ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΣΗ ΠΥΡΙΓΕΝΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΠΕΤΡΟΓΕΝΕΣΗ ΤΩΝ ΠΥΡΙΓΕΝΩΝ ΠΕΤΡΩΜΑΤΩΝ 14/11/2018
ΤΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ Γραφική και αριθμητική απεικόνιση των διαδικασιών εξέλιξης του μάγματος Πληροφορίες από τα διαγράμματα μεταβολής των κύριων στοιχείων 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-1 Ο κανόνας του μοχλού 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-2 Οι λογισμοί μίξεως δίνουν γραφική λύση σε προβλήματα όπως: η μίξη δύο μαγμάτων οι αλλαγές στη σύσταση του υγρού κατά την κρυστάλλωση, τη μερική τήξη και τη ρύπανση 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-3 Για κάθε μίγμα Μ ισχύει 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-4 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-5 ΧΜ=FΧΛ+(1-F)ΧΑ ΥΜ=FΥΛ+(1-F)ΥΑ 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-6 ΧΜ=FΧΛ+(1-F)ΧΕ ΥΜ=FΥΛ+(1-F)ΥΕ α, β, γ και δ το ποσοστό των ορυκτών Α, Β, Γ, και Δ που κρυσταλλώνονται. α+β+γ+δ=1 (ή 100%) 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-7 ΧΜ=FΧΛ+(1-F)ΧΕ ΥΜ=FΥΛ+(1-F)ΥΕ Άρα σε διάγραμμα κύριων στοιχείων, στην περίπτωση της κλασματικής κρυστάλλωσης, τα τήγματα που προκύπτουν θα βρίσκονται πάνω σε μια ευθεία, αν φυσικά οι αναλογίες των ορυκτών που κρυσταλλώνονται παραμένουν σταθερές. 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-8 ΧΜ=FΧΛ+(1-F)ΧΕ (SiO2)αρχικού=F(SiO2)υγρού+(1-F)(SiO2)στερεού (SiO2)αρχικού=F(SiO2)υγρού+(1-F)[α*(SiO2)Α+β*(SiO2)Β+γ*(SiO2)Γ+ δ*(SiO2)Δ] Γνωστά: οι συστάσεις των τηγμάτων (από τις αναλύσεις των αντίστοιχων πετρογραφικών τύπων) οι συστάσεις των ορυκτών Α, Β, Γ και Δ. Άγνωστα: το F οι εκατοστιαίες αναλογίες α, β, γ και δ των ορυκτών Α, Β, Γ, και Δ που κρυσταλλώνονται. 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-9 Τι προβάλλουμε στα διαγράμματα χημικών μεταβολών; 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-10 Προβολή μόνο των αναλύσεων των υπολειμματικών υγρών Τα διαγράμματα μεταβολής δείχνουν τις μεταβολές της υγρής φάσης, οι οποίες όμως είναι το αποτύπωμα της συμπεριφοράς των κρυσταλλούμενων στερεών 14/11/2018
ολιβίνης+κλινοπυρόξενος κρυστάλλωση πλαγιοκλάστου 20 12 ολιβίνης+κλινοπυρόξενος 8 16 κρυστάλλωση πλαγιοκλάστου Al2O3 12 4 MgO 8 κρυστάλλωση απατίτη κρυστάλλωση μαγνητίτη 0,8 4 3 0,6 TiO2 2 0,4 P2O5 1 0,2 66 58 50 42 46 54 62 42 46 50 54 58 62 66 % SiO2 % SiO2 14/11/2018
ΛΟΓΙΣΜΟΙ ΜΙΞΕΩΣ-10 Η ορυκτολογική σύσταση του κρυσταλλούμενου στερεού υποδεικνύεται από τις γραμμικές τάσεις στα διαγράμματα. Οι κύριες αλλαγές στην ορυκτολογική σύσταση (αρχή κρυστάλλωσης μιας νέας φάσης ή σταμάτημα κρυστάλλωσης κάποιας φάσης αναγνωρίζονται από αξιοσημείωτες αλλαγές της τάσης στα διαγράμματα. 14/11/2018
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ-1 14/11/2018
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ-2 Τι πληροφορίες δίνουν τα διαγράμματα μεταβολής; 14/11/2018
ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΕΤΑΒΟΛΩΝ-3 Συμμαγματικά πετρώματα Ορυκτά που ελέγχουν την διαδικασία εξέλιξης Δεν μας πληροφορούν για τη διαδικασία εξέλιξης του μάγματος 14/11/2018
ΜΕΡΙΚΗ ΤΗΞΗ ΠΕΤΡΩΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΑ Αρχικό πέτρωμαΜΔ 7% τήξη δίνει Γ 23% τήξη δίνει ΧΜ Σύσταση υπολ. στερεού Α Σύσταση υπολ. στερεού Β SiO2 53,6 69,4 61,0 Pl=45 Pl=46 TiO2 1,3 0,4 0,7 Bi=4 Bi=6 Al2O3 17,3 15,2 16,5 Kf=13 Kf=9 Fe2O3 7,1 2,4 4,7 Hb=35 Hb=36 CaO 6,7 2,5 4,6 Tit=1 MgO 5,1 2,7 Mt=2 Na2O 4,0 3,5 3,8 K2O 2,8 4,2 P2O5 0,9 0,2 0,5 14/11/2018
ΚΛΑΣΜΑΤΙΚΗ ΚΡΥΣΤΑΛΛΩΣΗ ΜΑΓΜΑΤΟΣ Αρχικό μάγμα ΜΔ 48% κρυστάλλωση δίνει ΧΜ Σύσταση κρυσταλλούμενου στερεού Σ SiO2 53,6 61,0 Pl=48,1 TiO2 1,3 0,7 Bi=10,9 Al2O3 17,3 16,5 Hb=38,9 Fe2O3 7,1 4,7 Tit=0,2 CaO 6,7 4,6 Mt=1,7 MgO 5,1 2,7 Ap=0,2 Na2O 4,0 3,8 K2O 2,8 P2O5 0,9 0,5 14/11/2018
ΜΙΞΗ ΜΑΓΜΑΤΩΝ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΑ Μάγμα Α Β Μ1= 40%ΜΑ+ 60%ΜΒ Μ2= 60%ΜΑ+ 40%ΜΒ SiO2 53,6 69,4 60,8 63,2 TiO2 1,3 0,4 2,2 1,8 Al2O3 17,3 15,2 17,2 16,8 Fe2O3 7,1 2,4 3,8 3,2 CaO 6,7 2,5 5,2 4,8 MgO 5,1 4,4 3,6 Na2O 4,0 3,5 3,0 K2O 2,8 4,2 3,4 14/11/2018
ΡΥΠΑΝΣΗ ΜΑΓΜΑΤΟΣ ΣΕ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΠΟΣΟΣΤΑ Αρχικό Μάγμα Ρυπαντής Μ1= (με 20% αφομοίωση) (με 30% αφομοίωση) SiO2 60 70 62,0 63,2 TiO2 2 1 2,2 1,8 Al2O3 16 15 17,2 16,8 Fe2O3 3 3,8 3,2 CaO 6 5,2 4,8 MgO 5 4,4 3,6 Na2O 4 3,0 K2O 3,4 14/11/2018