Αντιστοιχία δεξιοτήτων – αγοράς εργασίας Η θεωρία συναντά την πράξη Αντιστοιχία δεξιοτήτων – αγοράς εργασίας Η θεωρία συναντά την πράξη Αιμιλία Λυμπεράκη - Besson Σύμβουλος εκπαίδευσης Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευμάτων Εμπειρογνώμονας - Εισηγήτρια νέου management ΗR, Εκπαίδευσης - Δια Βίου Μάθησης - Απασχόλησης & Ευρωπαϊκών Πολιτικών, Ε.Κ.Δ.Δ.Α. Εμπειρογνώμονας Ευρωπαϊκού Προγράμματος Erasmus Plus, Ι.Κ.Υ. First International Conference-VET and labour market TEI of Piraeus 7-8-9 dec 2016 First International Conference-VET & labour market

Εξελίξεις στον εργασιακό χώρο Η ταχύτητα με την οποία η επιστήμη ανατρέπει τα στοιχεία των επενδυμένων μέσων παραγωγής και της οργάνωσης της εργασίας αυξάνεται με γεωμετρικούς ρυθμούς. Σε 20 χρόνια οι εξελίξεις στον χώρο των ψηφιακών τεχνολογιών θα είναι μεγαλύτερες από εκείνες που έχουν σημειωθεί τα τελευταία 200 χρόνια.   Στα επόμενα χρόνια πάνω από το 50% του οικονομικά ενεργού πληθυσμού θα εργάζεται σε υπηρεσίες με άμεση ή έμμεση σχέση με την πληροφορική.

Το ανθρώπινο δυναμικό Στην αγορά εργασίας προηγείται η εισαγωγή νέων τεχνολογιών και ακολουθεί η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) του ανθρώπινου δυναμικού.   Κρίσιμο σημείο της ανταγωνιστικότητας κάθε επένδυσης είναι o χρόνος εργασιακής προσαρμογής του ανθρώπινου δυναμικού μέχρι του σημείου άριστης αποδοτικότητας.

Η κρισιμότητα του χρόνου προσαρμογής Ο χρόνος προσαρμογής του ανθρώπινου δυναμικού στις νέες δεξιότητες που απαιτούν οι εξελίξεις στην αγορά εργασίας, είναι ευθέως ανάλογος του επιπέδου και της ποιότητας Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης που έχει ήδη ληφθεί.   Συνεπώς, Θέλουμε μια Γενική Παιδεία και μια ΕΕΚ, η οποία θα δίνει στο ανθρώπινο δυναμικό γνώσεις, ικανότητες και δεξιότητες, ικανές να αφομοιώνουν τις νέες τεχνολογίες και να εξελίσσονται - αναβαθμίζονται συνεχώς.

Ψηφιακές δεξιότητες & ανταγωνιστικότητα Κάθε καθυστέρηση δημιουργεί χάσμα μεταξύ επενδύσεων και αξιοποίησής τους (γρήγορης απόσβεσης για νέες επενδύσεις), με συνέπεια την κρίση παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας.   Κάθε έγκαιρη προσαρμογή αποτελεί ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την επιχείρηση και τη θέση εργασίας.

Ο ρόλος των επιστημόνων Κομβικό ρόλο στη διάχυση των ψηφιακών λειτουργιών στην οικονομία και στην κοινωνία θα παίξει το στρώμα εκείνο του επιστημονικοτεχνικού δυναμικού που κατέχει την ενδιάμεση θέση μεταξύ τεχνολογίας και εργασίας.   Ειδικά ο ρόλος του στελεχιακού δυναμικού τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι να κατέχει ικανότητες ταχύτατης αφομοίωσης των νέων δεδομένων και να μεταδώσει τις γνώσεις με πολλαπλασιαστικό τρόπο στο εκτελεστικό - δημιουργικό τμήμα του ανθρώπινου δυναμικού. Η ανάπτυξη του παραγωγικού δυναμικού και της οργάνωσης της εργασίας στην ψηφιακή εποχή, είναι έργο ανθρώπων με υψηλά προσόντα.

Ένα σύστημα αυτοεξέλιξης εφ’ όρου ζωής Ένα σύστημα αυτοεξέλιξης εφ’ όρου ζωής Θα αποτολμούσα μια παρατήρηση …   Το εκπαιδευτικό μας σύστημα, σε όλα τα επίπεδα θα πρέπει να διδάσκει, πέρα από τις τυπικές και ουσιαστικές γνώσεις και ένα διαλεκτικό, εξελισσόμενο σύστημα αυτοελέγχου και αναβάθμισης των κατεκτημένων γνώσεων, προσόντων και δεξιοτήτων. Με βάση το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων (EQF) θα μπορούσε ο κάθε εργαζόμενος να βρίσκει το έλλειμμα προσόντων του και να ακολουθήσει τη διαδικασία αναπλήρωσής τους. Το μυαλό δεν είναι ένα δοχείο που πρέπει να γεμίσει, αλλά μια φωτιά που πρέπει ν’ ανάψει! ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ

Ευελιξία, εκπαίδευση, ασφάλεια, επενδύσεις Στόχος μας πρέπει να είναι   Η συνεχής ευελιξία των θεσμών της ΕΕΚ στην ανάπτυξη των ικανοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού και οι συνεχείς επιχειρηματικές επενδύσεις και καινοτομίες για διασφάλιση σταθερής εργασίας. Αυτή είναι η αναπτυξιακή ερμηνεία του δίπτυχου ευελιξία - ασφάλεια στην εργασία. Όταν το ένα από τα δύο λείπει, η αγορά αποδιοργανώνεται και ελλοχεύουν η κρίση και η ανεργία

Ανατροπές στις θέσεις εργασίας Ανατροπές στις θέσεις εργασίας Στην δομή των οικονομιών και του ανθρώπινου δυναμικού, τα δεδομένα αλλάζουν γρήγορα. Την εξέλιξη αυτή τη βλέπουμε στην έκθεση για την απασχόληση της Ε.Ε.: Το 2000 το 22% των θέσεων εργασίας της Ε.Ε. απαιτούσε υψηλά προσόντα και το 29% χαμηλά προσόντα. Το 2010 τα ποσοστά ήταν 29% με υψηλά προσόντα και 22% με χαμηλά προσόντα. Το 2020 προβλέπεται ότι 35% των θέσεων εργασίας θα απαιτούν υψηλά προσόντα και το 15% χαμηλά προσόντα.

Η απαξίωση δεξιοτήτων Η απαξίωση δεξιοτήτων είναι ήδη το «κόστος» της εξέλιξης της τεχνολογίας στην άσκηση του επαγγέλματος.   Υπάρχουν κύρια και δευτερεύοντα είδη απαξίωσης των δεξιοτήτων: Φυσική απαξίωση: Οι σωματικές ή γνωσιακές δεξιότητες και ικανότητες εκφυλίζονται λόγω μη χρήσης ή φυσιολογικής φθοράς. Οικονομική απαξίωση: Οι δεξιότητες που απαιτούνταν παλαιότερα σε μια θέση απασχόλησης δεν απαιτούνται πλέον ή έχουν λιγότερη σημασία. Έχουμε επίσης και την απαξίωση οργανωτικής λήθης (απώλεια «Μνήμης», λόγω εναλλαγής των εργαζομένων) και την απαξίωση των αντιλήψεων (παρωχημένες απόψεις). Cedefop – Ενημερωτικό Σημείωμα, Ιούλιος 2012 │ ISSN 1831-2462

Η απασχόληση των νέων επιστημόνων Η απασχόληση των νέων επιστημόνων Στοιχείο κάθε οικονομικής ανάπτυξης είναι ο βαθμός απορρόφησης του νέου επιστημονικού δυναμικού στην εργασία. Δυστυχώς, σύμφωνα με την Eurostat - 2015, η Ελλάδα κατέχει την τελευταία θέση στην απορρόφηση πτυχιούχων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με ποσοστό περίπου 45% έναντι 80% που είναι ο μ.ο. της Ε.Ε.!   Δεν είναι καθόλου παράξενο που νέοι επιστήμονες με φωτεινά μυαλά και καινοτόμες ιδέες μεταναστεύουν στο εξωτερικό. Η απορρόφησή τους στο εξωτερικό δείχνει λάθος προσανατολισμό ή έλλειμμα θέσεων εργασίας και όχι έλλειμμα προσόντων και ικανοτήτων.

Δομές διάγνωσης της μελλοντικής αγοράς εργασίας και συμβουλευτική Είναι υποχρέωσή μας να διαθέτουμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ανίχνευσης των μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων εξελίξεων της αγοράς εργασίας και των επαγγελματικών τάσεων και παράλληλα, έναν μηχανισμό ταχύτατης προσαρμογής της ΕΕΚ στις νέες απαιτήσεις που προβάλουν.   Καμία Συμβουλευτική και κανένας Επαγγελματικός Προσανατολισμός δεν μπορούν να λειτουργήσουν αποδοτικά αν δεν διαθέτουν επιστημονικά τεκμηριωμένες γνώσεις των μελλοντικών τάσεων της αγοράς εργασίας.

Τα πρώτα βήματα στην πρόγνωση δεξιοτήτων Τα πρώτα βήματα στην πρόγνωση δεξιοτήτων   Η ανάγκη πρόγνωσης δεξιοτήτων είναι προφανής. Το Cedefop δημιούργησε βάση για τη διενέργεια σταθερών προγνώσεων για τις δεξιότητες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η πρόβλεψη των μεταβαλλόμενων αναγκών σε δεξιότητες συνδέεται με την πρωτοβουλία «Νέες δεξιότητες για νέα επαγγέλματα» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.  Το εργαλείο αυτό θα βοηθήσει και την Ελλάδα.

Οι ψηφιακές δεξιότητες Ψηφιακές δεξιότητες Σήμερα γίνεται αποδεκτό ότι σταδιακά σχεδόν όλα τα επαγγέλματα περνάνε στην ψηφιακή εποχή.   Οι ψηφιακές δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού είναι, σύμφωνα με την Ε.Ε., το βασικό κριτήριο θετικής προσέγγισης με την αγορά εργασία και περνάνε στη θέση των προαπαιτούμενων για την άσκησης επαγγέλματος. Οι ψηφιακές δεξιότητες είναι ευθέως ανάλογες της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας

«Μείγμα» δεξιοτήτων Ανεξάρτητα από την ηλικία, το φύλο, το κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο, την εθνοτική καταγωγή ή την αναπηρία, όλοι οι πολίτες της Ε.Ε. πρέπει να έχουν την ευκαιρία να αποκτήσουν και να αναπτύξουν το μείγμα γνώσεων, δεξιοτήτων και ικανοτήτων που χρειάζονται για να πετύχουν στην αγορά εργασίας.   Για τον σκοπό αυτόν, τα συστήματα ΕΕΚ πρέπει να προσφέρουν το σωστό μείγμα δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών και των οριζόντιων βασικών ικανοτήτων, της παιδείας και της επικοινωνίας σε μια ξένη γλώσσα κ.α.

Το ερευνητικό πρόγραμμα PIAAC του ΟΟΣΑ   First International Conference-VET & labour market

Έρευνες Έρευνα Ε.Ε.Α. Ποσοστό Ελλάδας Κίνδυνοι Συγκρίσεις Η τελευταία έρευνα PIAAC της Περιφέρειας Αττικής και του Ε.Ε.Α. το 2015 για την «Αποτύπωση των αναγκών αγοράς εργασίας στην Περιφέρεια Αττικής-2015» έδειξε ότι το 65,88% των εργαζομένων κινδυνεύει να χάσει την εργασία του στα επόμενα χρόνια λόγω ανεπάρκειας ψηφιακών ικανοτήτων. Συγκρίσεις Σύμφωνα με τον Ο.Ο.Σ.Α., η Ελλάδα κατέχει την 3η θέση μετά την Ισπανία και την Ιταλία σε χαμηλές δεξιότητες ενηλίκων με ποσοστό 36% έναντι μ.ο. του Ο.Ο.Σ.Α. 27% και 15% της καλύτερης επίδοσης, της Φινλανδίας. Αυτό το αρνητικό χάσμα δεξιοτήτων και αναγκών αγοράς εργασίας πρέπει να καλυφθεί από νέους πτυχιούχους. Έρευνα Ε.Ε.Α. Ποσοστό Ελλάδας

Κρίση και δεξιότητες Γηράσκω… μη διδασκόμενος! Η αναβάθμιση των δεξιοτήτων και η επανειδίκευση διασφαλίζουν την ενεργή σχέση του ανθρώπινου δυναμικού με την αγορά εργασίας.  Ωστόσο, σύμφωνα με την Eurostat - 2015, στην Ελλάδα συμμετέχει στη δια βίου μάθηση μόνο το 2,5% -3% του ενεργού δυναμικού, έναντι 32,5% της πρώτης Δανίας και 10,7% του μ.ο. της Ε.Ε. 28. Ο δε ελάχιστος στόχος της Ε.Ε. για το 2020 είναι το 15%. Θα διακινδυνεύαμε να πούμε ότι ένας παράγοντας της κρίσης στην Ελλάδα σχετίζεται με το γενικό επίπεδο της ΕΕΚ του ανθρώπινου δυναμικού και την προσέλευσή του στη δια βίου μάθηση. Στην Κύπρο το ποσοστό συμμετοχής ανέρχεται στο 7,5%.

Αντιφάσεις ΕΕΚ - αγοράς εργασίας στην Ελλάδα Παλιότερη έρευνα του ΚΑΝΕΠ της Γ.Σ.Ε.Ε., σε δείγμα 2.401 αποφοίτων δημοσίων και ιδιωτικών Ι.Ε.Κ. και Κ.Ε.Κ. της περιόδου 2008-2009, έδειξε ότι τα ποσοστά απορρόφησης των εκπαιδευομένων από την αγορά εργασίας διαμορφώνεται, για τα ΙΕΚ σε 21,8%, και για τα ΚΕΚ σε 15,7%!   Αυτό σημαίνει αποτυχία του συστήματος και ένα πραγματικό κόστος ανά καταρτιζόμενο που έπιασε δουλειά στην ειδικότητα, 4,58 φορές περισσότερο από το αρχικά υπολογιζόμενο στα ΙΕΚ και 6,37 φορές περισσότερο στα ΚΕΚ!

Έλλειψη προσόντων; Σύμφωνα με έρευνα για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, που διενεργήθηκε την άνοιξη του 2013, το 40% των επιχειρήσεων στην Ε.Ε. δυσκολεύτηκε να βρει εργαζομένους με τις κατάλληλες δεξιότητες. Το 2010, το ποσοστό ήταν στο 33%.   Στην έρευνα της Manpower το 2013 επίσης διαπιστώνεται ότι σε 17 κράτη- μέλη, κατά μ.ο. πάνω από 25% των εργοδοτών αναφέρουν δυσκολίες στελέχωσης. Το 34% των εργοδοτών αυτών τις αποδίδει σε έλλειψη τεχνικών δεξιοτήτων, ενώ το 19% θεωρεί ότι οι υποψήφιοι δεν διαθέτουν ούτε εργασιακές δεξιότητες. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν την αναντιστοιχία ΕΕΚ - αγοράς εργασίας Cedefop – Ενημερωτικό Σημείωμα, Μάρτιος 2014 / ISSN 1831-2462

Καλή πρακτική έναντι της απαξίωσης δεξιοτήτων Καλή πρακτική έναντι της απαξίωσης δεξιοτήτων   Στη Γαλλία με το πρόγραμμα «Accords seniors» Crédit Industriel et Commercial (CIC), οι μεγαλύτεροι ηλικιακά υπάλληλοι της CIC ενημερώνονται για τις επαγγελματικές τους προοπτικές, αλλά και τις διαδικασίες αποχώρησής τους. Οι υπάλληλοι ηλικίας άνω των 45 ετών έχουν τη δυνατότητα αποτίμησης δεξιοτήτων που διαθέτουν, δυνατότητα κινητικότητας, τοποθέτηση σε νέα θέση, παροχή κατάρτισης ή απασχόλησή τους σε θέσεις ανάλογες της πείρας και των δεξιοτήτων, ιδίως στη μετάδοση των γνώσεών τους στους νεότερους.    Cedefop - Ενημερωτικό Σημείωμα, Δεκέμβριος 2014 / ISSN 1831-2462

Επαγγέλματα & προσανατολισμός Τα επαγγέλματα με μέλλον μπορεί να είναι τόσο νέα όσο και παραδοσιακά.   Τα κριτήρια βιωσιμότητας των τελευταίων αλλάζουν ριζικά, τόσο με την εισαγωγή της ψηφιακής δεξιότητας ως προαπαιτούμενο, όσο και με τη ανατροπή των παραδοσιακών όρων οργάνωσης της εργασίας. Η ικανότητα προσαρμογής των εργαζομένων στις νέες απαιτήσεις δεξιοτήτων είναι όρος κατάκτησης και επανακατάκτησης αυτών των επαγγελμάτων. Διαφορετικά θα χαθούν μαζί με τις θέσεις εργασίας.

Προβλέψεις επαγγελμάτων του CEDEFOP Από την κατανομή των συνολικών επαγγελματικών ευκαιριών ανά επάγγελμα, 2013-25, της Ε.Ε. σε Ποσοστά, βλέπουμε ότι οι επαγγελματίες και οι τεχνικοί έχουν το μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά εργασίας Cedefop - Ενημερωτικό Σημείωμα, Ιούνιος 2015 / ISSN 1831-2462

Συμβούλια δεξιοτήτων Δεν αρκεί να διορθώσουμε τις υπάρχουσες αναντιστοιχίες, πρέπει ν’ αποτρέψουμε τη δημιουργία νέων ελλείψεων στο μέλλον. Συνεπώς, το θεματολόγιο δεξιοτήτων (της Ε.Ε.) που ορίζει με ευρύ τρόπο τις δεξιότητες και έχει ως σκοπό να προωθήσει το συνολικό φάσμα των εγκάρσιων δεξιοτήτων, θα βοηθήσει όλους τους πολίτες να συμμετέχουν ως ενεργά μέλη της κοινωνίας στις ταχέως μεταβαλλόμενες οικονομίες των ευρωπαϊκών χωρών και να ζήσουν ολοκληρωμένη ζωή με αυτονομία.   First International Conference-VET & labour market

Συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες στην Ε.Ε. Είναι αναγκαίος ένας «συνασπισμός για τις ψηφιακές δεξιότητες και τις ψηφιακές θέσεις εργασίας», στην Ε.Ε., ο οποίος θα συγκεντρώνει τα κράτη-μέλη και τους ενδιαφερόμενους φορείς στους τομείς της εκπαίδευσης, της απασχόλησης και των παραγωγικών κλάδων, έτσι ώστε να αναπτυχθεί μια μεγάλη δεξαμενή ψηφιακών ταλέντων και να εξασφαλιστεί ότι τα άτομα και το εργατικό δυναμικό στην Ευρώπη διαθέτουν τις κατάλληλες ψηφιακές δεξιότητες.

Δεξιότητες για το επιστημονικό δυναμικό σε επίπεδα Ε.Ε. Η Ε.Ε. οριοθέτησε τους κρίσιμους τομείς στους οποίους πρέπει να αναπτυχθούν ειδικές δεξιότητες, η έλλειψη των οποίων εμποδίζει την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων για βιώσιμη ανάπτυξη.   Γίνεται αναφορά στις ελλείψεις που παρατηρούνται στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής και των μαθηματικών. Πρέπει ακόμη να γίνουν σημαντικές επενδύσεις σε καινοτομίες και «πράσινες» δεξιότητες.

3 βασικά προβλήματα Οι εκπρόσωποι της επιχειρηματικής κοινότητας έδωσαν έμφαση σε τρία βασικά προβλήματα: Αναντιστοιχία των δεξιοτήτων που παράγει το εκπαιδευτικό σύστημα με τις σύγχρονες ανάγκες της αγοράς Γνώσεις που δεν προσαρμόζονται στις εξελίξεις Απουσία «ήπιων δεξιοτήτων» (soft skills)

Πυλώνες ανάπτυξης ενός Κράτους Πυλώνες ανάπτυξης ενός Κράτους Η «Εθνική Στρατηγική για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση 2017-2019» εστιάζει στη βέλτιστη αξιοποίηση των δεξιοτήτων των δημοσίων υπαλλήλων. Ενσωματώνει πολιτικές για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, την προστασία ευάλωτων κοινωνικά ομάδων, την επαγγελματική σταδιοδρομία τους με όρους διαφάνειας και αξιοκρατίας, την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και της λογοδοσίας, και τη σταδιακή μετάβαση στην ψηφιακή Δημόσια Διοίκηση. Ανάπτυξη βασισμένη σε δύο πυλώνες Χρηστή Δημόσια Διοίκηση και Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Ανεξάρτητο Αξιοκρατικό Αποτελεσματικό Κράτος

Οι 4 πυλώνες της Εκπαίδευσης Μαθαίνω να γνωρίζω - Learning to know Μαθαίνω να κάνω - Learning to do Μαθαίνω να ζω με άλλους - Learning to live together Μαθαίνω να είμαι - Learning to be Πηγή: Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την εκπαίδευση στον 21ο αιώνα, υπό την προεδρία του Jacques Delors. Εκπαίδευση: Ο θησαυρός που κρύβει μέσα της, UNESCO, Παρίσι 1996.

Οι Ικανότητες – Κλειδιά για τον 21ο αιώνα Είναι οι βασικές ικανότητες που θα πρέπει να αποκτούν: Οι νέοι στο τέλος της υποχρεωτικής εκπαίδευσης και κατάρτισής τους, η οποία τους παρέχει τα εφόδια για την ενήλικη ζωή, ειδικότερα για την επαγγελματική ζωή, αποτελώντας ταυτόχρονα τη βάση για περαιτέρω μάθηση. Οι ενήλικες σε όλη τη διάρκεια ζωής τους, μέσω μιας διαδικασίας ανάπτυξης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων τους (Δ.Β.Μ.).

Πού και πώς αποκτώνται; Τυπική μάθηση (formal learning), είναι το ιεραρχημένο, δομημένο και οργανωμένο χρονικά σε βαθμίδες εκπαιδευτικό σύστημα σε 3 βαθμίδες. Μη-τυπική-μάθηση (non-formal learning), είναι οποιαδήποτε οργανωμένη εκπαιδευτική δραστηριότητα εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, που απευθύνεται σε συγκεκριμένους εκπαιδευόμενους και έχει συγκεκριμένους εκπαιδευτικούς στόχους. Άτυπη μάθηση (informal learning), είναι η διαδικασία με την οποία κάθε άτομο, σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, μαθαίνει και αποκτά στάσεις, αξίες, ικανότητες – δεξιότητες και γνώσεις, από την καθημερινή εμπειρία και τις επιδράσεις που δέχεται από το περιβάλλον του (εργασία, οικογένεια, γειτονιά, ελεύθερες ασχολίες, βιβλιοθήκες, μέσα μαζικής ενημέρωσης κ.α.

Αλλαγή Υποδείγματος στην Μάθηση; Βασισμένο σε: Διαμόρφωση νέων αναλυτικών προγραμμάτων Ε.Ε.Κ. που βασίζονται στα μαθησιακά αποτελέσματα έναντι των παραδοσιακών σπουδών της Γενικής Εκπαίδευσης (Shift to learning outcomes). Διεύρυνση αυτών, ώστε να περιλαμβάνουν πλέον και τις βασικές δεξιότητες (basic skills). Επιτρέπουν την συνύπαρξη διαφορετικών ρυθμών και επιλογών μάθησης (Tailor-made programmes). Έχουν διαφορετικό σχεδιασμό, εφαρμογή και την ανάλογη αξιολόγηση και κυρίως Στο επίκεντρο ο εκπαιδευόμενος (Learner-centered).

Οκτώ βασικές ικανότητες Η επικοινωνία στη μητρική γλώσσα Η επικοινωνία σε ξένες γλώσσες Η μαθηματική ικανότητα και βασικές ικανότητες στην επιστήμη και στην τεχνολογία Η ψηφιακή ικανότητα Οι μεταγνωστικές ικανότητες (Learning to learn) Οι κοινωνικές ικανότητες και ικανότητες που σχετίζονται με την ιδιότητα του πολίτη Το αίσθημα πρωτοβουλίας και η επιχειρηματικότητα Η πολιτιστική γνώση και έκφραση Πηγή: Σύσταση 2006/962/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 18ης Δεκεμβρίου 2006, σχετικά με τις βασικές ικανότητες της δια βίου μάθησης 2006/962/ΕΚ

ΑΝΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Σημαντικό κόστος για όλους ΑΝΑΝΤΙΣΤΟΙΧΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Σημαντικό κόστος για όλους Εργαζόμενοι ↑ ανεργία; ↓ μισθοί & εργασιακή ευεξία Εργοδότες ↓ Παραγωγικότητα; ↑ κόστη πρόσληψης & αντικατάστασης Οικονομίες / Κοινωνίες ↑ δομική ανεργία; δημόσια δαπάνη σε επιδόματα και ενεργητικές πολιτικές; χαμηλή οικονομική ανάπτυξη

Τι είναι αναντιστοιχία Αναντιστοιχία μεταξύ προσφοράς και ζήτησης στην αγορά εργασίας. Δυσκολία εργοδοτών στην εύρεση εργαζομένων με τις αντίστοιχες δεξιότητες. Αποδοχή θέσης από εργαζόμενο κατώτερη των προσόντων ή δεξιοτήτων του. Αποδοχή μειωμένων αποδοχών για προσφορά εργασίας υψηλότερων απαιτήσεων.

Αναντιστοιχία επαγγελματικών προσόντων και αγοράς εργασίας Αναντιστοιχία επαγγελματικών προσόντων και αγοράς εργασίας Οι κρίσεις, οι τεχνικές αλλαγές και οι πληθυσμιακές μεταβολές δημιουργούν ποιοτικές και ποσοτικές αναντιστοιχίες στην αγορά εργασίας. Οι επιχειρήσεις δεν βρίσκουν όσο προσωπικό θέλουν ή με τις ποιοτικές δεξιότητες που θέλουν. Οι εργαζόμενοι ή δεν έχουν τα προσόντα ή αυτά πλεονάζουν (π.χ. πτυχιούχοι) και δεν μπορούν να βρουν την αντίστοιχη απασχόληση. Οι αναντιστοιχίες είναι εμπόδιο στην απασχόληση, στην ανάπτυξη, στον ανταγωνισμό. → Άριστη αντιστοιχία: Απόλυτος συνδυασμός γνώσεων, δεξιοτήτων και συμπεριφορών = μέγιστη απόδοση στην εργασία.

Cedefop 4 στις 10 επιχειρήσεις στην Ε.Ε. ισχυρίζεται ότι αντιμετωπίζει δυσκολίες εύρεσης εργαζόμενων με τις κατάλληλες δεξιότητες Πηγή: Ευρωπαϊκή Έρευνα Επιχειρήσεων (2013)

Τι ζητά η αγορά εργασίας; Δεξιότητες Απασχολησιμότητας (employability skills) Hard skills (IQ), είναι το σύνολο των δεξιοτήτων ενός ατόμου και η ικανότητά του να εκτελεί ένα συγκεκριμένο τύπο εργασίας ή δραστηριότητας Soft skills (EQ), είναι τα προσωπικά χαρακτηριστικά ενός ατόμου που ενισχύουν την αλληλεπίδραση του στο εργασιακό και κοινωνικό περιβάλλον και καθορίζουν την εργασιακή του απόδοση και τις προοπτικές για καριέρα Δημιουργικότητα (Creativity) Καινοτομία (Innovation) Πρωτοβουλία Συνέπεια και Εμπιστοσύνη Επιχειρηματικότητα (Entrepreneurship)

Τι απαιτούν οι εργοδότες; Εργασιακή εμπειρία Μαθητεία / Πρακτική Άσκηση / Apprenticeship Αντιστοιχία μεταξύ ζήτησης και προσφοράς σε δεξιότητες μέσω Aναβάθμισης (Upskilling) και Επανιδείκευσης (Reskilling)

Η απάντηση των Ευρωπαϊκών πολιτικών Ε. Κ. στις σύγχρονες προκλήσεις Ε Η απάντηση των Ευρωπαϊκών πολιτικών Ε.Κ. στις σύγχρονες προκλήσεις Ε.Ε.Κ. 2020 Τα Ευρωπαϊκά εργαλεία: Πλαίσιο Προσόντων (EQF-NQF) - πρόσφατη επισημοποίηση στην Ελλάδα των 8 επιπέδων από την Ε.Ε. ΕCVT (Σύστημα πιστωτικών μονάδων ΕΕΚ) Εγκυροποίηση της μη-τυπικής και άτυπης μάθησης (2018) ΕQAVET (Διασφάλιση της ποιότητας)

Ψηφιακά επαγγέλματα αναγκαία για την αναπτυξιακή της οικονομίας Ψηφιακά επαγγέλματα αναγκαία για την αναπτυξιακή της οικονομίας Ειδικός ανάπτυξης εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας. Προγραμματιστής Ειδικός ανάπτυξης λογισμικού. Αναλυτής συστημάτων Σχεδιαστής ή μηχανικός δικτύων Υπεύθυνος Διαδικτύου Σχεδιαστής ενοποιημένων συστημάτων. Υπεύθυνος ποιότητας ή ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων και δικτύων Διαχειριστής βάσεων δεδομένων και κέντρων δεδομένων. Μηχανικός υλικού (hardware engineer) Ειδικός εφαρμογής ελέγχων στην ανάπτυξη λογισμικού και την εγκατάσταση υλικού.

Εγκάρσιες - οριζόντιες δεξιότητες (Transversal – Horizontal skills) Soft skills Ηγετικές ικανότητες Ομαδικό πνεύμα & πρωτοβουλία Επικοινωνία & γλώσσα του σώματος Εταιρική κουλτούρα - πελατοκεντρική νοοτροπία Διαπραγμάτευση και διευθέτηση συγκρούσεων Ενσυναίσθηση και συναισθηματική νοημοσύνη Προσαρμοστικότητα Ευλυγισία στη λήψη αποφάσεων Ικανότητα σύνθεσης – ανάλυσης

Επικεντρώνομαι στα δικά μου δυνατά σημεία Επικεντρώνομαι στα δικά μου δυνατά σημεία ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Διοικητικές ικανότητες: Προγραμματισμός Οργάνωση Ανάληψη πρωτοβουλιών/αρμοδιοτήτων Εκχώρηση πρωτοβουλιών/αρμοδιοτήτων Ανάπτυξη υφισταμένων Διοίκηση ομάδων Έλεγχος Αναζήτηση πληροφοριών Αναλυτική σκέψη Αναγνώριση τάσεων Ικανότητα σύνθεσης Επίλυση προβλημάτων Λήψη αποφάσεων Πειθώ/επηρεασμός άλλων Ικανότητα διαπραγμάτευσης Διαχείριση χρόνου Ικανότητα ομαδικής συνεργασίας Ικανότητα επικοινωνίας και ανθρωπίνων σχέσεων Επίγνωση της προσωπικής επίπτω Προτεραιότητα στην επαγγελματική σταδιοδρομία Επιθυμία ανάληψης πρωτοβουλιών και ευθυνών Επιμονή στην επίτευξη στόχων Αντίληψη/ταχύτητα μάθησης Κοινή λογική Αυτοέλεγχος/αντοχή στην πίεση και το στρες Αυτοπεποίθηση Ευελιξία/προσαρμοστικότητα Αποτελεσματικότητα Προσανατολισμός στα αποτελέσματα Τάξη/επιμέλεια/προσοχή στη λεπτομέρεια Δημιουργικότητα/καινοτομία Συνεργασιμότητα Προθυμία/διάθεση Αποφασιστικότητα Συνέπεια/ευσυνειδησία/υπευθυνότητα/επαγγελματισμός Θετικό πνεύμα/αισιοδοξία/ενθουσιασμός Διαπροσωπική ευαισθησία

Ο ανθρώπινος παράγοντας Έννοιες όπως συνεργασία, ομαδικότητα, αλλά και ξεκάθαρη συμπεριφορά, ειλικρίνεια, αντικειμενικό feedback, συγκεκριμένη στρατηγική προσαρμοσμένη στις εξελίξεις, υψηλοί στόχοι και αλληλεγγύη για την επίτευξή τους, βοήθεια στον αδύναμο, αξία στον πελάτη, ευαισθησία στο περιβάλλον, συνθέτουν αυτό που σήμερα πια αποκαλούμε εταιρική κουλτούρα, της οποίας προϋπόθεση για την επιτυχή εφαρμογή, είναι ο ανθρώπινος παράγοντας.

Στροφή στην «οικονομία της γνώσης» Στροφή στην «οικονομία της γνώσης» Το υψηλής ποιότητας ανθρώπινο κεφάλαιο αποτελεί ίσως ένα από τα μεγαλύτερα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Ελλάδας. Εάν θέλουμε να επιστρέψει το πολύτιμο αυτό ανθρώπινο δυναμικό, θα πρέπει να εκλείψουν οι λόγοι που οδήγησαν στη φυγή του, δηλαδή να αλλάξει το πρότυπο οικονομικής ανάπτυξης της χώρας και να μεταβούμε σε μια  οικονομία που να στηρίζεται στην παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών με υψηλότερη ενσωματωμένη γνώση. Αναμφίβολα, η «Εθνική Αναπτυξιακή Στρατηγική 2021» που έχει καταστρώσει η ελληνική κυβέρνηση κινείται προς αυτή την κατεύθυνση. Προκρίνει, δηλ. την στροφή στην «οικονομία της γνώσης».

Η πλατφόρμα EPALE Για τη βελτίωση της Συμβουλευτικής και των δεξιοτήτων   Η EPALE χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μέρος της συνεχούς αφοσίωσης της για βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης ενηλίκων στην Ευρώπη. Η εκπαίδευση ενηλίκων αποτελεί βασικό μέρος της εκπαιδευτικής πολιτικής για τη διά βίου μάθηση της Ε.Ε. Λένα Νικολάου / Κύπρος

Βασικές προτεραιότητες της Ε.Ε. Να γίνει η δια βίου μάθηση και η εκπαιδευτική κινητικότητα πραγματικότητα και να αυξηθεί η προσβασιμότητα στην εκπαίδευση για όλους. Να βελτιωθεί η ποιότητα και η αποτελεσματικότητα του συστήματος της εκπαίδευσης ενηλίκων. Να προωθηθεί η ισότητα, η κοινωνική συναίνεση και η ενεργός πολιτότητα μέσα από την συμμετοχή στην κοινωνική και πολιτισμική μάθηση για προσωπική ανάπτυξη και αυτοπραγμάτωση. Η ανάπτυξη της δημιουργικότητας και της καινοτομίας των ενηλίκων και των μαθησιακών τους περιβαλλόντων.

δεν είναι να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, Κλείνοντας Απαιτείται συνέργια όλων για να εξασφαλίσουμε την επιτυχία των νέων στόχων επίτευξης δεξιοτήτων στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Να θυμόμαστε πάντα ότι πρέπει να ελέγχουμε το χρόνο μας και ν’ αγαπάμε αυτό που κάνουμε. «ΕΥΤΥΧΙΑ δεν είναι να κάνεις πάντα αυτό που θέλεις, αλλά ΝΑ ΘΕΛΕΙΣ ΠΑΝΤΑ ΑΥΤΌ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙΣ» !

Δημιουργήστε ένα επιτυχημένο παρόν, ενώ χτίζετε ένα λαμπρό μέλλον Δημιουργήστε ένα επιτυχημένο παρόν, ενώ χτίζετε ένα λαμπρό μέλλον Μετουσιώστε το όραμά σας Διοικείστε με το μυαλό, όμως ηγηθείτε με την καρδιά Ο καθένας από μας πρέπει να είναι η αλλαγή για να μπορέσουμε ν’ αλλάξουμε τον κόσμο Και όπως είπε ο χαρισματικός Robin Sharma

«Ας Δούμε Αυτό που Βλέπουν Όλοι, ας Σκεφτούμε όμως Αυτό που Δεν Σκέφτεται Κανείς» Ίσως αυτό να είναι και η ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ της εποχής μας

Η θεωρία συναντά την πράξη Εκπαιδεύοντας το μέλλον Μετά το αύριο … Η θεωρία συναντά την πράξη Εκπαιδεύοντας το μέλλον Μετά το αύριο … Αιμιλία Λυμπεράκη - Besson e-mail: emilylymperki@yahoo.com elymperaki@minedu.gov.gr Ευχαριστώ θερμά Πανεπιστήμιο Λευκωσίας / Κύπρος, 1 Νοεμβρίου 2017