ΣΕΒΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΜΕ ΑΙΟΛΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΑΠΑΣΤΑΜΑΤΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ, Δρ. Ηλεκτρολόγος Μηχανικός, Αντιπρόεδρος ΕΛΕΤΑΕΝ

Ι. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ Ι. Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΠΑΡΕΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΠΛΑΝΗΤΗ

ΙΙ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Οι ανθρώπινες δραστηριότητες αναταράσσουν βίαια την ισορροπία του πλανήτη: Κλιματική Αλλαγή (Global Warming, Ozone Depletion)

ΙΙ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Σύμφωνα με τα δυσμενή σενάρια εξέλιξης των κλιματικών αλλαγών για το 2050, 15–37% όλων των ειδών θα εξαφανιστούν Letters to Nature, Nature 427, 145-148 (8 January 2004) , Εxtinction risk from climate change, Chris D. Thomas1

ΙΙ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Έως το 2100, οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν την εξαφάνιση του 30% των πτηνών στεριάς. Από αυτά το 79% δεν θεωρείται σήμερα ότι απειλείται με εξαφάνιση Climate change will significantly increase bird extinctions, By Louis Bergeron, Stanford University, December 5, 2007

ΙΙ. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ: ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ Ανάγκη για επείγουσα ΔΡΑΣΗ: Θεραπεία του αιτίου (αύξηση αερίων θερμοκηπίου) με ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ και ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

ΙΙΙ. Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα υψηλότερα αιολικά δυναμικά της Ευρώπης: έντονο ανάγλυφο, μεγάλος αριθμός βουνοκορφών, νησιά και βραχονησίδες Συγχρόνως, διαθέτει μεγάλης σημασίας βιοποικιλότητα: μεγάλος αριθμός ενδημικών ειδών, το 23% της Χώρας ανήκει στο δίκτυο Natura 2000

ΙV. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε Α. ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΕ Οδηγία 2001/77/ΕΚ: Η Ελλάδα οφείλει να καλύψει το 20,1% της κατανάλωσης ηλεκτρισμού από ΑΠΕ μέχρι το 2010 Νέα Οδηγία για τις ΑΠΕ (Ιανουάριος 2008): 18% συμμετοχή των ΑΠΕ στην τελική ενεργειακή κατανάλωση μέχρι το 2020. Το ποσοστό αυτό μεταφράζεται σε εγκατεστημένη αιολική ισχύ 8.000-10.600 MW

ΕΛΛΑΔΑ: 4η Εθνική Έκθεση ΑΠΕ –ΥΠΑΝ Οκτώβριος 2008 ΕΛΛΑΔΑ: 4η Εθνική Έκθεση ΑΠΕ –ΥΠΑΝ Οκτώβριος 2008

ΕΛΛΑΔΑ: Προς το 2020

of RAE to Minister of Development Positive Opinion of RAE to Minister of Development Production License from Minister of Development Application to RAE for Production License Other Local Actors Application to Regional Authority/ Directorate of Planning for Installation License Municipal Council opinion Prefecture Council Application to Regional Authority/ Directorate of Environment for Pre-Environmental License opinion Installation License from Regional Governor Pre-Environmental License: Preliminary Environmental Impact Assessment and Evaluation opinion Submission of Environmental Impact Assessment (EIA) Environmental License Applications to: Classical Archaeological Council, Byzantine Archaeological Council, Prefectural Land Use Committee, Civil Aviation Service, Public Radio/ Television, Public Telecommunications Org., Military Authority Approvals Approval from Min. of Culture Terms and Conditions for Grid Connection Application to HTSO Decision from Minister of Agriculture and Minister of Development for Land Purchase public most barren public non most barren Permission for Intervention from Minister of Agriculture forestrial Application to the Forest Authority for land characterization & land rights private non forestrial Purchase/Renting private

of RAE to Minister of Development Positive Opinion of RAE to Minister of Development Production License from Minister of Development Application to RAE for Production License Other Local Actors Application to Regional Authority/ Directorate of Planning for Installation License Municipal Council opinion Prefecture Council Pre-Environmental License: Preliminary Environmental Impact Assessment and Evaluation opinion Installation License from Regional Governor opinion Submission of Environmental Impact Assessment (EIA) Environmental License Applications to: Classical Archaeological Council, Byzantine Archaeological Council, Prefectural Land Use Committee, Civil Aviation Service, Public Radio/ Television, Public Telecommunications Org., Military Authority Approval from Min. of Culture Terms and Conditions for Grid Connection Application to HTSO Decision from Minister of Agriculture and Minister of Development for Land Purchase public most barren public non most barren Permission for Intervention from Minister of Agriculture forestrial Application to the Forest Authority for land characterization & land rights private non forestrial Purchase/Renting private

ΙV. ΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ Ε.Ε Β. ΒΙΟΠΟΙΚΙΛΟΤΗΤΑ Οδηγία 79/409/Ε0Κ: Προστασία άγριων πτηνών Ζώνες Ειδικής Προστασίας (Special Protected Areas-SPA) Οδηγία 92/43/EK: Προστασία φυσικών οικοτόπων Τόποι Κοινοτικής Σημασίας (Sites of Community Importance-SCI) Η Ελλάδα διαθέτει 239 περιοχές SCI και 151 περιοχές SPA (δίκτυο Natura 2000) 2010: έτος αξιολόγησης του Σχεδίου Δράσης της ΕΕ για την βιοποικιλότητα

V. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ A Πόσο δεσμευτικοί είναι οι εθνικοί στόχοι για τις ΑΠΕ; Απόλυτα δεσμευτικοί. Τόσο σε θεσμικό επίπεδο (κύρωση Πρωτοκόλλου Κυότο), όσο και σε οικονομικό επίπεδο (επιπτώσεις στην οικονομία της χώρας λόγω δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων αλλά και και πετρελαϊκής εξάρτησης) Μελέτη του ΕΜΠ έχει δείξει ότι μη επίτευξη των στόχων συνεπάγεται επιπλέον κόστος 2,2 δίς € στην ηλεκτροπαραγωγή μετά το 2013, το οποίο θα μετακυλήσει στον καταναλωτή.

Ανάγκη για Πρωτόκολλο του Κυότο ΙΙ V. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ A. «ΔΙΛΗΜΜΑΤΑ» ΣΤΗΝ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΑΙΟΛΙΚΩΝ ΠΑΡΚΩΝ (2) Οι εθνικοί στόχοι είναι αναγκαίοι από περιβαλλοντικής πλευράς; Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής είναι διαρκώς επιδεινούμενο (IPCC). Η επίτευξη των στόχων του Πρωτοκόλλου του Κυότο μάλλον δεν είναι αρκετή. Ανάγκη για Πρωτόκολλο του Κυότο ΙΙ

V. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ A Για την επίτευξη των εθνικών στόχων απαιτείται η χωροθέτηση αιολικών πάρκων εντός Προστατευόμενων Περιοχών (Π.Π); Πρακτικά αδύνατη η επίτευξη των στόχων χωρίς την χωροθέτηση Α/Π εντός Π.Π: Το 23% της Χώρας ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 περιλαμβάνοντας εκτεταμένες ορεινές περιοχές που είναι και οι πλέον ανεμώδεις Ελληνική πραγματικότητα: αυθαίρετη και εκτός σχεδίου δόμηση, αρχαιολογικά μνημεία όλων των ιστορικών περιόδων, ανταγωνισμός στις χρήσεις γης, μικροπολιτικά συμφέροντα

V. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ A Μήπως μπορούν να επιτευχθούν οι εθνικοί στόχοι με την χωροθέτηση Α/Π στην θάλασσα ή ακατοίκητες βραχονησίδες; Tεχνικά προβλήματα Περιβαλλοντικά προβλήματα Συγκρούσεις στις χρήσεις γης

ΙV. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ Β. ΧΩΡΟ-ΑΤΑΚΤΗ ΧΩΡΟΤΑΞΙΑ ΕΙΔΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΧΩΡΟΤΑΞΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΑΠΕ (ΦΕΚ 2464Β/03.12.2008) Επιτρέπεται η χωροθέτηση Α/Π εντός περιοχών του δικτύου Νatura 2000 (εκτός οικοτόπων προτεραιότητας) Πρόσφατες ΚΥΑ και Π.Δ Προστατευόμενων Περιοχών Απαγορεύεται η εγκατάσταση Α/Π όχι μόνο εντός περιοχών Natura 2000 αλλά και εντός περιφερειακών ζωνών αυτών

VI. ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ Α. ΘΕΣΜΙΚΟ ΕΠΙΠΕΔΟ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΧΠ ΣΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑ Κάθε περίπτωση Π.Π. πρέπει να εξετάζεται χωριστά και όχι να απαγορευτεί a priori η εγκατάσταση Α/Π σε ένα μεγάλο τμήμα της Χώρας ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ (ΕΠΜ) Αναμόρφωση προδιαγραφών και διαδικασίας ανάθεσης (ΚΥΑ 69269/1991) Επικαιροποίηση υφιστάμενων ΕΠΜ λαμβάνοντας υπόψη το μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής και της ανάγκης για προώθηση των ΑΠΕ

VI. ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ Β. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ Επιστημονικά τεκμηριωμένες ΜΠΕ (Ειδικές Ορνιθολογικές & Φυτοτεχνικές Μελέτες για τις Π.Π) Στελέχωση όλων των βαθμίδων της Διοίκησης με εξειδικευμένο προσωπικό ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΩΝ Α/Π Ένα χρήσιμο εργαλείο στο σχεδιασμό νέων έργων MONITORING ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΩΝ Α/Π

VI. ΑΡΣΗ ΤΟΥ ΑΔΙΕΞΟΔΟΥ Γ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΧΩΡΩΝ – ΜΕΛΕΤΗ RSPB (1) ΜΕΛΕΤΗ ROYAL SOCIETY FOR THE PROTECTION OF BIRDS ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΩΡΟΘΕΤΗΣΗ ΧΕΡΣΑΙΩΝ Α/Π ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ (Μάρτιος 2009) Τάσσεται αναφανδόν υπέρ της χωροθέτησης 1 GW χερσαίας αιολικής ισχύος κάθε χρόνο μέχρι το 2020 για την επίτευξη των εθνικών της στόχων (σημειωτέον ότι η Αγγλία εμφανίζει ιδιαίτερα υψηλό αιολικό δυναμικό όπως και η Ελλάδα) Προτείνει μια σειρά από μέτρα: έγκαιρη ενημέρωση πολιτών και φορέων για τον σχεδιασμό ενός έργου, γνώση της περιβαλλοντικής ευαισθησίας κάθε περιοχής, βελτίωση ΜΠΕ, στρατηγικό σχεδιασμό στην χωροθέτηση Α/Π, πολιτική στήριξη των Α/Π, monitoring υφιστάμενων Α/Π κ.ά

Με βάση το ελληνικό ΕΧΠ-ΑΠΕ Μαλδίβες Έκταση 298.000,00 στρέμματα Πληθυσμός 300.000,00 κάτοικοι Αιολικά Πάρκα 155 Ανεμογεννήτριες Ισχύς 232,50 MW Με βάση το ελληνικό ΕΧΠ-ΑΠΕ D 80 m Nισ 0,94 Εισ 71,40 στρ. Σύνολο κάλυψης 11.066,64 Ποσοστό κάλυψης 3,71%

OΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ? Χαρτογραφική Απεικόνιση 24ωρων μέσων συγκεντρώσεων SO2 του ελλαδικού χώρου. Πηγή: ΥΠΕΧΩΔΕ, Διεύθυνση Ελέγχου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Θορύβου, Εκτίμηση και Χαρτογραφική Απεικόνιση της Ρύπανσης στον Ελλαδικό Χώρο, 2004.

Πτολεμαϊδα Ασβεστόπετρα Κόμανος Αμυγδαλιά

Σας ευχαριστώ πολύ!