ΑΑ 082 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΟΞΕΙΑΣ ΑΙΜΟΡΡΑΓΙΑΣ ΠΕΠΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΣΤΟ ΤΜΗΜΑ ΕΠΕΙΓΟΝΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΩΝ Κάσο Ευγενία,1 Καντιάνης Αλέξανδρος,2 Μούκα Βασιλική,3 Βασιλόπουλος Γεώργιος,4 Πολυκανδριώτη Μαρία,4 Δοκουτσίδου Ελένη 4 1Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Γ. Ν. Πειραιά «Τζάνειο» 2Εκπαιδευτικός Νοσηλευτικής, MSc, PhD, Δ.Ι.Ε.Κ. Γ.Ν. Μεσσηνίας 3Νοσηλεύτρια ΤΕ, MSc, Π. Γ. Ν.«Αττικόν» 4Επίκουρος Καθηγητής, Τμήμα Νοσηλευτικής, ΤΕI Αθήνας Εισαγωγή: Η οξεία αιμορραγία του πεπτικού συστήματος (ΟΑΠΣ) αποτελεί απειλητική κατάσταση για τον ασθενή που απαιτεί άμεση ιατρονοσηλευτική φροντίδα και αποτελεσματική αντιμετώπιση. Σκοπός: Στην παρούσα μελέτη καταγράφεται η διαγνωστική προσέγγιση, η θεραπευτική αντιμετώπιση, καθώς και η τελική έκβαση των ασθενών που προσέρχονται στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών (ΤΕΠ) με συμπτώματα οξείας αιμορραγίας του ανώτερου και κατώτερου πεπτικού συστήματος. Υλικό - Μέθοδος: Η μελέτη ήταν περιγραφική και το δείγμα αποτέλεσαν 72 ασθενείς ενός τριτοβάθμιου νοσοκομείου του Πειραιά από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο του 2016. Για την συλλογή των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε δομημένη φόρμα καταγραφής, σύμφωνα με τις ανάγκες της μελέτης. Το στατιστικό πακέτο που χρησιμοποιήθηκε για την καταχώρηση και ανάλυση των δεδομένων ήταν το SPSS 19.0. Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 62,3 έτη, στην πλειοψηφία τους (62,5%) γυναίκες. Σημαντικό ποσοστό (51,4%) ασθενών εισήχθη στο νοσοκομείο για περαιτέρω νοσηλεία (Γράφημα 2). Γράφημα 2: Έκβαση ασθενών Η κυρίαρχη κλινική εκδήλωση αιμορραγίας (62,5%) ήταν η αιματοχεσία (Γράφημα 1). Γράφημα 1: Τα συμπτώματα των ασθενών κατά τη προσέλευση στο ΤΕΠ (φθίνουσα σειρά) Υψηλότερα ποσοστά νοσηλείας παρατηρήθηκαν σε άνδρες ασθενείς, με ιστορικό συνοδού νοσήματος και υπό συστηματική φαρμακευτική αγωγή (Πίνακας 2). Πίνακας 2. Συσχέτιση έκβασης ασθενών και λοιπών παρεμβάσεων Πραγματοποιήθηκε επείγουσα ενδοσκόπηση σε ποσοστό 85,9% των περιστατικών και στο 50,0% διεξήχθη και θεραπευτική ενδοσκόπηση (Πίνακας 1). Πίνακας 1: Ειδικές μέθοδοι αντιμετώπισης Έκβαση P Pearson's x2 test Άλλη Νοσηλεία N % Φύλο Άρρεν 8 29,6 19 70,4 0,021 Θήλυ 26 57,8 42,2 Προσήλθατε στο ΤΕΠ με: Ασθενοφόρο 4 17,4 82,6 0,001 Ιδιωτικό αυτοκίνητο 30 61,2 38,8 Συνυπάρχοντα νοσήματα Ναι 20 38,5 32 61,5 0,016 Όχι 14 70,0 6 30,0 Παίρνετε φάρμακα 0,013 13 72,2 5 27,8 Τοποθέτηση κεντρικής φλεβικής γραμμής 0,0 12 100,0 <0,001 34 56,7 43,3 Χορήγηση διαλυμάτων-υγρών 35,2 35 64,8 15 83,3 3 16,7 Τι είδους διαλύματα-υγρών χρησιμοποιήθηκαν: Ισότονο 0,026* 51,5 48,5 Τοποθέτηση ρινογαστρικού καθετήρα 22 68,0 16 32,0 Τοποθέτηση καθετήρα ουροδόχου κύστεως 13,6 86,4 31 62,0 38,0 Ποιο το αποτέλεσμα της δακτυλικής εξέτασης Θετική 1 4,8 95,2 Αρνητική 25 69,4 11 30,6 Χοηγηθηκαν Φάρμακα 2 6,3 93,8 80,0 20,0 Μετάγγιση: Χορήγηση αίματος και παραγώγων 17,2 24 82,8 29 67,4 32,6 Συμπηκνωμένα ερυθρά 18,5 81,5 Οχι 64,4 35,6 Γαστροσκόπηση 8,6 91,4 83,8 16,2 Κολονοσκόπηση 81,1 7 18,9 11,4 88,6   Ν % Χορηγήθηκαν Φάρμακα Ναι 32 44,4 Όχι 40 55,6 Τι είδους φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν Αναστολείς αντλίας πρωτονίων 27 84,4 Η2-Ανταγωνιστές 0,0 Βιταμίνη Κ 5 15,6 Αγγειοσυσπαστικά Τι είδους αγγειοσυσπατικά φάρμακα χρησιμοποιήθηκαν Νιτρογλυκερίνη 45,5 Σωματοστατίνη Τερλιπρεσσίνη 1 9,1 Άλλο Μετάγγιση: Χορήγηση αίματος και παραγώγων 29 40,3 43 59,7 Αν ναι, τι είδους Συμπηκνωμένα ερυθρά 37,5 Πλάσμα 12 16,7 Αιμοπετάλια 1,4 Τοποθέτηση σωλήνα Sengstaken-Blackmore 4 5,6 68 94,4 Προγραμματισμός ενδοσκοπικής εξέτασης 69 95,8 3 4,2 Εάν ναι, είναι Πρώιμη 8 11,3 Επείγουσα 61 85,9 Εκλεκτική 2 2,8 Πραγματοποιήθηκε η ενδοσκοπική εξέταση 71 98,6 Οχι Γαστροσκόπηση 35 48,6 Κολονοσκόπηση 37 51,4 Ορθοσιγμοειδοσκόπηση Επιτυχής η διαγνωστική ενδοσκοπική παρέμβαση 67 97,1 2,9 Συμπεράσματα: Η ορθή διαχείριση της οξείας αιμορραγίας στο ΤΕΠ παίζει κρίσιμο ρόλο στην επιτυχή έκβαση των ασθενών. Προς την κατεύθυνση αυτή, η διενέργεια επείγουσας ενδοσκόπησης αποτελεί εξέταση πρώτης εκλογής για την έγκαιρη διάγνωση και την αποτελεσματική αντιμετώπιση της αιμορραγικής εστίας. Ενδεικτική Βιβλιογραφία: 1. Lenzen H, Musmann E, Kottas M, Schönemeier B, Köhnlein T, Manns MP, Lankisch TO. Acute gastrointestinal bleeding cases presenting to the emergency department are associated with age, sex and seasonal and circadian factors. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2017 Jan;29(1):78-83 2. SIGN. Management of acute upper and lower gastrointestinal bleeding. A national clinical guideline. http://www.sign.ac.uk/assets/sign105.pdf (accessed:04.04.2018) 3. Oakland K, Guy R, Uberoi R, Hogg R, Mortensen N, Murphy MF, Jairath V, UK Lower GI Bleeding Collaborative. Acute lower GI bleeding in the UK: patient characteristics, interventions and outcomes in the first nationwide audit. Gut. 2018 Apr;67(4):654-662 4. Farrar EC. Management of Acute Gastrointestinal Bleed. Crit Care Nurs Clin North Am. 2018 Mar;30(1):55-66. doi: 10.1016/j.cnc.2017.10.005. Epub 2017 Nov 21