ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΟΙ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ΣΤΟ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ Τσαλογλίδου Αρετή1, Παντελίδου Παρθενόπη2, Ηλιάδης Χρήστος3  1Επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Νοσηλευτικής , Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης 2Νοσηλεύτρια ΠΕ, MSc, PhD, Π.Γ.Ν. ΑΧΕΠΑ, 4η ΔΥΠΕ, Θεσσαλονίκη 3Νοσηλευτής ΤΕ, Αλεξάνδρειο ΤΕΙ Θεσσαλονίκης   Εισαγωγή: Eίναι ευρέως πλέον αποδεκτό ότι οι σημαντικές αλλαγές που αφορούν την ατμόσφαιρα και το κλίμα, συμπεριλαμβανομένης της υπερθέρμανσης του πλανήτη, η οποία προκαλείται από ανθρωπογενείς παράγοντες, έχουν αντίκτυπο στη βιόσφαιρα και το ανθρώπινο περιβάλλον. Η παρατηρούμενη κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις και στην υγεία, καθώς η εμφάνιση ποικίλων ασθενειών σχετίζονται με αυτήν. Πιο συγκεκριμένα, οι μεταβολές της θερμοκρασίας συμβάλλουν στην αυξημένη εμφάνιση και επιδείνωση των αναπνευστικών νοσημάτων. Σκοπός: Η διερεύνηση της επίδρασης της κλιματικής αλλαγής στον ανθρώπινο οργανισμό και ειδικότερα στο αναπνευστικό σύστημα. Μέθοδος ανασκόπησης: Πραγματοποιήθηκε βιβλιογραφική αναζήτηση στις ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων Pubmed, Scopus, Μedline χρησιμοποιώντας τις ακόλουθες λέξεις κλειδιά: climate change, respiratory disease, greenhouse effect. Αποτελέσματα: Ένας σημαντικός αριθμός αναπνευστικών παθήσεων, όπως το άσθμα, η ρινίτιδα, οι αλλεργίες, η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), οι λοιμώξεις του αναπνευστικού και ο καρκίνος του πνεύμονα, προκαλείται από περιβαλλοντολογικούς παράγοντες συμπεριλαμβανομένων των ακραίων καιρικών φαινομένων, των ατμοσφαιρικών ρύπων, των αλλεργιογόνων, του άγχους και άλλων παραγόντων. Οι παρατηρούμενες υψηλότερες συγκεντρώσεις του διοξειδίου του άνθρακα στο περιβάλλον, οι υψηλότερες θερμοκρασίες, και οι αλλαγές στις χλωριδικές ζώνες αυξάνουν την έκθεση στα αλλεργιογόνα, ενώ οι λεγόμενες "πράσινες πρακτικές", όπως η λιπασματοποίηση μπορεί να αυξήσει την έκθεση σε αλλεργιογόνους και ερεθιστικούς, για το αναπνευστικό σύστημα, παράγοντες. Επίσης, η αλλαγή του κλίματος μπορεί να επηρεάσει παθήσεις των αεραγωγών μέσω της αύξησης των επιπέδων του όζοντος και πιθανώς της συγκέντρωσης λεπτών αιωρούμενων σωματιδίων. Ο βαθμός όμως στον οποίο επηρεάζονται όλες αυτές οι παθήσεις ποικίλλει ανάλογα με το ποσοστό των ευπαθών ατόμων σε ένα συγκεκριμένο πληθυσμό.   Συμπεράσματα: Οι κλιματικές αλλαγές συμβάλλουν σε αυξημένη νοσηρότητα και θνησιμότητα των αναπνευστικών νοσημάτων. Απαιτείται αυστηρός έλεγχος των παραγόντων που προκαλούν όλες αυτές τις αλλαγές προκειμένου να μειωθεί και, αν είναι δυνατό, να αντιμετωπιστεί το μείζον αυτό πρόβλημα. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Watts N., Adger W.N., Agnolucci P., Blackstock J., Byass P., Cai W., Chaytor S. et al. Health and climate change: Policy responses to protect public health. The Lancet,2015;386  (10006):1861-1914. Xiaoxu Wu, Yongmei Lu, Sen Zhou, Lifan Chen, Bing Xu. Impact of climate change on human infectious diseases: Empirical evidence and human adaptation. Environment Interatonal. 2016;86:14-23. D’Amato G, Vitale C, Lanza M, Molino A, D’Amato M. Climate change, air pollution, and allergic respiratory diseases: an update. Current Opinion in Allergy and Clinical Immunology, 2016;16(5):434-440. D’Amato G, Vitale C,  De Martino AM et al. Effects on asthma and respiratory allergy of Climate change and air pollution. Multidisciplinary Respiratory Medicine, 2015; 10:39. Ayres JG, Forberg B, Annesi-Maesano I, Dey R, Ebi KL, Helms PJ, et al. Climate change and respiratory disease. European Respiratory Society position statement on behalf of the Environment & Human Health Committee. Eur Respir J. 2009;34:295–302.