Συμπληρώματα Διατροφής- Ψυχο-κοινωνική Προσέγγιση Δρ. Αντώνης Αλεξόπουλος (Διδάκτωρ Κοινωνιολογίας Αθλητισμού)

Εισαγωγικά Σχόλια Έλλειψη Ερευνών για την κυπριακή κοινωνία/ αθλητική αγορά Ανάγκη Ερευνών όσο αφορά  Προφίλ καταναλωτών συμπληρωμάτων διατροφής Τρόπους & χώρους προμήθειας Στάσεις ως προς τα συμπληρώματα διατροφής Επίπεδο γνώσης προμηθευτών, προωθητών, καταναλωτών Παρουσίαση Βασισμένη σε έρευνες από άλλες χώρες & συμμετοχική παρατήρηση

Τύποι Συμπληρωμάτων Μικροθρεπτικα στοιχεία Μακροθρεπτικα στοιχεία/υποκατάστατα γευμάτων Συμπληρώματα για αθλητική απόδοση/κοσμητικούς λόγους

Ποιοι είναι οι καταναλωτές; Χρήση και από τα δυο Φύλα (συχνά αντανακλώνται στερεότυπα όσο αφορά τη ‘Σωματική Εικόνα’ όσο αφορά τους λόγους) Οι ηλικίες ποικίλουν – η χρήση εξαρτάται από την κοινωνικό- οικονομική κατάσταση Οι χρήστες φαίνεται να ακλουθούν σχετικά συνήθεια (άσκηση, προσπάθεια για ισορροπημένη διατροφή, επισκέψεις στο γιατρό) Τα συμπληρώματα για εμφάνιση/απόδοση στοχεύουν & ελκύουν δημογραφικές ομάδες ανάλογα με το υποτιθέμενο αποτέλεσμα

Λόγοι Χρήσης (όπως ορίζονται από τους χρήστες) Βελτίωση υγείας Βελτίωση εμφάνισης (αύξηση μυϊκής μάζας/χάσιμο βάρους-λίπους, ανάπλαση ιστών) Βελτίωση/μεγιστοποίηση αθλητικής απόδοσης Αποφυγή φαρμάκων-εναλλακτικές θεραπείες

Στάσεις & Ψυχολογία Καταναλωτών/Χρηστών Επιθυμία για μαγικά σκευάσματα αρχέγονη- ξόρκια, μαγεία Σήμερα η φαρμακοδιεγερση/χρήση συμπληρωμάτων, είναι, από μια άποψη, εξέλιξη της μαγείας Ο άνθρωπος φαίνεται να έχει έμφυτη επιθυμία για τη χρήση ουσιών οι οποίες προκαλούν ‘εξωτικά’ αποτελέσματα

Κίνητρα (πολλές φορές από ανάγκη δημιουργημένη από τα ΜΜΕ) Γνώση-πρόσβαση σε πληροφορίες (όχι απαραίτητα επιστημονικές) Προσωπικοί παράγοντες (ηλικία, φύλο, στάδιο ζωής) Επάγγελμα, οικονομικές συνθήκες Lifestyle Κοινωνική Μίμηση & Κοινωνική Διαδράση

Επιθυμία [και καλλιέργεια νοοτροπίας] εύκολου & γρήγορου αποτελέσματος/προβαδίσματος, χωρίς κόπο

Πολιτισμικοί & Κοινωνικοί Παράγοντες Επηρεασμού Κουλτούρα Οι μοντέρνες κοινωνίες επιβραβεύουν την υγιεινή ζωή- Έμμεση επιβολή συγκεκριμένων τύπων σώματος (Body Image)  ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΑΝΑΓΚΗΣ [Αθλητικές] Υποκουλτούρες  ειδική ‘γλώσσα’, χαρακτηριστικά, τρόποι συμπεριφοράς  ‘η υποκουλτούρα του Tupperware & shaker’ Κοινωνική Τάξη  παροχή της δυνατότητας συμμετοχής σε υποκουλτούρες, πρόσβαση Reference Groups/Opinion leaders/ ‘Bro-Science’

Διαδικασία απόφασης αγοραστή Αναγνώριση της ανάγκης Αναζήτηση πληροφοριών Αξιολόγηση εναλλακτικών επιλογών Εφαρμογή της απόφασης Αξιολόγηση μετά την αγορά (το αποτέλεσμα είναι ισο/μεγαλύτερο/μικροτερο της προσδοκίας)

Προβλήματα στην απόφαση για χρήση Πολύ λίγα συμπληρώματα έχουν αποτελεσματικότητα που στηρίζεται από έρευνα (στη συντριπτική πλειοψηφία οι ισχυρισμοί δεν επαληθεύονται) Έλλειψη ερευνών όσο αφορά τις μακροπρόθεσμες παρενέργειες Ο τρόπος με τον οποίο ο μέσος καταναλωτής παρακινείται στη χρήση

Προβλήματα στην απόφαση για χρήση Έντονη διαφήμιση- στρεβλώσεις στη παρουσίαση αποτελεσμάτων Έξυπνη διαφήμιση- επένδυση στη διαχείριση της ψυχολογίας του πιθανού αγοραστή & δημιουργία μύθων (πχ. 2γρ. Πρωτεΐνη/κιλό σωματικού βάρους, Golden Window, οι πολυβιταμινες είναι αναγκαίες για να νιώθει κάποιος ζωτικότητα)

Προβλήματα στην επιλογή για χρήση Street Science- “ο παντογνώστης του κάθε γυμναστηρίου” Άγνοια έλλειψη κριτικής σκέψης, νοοτροπία “τυφλής κατανάλωσης”, ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΑΝΑΛΦΑΒΗΤΙΣΜΟΣ Μίμηση- υπέρ- συμμόρφωση σε ‘αποδεκτούς/επιθυμητους/ ξεχωριστους Σωματοτυπους “εγιω στραωνω τζαι πουλώ, εσύ αμπλεπε τζαι αγόραζε” 

Ο Ρόλος των Γονέων Παροχή της οικονομικής καταβολής για αγορά Οι ενημερωμένοι γονείς μπορούν να λειτουργήσουν σαν φίλτρα Ελλιπής γνώση (Van der Walt & Coopoo, 2016) [Νότιος Αφρική] Απόφαση για τα παιδιά χωρίς να παρθεί γνώμη γιατρού- ανάγκη επιμόρφωσης (Bylinowska J et al, 2012) [Πολωνία] Εικάζεται πως ανάλογη κατάσταση υπάρχει και στη Κύπρο

“Scientia potentia est”

Ευχαριστώ για την προσοχή σας