Μηχανισμοί υποξυγοναιμίας ΒΛ. ΣΠ. ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ ΜD,FCCP Πνευμονολόγος Δ/ντής Α Πνευμ/κής Κλινικής ΔΘΚ ΥΓΕΙΑ

Μηχανισμοί υποξυγοναιμίας Υποξυγοναιμία πτώση της μερικής πίεσης (τάσης) του Ο2 στο αρτηριακό αίμα:  PaO2 Υποξία πτώση της μερικής τάσης του Ο2 σε έναν συγκεκριμένο χώρο, όπου συνυπάρχει με άλλα αέρια π.χ. στην κυψελίδα:  PAO2 Υπερκαπνία αύξηση της μερικής τάσης του CO2 στο αρτηριακό αίμα:  Pa CO2

Βασικές εξισώσεις κυψελιδικών αερίων εξίσωση κυψελιδικού αερισμού PACO2: VCO2/VA= 40mmHg VCO2: όγκος παραγόμενου CO2 ΑΝΑ μοναδα χρονου VA: κυψελιδικός αερισμός (όγκος αέρα που εισέρχεται στην κυψελιδα ΑΝΑ μοναδα χρόνου) • εξίσωση κυψελιδικών αερίων PAO2: PIO2- PaCO2/R PIO2: μερική τάση Ο2 στον εισπνεόμενο αέρα PaCO2: μερική τάση CO2 στο αρτηριακό αίμα R: αναπνευστικό πηλίκο = 0,8 ΑΡΑ: PAO2 = 21/100 (760 - 47(τάση υδρατμών) - 40/0,8) = 100

Μηχανισμοί υποξυγοναιμίας ΚΥΨΕΛΙΔΙΚΟΣ ΥΠOΑΕΡΙΣΜΟΣ PACO2: VCO2/VA • • ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΧΕΣΗΣ ΑΕΡΙΣΜΟΥ / ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ: V/Q Ο ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ • • Αρτηριοφλεβική παράκαμψη(shunt) Διαταραχή διάχυσης: DLCO

ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΧΕΣΗΣ ΑΕΡΙΣΜΟΥ/ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ: V/Q O ΚΥΡΙΟΤΕΡΟΣ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΥΠΟΞΥΓΟΝΑΙΜΙΑΣ • •

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΑΤΟΜΑ Αερισμός: όγκος αέρα εισερχομένου στο αναπνευστικό ΑΝΑ μονάδα χρόνου Αιμάτωση: Ογκος αίματος εισερχομένου στα κυψελιδικά τριχοειδή

Τρόπος αναπνοής: 1:Νευρ.ώση : Από :αν/κό κέντρο σε: διάφραγμα/αναπνευστικούς μυς 2: Σύσπαση-έλξη προς εξω/κάτω θωρτοιχ 3:Αύξηση V θωρ.τοιχ/κυψ.αερα 4: Πτώση πίεσης κυψελ: αερα

Ενδοϋπεζωκοτική πίεση (FRC)  Λιγότερο αρνητική στις βάσεις (-2) σε σχέση με κορυφές (-8) Αποτέλεσμα :Ο ΟΓΚΟΣ---V---κορυφ.κυψ μεγαλύτερος Vβασικών ΑΛΛΑ: ΔV για δεδομένη ΔΡ ,δηλαδή ο αερισμός, V, είναι μεγαλύτερος στις βάσεις από τις κορυφές Λόγω βαρύτητας, Πρόσφυσης πνευμόνων, Κοιλιακό περιεχόμενο •

Διαφορές αερισμού κορυφών-βάσεων σε φυσιολογικά άτομα Λόγω ΒΑΡΥΤΗΤΑΣ μεταβολές ενδοϋπεζωκοτικής πίεσης κορυφής(-8) και βάσεως (-2) ( FRC)- ΣΥΝΕΠΕΙΑ μικρότερου όγκου κυψελίδες στην βάση, που όμως ΠΛΕΟΝΕΚΤΟΥΝ ΣΤΟΝ αερισμό

Ιδια η πίεση εντός και στις δύο κυψελίδες: Ιδια η πίεση εντός και στις δύο κυψελίδες: Διαφορετική η πίεση εκτός(Ppl) ΑΡΑ:ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ μεγεθη κυψελιδων ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ του αερισμού των- Μέγεθος ΑΕΡΙΣΜΟΣ

ΠΡΟΣΟΧΗ: Άλλο είναι ο όγκος αερα μιας κυψελιδας και ΆΛΛΟ ο αερισμός της ΑΕΡΙΣΜΟΣ

ΕΠΟΜΕΝΩΣ: V κυψελίδων κορυφής πνευμόνων > V κυψελίδων βάσεων ΑΛΛΑ: Αερισμός κυψελ.κορυφής < Αερισμού κυψ.βάσ. ΒΑΣΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ: Η ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΗΣ ΕΝΔΟΥΠΕΖΩΚΟΤΙΚΗΣ ΠΙΕΣΗΣ ΑΠΟ ΑΝΩ ΕΩΣ ΚΑΤΩ ΣΤΗ ΘΩΡΑΚΙΚΗ ΚΟΙΛΟΤΗΤΑ

Κατανομή της ροής αίματος στους πνεύμονες (1) Διάλυση ραδιενεργού 133Χe σε φυσιολογικό ορό  έγχυση σε περιφερική φλέβα: 133Χe: ελάχιστη διαλυτότητα στο αίμα  διάχυση στον κυψελ αέρα  Ανάλογα με τον βαθμό αιμάτωσης κάθε περιοχής του πνεύμονα, κατανέμεται η ραδιενέργεια , η οποία και μετράται

Κατανομή ροής αίματος στους πνεύμονες (2) Κατανομή ροής αίματος στους πνεύμονες (2) Ελαττώνεται από την βάση προς την κορυφή Ύπτια θέση: Πλέον ομοιόμορφη ροή  Αυξημένη στα κατακεκλιμένα τμήματα

Πιέσεις πνευμονικής κυκλοφορίας ΔΡ υπεζ.κοιλ κορυφής/βάσ ΔΡ κορυφής – βάσεως (λόγω διαφορών υδροστατ.πιέσεως) Τι πίεση έχει το νερό στον 3ο όροφο; Oποια πίεση το έστειλε εκεί ψηλά(καρδ)-Μείον την πίεση που κατανάλωσε για να ανέβει εκεί (υδρ)

Ζώνες κατανομής της ροής αίματος στην πνευμονική κυκλοφορία (1)

Αερισμός κορυφών < αερ.βάσεων, Αιμάτωση κορυφ<<αιμ. βάσεων- Σχέση αερισμού /αιμάτωσης: ΥΥψηλή στις κορυφές –Χαμηλή στις βάσεις γΕπί κατακεκλιμένης θέσεως, μικρότερες οι διαφορές δ. PAO2 κορυφ>>PAO2 βασ.

ΕΠΟΜΕΝΩΣ: Διαφορές αιματώσεως κορυφών- βάσεων σε φυσιολογικά άτομα Λόγω βαρύτητας, η αιμάτωση είναι σαφώς καλύτερη στην βάση, παρά στην κορυφή. ΑΡΑ: ΒΑΣΕΙΣ: ΚΑΛΥΤΕΡΟΣ ΑΕΡΙΣΜΟΣ ΑΛΛΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΑΙΜΑΤΩΣΗ

1: Υποθετική περίπτωση ομοιόμορφης V/Q: • • • •

2: Ανομοιόμορφη κατανομή του V + Ομοιόμορφη κατανομή του Q • 2: Ανομοιόμορφη κατανομή του V + Ομοιόμορφη κατανομή του Q Ή ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ: Ανομοιομορφία V/Q • • • •

2: ΜΕΙΩΣΗ V/Q • •

1.Αυξάνει ο αερισμός σε σχέση με την αιμάτωση- Βοηθούν οι περιοχές με υψηλή σχέση V/Q; OXI 1.Αυξάνει ο αερισμός σε σχέση με την αιμάτωση- 2. Σχετικά με τον αερισμό, λιγότερο αίμα έρχεται, άρα παίρνει όσο Ο2 μπορεί-AΛΛΑ- ΜΕΣΩ ΤΗΣ Hb-- ΑΡΑ:Περισσότερο Ο2 παραμένει στην κυψελίδα- Αυξάνουν τοπικά:PAo2,ΑΛΛΑ στο αρτ.αίμα: ΔΕΝ ΑΥΞΑΝΕΙ η περιεκτικότητα σε Ο2 OYTE O Κορεσμός Ηb- Επιπέδωση καμπύλης Hb • •

Σε τι προβληματίζουν οι περιοχές με χαμηλή V/Q; • • 1.Μειωση αερισμού σχετικά με αιμάτωση: ΜΕΙΩΜΕΝΟΣ αερισμός, ΑΛΛΑ: η αιμάτωση διατηρείται: άρα παίρνει το αίμα όσο Ο2 μπορεί(λίγο , λόγω του μειωμένου αερισμού) - ΑΡΑ:ΔΕΝ ΓΕΜΙΖΕΙ Η Hb με O2: Μείωση Saο2, Pao2,και περιεκτικότητας του αίματος σε Ο2: ΛΟΓΩ ΕΝΤΟΝΑ ΚΑΜΠΥΛΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ Ηb ΣΕ ΧΑΜΗΛΕΣ ΤΙΜΕΣ Pa02, Sao2

ΤΟ ΑIMA ΠΟΥ ΤΕΛΙΚΑ ΠΡΟΚΥΠΤΕΙ ΘΑ ΕΧΕΙ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΙΣΟΔΥΝΑΜΗ ΜΕ ΤΟ ΗΜΙΑΘΡΟΙΣΜΑ ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΟΧΙ ΠΙΕΣΕΩΝ Συνέπεια: 1: Περιοχές υψηλών πιέσεων(>80)mmHg): Ελάχιστα αυξάνει η περιεκτικότητα (από 21,5 σε 22ml/100ml αίματος) Συνέπεια 2: Περιοχές χαμηλών πιέσεων(<50mm Hg) Σημαντικά μεώνεται η περιεκτικότητα (από 21,5 σε 14) Λόγω του τρόπου μεταφοράς του Ο2: Με την Hb, που σε χαμηλές τιμές πιέσεων, έχει καμπύλο σχήμα- ΘΕΡΑΠΕΙΑ: ΧΟΡΗΓΗΣΗ Ο2: ΘΑ ΒΟΗΘΗΣΕΙ τις περιοχές που ΔΕΝ αερίζονται καλά

Αρτηριοφλεβώδης παράκαμψη (shunt): Η ΑΚΡΑΙΑ ΜΟΡΦΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΑΕΡΙΣΜΟΥ/ ΑΙΜΑΤΩΣΗΣ (ΑΕΡΙΣΜΟΣ=0) Πλήρης απόφραξη Καμμία επαφή του φλεβικού αίματος με τον ατμοσφαιρικό αέρα ΑΤΕΛΕΚΤΑΣΙΑ: ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ(Εκκρισεις: Βρογχοδιαστολή με εισπνεόμενα—φυσιοθεραπεια) ΜΗ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗ (Πίεση απο εξω) ΜΗ ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΜΗ ΜΕ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΟΞΥΓΟΝΟΥ

Ε υ χ α ρ ι σ τ ώ