Διεθνής Οικονομική, Παγκοσμιοποίηση και Παγκόσμιες Αγορές ΕΚΠΑ-ΤΜΗΜΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ Χειμερινό Εξάμηνο 2017-2018 Διεθνής Οικονομική Ενότητα Νo Ι Διεθνής Οικονομική, Παγκοσμιοποίηση και Παγκόσμιες Αγορές 1

Γρυπάρειο Μέγαρο, 5ος ορ., γραφ. 514, Παρασκευή 13:00-14:00 ΕΚΠΑ - ΤΟΕ – Χειμερινό Εξάμηνο 2017-2018 ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ Διαλέξεις : Τρίτη & Τετάρτη 14:00-16:00, Αιθ. Παπαρηγοπούλου Καθηγήτρια Λ. Τ. Κατσέλη lkatseli@econ.uoa.gr Ωρες Γραφείου: Γρυπάρειο Μέγαρο, 5ος ορ., γραφ. 514, Παρασκευή 13:00-14:00 2

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ι. ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ: TO ANTIKEIMENO ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές Ι.3 Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές, Νομισματικές Σχέσεις και Πολιτικές ΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: ΟΡΙΣΜΟΣ, ΑΙΤΙΑ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΙΙ.1 Ορισμός και Αίτια ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων ΙΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις α. Ορισμός-Αντικείμενο Ορισμός: Μελέτη του διεθνούς εμπορίου και των διεθνών νομισματικών σχέσεων Πρώτο Οικονομικό Υπόδειγμα : David Hume (1758) «Περί του Εμπορικού Ισοζυγίου» Adam Smith (1778) «Πλούτος των Εθνών» Διεθνής Οικονομική στο επίκεντρο λόγω Αυξανόμενης αλληλεξάρτησης οικονομιών μέσω διεθνούς εμπορίου, διεθνών ροών κεφαλαίου και χρήματος, μεταναστευτικών ροών. Μακροοικονομικών ανισορροπιών στο ισοζύγιο πληρωμών. Επιπτώσεων στις εγχώριες οικονομίες, ιδιαίτερα στην μεγέθυνση και απασχόληση και στην κατανομή οφέλους και κόστους. Επιπτώσεων στην άσκηση οικονομικής και αναπτυξιακής πολιτικής. Γεωπολιτικών επιπτώσεων που επιδρούν στην εξωτερική πολιτική, στις διεθνείς σχέσεις και στη διεθνή συνεργασία.

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις α. Ορισμός-Αντικείμενο (συν)

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις α. Ορισμός-Αντικείμενο (συν)

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις α. Ορισμός-Αντικείμενο (συν)

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις α. Ορισμός-Αντικείμενο (συν)

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις Προκλήσεις 1: Συνεχιζόμενοι αναιμικοί ετήσιοι ρυθμοί μεγέθυνσης-ανεπαρκής ζήτηση και μείωση ρυθμού αύξησης παραγωγικότητας 1. Επιβράδυνση διεθνούς εμπορίου. Μείωση ζήτησης για εισαγωγές κυρίως Ασία, Λατινική Αμερική και χώρες υπό μετάβαση Εμπορικές συναλλαγές σε δολάρια μειώθηκαν αισθητά λόγω μείωσης τιμών πετρελαίου και βασικών προϊόντων (-36,7% το 2015, -14,5% το 2016) καθώς και υποτίμησης νομισμάτων έναντι δολαρίου. 1 Πηγή: UNCTAD (2016). Trade and Development Report 2016.

Παγκόσμια αύξηση της παραγωγής, 2008-2016 (Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν) Παγκόσμια αύξηση της παραγωγής, 2008-2016 (Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή) 1 Πηγή: UNCTAD (2016). Trade and Development Report 2016.

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν) Εισαγωγές και εξαγωγές εμπορευμάτων (όγκος εμπορίου), επιλεγμένες γεωγραφικές περιοχές και χώρες, 2012-2015 (Ετήσια ποσοστιαία μεταβολή)

Ι.1 Ορισμός Αλληλεξάρτησης Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός Αλληλεξάρτησης Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν) Μηνιαίοι δείκτες τιμών εμπορευμάτων ανά ομάδα εμπορευμάτων, Ιανουάριος 2002 - Ιούνιος 2016 (Αριθμοδείκτης: 2002 = 100) Πηγή: UNCTAD secretariat calculations, based on UNCTADstat. Note: Crude oil price is the average of Brent, Dubai and West Texas Intermediate, equally weighted. Index numbers are based on prices in current dollars, unless otherwise specified.

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν)

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν) Υπερχρέωση και χρηματοπιστωτική αστάθεια ιδιαίτερα σε αναδυόμενες οικονομίες. Χρέος μη-χρηματοπιστωτικών εταιρειών αυξήθηκε από 9 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2008 σε 25 τρισεκατομμύρια το 2015, δηλαδή από 57% του ΑΕΠ στο 104%. Διευρυνόμενη ανισότητα. Υπερχρεωμένοι καταναλωτές με χαμηλή αγοραστική δύναμη. Κερδισμένοι και χαμένοι από παγκοσμιοποίηση. 1 Πηγή: UNCTAD (2016). Trade and Development Report 2016.

Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις β. Προκλήσεις (συν) Αλλαγή του πραγματικού εισοδήματος την περίοδο1988-2008 στα διάφορα εκατοστημόρια της παγκόσμιας διανομής εισοδήματος (δολάρια 2005 - PPP) Πηγή: Milanovic, B. (2013). Global income inequality in numbers: In history and now.Global policy, 4(2), 198-208.

Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές α. Εμπορικές Συναλλαγές Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές α. Εμπορικές Συναλλαγές Όφελος από το Εμπόριο: Δύο χώρες μπορούν να συναλλάσσονται με αμοιβαία πλεονεκτήματα εφόσον: Επιτρέπει στις χώρες να εξάγουν αγαθά, η παραγωγή των οποίων κάνει σημαντική χρήση πόρων που είναι τοπικά άφθονοι και να εισάγουν αγαθά, η παραγωγή των οποίων κάνει σημαντική χρήση πόρων που είναι τοπικά σπάνιοι Επιτρέπει την εξειδίκευση και μεγαλύτερη αποδοτικότητα λόγω παραγωγής σε μεγάλη κλίμακα Επιτρέπει τη δημιουργία «διεθνών αλυσίδων αξίας» προς όφελος καταναλωτών Επιτρέπει τον ανταγωνισμό που αναβαθμίζει ποιοτικά standards Κόστος από το Εμπόριο: Κατανομή ωφελειών άνιση μεταξύ κοινωνικών ομάδων και ισχυρές επιδράσεις στη διανομή εισοδήματος Ζημιές υφίστανται κυρίως οι ιδιοκτήτες πόρων που δραστηριοποιούνται σε κλάδους που ανταγωνίζονται τις εισαγωγές (πχ. υφαντουργία) Ανακατανομή εισοδήματος μεταξύ μισθωτών και ιδιοκτητών κεφαλαίου (λειτουργική αναδιανομή) Ανισότητες και ανεργία όταν δεν υπάρχουν αντισταθμιστικοί μηχανισμοί

Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές β. Πηγές Εμπορίου και Εμπορικές Πολιτικές Πηγές Εμπορίου: Διαφορές στην παραγωγικότητα εργασίας Υπόδειγμα Ricardo Διαφορές στις σχετικές διαθέσιμες ποσότητες των εθνικών πόρων Υπόδειγμα Heckscher – Ohlin Συγκέντρωση παραγωγής εργασίας ή/και γνώσης και εξωτερικές οικονομίες κλίμακας Υπόδειγμα Marshall Ατελής ή Μονοπωλιακός ανταγωνισμός και ενδοκλαδικό εμπόριο Υπόδειγμα Helpman και Krugman Πολιτικές Εμπορίου: Προστατευτισμός Εμπορική πολιτική (πχ. Ποσοστώσεις, περιβαλλοντικά standards, επιδοτήσεις, κλπ) Αντισταθμιστικοί μηχανισμοί Διμερείς και Πολυμερείς «Γύροι Διαπραγματεύσεων» και Συμφωνίες, πχ Βορειοαμερικανική Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου (1993) ανάμεσα σε ΗΠΑ, Καναδά, Μεξικό Διεθνής Ρύθμιση (Δημιουργία Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου WTO το 1994 και Συμφωνία του Γύρου της Ουρουγουάης) Παίκτες (παγκόσμιοι και εθνικοί) και σύγκρουση συμφερόντων

Εμπορική Πολιτική – Γύροι Διαπραγματεύσεων Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές γ. Γύροι Διαπραγματεύσεων Εμπορική Πολιτική – Γύροι Διαπραγματεύσεων 1940 – 2015 Απελευθέρωση Εμπορίου μέσω Πολυετών Γύρων Διαπραγματεύσεων 1951 – 2015 Διμερείς και Πολυμερείς Εμπορικές Συμφωνίες 1951 - 2015 Υπερεθνικές Συσσωματώσεις 2016 - - Προστατευτισμός - Ακυρώσεις Εμπορικών Συμφωνιών

Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές γ. Γύροι Διαπραγματεύσεων (συν) Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές γ. Γύροι Διαπραγματεύσεων (συν)

Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές γ. Γύροι Διαπραγματεύσεων (συν) Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές γ. Γύροι Διαπραγματεύσεων (συν)

Ι.3 Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές, Νομισματικές Σχέσεις και Πολιτικές Ισοζύγιο Πληρωμών: Λογιστικό Ισοζύγιο όλων των συναλλαγών μιας χώρας με το εξωτερικό Επιμέρους Ισοζύγια (Εμπορικό, Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών, κλπ) Προσδιοριστικοί παράγοντες εμπορικών συναλλαγών, κίνησης κεφαλαίου Συσχέτιση διεθνών συναλλαγών με εθνικολογιστικά μεγέθη Διεθνής νομισματική πολιτική Αποτελεσματικότητα οικονομικής πολιτικής σε ανοικτές οικονομίες Προσδιορισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών και Συναλλαγματική Πολιτική: Προσδιορισμός συναλλαγματικών ισοτιμιών Ανάλυση διεθνών νομισματικών συστημάτων Όφελος και κόστος από σταθερές ή κυμαινόμενες ισοτιμίες Νομισματικές περιοχές, Ευρωπαϊκή Νομισματική Ένωση Ευρωζώνη

Ι.3 Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές, Νομισματικές Σχέσεις και Πολιτικές (συν) Συντονισμός Πολιτικών: Μακροοικονομικές ανισορροπίες Αλληλεξάρτηση και η πρόκληση του συντονισμού πολιτκών Διεθνής Αγορά Κεφαλαίων, Χρηματοπιστωτική Σταθερότητα και Ανάπτυξη: Παίκτες και ροές Διεθνείς κρίσεις και υπερχρέωση Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ι. ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ: TO ANTIKEIMENO ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Ι.1 Ορισμός, Αλληλεξάρτηση Οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές Ι.3 Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές, Νομισματικές Σχέσεις και Πολιτικές ΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ: ΟΡΙΣΜΟΣ, ΑΙΤΙΑ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΙΙ.1 Ορισμός και Αίτια ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων ΙΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας

ΙΙ.1 Ορισμός και Αίτια Παγκοσμιοποίηση ή διεθνοποίηση (globalization) είναι η αυξανόμενη οικονομική αλληλεξάρτητη των χωρών σε παγκόσμιο επίπεδο μέσω του αυξανόμενου όγκου και ποικιλίας διεθνών αγαθών και υπηρεσιών, της ελεύθερης ροής κεφαλαίου, της μετακίνησης ανθρώπινου δυναμικού καθώς και της ευρείας διάχυσης της τεχνολογίας, γνώσης, επικοινωνίας και πολιτιστικών προτύπων. Ιστορική Αναδρομή 1870 – 1914: Μετά τη βιομηχανική επανάσταση, άνοιγμα σε νέες πλούσιες σε πόρους αλλά αραιοκατοικημένες περιοχές στις ΗΠΑ και Καναδά, στη Νότια Αμερική, στην Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και Νότια Αφρική. Τα νέα εδάφη χρησιμοποιήθηκαν για την παραγωγή τροφίμων και πρώτων υλών έναντι μεταποιημένων προϊόντων. 1945 –1980: Ταχεία αύξηση του διεθνούς εμπορίου, χαλάρωση του έντονου προστατευτισμού που είχε επιβληθεί μετά την Μεγάλη Ύφεση (1929). 1980 - … : Τεράστιες βελτιώσεις τηλεπικοινωνιών, μεταφορών ενώ απελευθέρωση αγοράς κεφαλαίων οδηγούν σε μαζικές διεθνείς ροές κεφαλαίων.

ΙΙ.1 Ορισμός και Αίτια (συν) Παραδείγματα: α) Υπολογιστές Dell: Έδρα: Round Rock Texas Δίκτυο Παραγωγής: 34 χώρες στις ΗΠΑ, Ευρώπη, Ασία. Άνω του 90% όλων των μερών & εξαρτημάτων παράγονται εκτός ΗΠΑ. Αγορά ΗΠΑ: Μόνο τελική συναρμολόγηση στις ΗΠΑ Εξωτερικοί προμηθευτές και υπεργολάβοι για εξαρτήματα, τα περιφερειακά, τα συναρμολογημένα και μη συναρμολογημένα κυκλώματα. Εξαρτήματα φθηνότερα αν παραχθούν σε άλλα μέρη και επομένως εισάγονται . β) iPhone της Apple: Κατασκευάζεται εξ ολοκλήρου στην Ασία: η οθόνη από την Ιαπωνία, η μνήμη flash από την Κορέα, συναρμολογείται στην Κίνα Η Apple συνέβαλε στον σχεδιασμό και το λογισμικό και ενσωμάτωσε τις καινοτομίες άλλων. γ) iPad της Apple: Κατασκευάζεται από την LG Display (Κορέα), την Toshiba (Ιαπωνία), την Broadcom (ΗΠΑ), τις Catcher Technologies, Wintek, Simple Technology και την Novatek Microelectronics (Ταιβάν) και την ST Microelectronics (Ιταλία και Γαλλία) και συναρμολογείται στην Κίνα. Πηγή : D. Salvatore, 2017, Διεθνής Οικονομική, Εκδόσεις Τζιόλα)

ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης Τμηματοποίηση: ανάθεση διαφόρων μερών και εξαρτημάτων σε διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες Δημιουργία διεθνών αλυσίδων αξίας Έλεγχος παραγωγής διαδικασίας αυτονομείται από εθνικά κράτη Αδυναμία και ασάφεια προσδιορισμού Εθνικής ταυτότητας προϊόντος, πχ. Πρέπει ένα Honda Accord που παράγεται στο Οχάιο να θεωρείται Αμερικάνικο; Είναι αμερικάνικο ένα Toyota ή ένα Mazda που συναρμολογείται στο Κεντάκι αλλά χρησιμοποιεί 40% των εισαγόμενων μερών του από Ιαπωνία; Εναλλακτικά Κριτήρια: Τόπος συναρμολόγησης Παροχή θέσεων εργασίας Ποσοστό εισαγομένων μερών ή εξαρτημάτων Ροή κερδών (πχ. αν τα κέρδη εμβάζονται στην Ιαπωνία θεωρούνται Ιαπωνικά) Νόμος Σήμανσης Αυτοκινήτων (1992): απαιτεί αναφορά ποσοστού τμημάτων που είναι εγχώρια ή από εξωτερικό Αλληλεξάρτηση οικονομιών

ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν) ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν) Μέτρο αλληλεξάρτησης = εξωστρέφεια:

ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν) ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν) Γεωγραφική μετακίνηση παραγωγικών δραστηριοτήτων ανάλογα με ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα κάθε περιοχής Οι Παγκόσμιες ΞΑΕ αυξήθηκαν από 200 δις $ το 1989 σε 1,1 τρις $ το 1999; το μερίδιο των αναπτυσσόμενων χωρών μειώθηκε από 38% το 1997 σε 24% το 1999 Διασυνδέσεις μεταξύ διεθνών άμεσων επενδύσεων και εμπορικών συναλλαγών αλλά όχι αναγκαστικά με μεγέθυνση (Dan Rodrik, Making Investment Work) 80% των ΞΑΕ αφορούν συγχωνεύσεις και εξαγορές και σχετικά λίγες αποτελούν νέες παραγωγικές επενδύσεις που προάγουν εξαγωγές και θέσεις εργασίας (Alan Winters, “Trade Liberalization and Poverty”, DFDID, 1999) Συγκέντρωση παραγωγικών/εμπορικών δραστηριοτήτων: η Ινδία επεξεργάζεται το 1% τροφίμων που παράγει, οι ΗΠΑ επεξεργάζονται το 70% (Vardana Shiva, “War and Peace on our farms and Tables”, 2002). Στην Μαλαισία η στρατηγική προώθησης πολιτικών αύξησης της “εγχώριας προστιθέμενης αξίας” (local content policy) ήταν υπεύθυνη για δημιουργία εθνικού αυτοκινήτου σε συνεργασία με Mitsubishi. Η πολιτική αυτή που κάλυψε 70% της εγχώριας αγοράς αυτοκινήτων έχει απαγορευθεί από την συμφωνία TRIMS (Trade Related Investment Measures Agreement) 28

ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν) ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης (συν)

ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων

ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων (συν)

ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων (συν)

ΕΝΟΤΗΤΑ Ι ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ, ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Ι. ΔΙΕΘΝΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ: TO ANTIKEIMENO ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΡΟΚΛΗΣΕΙΣ Ι.1 Ορισμός Αλληλεξάρτησης οικονομιών και οι Μεγάλες Προκλήσεις Ι.2 Εμπορικές Συναλλαγές και Πολιτικές Ι.3 Διεθνείς Οικονομικές Συναλλαγές, Νομισματικές Σχέσεις και Πολιτικές ΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ : ΟΡΙΣΜΟΣ, ΑΙΤΙΑ, ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΙΙ.1 Ορισμός και Αίτια ΙΙ.2 Επιπτώσεις της Παγκοσμιοποίησης ΙΙ.3 Ο Ρόλος των Πολυεθνικών Επιχειρήσεων ΙΙΙ. ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΑΓΟΡΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ, ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών Αυξανόμενοι ρυθμοί αύξησης εμπορίου σε προϊόντα Παγκόσμιες εξαγωγές ως ποσοστό της παγκόσμιας παραγωγής, 1960-2014 (ποσοστό) Πηγή: UNCTAD secretariat calculations, based on World Bank, World Development Indicators database (1960–1969); and UNCTADstat (1970–2014).

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν) Παγκόσμιος όγκος εμπορίου, Ιανουάριος 2005 - Μάιος 2015 (2005 = 100) Πηγή: : UNCTAD secretariat calculations, based on the CPB Netherlands Bureau of Economic Policy Analysis, World Trade database. Note: Emerging market economies are those of the source, excluding Central and Eastern Europe. Line in dashes corresponds to the January 2002−December 2007 trend.

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν)

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν) Ανακατατάξεις στα Μερίδια Διεθνούς Εμπορίου (συν)

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν) Ανακατατάξεις στα Μερίδια Διεθνούς Εμπορίου (συν)

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν) Ανακατατάξεις στα Μερίδια Διεθνούς Εμπορίου (συν)

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν)

ΙΙΙ. 1 Διεθνές Εμπόριο: Διεθνής Αγορά Προϊόντων και Υπηρεσιών (συν)

ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση Διεθνής Χρηματοδότηση και Εισροές Κεφαλαίων Οι διεθνείς καθαρές ροές κεφαλαίων χαρακτηρίζονται από υπερβολική αστάθεια

ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση Μεγάλο ποσοστό διεθνών αποθεμάτων επενδύεται σε Ομόλογα ΗΠΑ και άλλων αναπτυγμένων χωρών

ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση Διεθνής Χρηματοδότηση και εισροές ιδιωτικών κεφαλαίων

ΙΙΙ.2 Κινητικότητα Κεφαλαίου και Αναπτυξιακή Χρηματοδότηση Τάσεις χρηματοδότησης της ανάπτυξης (εγχώριες δημόσιες, εγχώριες ιδιωτικές, διεθνείς ιδιωτικές και διεθνείς δημόσιες πηγές) που λαμβάνεται από τις αναπτυσσόμενες χώρες (2011 $ δις), 2002-2011 Πηγές: ODA+OOF – OECD DAC CRS Table 1; Remittances and international private capital, GFCF and FDI – World Development Indicators (WDI); public revenue – IMF FAD database. Note: For ODA, OOF, remittances and international private capital data drawn directly from relevant sources; for public revenues, authors’ calculation using IMF FAD data on tax revenue/GDP and WDI data for GDP.

ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας Σε σχέση με τον συνολικό πληθυσμό του κόσμου, ο αριθμός των διεθνών μεταναστών είναι χαμηλός (1990: 2.9%; 2013: 3.2%). Το ποσοστό αυτό είναι 11% στις αναπτυγμένες χώρες και κάτω από 2% στις αναπτυσσόμενες Περίπου 50% των διεθνών μεταναστών κατοικούν σε 10 χώρες. Κατά σειρά (2013): ΗΠΑ: 45.8 εκατ. Ή 20% του συνολικού αριθμού Ηνωμ. Βασίλειο: 7,8 εκατ. Ρωσία: 11,0 εκατ. Γαλλία: 7,5 εκατ. Γερμανία: 9,8 εκατ. Καναδάς; 7,3 εκατ. Σαουδ. Αραβία: 9,1 εκατ. Αυστραλία: 6,5 εκατ Εν. Αραβ. Εμιράτα: 7,8 εκατ. Ισπανία: 6,5 εκατ. Περίπου το 50% των μεταναστών που κατοικούν σε χώρες του ΟΟΣΑ προέρχονται από 16 χώρες: Μεξικό: 11 εκατ. Ινδία: 3,4 εκατ. Κίνα: 3,8 εκατ. Πολωνία: 3,2 εκατ. Ηνωμ. Βασίλειο: 3,5 εκατ. Γερμανία: 3,2 εκατ. Οι Φιλιππίνες, Ρουμανία, Μαρόκο, Βιετνάμ και Αλγερία αποτελούν τις κύριες χώρες εξαγωγής μεταναστών μεταξύ των χωρών εκτός ΟΟΣΑ. Πηγή: http://www.oecd.org/els/mig/world-migration-in-figures.pdf

ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) Το 2013, καταγράφηκαν 232 εκατ. μετανάστες. Από το 1990, ο αριθμός των μεταναστών στον Βορρά αυξήθηκε κατά 53 εκατ. (65%) ενώ στον Νότο κατά 34 εκατ. (34%). Μεταξύ 1990 – 2000, ο αριθμός των μεταναστών αυξανόταν κατά 2 εκατ. Περίπου μετανάστες ετησίων. Την δεκαετία 2000-2010, ο ετήσιος αριθμός υπερδιπλασιάστηκε στους 4,6 εκατ. Ετησίως. Μετά το 2010, η ετήσια αύξηση μειώθηκε στους 3,6 εκατ. Μετανάστες. Το 2013, ο αριθμός των μεταναστών που γεννήθηκαν στο Νότο αλλά κατοικούσαν στο Βορρά (μεταναστευτικό κύμα Νότου – Βορρά) ήταν ίσος με τον αριθμό των μεταναστών από το Νότο που ζούσαν σε άλλες χώρες του Νότου (μεταναστευτικό κύμα Νότου-Νότου) Από το 2000, οι μεγαλύτερες αυξήσεις εκροής μεταναστών παρατηρήθηκαν στις ευρωπαϊκές χώρες, κυρίως Αλβανία (9,1%), Ρουμανία (8,3%), Μολδαβία (6,3%), Βουλγαρία (4,6%) και Λιθουανία (4,5%). Περίπου 6 στους 10 μετανάστες κάτω των 20 ετών κατοικούν σε αναπτυσσόμενες χώρες. Αντίθετα 7 στους 10 μετανάστες άνω των 60 ετών κατοικούν σε αναπτυγμένες χώρες. Ο αριθμός μεταναστών αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης που κατοικούν στις χώρες του ΟΟΣΑ αυξήθηκαν κατά 70%% την τελευταία δεκαετία και έφθασαν τα 27 εκατ. Το 2010-11. Περίπου 30% όλων των μεταναστών στις χώρες του ΟΟΣΑ ήταν μορφωμένοι και 20% αυτών προέρχονταν από Ινδία, Κίνα και Φιλιππίνες.

ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) Στην Ευρώπη, πάνω από το 50% των μεταναστών που γεννήθηκαν σε άλλες χώρες απ’ αυτήν της διαμονής τους προέρχονται από άλλες χώρες. Από το υπόλοιπο το 1/3 των μεταναστών προέρχονται από την ευρύτερη Ευρώπη (περιλαμβανομένης της Τουρκίας) και ένα μικρότερο ποσ0στό (13,6%) από την Αφρική. Πηγή: Katseli, L. Lucas & Th. Xenogianni, 2006, Effects of Migration on Sending Countries: What Do we know?”, OECD Working Paper No. 250.

ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) ΙΙΙ.3 Μεταναστευτικές Ροές: Διεθνής Αγορά Εργασίας (συν) Οι μετανάστες που κατοικούν στην Ευρώπη σε σχέση με τις ΗΠΑ, έχουν σημαντικά χαμηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης.