Γλώσσα και Κοινωνία
1. Διάλεκτοι Ιδιόλεκτος Πρόκειται για τον τρόπο ομιλίας ενός μεμονωμένου ομιλητή (δεν είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρων όρος) Διάλεκτος Πρόκειται για τον τρόπο που μιλάει μια ομάδα ανθρώπων. Αμοιβαία κατανοητοί τύποι μιας γλώσσας που διαφέρουν συστηματικά. Συχνά εμπλέκονται κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες, οι οποίοι δυσκολεύουν το να ξεχωρίσουμε αν δύο (ή περισσότερες) γλωσσικές ποικιλίες είναι διαφορετικές διάλεκτοι ή διαφορετικές γλώσσες, π.χ., Δανέζικα, Νορβηγικά, Σουηδικά – Hindi, Urdu, Σερβοκροάτικα, Αλβανικά
Πότε δημιουργούνται διάλεκτοι; Όταν οι άνθρωποι διαχωρίζονται γεωγραφικά και κοινωνικά. Φυσικά εμπόδια: ωκεανός, οροσειρά Κοινωνικά εμπόδια: πολιτικά, φυλετικά, ταξικά, θρησκευτικά.
Προφορά Προφορά Φωνητικές και φωνολογικές διαφοροποιήσεις μεταξύ γλωσσικών ποικιλιών. Ο παραπάνω όρος αναφέρεται επίσης και στον τρόπο που μιλιέται μια γλώσσα ως δεύτερη γλώσσα. Πρότυπη/κοινή. Η ‘διάλεκτος’ που έχει υιοθετηθεί ως η επίσημη γλώσσα ενός κράτους. Είναι η διάλεκτος γοήτρου. π.χ., Κοινή (νέο)ελληνική (σε αντιδιαστολή): Κυπριακή Ελληνική
Πίτζιν, Κρεολές Πίτζιν Πρόκειται για γλώσσες που επινοούν άνθρωποι που θέλουν να επικοινωνήσουν, αλλά δεν έχουν κοινή γλώσσα. Οι πίτζιν δεν έχουν φυσικούς ομιλητές. Αν και είναι ‘στοιχειώδεις’, δεν στερούνται γραμματικής. Έχουν όμως μικρό μέγεθος λεξιλογίου και διάφοροι φθόγγοι βρίσκονται σε ελεύθερη κατανομή. Tok Pisin: φαίνεται πού μιλιέται στην επόμενη διαφάνεια. Γενικά, τον 17-19 αιώνα εμφανίστηκαν πολλές τέτοιες στις ακτές της Κίνας, Αφρικής, και Νέου Κόσμου για να εξυπηρετήσουν τους Ευρωπαίους (συνήθως σε συνθήκες αποικιοκρατίας). Άλλα παραδείγματα
Οι Πίτζιν δεν είναι μητρικές γλώσσες κανενός Οι Πίτζιν δεν είναι μητρικές γλώσσες κανενός. Όταν εξελιχθούν σε μητρικές γλώσσες, λέγονται Κρεολές. Συχνά προέκυψαν από φυτείες σκλάβων. Η Κρεολή της Αϊτής, τα Αγγλικά της Τζαμάικας, η Gukkah, η Krio. Η μελέτη τους έχει συμβάλει σημαντικά στην κατανόηση της φύσης της ανθρώπινης γλώσσας και των γενετικά καθορισμένων περιορισμών που επιβάλλει. Γιατί;
Αφροαμερικάνικη Αγγλική Αφροαμερικάνικη Αγγλική (Black English Vernacular – BEV), ή Αφροαμερικάνικη Αγγλική (ΑΑΑ). Υπάρχουν δύο θεωρίες ως προς το από πού προέρχεται. Οι διαφορές οφείλονται στο ότι οι πρώτοι σκλάβοι έμαθαν τα Αγγλικά του Νότου (των ΗΠΑ), μαζί με την κοινωνική απομόνωση. Επιφανειακές διαφορές. Επιρροές των αφρικάνικων γλωσσών, από τους οποίους κατάγονται οι πρώτοι σκλάβοι. Εξέλιξη μίας γλώσσας πίτζιν. Βαθιές διαφορές.
Γλώσσες διαμεσολάβησης Lingua Franca Ο όρος προέρχεται από μια γλώσσα που μιλιόταν τον Μεσαίωνα στα λιμάνια της Μεσογείου, βασισμένη στη μετέπειτα Ιταλική και Προβηγκιανή. Πρόκειται για γλώσσες που δημιουργούνται, ή που χρησιμοποιούνται, για να επικοινωνήσουν άνθρωποι που μιλούν διαφορετικές γλώσσες. Αγγλική: η σημερινή παγκόσμια lingua franca Γαλλική: ήταν η lingua franca της διπλωματίας Ελληνική: η lingua franca του ανατολικού χριστιανικού κόσμου (στα χρόνια του Χριστού+). Hindi, Urdu: Ινδία και Πακιστάν αντίστοιχα
Ύφος Διάλεκτος περιστάσεων Αργκό Η αργκό μιας γενιάς είναι συνήθως το κοινό λεξιλόγιο μια άλλης Ιδιόλεκτος (τεχνική γλώσσα) Σχετική με επαγγέλματα, κλπ. Όροι ταμπού Συνήθως λέξεις που σχετίζονται με τη θρησκεία ή με μέρη του σώματος/σεξ. Για την αποφυγή τους, χρησιμοποιούνται οι ευφημισμοί.
Διάλεκτοι της Ελληνικής Κυπριακή Δωδεκανήσων Κρητική Επτανήσων Πελοποννήσου Βόρειας Ελλάδος Θα πρέπει να ξέρετε 2-3 χαρακτηριστικά της κάθε διαλέκτου (από το βιβλίο σας).