H ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Πηγή: Χ. Χατζηιωσήφ, «Το προσφυγικό σοκ», σελ. 303 Τόπος προέλευσης Πριν το 1922 Μετά το 1922 Σύνολο Μ. Ασία 37.728 589.226 626.954 Θράκη 27.057 229.578 256.635 Πόντος 17.528 164.641 182.169 Βουλγαρία 20.977 28.050 49.027 Καύκασος 32.421 14.670 47.091 Κων/πολη 4.109 35.349 38.458 Ρωσία 5.214 6.221 11.435 Σερβία 4.611 1.446 6.057 Αλβανία 1.600 898 2.498 Αλλού 647 878 1.525 151.892 1.069.957 1.221.849 Πηγή: Χ. Χατζηιωσήφ, «Το προσφυγικό σοκ», σελ. 303

Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) 29 Σεπτεμβρίου 1923 υπεγράφη ανάμεσα στην κυβέρνηση και της ΚΤΕ συμφωνία για την ίδρυση της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) Πρώτος πρόεδρος ήταν ο Herny Morgenthau Δάνεια (1 εκατομ. λιρών + το «προσφυγικό δάνειο» 12,3 εκατομ. λιρών) Η ΕΑΠ άρχισε να λειτουργεί στις 11 Νοεμβρίου 1923 και συνέχισε να λειτουργεί μέχρι το Δεκέμβριο του 1930

Προτεραιότητα στην αγροτική αποκατάσταση αύξηση της αγροτικής παραγωγής ώστε να καλυφθούν οι διατροφικές ανάγκες του αυξημένου πληθυσμού εκμετάλλευση των κτημάτων που είχαν εγκαταλείψει οι μουσουλμάνοι ανταλλάξιμοι εθνική ομοιογενοποίηση της Β. Ελλάδας

Κοινωνική μηχανική (social engineering) το κράτος μέσα από την ενεργητική παρέμβασή του στον πληθυσμό επιδιώκει να πετύχει συγκεκριμένα κοινωνικά και οικονομικά αποτελέσματα

Τόπος εγκατάστασης προσφύγων Περιφέρεια Αριθμός Ποσοστό Μακεδονία 638.253 52,2% Στερεά Ελλάδα 306.193 25,1% Θράκη 107.607 8,8% Νησιά Αν. Αιγαίου 56.613 4,6% Θεσσαλία 34.659 2,8% Κρήτη 33.900 Πελοπόννησος 28.362 2,3% Ήπειρος 8.179 0,7% Κυκλάδες 4.782 0,4% Ιόνια νησιά 3.301 0,3% Σύνολο 1.221.849 100%

Αγροτική αποκατάσταση Απορρόφησε το 86% των συνολικών πόρων Δημιουργία 2.085 οικισμών Εγκατάσταση 145.127 οικογενειών Το 1928 σε σύνολο 700.000 αγροτών, οι 260.000 ήταν νέοι ιδιοκτήτες (πρόσφυγες και ακτήμονες)

Πόλεις με τον υψηλότερο ποσοστό προσφύγων Δράμα 70,2% Καβάλα 56,9% Σέρρες 50,4% Θεσσαλονίκη 47,8% Μυτιλήνη 46,8% Ξάνθη 41,4% Πειραιάς 40%

Συνοικισμός προσφύγων, Ιωλκός Βόλου, Δεκέμβριος 1940

Βόλος Το 1928 σε σύνολο 47.892 κατοίκων, οι 13.773 είναι προσφυγικής καταγωγής Τρία «κύματα» προσφύγων: 1921, 1922, 1924 Σταδιακή οικοδόμηση προσφυγικών κατοικιών στη Ν. Ιωνία: «τετράγωνα» (1923), «τσιμεντένια» (1925), «τζαμαλιώτικα» (1927), «γερμανικά» (1928), «πέτρινα» (1929), «καρταλέϊκα» (1934»

Νέα Ιωνία

Αστική προσφυγική ταυτότητα Περιχαράκωση στο χώρο Παραμέληση από το κράτος Εχθρική αντιμετώπιση από ντόπιους Έντονη θρησκευτικότητα Πρόσδεση με τους ιδιαίτερους τόπους καταγωγής Αίσθηση ανωτερότητας

Έντονος διαχωρισμός ντόπιων- προσφύγων στο Μεσοπόλεμο Οι πρόσφυγες ως οικονομική «απειλή» για τους ντόπιους Η διάκριση ντόπιοι-πρόσφυγες είχε οιωνεί εθνοτικά χαρακτηριστικά Πρόσδεση προσφύγων στον βενιζελισμό Φόβος ριζοσπαστικοποίησης προσφύγων