Νέες διατροφικές συνήθειες και κατανάλωση ΔΡ ΣΤΑΛΩ ΠΑΠΟΥΤΣΟΥ ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΟΣ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΟΣ Επιστημονικός Συνεργάτης Ερευνητικού Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Υγεία του Παιδιού Επιστημονικός Συνεργάτης Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Επισκέπτρια Λέκτορας Πανεπιστημίου Frederick ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ 04/12/2017- ΠΑΓΚΥΠΡΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ… Σε ποιο βαθμό καταναλώνει ο Κύπριος βιολογικά προϊόντα; Πόσο συχνά νηστεύει ο Κύπριος σύμφωνα με την Ορθόδοξη Νηστεία; Πόσες φορές την εβδομάδα τρώει τα γεύματα του ο Κύπριος σε ταχυφαγεία; Πόση ΖΑΧΑΡΗ καταναλώνει ο Κύπριος; Πόσο ΑΛΑΤΙ καταναλώνει ο Κύπριος; Πόσα ΚΟΡΕΣΜΕΝΑ λιπαρά καταναλώνει ο Κύπριος; Πόσο συχνά προτιμά υποκατάστατα ζάχαρης (γλυκαντικές ουσίες) Σε ποιες ποσότητες επιλέγει να καταναλώσει ωμά πράσινα λαχανικά; Καθαρίζει τη φλούδα από τα φρούτα του; Ποιες οι διατροφικές του συνήθειες ως προς τις ώρες που τρώει, τα μέρη και οι συνθήκες υπό τις οποίες τρώει;

«Επιδημιολογική έρευνα για το ποσοστό της παχυσαρκίας και υπερβάλλοντος βάρους στην Κύπρο και διαπίστωση των διατροφικών συνηθειών του Κύπριου πολίτη» ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΡΟΦΟΛΟΓΩΝ ΚΥΠΡΟΥ 2006-2009 1000 άτομα από το Παγκύπριο ηλικιών 18-80 ετών 8 στους 10 έχουν σταθερή ώρα κατανάλωσης πρωινού 7 στους 10 ετοιμάζουν σπιτικό φαγητό σε καθημερινή βάση 2 στους 10 τρώνε εκτός σπιτιού 2-3 φορές την εβδομάδα 1 στους 2 επιλέγουν γάλα ημιάπαχο 3 στους 10 προσθέτει επιπλέον αλάτι στο φαγητό του

Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΘΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ για την διατροφή του πληθυσμού της Κύπρου διεξάγεται από το Κρατικό Χημείο και το Ερευνητικό και Εκπαιδευτικό Ινστιτούτο Υγεία του Παιδιού (2013-2018) Η έρευνα διεξάγεται στο πλαίσιο του έργου “EU MENU” της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA) και έχει ως στόχο την εναρμονισμένη συλλογή στοιχείων κατανάλωσης τροφίμων στα Κράτη Μέλη (ΚΜ) της ΕΕ. για σκοπούς καταγραφής των διατροφικών συνηθειών των Ευρωπαίων πολιτών και εκτίμηση της έκθεσης του πληθυσμού σε χημικούς κ.α. κινδύνους μέσω τροφής Η έρευνα θα καλύψει δείγμα από ολόκληρο τον πληθυσμό της ελεύθερης Κύπρου. Άρχισε τον Μάιο του 2013 και αναμένεται να ολοκληρωθεί τον Φεβρουάριο του 2018. Τα στοιχεία της έρευνας θα διαβιβαστούν στην EFSA και τα συμπεράσματα στο Υπουργείο Υγείας, στο Συμβούλιο Ασφάλειας Τροφίμων (ΣΑΤ) και στο Γενικό Χημείο του Κράτους (ΓΧΚ) για τη διενέργεια της αναγκαίας εκτίμησης κινδύνου σε χημικές κ.α. ουσίες

Η επιλογή των συμμετεχόντων για τις 2 πληθυσμιακές ομάδες :: (260 άτομα για κάθε υποκατηγορία) LOT 1 Βρέφη: 0-11 μηνών Νήπια: 12-35 μηνών Παιδιά: 3-9 ετών LOT 2 Έφηβοι: 10-17 ετών Ενήλικες: 18-64 ετών Ηλικιωμένοι: 65-74 ετών Εγκυμονούσες Ιδιώτες παιδίατρους Δημόσια νοσοκομεία Νηπιαγωγεία Δημοτικά (Α’-Δ’ τάξη) Δημοτικά (Ε’-Στ’ τάξη) Γυμνάσια, Λύκεια Ταχυδρομικοί κώδικες Ιδιωτικά μαιευτήρια Δημόσια νοσοκομεία

Η επιλογή των συμμετεχόντων έγινε λαμβάνοντας υπόψη τα ακόλουθα στρώματα: Επαρχία. Πέντε επαρχίες της ελεύθερης Κύπρου(εξαιρούνται τα κατεχόμενα) : 1)Λευκωσία, 2)Λεμεσός, 3)Λάρνακα, 4)Πάφος, 5)Αμμόχωστος. Περιοχή κατοικίας. Αστικές ή αγροτικές περιοχές. Σύμφωνα με την καταγραφή του 2011, περίπου 67% του Κυπριακού πληθυσμού διαμένει σε αστικές περιοχές και 33% σε αγροτικές περιοχές. Η αναλογία σε κάθε επαρχία είναι διαφορετική. Φύλο. Σύμφωνα με την καταγραφή του 2011, η αναλογία φύλου είναι διαφορετική στις έξι πληθυσμιακές ομάδες, επαρχίες και περιοχή κατοικίας.

Quantification of food Cooked Ingredients Raw 210 grams 120 grams Food as consumed 73 grams 94.5 grams 8.1 grams 8.1 grams 1.7 grams 2.7 grams 297 grams 0.5 grams 0.8 grams 3 grams 3 grams 1 grams 1 grams

Παραδείγματα κωδικοποίησης: Γάλα Χαραλαμπίδης-Κρίστης πλήρες με 3% λιπαρά, βρασμένο στο μπρίκι A02LY#F07.A06ZR$F19.A07PR$F22.A07SH$F28.A07HV$F28.A07GL Cow milk, whole FAT= 3 % fat PACKM= Plastic PPLACE= Food industry prepared PROCESS= Pasteurization PROCESS= Boiling Πράσινο μήλο, χωρίς φλούδα A01DJ#F10.A0F2Q$F20.A07QF Apples INFO= Green HOW= W/o peel

EXPOCHI:DIETARY EXPOSURE ASSESSMENT IN CHILDREN Διατροφικές βάσεις με δεδομένα κατανάλωσης τροφής (14) με εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα από 12 χώρες (Βέλγιο, Κύπρος, Τσεχία, Δανία, Φιλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ιταλία, Ολλανδία, Ισπανία και Σουηδία) εναρμονίστηκαν/ ενώθηκαν το 2008-2009 για να αξιολογήσουν τη διαιτητική πρόσληψη: Μόλυβδου* Χρωμίου* Σεληνίου* Χρωστικών τροφίμων** Categorization Systems: *SCOOP TASK REPORT 3.2.11 **As specified by Council Directive 94/36/EC Statements: EFSA-Q-2009-00837, EFSA-Q-2010-00785 EFSA-Q-2010-00786, EFSA-Q-2010-00787

Polly Boon et al; Long term dietary exposure to Cr and Se in children-EXPOCHI; 2nd World Congress of Public Health Nutrition (Porto, Sept 2010)

Polly Boon et al; Long term dietary exposure to Cr and Se in children-EXPOCHI; 2nd World Congress of Public Health Nutrition (Porto, Sept 2010)

Εθνικής Έρευνας για την διατροφή του πληθυσμού της Κύπρου -(EU Menu) ΠΡΟΚΑΤΑΡΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Εθνικής Έρευνας για την διατροφή του πληθυσμού της Κύπρου -(EU Menu)

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων (FFQ) ΝΗΠΙΑ (N=280) ΠΑΙΔΙΑ (Ν=311) ΕΦΗΒΟΙ (Ν=271) Ανθρακούχα ροφήματα (≥1/εβδ) Με γλυκαντικά 2.3 17.2 8.4 35.4 16.5 Μη ανθρακούχα ζαχαρούχα (≥1/εβδ) Μη ανθρακούχα με γλυκαντικά 21.9 0.6 47.7 5.5 54.9 18 Επιπλέον ζάχαρη σε ροφήματα (καθημερινά) 8.5 39.8 30.5 Επιπλέον ζάχαρη σε δημητριακά/ ψωμί (καθημερινά) 2.9 4.7 5.1 Δημητριακά RTE (≥1/εβδ) 41.3 81.1 66.8 Πλούσια σε ίνες 24.8 26.6 40.5 Ακατέργαστα 25.3 13.3 17.1

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων (FFQ) ΝΗΠΙΑ (N=280) ΠΑΙΔΙΑ (Ν=311) ΕΦΗΒΟΙ (Ν=271) Αλλαντικά (≥1/εβδ) 39.6 66.5 75.5 Πατατάκια, γαριδάκια κλπ (≥1/εβδ) 27 56.3 51.6 Αλμυρά σνακ φούρνου (≥1/εβδ) 20.2 41.1 39.7 Σοκολάτες (≥1/εβδ) 30,5 64,3 57,2 Σοκολάτες (≥1/ημέρα) 2.9 15.2 12.9 Σνακ όπως μπισκότα κέικ κλπ (≥1/ημέρα) 21.9 13.6 8.4 Παγωτά (≥1/ημέρα) 5.2 8.9 6.9 Fast food (1-3/ μήνα) 35.6 63.6 56.0 Fast food (1-6/ εβδομάδα) 21.6 33.3

ΕΘΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ Ερωτηματολόγιο Συχνότητας Κατανάλωσης Τροφίμων (FFQ) Εγκυμονούσες (Ν=138) Ανθρακούχα ροφήματα (≥1/ημέρα) Με γλυκαντικά 10.1 1.4 Μη ανθρακούχα ζαχαρούχα (≥1/ημέρα) Μη ανθρακούχα με γλυκαντικά 5.7 0.4 Μπύρα (≥1/εβδ) 7.2 Αλκοολούχα (≥1/εβδ) 4.3 Σοκολάτες(≥1/ημέρα) 13.7 Μπισκότα, κέικ κλπ (≥1/ημέρα) 8.7 Παγωτό (≥1/ημέρα)

Συμπληρώματα Διατροφής Όχι (%) (Ν) Βρέφη 43 272 Νήπια 56 280 Παιδιά σχολικής ηλικίας 62 311 Έφηβοι 67 271 Ναι (%) Είδος 9 Βιταμίνη Δ 5 Πολυβιταμινούχο 6

Συμπληρώματα- ΕΓΚΥΜΟΝΟΥΣΕΣ Ναι (%) Όχι (%) (Ν) Πολυβιταμινούχο 66,9 33,1 163 Πρωτείνες/Αμινοξέα 100 Ασβέστιο 25.2 74.8 Σίδηρο 47.2 52.8 Φυλλικό 53.4 46.6 Βιτ Β12 Βιτ C 3.7 96.3 Βιτ D 4.3 95.7 Προβιοτικά/Πρεβιοτικά 1.2 98.8 Φυτικές Ίνες 0.6 99.4 162 Άλλο 28.2 71.8 Παλαιότερα 5.5 94.5

Προσεχώς… Βρέφη και νήπια: Παιδιά και έφηβοι: Ακριβής διατροφική πρόσληψη μέσω βρεφικών σκευασμάτων γάλατος, κρέμες, έτοιμα γεύματα Κατανάλωση βιολογικών/ οργανικών προϊόντων Μητρικός θηλασμός Παιδιά και έφηβοι: Συνήθειες πρωινού Ορθόδοξη Νηστεία Επιλογές σε έτοιμα προϊόντα φαγητού/ ροφημάτων Επιλογές σε εστιατόρια/ fast food

Ευχαριστίες Δρ Ελένη Ανδρέου Δρ Φώτη Χατζηγεωργίου Κα Κάτια Κυριάκου Δρ Σάββας Σάββα Δρ Τορναρίτης Μιχάλης Δρ Χαράλαμπος Χατζηγεωργίου Δρ Γιάννης Κουρίδης Κα Τόνια Σολέα Δρ Ελένη Ανδρέου Δρ Φώτη Χατζηγεωργίου Κα Κάτια Κυριάκου Κα Θάλεια Αβραάμ Κο Προκόπη Καλλή Δρ Χρυσταλένη Λαζάρου Δρ Χριστιάνα Φιλίππου Κα Γεωργία Τσιάππα Κο Χρίστο Διογένους Δρ Πόπη Κανάρη Δρ Λένια Κακούρη Δρ Στέλιο Γιαννόπουλο Δρ Αντωνία Κακουλλή Δρ Μάρω Χριστοδουλίδου Κα Μαρία Αγαθοκλέους Κα Αλετράρη Έλενα Κα Κατσιαρή Μαρία Κα Κλεόπα Δάφνη Κα Κυπριανού Μαρίνα Κα Κώστα Πέρσα Κα Μαλιώτη Χαρά Κο Νικολάου Κώστας Κο Ντάφλος Νίκος Κα Πατσαλίδου Χρύσω Κα Χατζημιχαήλ Γεωργία

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ