اختلالات اورولوژیک مردان دکتر رسول سلطانی

هایپرتروفی خوش خیم پروستات Benign Prostatic Hyperplasia (BPH)

BPH شایع ترین نئوپلاسم خوش خیم مردان %80 مردان سالمند: شواهد میکروسکوپیک در نیمی از این افراد: بروز بزرگی پروستات و علائم آن نیمی از افراد علامتدار: نیاز به درمان

BPH حداکثر بروز: 63 تا 65 سالگی بیماری علامتدار: شیوع کم در سن زیر 50 سالگی

فیزیولوژی پروستات عملکرد: تغییر اندازه طی زمان ترشح مایع (20 تا 40 درصد حجم مایع semen) ترشح مواد ضدباکتری تغییر اندازه طی زمان

فیزیولوژی پروستات ساختار حاوی 3 نوع بافت: بافت اپی تلیال (glandular): ترشح مایع، رشد توسط آندروژن ها بافت استرومال (stromal): عضلۀ صاف، حاوی رسپتور α1 کپسول (capsule): بافت فیبری و عضلۀ صاف، حاوی رسپتور α1 نسبت بافت استرومال به اپی تلیال: حالت نرمال: 2 به 1 BPH: 5 به 1

فیزیولوژی پروستات نقش آندروژن ها در رشد پروستات افزایش فعالیت 5α-reductase در سنین بالا

فیزیولوژی پروستات

پاتوفیزیولوژی شواهد دخالت DHT و 5α-reductase: عدم بروز BPH در مردان اخته (قبل از بلوغ) عدم بروز BPH در مردان دچار کمبود 5α-reductase کوچک شدن پروستات پس از برداشتن بیضه ها

پاتوژنز ایجاد انسداد خروجی ادرار در اثر بزرگی پروستات تون بیش از حد رسپتورهای آلفا در پروستات، گردن مثانه و مجرای ادرار

علائم ناشی از دارو آندروژن ها آگونیست های آلفا آگونیست های بتا آنتی کولینرژیک ها

تظاهر بالینی علائم انسدادی obstructive (prostatism): کاهش جریان و فشار ادرار احساس دفع ناکامل ادرار احساس پری مثانه درد ناحیۀ سوپراپوبیک

تظاهر بالینی علائم تحریکی irritative: تکرر (frequency) احساس دفع فوری ادرار (urgency) دفع ادرار شبانه (nocturia) شب ادراری 50 تا 80 درصد بیماران معمولاً بروز دیررس ناشی از هایپرتروفی عضلۀ مثانه

تظاهر بالینی سیر علائم: بهبودی بدون تغییر تشدید یک سوم تا دوسوم مردان با علائم خفیف: بدون تغییر یا بهبودی طی 2/5 تا 5 سال

تظاهر بالینی یک بیماری پیشرونده، با سرعت متفاوت بین بیماران عوارض درصورت پیشرفت: احتباس ادراری حاد و دردناک و نارسایی حاد کلیه هماچوری مداوم بی اختیاری ادرار عفونت ادراری مکرر سنگ مثانه نارسایی مزمن کلیه

تشخیص معاینۀ رکتال (digital rectal examination) پروستات بزرگ، نرم، صاف و قرینه گاهی دارای اندازۀ نسبتاً طبیعی آنالیز ادرار (urinalysis) سطح PSA (> 1.4 ng/ml) سونوگرافی برای تعیین PVR urine volume

درمان اهداف: انتخاب درمان: بستگی به شدت علائم بهبود علائم پیشگیری از عوارض به تأخیر انداختن جراحی انتخاب درمان: بستگی به شدت علائم

درمان علائم خفیف: بدون نیاز به درمان ویزیت منظم هر 6 تا 12 ماه آموزش بیمار برای جلوگیری از تشدید علائم

درمان علائم متوسط تا شدید: آنتاگونیست های α1 مهارکننده های 5α-reductase آنتاگونیست α1 + مهارکنندۀ 5α-reductase موارد مقاوم: جراحی درمان ترکیبی: پروستات بزرگ (> 40 g) و PSA ≥ 1.4

درمان موارد همراه عارضه: جراحی Transurethral prostatectomy Open prostatectomy

درمان دارویی α1 antagonists 5α-reductase inhibitors

α1 antagonists بهبود علائم طی 2 تا 6 هفته اثر یکسان بدون اثر بر اندازۀ پروستات

α1 antagonists Prazosin Terazosin Doxazosin Alfuzosin Tamsulosin Silodosin

α1 antagonists پرازوسین: 2 تا 3 بار درد روز ترازوسین، دوکسازوسین و آلفوزوسین: یکبار در روز آلفوزوسین: انتخابی در دوزهای معمول تامسولوسین و سیلودوسین: انتخابی Α2a سیلودوسین: نیاز به تعدیل دوز در نارسایی کلیوی و کبدی، تداخل های دارویی

α1 antagonists تامسولوسین: انتخاب مناسب برای: افراد دچار هایپوتانسیون مصرف همزمان داروهای ضدفشارخون بیماری عروق کرونر کاهش حجم داخل عروقی آریتمی قلبی نارسایی کبدی نیاز به تیتراسیون سریع

α1 antagonists عدم نیاز به تعدیل دوز در نارسایی کلیوی در اختلال کبدی: حداقل دوز مؤثر

تیتراسیون ترازوسین

5α-reductase inhibitors Finasteride Dutasteride

5α-reductase inhibitors برای بیماران با پروستات بزرگ کند نمودن پیشرفت بیماری کاهش خطر عوارض بیماری کاهش نیاز به جراحی

5α-reductase inhibitors کاهش اندازۀ پروستات تا %25 و کاهش PSA شروع اثر کند (6 تا 12 ماه) عوارض جنسی بیش از آنتاگونیست های آلفا

5α-reductase inhibitors فیناستراید: 5 mg/day دوتاستراید: 0.5 mg/day

اختلال نعوظ (Erectile Dysfunction)

Erectile Dysfunction عدم توانایی در ایجاد و حفظ نعوظ %50 مردان بالای 40 سال شایع ترین علت: آترواسکلروز

ارزیابی شرح حال و سابقۀ بیماری ها تست های آزمایشگاهی دیابت تیروئید لیپیدهای سرمی تستوسترون LH پرولاکتین

درمان اصلاح الگوی زندگی (قطع سیگار و الکل) قطع داروهای عامل درصورت امکان دارودرمانی Vacuum device داروهای تزریقی intracavernosal داروهای transurethral Penile prosthesis

داروها Phosphodiesterase-5 inhibitors Testosterone Prostaglandin E1 (Alprostadil) Papaverine Phentolamine

Phosphodiesterase-5 inhibitors Sildenafil Tadalafil Vardenafil