Η Ελλάδα μέσα από τα μουσεία του κόσμου Ερευνητική εργασία Α’ τετραμήνου Σχολικό έτος:2013-14

Εισαγωγή Σε αυτή την εργασία ασχοληθήκαμε με τα σημαντικότερα ελληνικά εκθέματα που παρουσιάζονται στα μουσεία του κόσμου. Τα εκθέματα αυτά θεωρούνται ως παγκόσμια κληρονομιά, καθώς η κλασσική αρχαία ελληνική τέχνη αποτελεί το θεμέλιο του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού .Με βάση αυτό το σκεπτικό, δικαιολογείται η έκθεσή τους σε παγκόσμιο επίπεδο, ώστε όλος ο κόσμος να έχει πρόσβαση σε αυτά. Από την άλλη πλευρά, αν και ο ελληνικός πολιτισμός προβάλλεται παγκοσμίως, κάποιοι θεωρούν απαραίτητη την άμεση επιστροφή τους στην γενέτειρά τους (ιδιαίτερα θα αναφερθούμε στα Ελγίνεια τα οποία αποσύρθηκαν βίαια και παράνομα). Η δική μας παρουσίαση περιλαμβάνει τα σημαντικότερα ελληνικά εκθέματα από τα μεγαλύτερα μουσεία του δυτικού πολιτισμού.

Αρπαγες και λεηλαςιες ελληνικων αρχαιοτητων Βασικότερος εχθρός του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού ήταν οι επιδρομές των χριστιανών. 1771-1774 Ρώσοι σαρώνουν τις αρχαιότητες των Κυκλάδων (Σαντορίνη, Κέα και Μήλος) Η ρωσική αρπαγή της Αφροδίτης της Μήλου.

1800-1802:αποστολή φορτίων στην Αγγλία με λάφυρα από την Ακρόπολη Ανικανότητα ελληνικού κράτους να συντάξει νόμους περί αποφυγής μεταφοράς αρχαιοτήτων έξω από τα σύνορα. 1816:συλλογή αρχαιοτήτων του Έλγιν πωλείται και μεταφέρεται στο Βρετανικό Μουσείο.

1941 κλοπή πέντε κιβωτίων με αρχαιότητες από το μουσείο της Αίγινας. Καταστροφή του αρχαιολογικού χώρου της Κορινθίας. Κλοπή αντικειμένων από μουσείο Κνωσσού. Ο ιταλός λοχαγός Berlini κλέβει αρχαιότητες από τα Μέγαρα.

ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Γενικές πληροφορίες Η ίδρυση του Βρετανικού μουσείου εγγράφεται στο πλαίσιο της εποχής του Διαφωτισμού και γεννιέται με την προοπτική να προσφέρει υπηρεσίες από τις οποίες θα επωφελούνταν ,πέρα από την κοινότητα των μελετητών ,ολόκληρος ο πληθυσμός και γενικότερα ολόκληρη η ανθρωπότητα. Η γέννηση του συνδέεται με το κληροδότημα του σερ Χανς Σλόουν(1660-1753).Με τον θάνατό του η εκλεκτική συλλογή του που αποτελούνταν από 71.000 αντικείμενα , προσφέρθηκε στον Γεώργιο Β΄ για το έθνος. Με την πράξη Ίδρυσης του Βρετανικού Μουσείου το 1753 , η Βουλή μαζεύει το ποσό μέσω δημόσιας λαχειοφόρου αγοράς και στις 15 Ιουνίου του 1759 το Βρετανικό Μουσείο ανοίγει επιτέλους τις θύρες του στο φαντασμαγορικό Μόνταγκιου Χάουζ, που θεωρήθηκε, μετά το γαλλικό στιλ που απέκτησε χάρη στην ανακαίνισή του από τον αρχιτέκτονα Πιερ Πιζέ (1620-1694), ένα από τα πιο συναρπαστικά λονδρέζικα κτίρια στα τέλη του αιώνα. Οι συλογές << και κάθε μετέπειτα προσθήκη >> θα διατηρούνταν για την ωφέλεια του κοινού, παρέχοντας εγγυήσεις για ελεύθερη πρόσβαση σε όλους.

Μια ματιά στα τμήματα Αρχικά οι συλλογές χωρίστηκαν σε τρία μέρη:Τυπωμένα βιβλία και χαρακτικά, Χειρόγραφα και μετάλλια,Φυσικά αντικείμενα και <<αξιοπερίεργα τεχνήματα>>. Το 1861 τμήμα αρχαιοτήτων σε τομείς: Νομίσματα και μετάλλια (1866) Ελληνορωμαϊκές Αρχαιότητες (1866) Ανατολικές Αρχαιότητες (1866) Τομέας εθνογραφίας και Βρετανικών Αρχαιοτήτων (1866) Τομέας Ανατολικών Χαρακτικών και Σχεδίων (1912) Τμήμα Κεραμικής και Εθνογραφίας (1921)

Κατόπιν τα τμήματα διασαφήνισαν τα ονόματά τους χωρίς να αλλάξει ουσιωδώς τίποτα: Αρχαία Αίγυπτος και Σουδάν ( Αιγυπτιακές Αρχαιότητες) Αρχαία Εγγύς Ανατολή. Ελληνορωμαϊκές Αρχαιότητες

Δήμητρα και Περσεφόνη Στα όρια του Ολύμπου, κατά την μετάβαση της στην γη, πρώτες ανάμεσα σε αυτές που συναντά είναι η Δήμητρα και η Περσεφόνη. Οι θεές που ενδιαφέρονταν περισσότερο για τα συμφέροντα της Αττικής και των οποίων η λατρεία και τα μυστήρια γιορτάζονταν σε αυτή την περιοχή. Αυτή η ηθική ομορφιά την ανακαλύπτει κανείς στα έργα όλων των κύριων καλλιτεχνών της αρχαίας και της σύγχρονης εποχής που έχουν εξασφαλίσει τα συναισθήματα των θεατών τους.

Κεφαλή Αλόγου Αυτή η κεφαλή είναι γεμάτη ζωντάνια και δύναμη έκφρασης. Είναι από τα πιο λεπτοδουλεμένα έργα και η επιφάνειά του έχει υποστεί πολύ μικρή φθορά. Επίσης είναι ένα από τα άλογα της νύχτας που βυθίζονται στον ωκεανό, αντίστοιχα με εκείνα του ήλιου. Αυτό κεφάλι κρεμόταν εν μέρει πάνω από το γείσο του θριγκού, σπάζοντας έτσι τη γραμμή που θα μπορούσε να φαίνεται ότι ορίζει πολύ αυστηρά τη σύνθεση της πρόσοψης.

Τα γλυπτά του Παρθενώνα Τα Γλυπτά του Παρθενώνα, γνωστά και ως Ελγίνεια Μάρμαρα, ονομασία που υποβαθμίζει την πράξη αρπαγής των γλυπτών του Παρθενώνα από τον λόρδο Έλγιν, είναι μεγάλη συλλογή από μαρμάρινα γλυπτά που κλάπηκαν από τον Τόμας Μπρούς , Ζ' Κόμης  του Έλγιν, πρέσβη στην Οθωμανική Αυτοκρατορία  από το 1799 μέχρι το 1803  και μεταφέρθηκαν στην Βρετανία το 1806. Εκμεταλλευόμενος την Οθωμανική ηγεμονία στην ελληνική επικράτεια, κατάφερε και απέκτησε φιρμάνι από τον Οθωμανό Σουλτάνο για την αποκαθήλωσή τους από τον Παρθενώνα με σκοπό την μέτρηση και την αποτύπωσή τους σε σχέδια, και στη συνέχεια προχώρησε στην αφαίρεση και φυγάδευσή τους. Τα γλυπτά αυτά αποθηκεύτηκαν στο Βρετανικό Μουσείο του Λονδίνου το 1816.Το οθωμανικό φιρμάνι, που κατέχει το Βρετανικό Μουσείο "δεν φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του Σουλτάνου ή τη συνήθη επίκληση στο Θεό, και χωρίς αυτά, ο Elgin και συνεπώς το Βρετανικό Μουσείο δεν έχουν καμία νομική απόδειξη της κυριότητας των Γλυπτών του Παρθενώνα ", σύμφωνα με έκθεση ειδικών . Το 1936 τοποθετήθηκαν στην έκθεση Duveen που δημιουργήθηκε για αυτό το σκοπό. Από το 1983, με πρωτοβουλία της τότε Υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη, η Ελλάδα έχει καταβάλει προσπάθειες να φέρει τα Ελγίνεια πίσω στην Αθήνα.Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το Βρετανικό Μουσείο τον Απρίλιο του 2007, αναφέρεται ότι δεν προτίθεται να παραχωρήσει την κυριότητα των Γλυπτών του Παρθενώνα σε ελληνικό μουσείο. Νεότερη ανακοίνωση του Βρετανικού Μουσείου (2009) ανέφερε πως, με την ευκαιρία των εγκαινίων του Νέου Μουσείου της Ακρόπολης, θα ήταν διατεθειμένο να δανείσει τα Ελγίνεια, αρκεί η Ελληνική Κυβέρνηση να αναγνωρίσει το δικαίωμα ιδιοκτησίας τους στο Μουσείο. Η Ελληνική Κυβέρνηση απέρριψε την πρόταση.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ

Τα σημαντικότερα εκθέματα στο Βατικανό: Προτομή του Περικλή:είναι αρχαιολογικό εύρημα από την έπαυλη του Μ. Βρούτου. Προτομή του Βία του Πριηνέως :Είναι το μοναδικό επιγραφημένο γλυπτό που εικονίζει έναν από τους επτά σοφούς της αρχαιότητας.

Η προτομή του Περίανδρου είναι το μοναδικό επιγραφημένο γλυπτό που εικονίζει τον Περίανδρο, τύραννο της Κορίνθου. Η Αθηνά και ο Μαρσύας ήταν μπρούτζινο σύμπλεγμα αγαλμάτων του Μύρωνα που ήταν στημένο στην Ακρόπολη. Μαρμάρινο αντίγραφό του φιλοξενείται στα Μουσεία του Βατικανού.

Το άγαλμα της Ήρας του Βατικανού ή Ήρας του Μπαρμπερίνι, είναι γλυπτό έργο που αναπαριστά τη θεά Ήρα.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΟΥ ΛΟΥΒΡΟΥ

Γενικές πληροφορίες Είναι ένα από τα μεγαλύτερα και παλαιότερα μουσεία τέχνης στον κόσμο. Βρίσκεται στο κέντρο του Παρισιού, στις όχθες του Σηκουάνα και εκθέτει 35.000 έργα τέχνης. Οι μόνιμες συλλογές του μουσείου καταλαμβάνουν συνολικά έκταση 60.600 τ.μ και ανάμεσα σε αυτές είναι και οι ελληνικές, που καλύπτουν 25 αίθουσες ή χώρους.

Σημαντικότερα εκθέματα: Η Αφροδίτη της Μήλου: γλυπτό από τους ελληνιστικούς χρόνους, που βρέθηκε στην Μήλο το 1820. Η Νίκη της Σαμοθράκης:Το Λούβρο αναφέρει ότι ανακαλύφθηκε το 1863 από τον Σαμπουαζό

ο "Ιππέας του Rampin", από την Αθήνα, μάρμαρο, χρονολογημένο στο 550 π Κεφαλή Ίριδος:προέρχεται από τον Παρθενώνα και φιλοτεχνήθηκε σε πεντελικό μάρμαρο μεταξύ 448 και 432 π.Χ.Μετά την κατάληψη της Αθήνας το 1687 από τον Μοροζίνι,ο γραμματέας του, Σαν Γκάλλο,έφερε αυτό το κεφάλι στη Βενετία.Το κεφάλι βρέθηκε το 1844 στην κυριότητα του μαρκήσιου του Laborde και το 1928 πουλήθηκε στο Λούβρο.

Κενταυρομαχία:κομμάτι από μετόπη του Παρθενώνα Κενταυρομαχία:κομμάτι από μετόπη του Παρθενώνα. Φιλοτεχνήθηκε σε πεντελικό μάρμαρο γύρω στο 440-447 π.Χ. Το εντόπισε στην Ακρόπολη των Αθηνών το 1788 ο Φοβέλ. Το έργο, όπως αναφέρει το Λούβρο, αγοράστηκε το 1818. Το κεφάλι του κένταυρου εξαφανίστηκε και το δεξί του χέρι βρίσκεται το Μουσείο της Ακρόπολης.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΖΑΝ ΠΩΛ ΓΚΕΤΙ

Γενικές πληροφορίες Βρίσκεται στα περίχωρα του Λος  Άντζελες, σε ένα μεγάλο αγρόκτημα κοντά στην ακτή του Ειρηνικού και είναι ένα από τα τρία σπουδαιότερα μουσεία αυτής της πόλης. Βασικός κορμός της συλλογής του είναι τα αρχαιοελληνικά και ρωμαϊκά εκθέματα, που καλύπτουν ολόκληρο τον κύριο όροφο του κτηρίου και αναγνωρίζονται ως μεγίστης σπουδαιότητας.

Σημαντικά εκθέματα Αρπιστής:Μαρμάρινο ειδώλιο τής πρώιμης εποχής (2700-2300 π.Χ) .Αποτελεί την μοναδική ανδρική μορφή ανάμεσα στα κυκλαδικά εκθέματα του μουσείου. Ορειχάλκινο αγαλματίδιο σατύρου: (480-460 π.Χ).Κατατάσσεται στην μεταβατική περίοδο μεταξύ αρχαικής και κλασσικής τεχνης.

Ορειχάλκινο άγαλμα ολυμπιονίκη: (300-100 π. Χ) Ορειχάλκινο άγαλμα ολυμπιονίκη: (300-100 π.Χ).Είναι ένα από τα ελάχιστα ορειχάλκινα μνημειακά κομμάτια που έχουν διασωθεί από την αρχαιότητα. Επιτύμβια στήλη της Σύμης: (γύρω στο 320 π.Χ.).Σκαλισμένη σε πεντελικό μάρμαρο.

Ο θρόνος του Έλγιν: σκαλισμένος σε μάρμαρο Υμηττού τον 4ο αιώνα π. Χ Ο θρόνος του Έλγιν: σκαλισμένος σε μάρμαρο Υμηττού τον 4ο αιώνα π.Χ. Αποκτήθηκε από τον Ζάν Πώλ Γκετί στη δεκαετία του ’50 από το Broom Hall της Σκωτίας.

Ο Κούρος του μουσείου Ζάν Πώλ Γκετί Μαρμάρινο άγαλμα του 6ου αιώνα π.Χ από δωλομιτικό μάρμαρο Θάσου. Ορισμένα τεχνικά και τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά του οδήγησαν στην αμφισβήτηση της γνησιότητάς του. Οι επιστήμονες δεν έχουν καταφέρει να βρούν ακόμα αν είναι γνήσιο και οι έρευνες συνεχίζονται ακόμη.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΠΕΡΓΑΜΟΥ

Γενικές πληροφορίες Βρίσκεται στο νησί των μουσείων στο Βερολίνο. Άνοιξε το 1930 και πήρε το όνομα του από το βωμό της Περγάμου που είναι ένα θέατρο μνημείο που φιλοξενείται εκεί.

Αθηνά παρθένος Κατασκευάστηκε το πρώτο µισό του 2ου αιώνα π.Χ. στην Πέργαµο από άγνωστο καλλιτέχνη αποτελούσε αντίγραφο του αγάλµατος της Αθηνάς Παρθένου του Φειδία

H Βόρεια Πύλη της Nότιας Aγοράς της Μιλητού ένα από τα σημαντικότερα και πιο γνωστά μνημεία της ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής. μνημειακό κτήριο εισόδου μορφολογία των πολυτελών προσόψεων που κοσμούνταν με πλήθος αγαλμάτων και αρχιτεκτονικών διακοσμητικών στοιχείων. χτίστηκε στα χρόνια του αυτοκράτορα Aδριανού (117-138 μ.X.) στη θέση ενός παλαιότερου δωρικού προπύλου.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΡΜΙΤΑΖ

Γενικές πληροφορίες Το ΕΡΜΙΤΑΖ αποτελεί το μεγαλύτερο και ένα από τα παλαιότερα μουσεία στον κόσμο, καθώς και ένα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της αγίας Πετρούπολης.

Α ΕΝΟΤΗΤΑ Ελληνικά αγγεία με γραπτή διακόσμηση πήλινα ειδώλια , Ελληνικής χαλκογλυπτικής και αρχαιοελληνικά νομίσματα. Β ΕΝΟΤΗΤΑ Γλυπτά κοσμήματα , τέχνη της Χερσώνας (Μεσαίωνα), Νομίσματα Χερσώνας (μεσαίωνα). Γ ΕΝΟΤΗΤΑ Μνημεία αρχαίας τέχνης Κύπρου και νομίσματα. Δ ΕΝΟΤΗΤΑ Βυζαντινή τέχνη αγιογραφία και νομίσματα.