Το σύστημα ταξινόμησης Omaha ΚΟΙΝΟΤΙΚΗΣ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Το σύστημα ταξινόμησης Omaha αποτελεί έναν οδηγό για την παροχή κατ’οίκον φροντίδας υγείας και την καταγραφή της καθώς δεδομένα συλλέγονται από ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της πληροφορίας. Διευρύνει τον ορίζοντα των επαγγελματιών στις ανάγκες των χρηστών για να συμπεριλάβει και αρνητικά δεδομένα, τα οποία έχουν μέγιστη επίδραση στη διαδικασία αποζημίωσης. Είναι ένα εργαλείο για την εκπλήρωση των στόχων της εντατικής παρακολούθησης και βελτίωσης της αξίας, της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της φροντίδας, συμπεριλαμβάνει ασθενείς και οικογένειες, βελτιώνει το συντονισμό και τη συνεργασία στη φροντίδα και προάγει την υγεία του πληθυσμού (Martin,Monsen, Bowles 2011).

Το σύστημα έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και εφαρμόζεται στην πράξη σε πολλά πανεπιστήμια και υπηρεσίες της κοινότητας (Elfrink & Davis 2004;Chow et al 2008; Martin & Bowels 2008; Martin, Scheet & Ruth 1993). Στην Ελλάδα, πολύ πρόσφατα, μεταφράστηκε επίσημα και εφαρμόστηκε στην κατ’οίκον φροντίδα ασθενών με Alzheimer και τους φροντιστές τους στα πλαίσια μεταπτυχιακής εργασίας (Γκαμπρίς 2011). Πρόκληση για τα ελληνικά δεδομένα αποτελεί η εφαρμογή του στην πράξη σε διαφορετικούς πληθυσμούς καθώς και η ανάπτυξή του σε πληροφοριακό πρόγραμμα.

Το σύστημα ταξινόμησης Omaha βασίζεται στο θεωρητικό μοντέλο της διαδικασίας επίλυσης των προβλημάτων, το οποίο αντανακλά την καθοριστική θέση του ατόμου/οικογένεια/κοινότητα, τη συνεργασία με τους επαγγελματίες υγείας και τα βήματα αλλά και την αξία της διαδικασίας επίλυσης των προβλημάτων (Martin & Scheet 1992).

Συγκεκριμένα το σύστημα ταξινόμησης Omaha, μπορεί να εφαρμοστεί από τους κατ’οίκον επαγγελματίες υγείας, τους διαχειριστές της φροντίδας και τους administrators, με τους ακόλουθους τρόπους (Martin & Scheet 1992): Καθορίζει τις προσδοκίες της υπηρεσίας από την κλινική πράξη και την καταγραφή Βοηθά τον επαγγελματία υγείας να αναγνωρίσει έγκαιρα τα σημαντικά προβλήματα του ατόμου. Καθοδηγεί τον επαγγελματία να συλλέξει στοιχεία από διαφορετικές κατηγορίες αναγκών Βοηθάει τον επαγγελματία να ανακαλύψει και να εστιάσει στα βασικά προβλήματα του ατόμου καθώς και να ανακαλύψει και να καταγράψει τις γνώσεις και συμπεριφορές του ατόμου που σχετίζονται με αυτά Βοηθάει τον επαγγελματία να εξακριβώσει τη πρόοδο του ατόμου στο χρόνο που του παρέχεται η κατ’οίκον φροντίδα Παρέχει δεδομένα προς χρήση σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης της πληροφορίας Βοηθάει τους διαχειριστές της φροντίδας και το προσωπικό της υπηρεσίας να περιγράφουν με ακρίβεια τις δραστηριότητες/παρεμβάσεις της υπηρεσίας, του ατόμου και των επαγγελματιών καθώς και τις αλλαγές του ατόμου (σε γνώσεις, πράξεις, συμπεριφορές, κ.α)

Επίπεδο 1: Τομείς: οι τέσσερις τομείς, περιβαλλοντικός, ψυχοκοινωνκός, φυσιολογικό τομέας και τομέας συμπεριφορών σχετιζόμενων με την υγεία, αντιπροσωπεύουν τις τέσσερις ευρείες περιοχές της νοσηλευτικής πρακτικής. Επίπεδο 2: Προβλήματα: τα προβλήματα των χρηστών/πελατών είναι οι 42 νοσηλευτικές διαγνώσεις ή περιοχές ανησυχίας η οποίες έχουν αρνητική επίδραση στην ποιότητα ζωής του χρήστη/πελάτη Επίπεδο 3: Τροποποιητές: α) άτομο, οικογένεια, κοινότητα β) προαγωγή υγείας, δυνητικός και Υπαρκτός Επίπεδο 4 : Σημεία/συμπτώματα

Περιβαλλοντικός τομέας: Σύστημα Ταξινόμησης Προβλημάτων Τομείς προβλημάτων του ασθενούς/οικογένειας/ομάδας Περιβαλλοντικός τομέας: Εισόδημα Υγιεινή Κατοικία Ασφάλεια γειτονιάς/ χώρου εργασίας   Ψυχοκοινωνικός τομέας: Επικοινωνία με κοινωνικούς πόρους Κοινωνική επαφή Αλλαγή ρόλων Διαπροσωπική σχέση Πνευματικότητα Θρήνος Ψυχική υγεία Σεξουαλικότητα Εκπλήρωση ρόλου φροντιστή/γονέα Παραμέληση Κακοποίησης αύξηση και ανάπτυξη Φυσιολογικός τομέας: Ακοή Όραση Ομιλία και γλώσσα Στοματική υγιηνή Γνωστική λειτουργία Πόνος Φυσιολογικός τομέας (συνέχεια) Συνείδηση Δέρμα Νεύρο-μυο-σκελετική λειτουργία Αναπνοή Κυκλοφορία Πέψη ενυδάτωση Εντερική λειτουργία Λειτουργία ουροποιητικού συστήματος Λειτουργία αναπαραγωγικού συστήματος Κύηση Λοχεία Μεταδιδόμενη/λοιμώδης κατάσταση Τομέας συμπεριφορών σχετιζόμενων με την υγεία: Διατροφή συνήθειες ύπνου και ανάπαυσης Φυσική δραστηριότητα Ατομική υγιεινή Χρήση ουσιών Οικογενειακός προγραμματισμός Επίβλεψη φροντίδας υγείας Φαρμακευτική αγωγή Πηγή: Γκαμπρίς Χ (2011) Εφαρμογή και αξιολόγηση του συστήματος Omaha στην κοινοτική νοσηλευτική στην Ελλάδα. ΜΤΧ εργασία, ΕΚΠΑ, Τμήμα Νοσηλευτικής, Αθήνα

Είναι οργανωμένο στα ακόλουθα επίπεδα: Το σύστημα Παρέμβασης (Intervention Scheme) είναι μια ταξινόμηση των νοσηλευτικών δράσεων η οποία βοηθάει τους επαγγελματίες υγείας να ανακαλύψουν και να καταγράψουν το σχέδιο φροντίδας και τις παρεμβάσεις (Πίνακας 2) (Martin & Bowels 2002). Περιλαμβάνει σχέδια, διαδρομές για την παροχή υπηρεσιών με ασφάλεια, ποιότητα και αποτελεσματικότητα (Martin, Monsen Bowles 2011). Είναι οργανωμένο στα ακόλουθα επίπεδα: Επίπεδο 1: Κατηγορίες: Οι τέσσερις ευρείες κατηγορίες είναι Εκπαίδευση, Καθοδήγηση και Συμβουλευτική, Θεραπείες &διαδικασίες, Διαχείριση περιπτώσεων και Διερεύνηση. Επίπεδο 2: Στόχοι: 75 στόχοι ή αντικείμενα δράσης στη φροντίδα υγείας Επίπεδο 3: Σχετικές με τον πελάτη/χρήστη πληροφορίες (Γκαμπρίς 2011).

Κατηγορίες παρεμβάσεων για το άτομο/οικογένεια/ομάδα Κατηγορίες παρεμβάσεων για το άτομο/οικογένεια/ομάδα   Οι 4 ευρείες κατηγορίες παρεμβάσεων στο άτομο/οικογένεια/ομάδα: Εκπαίδευση, καθοδήγηση και συμβουλευτική (teaching, guidance and counseling) Θεραπείες και διαδικασίες (treatments and procedures) Διαχείριση περιπτώσεων (case management) Διερεύνηση (surveillance) 75 Στόχοι, αντικείμενα δράσης και παρέμβασης στο άτομο/οικογένεια/ομάδα, σαφώς προσδιορισμένοι και με την επιλογή «άλλο» για την περίπτωση διατύπωσης στόχου που δεν συμπεριλαμβάνεται στη λίστα.

Τα πλεονεκτήματα από την εφαρμογή στην πράξη του συστήματος Omaha στην κατ’οίκον φροντίδα υγείας αφορούν στον τομέα της φροντίδας, της εκπαίδευσης και της έρευνας.

Αναφέρεται ότι η εφαρμογή του δημιουργεί ένα περιεκτικό πλαίσιο για τις ανάγκες των πελατών/χρηστών στην κατ’οίκον φροντίδα, το οποίο διασυνδέεται με τις ενέργειες/παρεμβάσεις των επαγγελματιών υγείας στην κατ’οίκον φροντίδα και τις εκβάσεις της φροντίδας (Naylor, Bowels, Brooten 2000). Διεθνώς πολλές υπηρεσίες χρησιμοποιούν σε ηλεκτρονική μορφή το σύστημα Omaha σε συνδυασμό με άλλες βάσεις δεδομένων με αποτέλεσμα τον περιορισμό του χρόνου και του κόστους από τις χειρόγραφες σημειώσεις, την καλύτερη απεικόνιση, παρακολούθηση και ανάλυση των δεδομένων, τη βελτίωση της ποιότητας εργασίας του προσωπικού και τη διαχείριση της πληροφορίας καθώς αυτά τα στοιχεία είναι απαραίτητα για την ομαλή λειτουργία και επιβίωση της υπηρεσίας (Martin, Scheet & Ruth 1993; Martin, Monsen Bowles 2011).

Σε ερευνητικό επίπεδο, το σύστημα Omaha, διασφαλίζει την συλλογή των δεδομένων με μεγαλύτερη αξιοπιστία. Δίνει τη δυνατότητα συσχετίσεων των αναγκών, των παρεμβάσεων και των εκβάσεων της φροντίδας με παραμέτρους κόστους και ποιότητας, διευκολύνοντας έτσι τη λήψη αποφάσεων σε κλινικό επίπεδο και επίπεδο πολιτικών για την υγεία. Έχει χρησιμοποιηθεί σε μελέτες στην οξεία φροντίδα, την κατ’οίκον φροντίδα, την πρωτοβάθμια φροντίδα, τη δημόσια υγεία, την σχολική νοσηλευτική και την κοινότητα γενικότερα. Όσον αφορά τη διαχείριση της κλινικής πληροφορίας το σύστημα Omaha έχει τη δυνατότητα να συλλαμβάνει όλους τους αριθμούς ασθενών, τους τύπους φροντίδας (νοσοκομείο, σπίτι, ιδιωτικό ιατρείο, νοσηλευτικό κέντρο (nurse managed center)), το χρόνο και τη διάρκεια και να εστιάζει σε κάθε επίσκεψη-καταγραφή (Elfrink & Davis 2004;Martin & Bowels 2008; Martin, Monsen, Bowles 2011).

πρόβλημα-παρέμβαση-έκβαση, Η διδασκαλία του συστήματος Omaha σε φοιτητές έχει αποδειχθεί ότι καθοδηγεί και διευκολύνει τη σκέψη των φοιτητών μέσα στο πλαίσιο πρόβλημα-παρέμβαση-έκβαση, βελτιώνει τις δεξιότητες αξιολόγησης των φοιτητών, προάγει την κλινική πράξη, την καταγραφή των δεδομένων με ακρίβεια και την έρευνα γενικότερα (Barrera et al 2003; Martin, Monsen, Bowles 2011).