να το προσεγγίσουμε.

Τι είναι θέμα Η ποίηση έχει θέμα της τα καθόλου, δηλαδή καταστάσεις που αναφέρονται σε πάγιες και θεμελιακές ανθρώπινες αντιδράσεις και διαθέσεις: δίψα για εκδίκηση, πόνος από εγκατάλειψη, τραυματισμένη τιμή και αξιοπρέπεια, αφοσιωμένη αγάπη, αγεφύρωτο μίσος, ανεξέλεγκτο ερωτικό πάθος με τις συνέπειές του. Ενώ λοιπόν η ιστορία ενδιαφέρεται για κάποιο συγκεκριμένο γεγονός και τα εμπλεκόμενα σε αυτήν πρόσωπα, είτε αυτά δρουν, είτε αυτά πάσχουν, η ποίηση είναι αποδεσμευμένη από συγκεκριμένους χωροχρονικούς περιορισμούς και ενδιαφέρεται για το μόνιμο και το υπερχρονικό. Καλογεροπούλου. Σενάριο.

Τι είναι Θέμα ΙΙ Το θέμα είναι μια ιδέα που παρουσιάζεται στην ιστορία που αφορά το νόημα της ζωής ή την ανθρώπινη κατάσταση, την ανθρώπινη συνθήκη. Από τη φύση του, το θέμα ενσωματώνει την άποψη του συγγραφέα για αυτά που πραγματεύεται το σενάριο. Το θέμα αναπτύσσεται διαμέσου της εσωτερικής ιστορίας του χαρακτήρα, της πλοκής που πραγματεύεται την ανάπτυξη του χαρακτήρα και σχέσεις που συνάπτει με τους γύρω του. Σε ένα σενάριο παραδοσιακής αφήγησης, η δράση επιτείνεται καθώς η σύγκρουση του πρωταγωνιστή και του ανταγωνιστή κλιμακώνεται. Την ίδια στιγμή, το θέμα επεκτείνεται καθώς οι αξίες του πρωταγωνιστή αποκαλύπτονται και δοκιμάζονται. Αν το θέμα είναι προφανές θα εξουσιάσει την ιστορία και της δώσει την έννοια της σχηματικότητας και της επιτήδευσης. Για αυτό ακριβώς πρέπει να ενσωματώνεται εύστοχα στην ιστορία. Η χρήση συμβόλων, μεταφορών και μοτίβων πρέπει να ενσωματώνονται σε ένα δεύτερο επίπεδο αφήγησης. Ο λιγότερο αποτελεσματικός τρόπος να αποκαλύψουμε το θέμα είναι διαμέσου άμεσου διαλόγου. www.filmschooldirect.com

Που βρίσκεται το θέμα 1. Στην αφήγηση (όσον αφορά το μυθιστόρημα και το διήγημα) 2. Στο διάλογο (τόσο στο μυθιστόρημα όσο και στον θεατρικό λόγο). 3. Στις δραματουργικές επιλογές που κάνει ο συγγραφέας. 4. Στις επιλογές που κάνουν οι χαρακτήρες. 5. Στις εικόνες που χρησιμοποιούνται και που μπορούν να μεταφραστούν σε κινηματογραφικές εικόνες.

Η Αφήγηση Σε κάποια μυθιστορήματα , το θέμα είναι προφανές. Ο συγγραφέας σταματάει την αφήγηση και “συζητάει με τον αναγνώστη το θέμα της αφήγησης”. Σε άλλα, το θέμα ενυπάρχει μέσα στην ιστορία – ένα παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο διαχειρίζεται το θέμα της αναζήτησης ταυτότητας ο συγγραφέας του Δωμάτιο με Θέα, αναφέροντας πως η πρωταγωνίστρια δεν ήξερε ποια γνώμη είχε (ή έπρεπε να έχει) για κάποια έργα τέχνης. Άλλα μυθιστορήματα είναι γραμμένα σε πρώτο πρόσωπο – ο χαρακτήρας που αφηγείται την ιστορία είναι ένας από τους χαρακτήρες της ιστορίας. Αυτό δίνει τη δυνανότητα στο συγγραφέα να βρίσκεται μέσα στο κεφάλι του χαρακτήρα και να μεταφέρει τις σκέψεις του για το νόημα όσων συμβαίνουν.

Διάλογος Τα περισσότερα θεατρικά έργα αλλά και αρκετά μυθιστορήματα αναπτύσσουν το θέμα μέσω του διαλόγου των πρωταγωνιστών τους. Όταν διασκευάζουμε διάλογο, πρέπει να ήμαστε πολύ προσεκτικοί ώστε να ανιχνεύσουμε όχι (μόνο) αυτά που λέγονται αλλά, βασικά, όσα υπάρχουν στο subtex. Μερικές φορές μάλιστα, ο διάλογος δεν μπορεί να μεταφερθεί στην οθόνη, το subtext όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως βάση για να γραφτεί ένας καινούργιος διάλογος.

Επιλογές του αφηγητή Ο συγγραφέας παίζει το ρόλο του Θεού όταν γράφει ένα μυθιστόρημα ή ένα θεατρικό ή ένα σενάριο. Ο συγγραφέας έχει τη δυνατότητα να αποφασίσει τι συμβαίνει στους χαρακτήρες και αυτές οι επιλογές να καθοδηγήσουν τον αναγνώστη ή το κοινό στο θέμα. Αν το θέμα ενός έργου είναι ο έρωτας και υπάρχει ένα happy end, αυτό υποδεικνύει μια στάση. Αν υπάρχει ένα τέλος διαφορετικό, η στάση που υποδεικνύεται, εύλογα, είναι διαφορετική. Τοποθετώντας ένα γεγονός αντί για κάποιο άλλο, δίνει μια εντελώς διαφορετική προοπτική στην ιστορία (και εύλογα στη θεματική διαχείριση).

Επιλογές των χαρακτήρων Στις ιστορίες οι χαρακτήρες αποφασίζουν να κάνουν κάποιες δράσεις (αντί για κάποιες άλλες). Σε κάποιες περιπτώσεις, οι επιλογές αυτές έχουν ηθικό χαρακτήρα και εκφράζουν τις έννοιες του Καλού και του Κακού ή θέματα ταυτότητας. Σε άλλες περιπτώσεις, οι επιλογές των χαρακτήρων μας καθοδηγούν στο σύμπαν τους – συντελούν στο να κατανοήσουμε τις φιλοδοξίες, τις επιθυμίες και τους στόχους τους. Οι επιλογές των χαρακτήρων όχι μόνο προσθέτουν νέες κατευθύνσεις στους χαρακτήρες αλλά βοηθούν το συγγραφέα να κοινοποιήσει το θέμα που πραγματεύεται.

Περιγραφές και εικόνες. Στα μυθιστορήματα, ο συγγραφέας χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη ποσότητα περιγραφών για να χτίσει την ιστορία. Κάποιες από αυτές τις περιγραφές έχουν εκθετικό χαρακτήρα (μας δίνουν πληροφορίες για να παρακολουθήσουμε την ιστορία). Κάποιες άλλες είναι επιλεγμένες ώστε να δημιουργήσουν μια εικόνα. Μια εικόνα που έχει μια ειδική σημασία- που ο συγγραφέας πολύ συνειδητά έχει επιλέξει να ενθέσει στην αφήγησή του γιατί αποκαλύπτει μια ιδέα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η χρήση ημερήσιων ή νυκτερινών εικόνων ανάλογα με την ατμόσφαιρα που θέλει να πετύχει ο συγγραφέας. Οι εικόνες που επιλέγει ο συγγραφέας να περιγράψει γίνονται αποτελεσματικά μέσα επικοινωνίας του θέματος. Και , παρόλο, που στην ταινία ο σκηνοθέτης θα επιλέξει το σύστημα εικονοποίησης, είναι ο σεναριογράφος που πρέπει να τον καθοδηγήσει στη βαθύτερη σημασία των εικόνων που περιέχονται στο σενάριο.

Βρίσκοντας το θέμα σε μια αληθινή ιστορία Ι Η αναζήτηση του θέματος σε μια αληθινή ιστορία είναι αρκετά πιο δύσκολο έργο, καθώς η ζωή περιέχει, εκ των πραγμάτων, περισσότερα θέματα από ένα βιβλίο ή ένα θεατρικό. Στις περιπτώσεις των βιογραφιών, η διαδικασία μπορεί να είναι απλούστερη (αν η υπάρχει κάποια δημοσιευμένη βιογραφία), καθώς ο συγγραφέας της ήδη έχει επιλέξει μια θεματική προσέγγιση του ανθρώπου του οποίου τη ζωή περιγράφει. Συχνά , όμως, οι ταινίες βασίζονται σε συνεντεύξεις και έρευνα και άλλα στοιχεία που πρέπει να ερμηνευθούν και να συστηματοποιηθούν από το σεναριογράφο.

Βρίσκοντας το θέμα σε μια αληθινή ιστορία ΙΙ Στις περιπτώσεις αυτές, η ιστορία εξαρτάται από το θέμα που ο ίδιος ο συγγραφέας θέλει να εκφράσει. Υπάρχει νόημα στη ζωή; τι θέλουμε να πούμε για τις επιλογές αυτού του ανθρώπου και ποια θέματα ανακύπτουν από τη ζωή του; Απαντώντας σε αυτές τις ερωτήσεις μπορούμε να διαμορφώσουμε καλύτερα την έννοια του θέματος σε μια αληθινή ιστορία

Σενάρια που βασίζονται σε μια ιδέα Στις περιπτώσεις αυτές, συνήθως, διασκευάζεις το θέμα. Εντοπίζεις μια ιδέα που σου φαίνεται ενδιαφέρουσα και τη διασκευάζεις. Αυτές είναι οι πιο δύσκολες διασκευές καθώς επιχειρείς να μεθοδεύσεις μια συγκεκριμένη ιδέα και την ίδια στιγμή να γράψεις ένα σενάριο – δεν έχει την καθοδήγηση της πλοκής και των χαρακτήρων αλλά , επίσης, δεν έχεις την ελευθερία να δημιουργήσεις κάτι απολύτως ελεύθερα, καθώς προσπαθείς να μείνεις πιστός στη συγκεκριμένη ιδέα. Η προσέγγιση της διασκευής μιας ιδέας πρέπει να ακολουθείται από τη λογική ότι δημιουργούμε ένα καινούργιο σενάριο. Πρέπει να επινοήσουμε, από την αρχή, χαρακτήρες που υπηρετούν καλύτερα αυτή την ιδέα και μια πλοκή με την αντίστοιχη λειτουργία.