ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ ΕΚΦΡΑΣΗΣ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ: ΣΤΥΛΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2018 6Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 1Η ΔΙΑΛΕΞΗ

Ο ΣΤΟΧΟΣ ΓΙΑ ΣΗΜΕΡΑ Να κατανοήσετε βασικούς όρους που σχετίζονται με την έννοια της δημιουργικότητας

ΥΠΑΡΧΕΙ ΔΗΜΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΕΔΩ, ΚΑΤΑ ΤΗ ΓΝΩΜΗ ΣΑΣ;

ΑΣ ΣΥΖΗΤΗΣΟΥΜΕ ΛΟΙΠΟΝ Τι είναι για εσάς δημιουργικότητα; Μπορεί να υπάρξει στο χώρο της εκπαίδευσης;

ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ ΦΑΣΜΑ ΤΩΝ ΟΡΙΣΜΩΝ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Όπως θα δούμε στη συνέχεια η δημιουργικότητα είναι μια πολύσημη έννοια που επιδέχεται πολλές ερμηνείες. Αντιφατικές/αντικρουόμενες απόψεις μεταξύ των επιστημόνων.

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 1.Brown (1989) διαφορετικοί ορισμοί αναλόγως την έμφαση: α) στη διαδικασία δημιουργικής σκέψης. β) στο δημιουργικό προϊόν. γ) στο δημιουργικό άτομο. δ) στο δημιουργικό περιβάλλον.

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 2.Guilford (1950): «Η δημιουργικότητα εκδηλώνεται με εφευρετικότητα, σύνθεση και σχεδιασμό» Άρα που επικεντρώνεται κυρίως ο Guilford στη διαδικασία, στο άτομο, στο προϊόν ή στο περιβάλλον;

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 3.Torrance (1963) δημιουργικότητα: «Η διαδικασία του να γίνεσαι ευαίσθητος σε προβλήματα, σε ανεπάρκειες, σε κενά στη γνώση, σε στοιχεία που λείπουν, σε δυσαρμονίες, να προσδιορίζεις τις δυσκολίες, να ψάχνεις για λύσεις, να κάνεις υποθέσεις για την κάλυψη των ανεπαρκειών, να ελέγχεις και να τροποποιείς αυτές τις υποθέσεις και να εξωτερικεύεις τα αποτελέσματα»

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 4.Mac Kinnon (1962): «Η δημιουργικότητα είναι μια διαδικασία που διαδραματίζεται μέσα στο χρόνο και χαρακτηρίζεται από πρωτοτυπία, πνεύμα προσαρμογής και την φροντίδα για μια συγκεκριμένη πραγματοποίηση».

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 5.Vernon (1989) δημιουργικότητα: «Η ικανότητα του ατόμου να παράγει νέες ή πρωτότυπες ιδέες, να έχει ενοράσεις, να μετασχηματίζει και να ανακαλύπτει, να κατασκευάζει αντικείμενα» «Βασικό κριτήριο αξιολόγησης ενός πονήματος ως δημιουργικού είναι η καινοτομία, αλλά απαιτείται, επίσης, να είναι χρήσιμο και αποδεκτό, ακόμη και αν η αξία του μεταβληθεί με την πάροδο του χρόνου».

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 6. Parkhurst (1999) δημιουργικότητα: «Είναι η επίλυση των έως τώρα άλυτων προβλημάτων, όταν αναπτύσσονται νέες λύσεις στα προβλήματα, που άλλοι έχουν λύσει διαφορετικά, ή όταν αναπτύσσονται πρωτότυπα και νεωτερικά προϊόντα».

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 7.Robinson (1999) δημιουργικότητα: «Ως η διαδικασία παραγωγής ενός έργου ή μιας ιδέας πρωτότυπης που θα έχει αξία» «Μια δημιουργική διαδικασία χαρακτηρίζεται από: α) φαντασία β) Είναι στοχοθετημένη γ) Οδηγεί σε ένα πρωτότυπο παραγόμενο το οποίο δ) ‘Εχει κάποια αξία σε σχέση με τον αρχικό στόχο

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 8.Mumford (2003) δημιουργικότητα: Έμφαση στο προϊόν: Παραγωγή νέων, χρήσιμων προϊόντων, δεν είναι πάντα απλή διαδικασία. Επιπλέον, για να προκύψει ένα προϊόν χρειάζεται να ενεργοποιηθούν πολλές δεξιότητες γνωστικές και άλλες. Επίσης, το προϊόν μπορεί να εμπεριέχει γνώση από διαφορετικούς τομείς. Είναι αναμφισβήτητα μια ενεργή διαδικασία, καινοτόμα και μπορεί να αποτιμηθεί.

ΟΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 9. Dodds, Smith, & Ward, 2002 ; Moss, 2002 H δημιουργικότητα εξαρτάται από: Τη γνωστική δυνατότητα Τους παράγοντες προσωπικότητας Τα κίνητρα Τη γνώση Το περιβάλλον

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ Όλοι οι άνθρωποι μπορούν να είναι δημιουργικοί αρκεί να τους δοθεί η κατάλληλη ευκαιρία και να βρεθούν σε ένα περιβάλλον, όπου οι συνθήκες θα είναι κατάλληλες, να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν / εξελίξουν τις δημιουργικές τους δεξιότητές και αυτό αποδεικνύεται από τις κάτωθι δύο απόψεις:

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 1.Matussek: υπάρχουν 4 επίπεδα ανθρώπινης δημιουργικότητας: α) Εκφραστική δημιουργικότητα: Κυριαρχούν αυθορμητισμός και η ελευθερία που εκφράζομαι με το χιούμορ, τα ιχνογραφήματα των παιδιών κ.α. β) Παραγωγική δημιουργικότητα: Περιλαμβάνομαι τα εφηβικά ποιήματα και οι ζωγραφιές. γ) Εφευρετική δημιουργικότητα: Χαρακτηριστικό του επιπέδου αυτού είναι η πρωτοτυπία και η εφευρετικότητα νέων μεθόδων και χρήσεων αντικειμένων. δ) Μεταρρυθμιστική δημιουργικότητα: Στο επίπεδο αυτό ανοίγουν ορίζοντες και θεωρούνται ιδρυτές σχολών όπως οι Μ. Einstein, Ρ. Picasso, S. Freud κ.α.

Η ΦΥΣΗ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ 2.Necka (2001): τέσσερα επίπεδα δημιουργικότητας: α) Το ρευστό (fluid) επίπεδο, το οποίο εμπεριέχει την εν δυνάμει δημιουργικότητα, η οποία μπορεί τελικά να μην εκδηλωθεί και σχετίζεται με τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά, όπως αποκλίνουσα σκέψη, περιέργεια, και καινοτομία. β) Το αποκρυσταλλωμένο (crystallized) επίπεδο, όπου εκδηλώνεται η δημιουργικότητα όταν κάποιος επιλύει προβλήματα. γ) Το ώριμο (mature) επίπεδο όταν κάποιος βρίσκει λύση σε δύσκολα προβλήματα (challenge-based) και φαντάζεται/επινοεί διαφορετικούς δρόμους που οδηγούν στη λύση. δ) Το ξεχωριστό (eminent) επίπεδο όταν προχωρά/ εξελίσσει τον τομέα /επιστήμη του.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Η σχολή του «Συμπεριφορισμού», η οποία υποστηρίζει ότι ολόκληρη η ανθρώπινη συμπεριφορά, ακόμη και οι ανώτερες νοητικές λειτουργίες, δεν είναι τίποτε άλλο από συνδέσεις του σχήματος Ερέθισμα - Αντίδραση, ήταν φυσικό να μην ασχοληθεί ιδιαίτερα με έννοιες όπως φαντασία, αποκλίνουσα σκέψη, παραγωγική σκέψη και δημιουργικότητα (Μαρμαρινός, 1978).

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Η ανθρωπιστική προσέγγιση θεωρεί τη δημιουργικότητα ως μια προδιάθεση και υποστηρίζει ότι το κίνητρο που οδηγεί σε αυτή είναι η εγγενής τάση του ατόμου να αυτοπραγματώνεται (Ξανθάκου,1999).

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ O Carl Rogers , υπέρμαχος του ανθρωπισμού πιστεύει ότι η δημιουργικότητα πηγάζει από την ανάγκη του ατόμου να ολοκληρωθεί. Με αυτό τον τρόπο ο άνθρωπος θα είναι ικανός να αντιμετωπίσει κάθε εμπόδιο με δημιουργικό και με μοναδικό τρόπο και θα διάγει μια καλή και ποιοτική ζωή (Ξανθάκου,1999).

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Ο Maslow (1968) θεωρεί ότι η δημιουργικότητα αποτελεί μια ψυχολογική ανάγκη του ατόμου που τοποθετείται στην κορυφή της πυραμίδας των αναγκών του. Επομένως, μπορεί να εμφανιστεί, όταν έχουν ικανοποιηθεί οι άλλες βασικές ανάγκες του και να κινητοποιήσει τις δυνάμεις του που θα τον οδηγήσουν στην αυτοπραγμάτωση, στην ολοκλήρωση του.

Η ΠΥΡΑΜΙΔΑ ΑΝΑΓΚΩΝ ΤΟΥ MASLOW

ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΘΕΩΡΙΕΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΩΝ-ΨΥΧΟΛΟΓΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ Το 1950 είναι μια χρονολογία ορόσημο για τη μελέτη της δημιουργικής σκέψης. Ο Αμερικανός ψυχολόγος Guilford, στην ομιλία του κατά την ανάληψη των καθηκόντων του ως πρόεδρος της Αμερικάνικης Ψυχολογικής Εταιρείας, εντόπισε τη μέχρι τότε έλλειψη ερευνητικού ενδιαφέροντος για το φαινόμενο της δημιουργικότητας και προσπάθησε να την αιτιολογήσει.

Η δημιουργικότητα κατά τον Αμερικανό ψυχολόγο Guilford Ευαισθησία στα προβλήματα Παραγωγικότητα στη σύλληψη ιδεών Καινοτόμες ιδέες Ευελιξία Δεξιότητες συνθετικής και αναλυτικής σκέψης

Η δημιουργικότητα κατά τον Αμερικανό ψυχολόγο Guilford η παραγωγικότητα στη σύλληψη ιδεών η ευελιξία και η καινοτομία είναι τα βασικά συστατικά της δημιουργικότητας. ΕΣΕΙΣ ΕΧΕΤΕ ΑΥΤΑ ΤΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ;

ΑΣΚΗΣΗ ΟΜΑΔΙΚΗ Λαμβάνοντας υπόψη όσα έχουν αναφερθεί ως τώρα σχετικά με την έννοια της δημιουργικότητας, αφού συζητήσετε στην ομάδα, να γράψετε στο αραχνόγραμμα, τους βασικούς όρους που σχετίζονται με τη δημιουργικότητα κατά τη γνώμη σας.

ΑΡΑΧΝΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ

ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ!!!!!