ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΠΑΞΙΝΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΔΡ.ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2017-1018
«Εξέλιξη» ή «Ανάπτυξη»; Προτιμάται ο όρος Αναπτυξιακή Ψυχολογία επειδή ο άνθρωπος αναπτύσσεται
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Ο επιστημονικός κλάδος ο οποίος εξετάζει τις μεταβολές οι οποίες συμβαίνουν στην ψυχική ζωή του ατόμου. Κύριο έργο του κλάδου είναι να καθορίσει το ΕΙΔΟΣ και τη ΦΥΣΗ των μεταβολών αυτών στις διάφορες περιόδους της ζωής.
ΤΡΕΙΣ ΦΑΣΕΙΣ ANAΠΤΥΞΗ ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΕΝΕΛΙΞΗ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΙ και ΓΙΑΤΙ; Τι μπορεί να κάνει το παιδί σε κάθε ηλικία; ΒΙΟΣΩΜΑΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ: Πότε αρχίζει το παιδί να κάθεται όρθιο; Σε ποια ηλικία καθορίζεται αν το παιδί θα είναι δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας; Πότε είναι σεξουαλικά ώριμο;
ΓΝΩΣΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Πώς βλέπει το βρέφος τον κόσμο γύρω του; Πότε αρχίζει να έχει μνήμη; Πώς αλλάζει ο τρόπος σκέψης του; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της δημιουργικής σκέψης;
ΓΛΩΣΣΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Πότε αρχίζει το παιδί να μιλάει; Σε ποια ηλικία έχει εμπεδώσει τη γραμματική δομή της γλώσσας του; Πώς διαφέρει ο λόγος του νηπίου από το λόγο του παιδιού σχολικής ηλικίας;
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Σε ποια ηλικία παρουσιάζονται τα θετικά και τα αρνητικά συναισθήματα; Τι είδους φόβους έχει το παιδί στις διάφορες ηλικίες; Πότε αυτονομείται;
ΓΙΑΤΙ: Το νήπιο δεν κατανοεί τους αριθμούς; Τα αγόρια είναι πιο επιθετικά από τα κορίτσια; Μερικά παιδιά παρουσιάζουν σχολική φοβία; Οι παρέες τους είναι αρχικά ομόφυλες;
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ Ενήλικος σε μικρογραφία 3 ΑΠΟΨΕΙΣ Φύσει κακό Φύσει καλό Rousseau (η αγωγή είναι βλαβερή)- Ευγενής πρωτόγονος Άγραφος χάρτης Locke (εμπειρίες, αυτοπειθαρχία, αυτοέλεγχος)
Το παιδί είναι ένα αναπτυσσόμενο άτομο Δεν είναι ενήλικας σε μικρογραφία Έχει ιδιαίτερες αναπτυξιακές ανάγκες
ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ ΚΡΙΤΗΡΙΑ Δαρβίνος Hall (ερωτηματολόγιο) Binet (ψυχομετρική κλίμακα) Gessel (σινεμασκόπηση)
ΕΡΓΑΣΙΑ «Η Συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού στην νηπιακή και βρεφική ηλικία». 4-5 σελ. Ημερομηνία παράδοσης: 12.12.2017
ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η ανάπτυξη πραγματοποιείται σύμφωνα με ένα γενικό σχέδιο- ΠΡΟΤΥΠΟ Αναπτυξιακά χρονοδιαγράμματα Εντελέχεια
ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Η ανάπτυξη γίνεται σε 3 επίπεδα: 1) Μαζική και γενική 2) Διαφοροποίηση και εξειδίκευση 3) Συντονισμός και ενοποίηση
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Οι πρώτες κινητικές αντιδράσεις του βρέφους είναι γενικές και μαζικές. Αντιδρά σε κάθε ερέθισμα αδιαφοροποίητα. Καθώς αναπτύσσεται ελέγχει χωριστά τα διάφορα μέρη του σώματος και αντιδρά με εξειδικευμένες κινήσεις.
ΠΑΝΩ ΠΡΟΣ ΚΑΤΩ Από όλα τα μέλη του σώματος ταχύτερα αναπτύσσεται η κεφαλή, ακολουθεί ο κορμός και έπονται τα άκρα. Παρόμοια είναι και η πορεία στην ενέλιξη.
ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Ο ρυθμός της ανάπτυξης είναι ταχύτερος στα πρώτα χρόνια της ζωής και γίνεται βραδύτερος με την πάροδο της ηλικίας. Διαφορές υπάρχουν μεταξύ των διαφόρων οργάνων. Σύγκριση του νευρικού με του γεννητικού συστήματος. Μερικά άτομα αναπτύσσονται με γρήγορο ρυθμό, άλλα με ένα μέσο ρυθμό και άλλα με βραδύ ρυθμό
Τα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξης είναι ΜΟΝΟ οδοδείκτες Τα χρονοδιαγράμματα ανάπτυξης είναι ΜΟΝΟ οδοδείκτες. Απαιτείται προσοχή στην ερμηνεία του ρυθμού ανάπτυξης.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΩΡΙΜΑΝΣΗ, κληρονομικές καταβολές Μάθηση, άσκηση και ατομική προσπάθεια. ΑΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΗ μεταξύ τους Ωρίμανση Χ Μάθηση = Ανάπτυξη Μηδέν ωρίμανση Χ Μάθηση= Μηδέν Ανάπτυξη Ωρίμανση Χ Μηδέν ανάπτυξη= Μηδέν Ανάπτυξη
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Ξεκίνησε ως διερεύνηση των αιτιών των διάφορων μορφών ψυχοπαθολογίας. Στη συνεχεία εξελίχθηκε σε θεωρία για την ομαλή και μη ομαλή ανάπτυξη της προσωπικότητας και σε μορφή θεραπείας.
ΨΥΧΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Ασυνείδητο (επιθυμίες, κίνητρα) Libido (ικανοποίηση σεξουαλικής ορμής) Η ανάπτυξη είναι μια σειρά από διαδοχικά στάδια, όπου σε κάθε στάδιο υπάρχει η απαίτηση για ικανοποίηση της σεξουαλικής ορμής.
ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Σύμφωνα με την Ψυχαναλυτική θεωρία, η πορεία ανάπτυξης της προσωπικότητας και η ψυχοπαθολογία καθορίζονται από ασυνείδητα κίνητρα, ενστικτώδεις και μη λογικές ορμές, ψυχοσεξουαλικές και επιθετικές ενορμήσεις και μηχανισμούς άμυνας του Εγώ όπως η απώθηση. Τα πρότυπα ομαλής και μη ομαλής συμπεριφοράς διαμορφώνονται στην πρώιμη παιδική ηλικία, αλλά έρχονται στην επιφάνεια αργότερα, κατά την ενήλικη ζωή.
ΣΚΟΠΟΣ Ο πρωταρχικός σκοπός της ψυχανάλυσης είναι να εξερευνήσει το ασυνείδητο και να αλλάξει τα κίνητρα του ατόμου, ώστε να μην καθοδηγείται από τις ασυνείδητες ενορμήσεις αλλά από την ενσυνείδητη βούληση του. Ο θεραπευτής βοηθά τους ασθενείς να επεξεργαστούν και να εξαλείψουν τις συγκρούσεις της προσωπικότητας οι οποίες αποτελούν κατάλοιπα ατελούς ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικά τα πρώτα 5 χρόνια της ζωής του παιδιού. ΓΙΑΤΙ;
ΣΤΑΔΙΑ ΨΥΧΟΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ Στοματικό Πρωκτικό Φαλλικό Λανθάνουσα σεξουαλικότητα Ετερόφυλη σεξουαλικότητα
ΟΙΔΙΠΟΔΕΙΟ ΣΥΜΠΛΕΓΜΑ Το αγόρι αναπτύσσει μια απαράδεκτη σεξουαλική επιθυμία / έλξη για τη μητέρα του. Φοβούμενο ότι θα τιμωρηθεί από τον πατέρα του (φόβος γνωστός με τον όρο άγχος ευνουχισμού) το παιδί μαθαίνει να ταυτίζεται με τον πατέρα και υιοθετεί πτυχές της προσωπικότητας του. Καθώς εσωτερικεύει τα ηθικά πιστεύω του πατέρα, το παιδί αναπτύσσει το Υπερεγώ
FREUD Τα όνειρα πιστεύεται ότι αντιπροσωπεύουν ασυνείδητες επιθυμίες και συγκρούσεις που εμφανίζονται κατά τη διάρκεια του ύπνου, όταν έχουν χαλαρώσει οι άμυνες του ατόμου. Αναλύοντας το έκδηλο περιεχόμενο και το λανθάνον περιεχόμενο (το ασυνείδητο μέρος του Ονείρου) αναγνωρίζεται η φύση των ψυχικών συγκρούσεων
ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ Ο ισχυρισμός της ψυχανάλυσης ότι ήταν ένα οικουμενικό εφαρμόσιμο σύστημα κατανόησης της ανθρώπινης ανάπτυξης την έκανε να φαίνεται χρήσιμη στους μελετητές των μη-δυτικών πολιτισμών
ΟΝΕΙΡΟ Ένα 11χρονο παιδί βλέπει στον ύπνο του ένα τροχαίο δυστύχημα στο οποίο διαμελίζεται ο πατέρας του. Τι εξήγηση θα έδινε ένας ψυχαναλυτής;
Πώς ερμηνεύετε το όνειρο του παιδιού;
ΈΝΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΟΝΕΙΡΟ Ένας έφηβος ανέφερε ένα όνειρο, όπου ο θείος του με τον οποίο είχε βγει βόλτα σκοτώθηκε πέφτοντας σε μια χαράδρα. Κατά πόσο ταιριάζει εδώ η φροϋδική θεωρία;
MALINOWSKI (1927) Παρατήρησε τους εφήβους στα νησιά Trobriant- Ν. Γουινέα. Η αγωγή ανατίθεται στους θείους (μητραδελφοτυπικό σύστημα)
Γιατί όμως ο έφηβος να νιώθει εχθρικά απέναντι στον θείο του από την στιγμή που αυτός δεν είναι εραστής της μητέρας του; Ο Freud εστίασε την προσοχή του στον σεξουαλικό ρόλο και αγνόησε τον ρόλο του παιδαγωγού
ΑΝΑΘΕΩΡΗΜΕΝΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΣ Τα όνειρα εκφράζουν ασυνείδητες επιθυμίες απαλλαγής από μία ισχυρή ανδρική μορφή προς την οποία το παιδί νιώθει εχθρικά επειδή αυτός ο ενήλικας έχει την εξουσία να επιβάλλει τη θέλησή του στο παιδί.
SPIRO(1982) Παρουσίασε αποδείξεις ότι το μίσος προς τον πατέρα και η αγάπη προς την μητέρα ήταν ισχυρότερα στα νησιά Trobriant από ότι στη Δύση και Επικρατούσαν αιμομικτικά συναισθήματα μεταξύ αδερφού και αδερφής και έτσι ο αδερφός της μητέρας ίσως θεωρείται από το γιο ως αντίζηλο
Η σύγκριση ανάμεσα στη Βιέννη του Freud και στα νησιά Trobriand του Malinowski δεν ήταν αρκετή για να ελέγξει τις δύο θεωρήσεις Μία τέτοια σύγκριση δεν εξηγεί την εφηβική επιθετικότητα
ΨΥΧΙΣΜΟΣ Εκείνο (βιολογικά ένστικτα, αρχή της ευχαρίστησης) Εγώ (ψυχικές λειτουργίες μέσω των οποίων αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα) Υπερεγώ (ηθικοί κανόνες)
ΕΓΩ Προσπαθεί να συμβιβάσει τις βιολογικές ενορμήσεις με τις κοινωνικές απαγορεύσεις. Είναι ένα είδος λογοκριτή και διαιτητή μεταξύ του Εκείνο και του Υπερεγώ Χρησιμοποιεί αμυντικούς μηχανισμούς.
ΕΚΕΙΝΟ=Id,ΥΠΕΡΕΓΩ=Superego
ΕΓΩ-ΕΚΕΙΝΟ-ΥΠΕΡΕΓΩ
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΚΑΘΗΛΩΣΗ Σε περιπτώσεις που η βιολογική ορμή δεν ικανοποιείται επαρκώς σε ένα στάδιο, το άτομο αφήνει το στάδιο αυτό με ένα βαθμό καθήλωσης, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει μειωμένη προσαρμογή στα επόμενα στάδια.
ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Αν η ικανοποίηση της βιολογικής ορμής δεν είναι επαρκής, το παιδί για να ικανοποιηθεί παλινδρομεί σε συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας.
ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ Αντιδρώντας στις ψυχικές συγκρούσεις, το άτομο συνήθως παλινδρομεί σε κάποιο προηγούμενο στάδιο ψυχοσεξουαλικής ανάπτυξης, στο οποίο διατηρεί την άνεση, την ανακούφιση και την ομοιόσταση.
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ Καθήλωση στο στοματικό στάδιο: φλυαρία, αλκοολισμός, κάπνισμα, ψυχαναγκασμός Πρωκτικό στάδιο: τσιγγουνιά, επιθετικότητα, πείσμα, δογματισμός Φαλλικό στάδιο: αλαζονεία, ναρκισσισμός, επιδεικτικότητα
ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ
ΑΓΧΟΣ Μια κατάσταση άγχους δημιουργείται όταν μια απαράδεκτη επιθυμία του Εκείνο απειλεί να εισδύσει στο χώρο της συνείδησης. Στην περίπτωση αυτή το Εγώ αντιλαμβάνεται την ενόρμηση και αναζητά έναν τρόπο να περιορίσει την απειλή. Οι στρατηγικές που χρησιμοποιεί το Εγώ για να υπερασπισθεί τον εαυτό του ονομάζονται μηχανισμοί άμυνας.
ΑΜΥΝΤΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΑΠΩΘΗΣΗ (ΞΕΧΝΩ) ΑΡΝΗΣΗ(άρνηση γεγονότων) ΕΚΛΟΓΙΚΕΥΣΗ(λογικοφανή αίτια) ΥΠΕΡΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ(ευγένεια) ΠΡΟΒΟΛΗ (κακοήθεια) ΤΑΥΤΙΣΗ
ΚΡΙΤΙΚΗ Η θεωρία του Freud βασίστηκε σε παρατηρήσεις ενός μη αντιπροσωπευτικού δείγματος ατόμων. Οι ασθενείς του άνηκαν κυρίως στην ανώτερη κοινωνική τάξη και είχαν προβλήματα ψυχολογικής προσαρμογής. Επιπλέον όταν ο Freud συνέλεγε τα δεδομένα εστιάστηκε μόνο στις πληροφορίες που σχετίζονταν με τη θεωρία του.
Η ψυχαναλυτική θεωρία έχει συχνά δεχθεί επικρίσεις από τη διεθνή ερευνητική βιβλιογραφία για το γεγονός ότι δεν είναι δυνατόν να ελεγχθεί η ορθότητα της, καθώς και για το ότι δεν υπόκειται σε επιστημονική τεκμηρίωση
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ Μάθηση: Ενεργός γνωστική διαδικασία των αποκτημένων εμπειριών
Η θεραπεία της συμπεριφοράς Κατά τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, εξελίχθηκε σε ένα τυποποιημένο μοντέλο ερμηνείας της ψυχοπαθολογίας εξαιτίας της δυσαρέσκειας που υπήρχε από θεωρίες όπως η ψυχανάλυση και τα ανθρωπιστικά μοντέλα, που βασίζονταν σε υποκειμενικές και ασαφείς έννοιες.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΙΜΗ Οι συμπεριφοριστές εστιάζονται στην επιστημονική μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς και ψυχοπαθολογίας. Αποφεύγουν να χρησιμοποιούν ασαφείς και υποκειμενικές έννοιες και η έμφαση δίνεται στη μελέτη και θεραπεία της παρατηρήσιμης συμπεριφοράς. Στις γνωστικές- συμπεριφοριστικές προσεγγίσεις, οι γνωστικές διαδικασίες ορίζονται λειτουργικά ως στοιχεία που είναι δυνατόν να παρατηρηθούν.
Στη θεραπεία της συμπεριφοράς δεν γίνεται λόγος για εσωτερικούς μηχανισμούς και ενστικτώδεις ορμές, αφού η εξέλιξη της θεωρίας είναι στενά συνδεδεμένη με αντικειμενικά , εμπειρικά δεδομένα.
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΣΜΟΣ Το άτομο μαθαίνει τη μη ομαλή συμπεριφορά με τις ίδιες διαδικασίες μάθησης που αποκτά και τη φυσιολογική συμπεριφορά. Η ψυχοπαθολογία είναι δυνατόν να επηρεασθεί από βιολογικούς και γενετικούς παράγοντες, όμως οι διαταραχές αποκτώνται από το άτομο μέσω των βασικών αρχών της μάθησης όπως είναι η θετική ενίσχυση και η τιμωρία.
ΕΙΔΗ ΜΑΘΗΣΗΣ Κλασσική εξαρτημένη Συντελεστική Κοινωνική μάθηση
ΚΛΑΣΣΙΚΗ ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ PAVLOV Προϋποθέτει την ταυτόχρονη επαναληπτική παρουσίαση δύο ερεθισμάτων. Το ένα ερέθισμα, το φυσικό ερέθισμα προκαλεί μία αντίδραση (τροφή→σάλιο). Το άλλο ερέθισμα (κουδούνι), ενώ αρχικά είναι ουδέτερο, αν παρουσιαστεί πολλές φορές ταυτόχρονα με το φυσικό ερέθισμα μπορεί να το υποκαταστήσει και να προκαλεί μόνο του τη φυσική αντίδραση
WATSON Albert Η συμπεριφορά είναι επίκτητη «Δώστε μου μια 12αδα νήπια με υγεία και αρτιμέλεια και το ειδικό δικό μου περιβάλλον και σας εγγυώμαι να πάρω κατά τύχη ένα από αυτά και να το εκπαιδεύσω ώστε να γίνει γιατρός, δικηγόρος, ζητιάνος, κλέφτης».
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ SKINNER ΕΡΕΘΙΣΜΑ ↓ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΑΜΟΙΒΗ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ Κάθε ζων οργανισμός επιδιώκει την ικανοποίηση διαφόρων αναγκών για την μείωση της ψυχικής έντασης που προκαλούν αυτές οι ανάγκες. Ενισχυτικά γεγονότα συντελούν την μείωση αυτής της έντασης
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ Η συμπεριφορά ελέγχεται αποκλειστικά από περιβαντολλογικούς παράγοντες. Η πιθανότητα να εμφανιστεί μια συγκεκριμένη αντίδραση στη συμπεριφορά εξαρτάται από περιβαλλοντικές εξαρτήσεις.
Αν μια μορφή συμπεριφοράς αμείβεται, είναι πιο πιθανό να επανεμφανιστεί, ενώ αν τιμωρείται είναι λιγότερο πιθανό να επαναληφθεί τη στιγμή που θα συνυπάρχουν τα ίδια ερεθίσματα.
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΜΑΘΗΣΗ-BANDURA ΜΙΜΗΣΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ Στη μορφή αυτή της μάθησης δεν απαιτείται η άμεση ενίσχυση της συμπεριφοράς. Τα πρότυπα συμπεριφοράς ενισχύονται ή εξασθενούν μέσω της παρατήρησης ενός άλλου προσώπου, ή μέσω της έκθεσης σε οπτικοακουστικό υλικό ή στη φαντασία.
Γνωστική –συμπεριφοριστική προσέγγιση Έμφαση, όπως άλλοτε φαίνεται και από το όνομά της, στις γνωστικές διεργασίες οι οποίες μεσολαβούν μεταξύ ερεθίσματος και συμπεριφοράς.
ΓΝΩΣΙΑΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Οτιδήποτε γνωρίζει το άτομο για τον εαυτό του, τα συναισθήματά του, τις πεποιθήσεις του, τις προθέσεις του, τις πράξεις του, το περιβάλλον του.
ΓΝΩΣΙΑΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ Νοητική δομή που περιέχει γενικές προσδοκίες και γνώση για τον κόσμο. Μπορεί να περιλαμβάνει γενικές προσδοκίες για ανθρώπους, κοινωνικούς ρόλους, γεγονότα και ενδεδειγμένους για συγκεκριμένες καταστάσεις τρόπους συμπεριφοράς. Χρησιμοποιούμε τις νοητικές δομές για να επιλέξουμε και επεξεργαστούμε πληροφορίες εισερχόμενες από το κοινωνικό περιβάλλον.
ADLER
ADLER ΑΤΟΜΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ Το άτομο είναι κοινωνικό ον. Οι σκέψεις του και οι ενέργειές του έχουν κοινωνική προοπτική και αποβλέπουν σε κάποιο σκοπό. Η ψυχολογική ανάπτυξη ερμηνεύεται στα πλαίσια του κοινωνικού περίγυρου στο οποίο ζει το άτομο. Κίνητρο: κοινωνική αναγνώριση Αποτυχία της αναγνώρισης σημαίνει σύμπλεγμα κατωτερότητας Δεν εισάγει στάδια ανάπτυξης, αλλά θεωρεί τη συμπεριφορά ως αποτέλεσμα του τρόπου ζωής που έχει υιοθετήσει το παιδί
Πώς κατανοούμε τη συμπεριφορά του παιδιού; Καθορίζουμε σκοπούς που επιδιώκει το παιδί Τον τρόπο που βιώνει το περιβάλλον Ποιο τρόπο ζωής έχει υιοθετήσει το παιδί, ο οποίος διαμορφώνεται κατά την παιδική ηλικία Σειρά γέννησης
ΒΙΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ERIKSON Η προσωπικότητα διαμορφώνεται σε όλη τη ζωή μας. Σε κάθε περίοδο της ζωής μας αντιμετωπίζουμε μια αναπτυξιακή κρίση Αίσθημα βασικής εμπιστοσύνης- δυσπιστίας
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΚΡΙΣΕΙΣ Εμπιστοσύνη- Δυσπιστία- βρεφική Αυτονομία (ενεργεί με τον δικό του τρόπο)-Αμφιβολία, 2-3 έτη Πρωτοβουλία- Ενοχή 3-6 έτος Φιλοπονία (επάρκεια)- Κατωτερότητα- 6- 11 έτη Ταυτότητα- Σύγχυση ρόλων (12-20 έτη) Οικειότητα- Απομόνωση (νεανική ηλικία) Παραγωγικότητα-στασιμότητα (ώριμη ηλικία) Καταξίωση- Απόγνωση
PIAGET H νοημοσύνη είναι μια βιολογική λειτουργία η οποία βοηθά το άτομο στην προσαρμογή. Όλοι οι άνθρωποι περνούν με μια σταθερή ακολουθία, από μία σειρά καθολικών σταδίων νοητικής ανάπτυξης Σε κάθε στάδιο δεν αλλάζει μόνο η ποσότητα των πληροφοριών, αλλά και η ποιότητα των γνώσεων και η κατανόηση
Η ανθρώπινη σκέψη είναι οργανωμένη σε σχήματα, δηλαδή νοητικές δομές που αντιπροσωπεύουν τις συμπεριφορές και τις δράσεις. Στα βρέφη: υπάρχει σχήμα για το πιπίλισμα, ένα για την έκταση του χεριού κλπ Στα μεγαλύτερα παιδιά τα σχήματα είναι πιο τελειοποιημένα π.χ. το σύνολο των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την οδήγηση ποδηλάτου
Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΕΡΜΗΝΕΥΕΤΑΙ: Αφομοίωση: λειτουργία με την οποία ενσωματώνει τα αντιληπτικά δεδομένα σε προϋπάρχουσες γνωστικές δομές. Κατανοεί τις εμπειρίες του σε συνάρτηση με το στάδιο νοητικής ανάπτυξης που βρίσκεται. Με αυτό τον τρόπο προσπαθεί να κατανοήσει τον κόσμο γύρω του Συμμόρφωση: το άτομο τροποποιεί τις υπάρχουσες γνωστικές δομές, ώστε να μπορεί να κατανοεί τα δεδομένα της εμπειρίας. Αλλαγές στο ήδη υπάρχοντα τρόπο σκέψης
Στο βρέφος τα πρώτα ενδογενή πρότυπα συμπεριφοράς όπως ο θηλασμός, η κίνηση των ματιών κ.α. θα μετασχηματισθούν μέσω της αφομοίωσης και της συμμόρφωσης σε νοητικούς συλλογισμούς.
ΚΡΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΤΟΥ PIAGET Αμφισβητείται η καθολικότητα των σταδίων. Σε ορισμένους μη δυτικούς πολιτισμούς κάποιες νοητικές δεξιότητες εμφανίζονται σε διαφορετική χρονική στιγμή. Υποστήριξε ο Piaget ότι η ανάπτυξη ακολουθεί 4 στάδια όπου η ποιότητα των νοητικών ικανοτήτων διαφέρει από στάδιο σε στάδιο. Άλλοι όμως πιστεύουν ότι η ανάπτυξη είναι πολύ πιο συνεχής.
ΔΡΑΣΗ=ΓΝΩΣΗ
ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ Περιλαμβάνει τα στοιχεία του φυσικού περιβάλλοντος που ενδέχεται να επηρεάσουν: τις πολιτιστικές προσαρμογές της κοινωνίας, τις βιολογικές προσαρμογές, τις πολιτιστικές αλλαγές και την ψυχολογική διαφοροποίηση των ατόμων.
ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ Πρέπει να εξετάζονται όλες οι πλευρές της ανθρώπινης συμπεριφοράς και να ανακαλύπτεται πώς και σε ποιο βαθμό επηρεάζονται από το πολιτιστικό πλαίσιο στο οποίο εκδηλώνονται
ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΟ ΜΟΝΤΕΛΟ Η ανάπτυξη και η εξέλιξη του ατόμου συμβαίνει μέσα στο γενικότερο πλαίσιο ενός συστήματος αλληλεπιδραστικών σχέσεων, οι οποίες συγκροτούν το περιβάλλον του
Το άτομο συμμετέχει σε πολλά διαφορετικά συστήματα τα οποία έχουν μεταξύ τους σχέσεις αλληλεξάρτησης Οι επιδράσεις που δέχεται το άτομο δεν μπορούν να προκαθορισθούν επακριβώς
Η δομή του περιβάλλοντος (Bronfenbrenner,1989)
ΜΙΚΡΟΣΥΣΤΗΜΑ Αποτελούν το άμεσο περιβάλλον του παιδιού, περιλαμβάνοντας όλες τις οργανωμένες μονάδες με τις οποίες έρχεται σε συναλλαγή (σχολείο, γειτονιά) Οι αλληλεπιδράσεις είναι άμεσες και ο επηρεασμός είναι έντονος Αμφίδρομες επιρροές
ΜΕΣΟΣΥΣΤΗΜΑ Αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα μικροσυστήματα στα οποία συμμετέχει το παιδί (σχέση ανάμεσα στο δάσκαλο και στο παιδί ή ανάμεσα στην εκκλησία και την κοινότητα) Όσο περισσότερες και ποιοτικά καλύτερες αλληλεπιδράσεις οργανώνονται εδώ τόσο αποδοτικότερο γίνεται το περιβάλλον του συστήματος για το παιδί
ΕΞΩΣΥΣΤΗΜΑ Εδώ το παιδί δεν εμπλέκεται άμεσα και δεν συμμετέχει ενεργητικά Πχ Εργασιακές συνθήκες των γονέων επηρεάζουν την λειτουργικότητα της οικογένειας
ΜΑΚΡΟΣΥΣΤΗΜΑ Αποτελεί το εξωτερικό σύστημα από το οποίο καθορίζονται οι αποφάσεις που τελικά φθάνουν στο παιδί από τα ενδιάμεσα συστήματα που μεσολαβούν Εδώ υπάρχουν οι αξίες μιας κοινωνίας, το πνεύμα της νομοθεσίας, η κουλτούρα
ΧΡΟΝΟΣΥΣΤΗΜΑ Δεν είναι ακόμα ένα σύστημα, αλλά ένας τρόπος για να μιλήσει κανείς για τη μετάβαση από μια κατάσταση σε μια άλλη. Πχ ο χρόνος θανάτου των γονιών σε σχέση με την ηλικία του παιδιού αποτελεί κρίσιμη παράμετρο για την ανάπτυξή του.
ΤΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΙΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΤΗΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ Η ανάπτυξη του παιδιού επηρεάζεται από το σύνολο των συστημάτων στα οποία συμμετέχει Στο οικογενειακό οικοσύστημα συμπεριλαμβάνονται ορισμένα χαρακτηριστικά περιβάλλοντα όπως:
Οικογένεια: Ασκεί μια σειρά λειτουργιών για τα μέλη της. Αναλαμβάνει διαμεσολαβητικό ρόλο ανάμεσα στο παιδί και τα άλλα διαφορετικά περιβάλλοντα στα οποία συμμετέχει
Το άτυπο δίκτυο κοινωνικών σχέσεων της οικογένειας: αλληλεπιδράσεις που έχει η οικογένεια με άλλους ανθρώπους και οργανώνεται με βάση τις επιθυμίες , ανάγκες αλλά και συγκυρίες που εμφανίζονται Συμπεριλαμβάνονται οι συγγενείς
Η Κοινότητα με τις υπηρεσίες της: Πρόκειται για την πιθανή υποστήριξη ή και την ενημέρωση που μπορεί κανείς να αναζητήσει στο άμεσο περιβάλλον της κοινότητας Το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο: Η κοινωνική πολιτική που εφαρμόζεται, η οικονομία επηρεάζει τη λειτουργία της οικογένειας
ΣΥΝΟΨΙΣΗ Στο βιο-οικοσυστημικό μοντέλο του Bronfenbrenner το ενδιαφέρον εστιάζεται στο περιβάλλον μέσα στο οποίο το παιδί δραστηριοποιείται και αναπτύσσεται.
Η ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΟΥ VYGOTSKY Η κατανόηση της ανάπτυξης είναι αδύνατη χωρίς τη μελέτη του πολιτιστικού πλαισίου , εντός του οποίου αναπτύσσεται το άτομο. Η κοινωνική ανάπτυξη είναι προϊόν των κοινωνικών συναλλαγών ανάμεσα στα μέλη μιας πολιτισμικής ομάδας. Τα παιδιά κατανοούν τον κόσμο καθώς συναναστρέφονται με τους ενήλικες και τα άλλα παιδιά στην επίλυση προβλημάτων. Μέσον: παιχνίδι και συνεργασία
ΑΝΘΡΩΠΙΣΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ROGERS Ο άνθρωπος διαθέτει μια φυσική ικανότητα να παίρνει αποφάσεις για τη ζωή του και να ελέγχει τη συμπεριφορά του. Κάθε άτομο έχει την ικανότητα και τα κίνητρα να πετύχει υψηλότερα επίπεδα ωριμότητας και ο άνθρωπος αποσκοπεί στην πλήρη εκδίπλωση των ικανοτήτων του. Απορρίπτει ασυνείδητες διεργασίες και διαδικασίες μάθησης
ΣΥΝΕΧΗΣ Η ΑΣΥΝΕΧΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ; Συνεχής: οι αλλαγές είναι βαθμιαίες, καθώς τα επιτεύγματα σε ένα επίπεδο βασίζονται στα επιτεύγματα σε προηγούμενα στάδια Επιφέρονται αλλαγές ως προς τον βαθμό και όχι ως προς το είδος Π.χ. αλλαγές στο ύψος Ασυνεχής: Ύπαρξη σταδίων. Στο κάθε στάδιο υπάρχουν ποιοτικά διαφορετικές συμπεριφορές
ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ‘Η ΕΣΤΙΑΣΗ ΣΕ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥΣ; Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΔΙΑΡΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗ ΖΩΗ
ΚΡΙΣΙΜΕΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ; Οι πρώτοι ερευνητές μιλούσαν για κρίσιμες περιόδους Στις μέρες μας μιλάμε για ευαίσθητες περιόδους. Κατά τη διάρκεια μιας ευαίσθητης περιόδου οργανισμός είναι ιδιαίτερα ευάλωτος
ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Προέλευση συμπεριφοράς ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΗ ΘΕΩΡΗΣΗ Προέλευση συμπεριφοράς Περιβάλλον ή κληρονομικότητα; Οι γενετιστές δέχονται ότι οι αλλαγές που συμβαίνουν στο άτομο, σχετίζονται με ένα σχέδιο ανάπτυξης. Oι περιβαλλοντιστές δέχονται ότι οι αναπτυξιακές αλλαγές σχετίζονται με το περιβάλλον. Γενετιστές(ψυχανάλυση, Piaget) Περιβαλλοντιστές: Συμπεριφορισμός
Η ΦΥΣΗ ΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΑΛΛΑΓΩΝ Η ανάπτυξη είναι συνεχής και δίνεται έμφαση σε ποσοτικές αλλαγές (Συμπεριφορισμός) Υπάρχουν ποσοτικές και ποιοτικές αλλαγές από ηλικία σε ηλικία οι οποίες γίνονται κατά στάδια (Freud, Piaget, Adler)
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΙΜΕΘΟΔΟΙ Επιστημονική έρευνα: Διαδικασία διατύπωσης ερωτημάτων και απαντήσεων Αποτελείται από 3 μέρη: -Εντοπισμός ερωτημάτων -Διαμόρφωση υποθέσεων -Διεξαγωγή έρευνας Π.χ.Ψαμμίτιχος
Η επιστημονική έρευνα περιλαμβάνει τη διαμόρφωση θεωριών δηλαδή γενικών ερμηνειών και προβλέψεων. Π.χ. Θεωρία δεσμού Χρησιμοποιούνται θεωρίες για να διαμορφώσουν υποθέσεις. Υπόθεση: πρόβλεψη που διατυπώνεται με τέτοιον τρόπο, ώστε να μπορεί να ελεγχθεί.
Συναφειακή έρευνα: Κατά πόσο υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε 2 παράγοντες Συναφειακή έρευνα: Κατά πόσο υπάρχει συσχέτιση ανάμεσα σε 2 παράγοντες. Δεν αναζητείται αιτιώδης σχέση. π.χ. χρόνος που περνά η μητέρα με το βρέφος και ποιότητα σχέσης Αυτές οι μελέτες δείχνουν μόνο την συσχέτιση και όχι αν η αρχική επαφή ήταν το αίτιο
Πειραματική έρευνα: Αναζητούνται αιτιώδεις σχέσεις. Ο ερευνητής επιφέρει σκόπιμα κάποιες αλλαγές σε ελεγχόμενες συνθήκες Ο ερευνητής διαμορφώνει 2 διαφορετικές συνθήκες στις οποίες υποβάλλει τους συμμετέχοντες.
ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ-ΣΥΓΧΡΟΝΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Διαχρονική έρευνα: Μελέτη στην οποία αξιολογείται η συμπεριφορά ενός ή περισσοτέρων συμμετεχόντων σε συνάρτηση με το πέρασμα του χρόνου. Συγχρονική έρευνα: άτομα διαφορετικών ηλικιών συγκρίνονται την ίδια χρονική στιγμή
ΕΝΝΟΙΑ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Μεταβλητές: οι παράγοντες για τους οποίους συγκεντρώνονται οι πληροφορίες Π.χ. μεταβλητών: φύλο, νοημοσύνη, μορφωτικό επίπεδο, σχολική επίδοση, επιθετικότητα κλπ Κύριο χαρακτηριστικό: μεταβάλλεται και μπορεί να μετρηθεί
ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ-ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ Σε κάθε πείραμα υπάρχουν 2 μεταβλητές. Υπόθεση: Η έκθεση σε ταινίες με επιθετικό περιεχόμενο κάνει τα παιδιά πιο επιθετικά; Η ανεξάρτητη είναι η μεταβλητή την οποία χειρίζονται(μεταβάλλουν) οι ερευνητές-είδος ταινίας- Η εξαρτημένη μεταβλητή είναι η μεταβλητή την οποία οι ερευνητές μετρούν σε ένα πείραμα και αναμένουν την μεταβολή της ως αποτέλεσμα πειραματικού χειρισμού.
ΑΙΤΙΟ=ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ=ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗΜΕΤΑΒΛΗΤΗ Π.χ. Λήψη φαρμακευτικής αγωγής = ανεξάρτητη Αποτελεσματικότητα φαρμακευτικής αγωγής: εξαρτημένη
Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ
ΠΟΣΕΣ ΧΙΛΙΑΔΕΣ ΓΟΝΙΔΙΑ ΕΧΟΥΜΕ; 25.000 75.000 100.000
ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ Σύντηξη δύο γεννητικών κυττάρων, σπερματοζωαρίου και ωαρίου. Τα ωάρια παράγονται στις ωοθήκες και υπάρχουν περίπου 75.000 ωάρια και στις δύο ωοθήκες. Θα ωριμάσουν καθ όλη τη διάρκεια του γενετήσιου κύκλου μόνο 400 περίπου. Τα σπερματοζωάρια παράγονται στους όρχεις και ωριμάζουν κατά δισεκατομμύρια κάθε 4-5 ημέρες.
ΧΡΩΜΟΣΩΜΑΤΑ Μικρά ινώδη σωματίδια που βρίσκονται στον πυρήνα του κυττάρου. Το ανθρώπινο κύτταρο έχει 46 χρωμοσώματα διαρρυθμισμένα σε 23 ζεύγη. Από τα 23 ζεύγη τα 22 είναι κοινά και στα δύο φύλα. ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΦΥΛΟΥ Θήλεα= 46,ΧΧ Άρρενα= 46,ΧΥ
ΓΟΝΑΔΕΣ Τις πρώτες εβδομάδες τα γενετικά καθορισμένα αρσενικά και θηλυκά έμβρυα δεν διαφέρουν ανατομικά. Η διαφοροποίηση συμβαίνει την 8η εβδομάδα με την έκκριση τεστοστερόνης. Η διαφοροποίηση σε ωοθήκες συμβαίνει την 12η εμβρυϊκή εβδομάδα.
ΟΡΜΟΝΕΣ Οιστρογόνα = θηλυκές ορμόνες Ανδρογόνα= αρσενικές ορμόνες Άνδρες: LH ελέγχει την παραγωγή τεστοστερόνης, ενώ η FSH την παραγωγή σπέρματος. Μείωση της τεστοστερόνης σημαίνει ότι η LHαυξάνεται Τα επίπεδα τεστοστερόνης είναι τα ίδια περίπου από την αρχή της εφηβείας έως τα 50-55 έτη. Τρεις απότομες αυξήσεις επιπέδων τεστοστερόνης: 12η εμβρυϊκή εβδομάδα, λίγο μετά την γέννηση και εφηβεία
ΓΥΝΑΙΚΕΣ FSH: προκαλεί ωρίμανση ωαρίου LH: ρήξη ωοθυλακίου
ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΟΙ ΠΡΑΓΟΝΤΕΣ Οι γονείς συμπεριφέρονται διαφορετικά στο αγόρι και στο κορίτσι, ενώ έχουν και διαφορετικές προσδοκίες Η ταυτότητα του φύλου είναι βαθιά ριζωμένη την περίοδο που αναπτύσσεται η γλώσσα μεταξύ 18 μηνών και 3 ετών. Στην περίοδο αυτή τα παιδιά αντιλαμβάνονται πώς οι άλλοι αντιδρούν σε αυτά.
Χρωμοσωματική ανωμαλία Τρισωμία. Άλλοτε παρουσιάζεται στο 13ο, άλλοτε στο 15ο, 18ο ζεύγος ή 21ο ζεύγος, οπότε προκαλεί νοητική υστέρηση. Σύνδρομο Down. Tρισωμία στο 21Ο χρωμόσωμα Σε μητέρες ηλικίας κάτω των 20 ετών η αναλογία είναι 1:2.300, ενώ σε μητέρες ηλικίας άνω των 45 ετών η αναλογία είναι: 1:45
ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΕΥΘΡΑΣΤΟΥ Χ Εμφανίζεται όταν ένα συγκεκριμένο γονίδιο στο χρωμόσωμα Χ υποστεί βλάβη. Προκαλεί ήπια ως μέτρια νοητική υστέρηση
Αποκαλείται και σύνδρομο Martin-Bell Χαρακτηρίζεται από συμπεριφορές αυτιστικού τύπου, μέτρια προς μεγάλη νοητική υστέρηση και προβλήματα συμπεριφοράς. Σχεδόν αποκλειστικά μεταβιβαζόμενο από μητέρα προς γιο, επηρεάζει 1 ανά 1.000-2.000 γεννήσεις αρρένων.
ΕΙΔΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Στραβισμός . Μεγάλα αυτιά και μακρύ πρόσωπο. Μεγάλοι όρχεις στα αρσενικά. Ήπιος τόνος μυών. Πλατυποδία. Ήπιες ανωμαλίες των καρδιακών βαλβίδων (λιγότερο συχνά).
Σύνδρομο Turner Μονοσωμία Απουσία δεύτερου χρωμοσώματος στο 23ο ζεύγος Μόνο στα θήλεα και χαρακτηρίζεται από δυσπλασία των γεννητικών οργάνων και νοητική υστέρηση Αναλογία:1 στις 3.000
ΣΥΝΔΡΟΜΟ TURNER
KLINEFELTER Παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στο 23Ο ζεύγος (ΧΧΥ) Παρουσία ενός επιπλέον χρωμοσώματος στο 23Ο ζεύγος (ΧΧΥ) Μόνο στα άρρενα σε αναλογία 1:500 Χαρακτηριστικά: ψηλό ανάστημα, μικρά γεννητικά όργανα, γυναικομαστία και νοητική υστέρηση
ΣΥΝΔΡΟΜΟ TAY-SACHS Διαταραχή του μεταβολισμού των λιποειδών με αποτέλεσμα την εναπόθεση παθογόνου ουσίας κυρώς στον εγκέφαλο Η νοητική ανάπτυξη είναι κανονική έως τα 6 έτη Μετά εμφανίζεται έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, διαταραχές όρασης και μυϊκός εκφυλισμός.
ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΑ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
Η ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΜΒΡΥΟΥ Αντιδράσεις του εμβρύου: λόξιγκας, κλάμα, στριφογύρισμα Υπάρχουν έμβρυα τα οποία είναι δραστήρια 75% το 24ωρο, ενώ άλλα είναι υποτονικά Όσο πιο δραστήριο είναι το έμβρυο τόσο πιο μεγάλη είναι η ετοιμότητά του για εξωμητρική ανάπτυξη. Το έμβρυο αντιδρά σε εξωτερικά ερεθίσματα, αυξάνοντας την κινητικότητά του και τον καρδιακό ρυθμό. Από τον 5ο μήνα έχει διαμορφωθεί ο κοχλίας του μέσου αυτιού.
Κίνδυνοι κατά την κύηση Ασθένειες: ερυθρά, ιλαρά, ηπατίτιδα, γρίπη κλπ κυρίως κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Επιπλέον χρόνιες ασθένειες όπως: διαβήτης, υπερθυρεοειδισμός κλπ.
ΕΡΕΥΝΑ 656 έγκυοι, προσβεβλημένες από ερυθρά. Τα νεογέννητα παρουσίαζαν: 47.3% διαταραχές όρασης, 42.8% κώφωση, 45.1% καρδιακές παθήσεις, 15% Νοητική Υστέρηση
ΚΙΝΔΥΝΟΙ Φάρμακα: φωκομελικά παιδιά Ακτινοβολία Τραύματα Κάπνισμα, Οινοπνευματώδη Διατροφή (ελλιπής διατροφή μπορεί να μειώσει τον αριθμό των εγκεφαλικών κυττάρων κατά 40%) Ηλικία της μητέρας (μητέρες κάτω των 18 και άνω των 35 ετών έχουν μεγάλη πιθανότητα για αποβολή),
ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΗΣ ΕΓΚΥΟΥ Οι συναισθηματικές αντιδράσεις της εγκύου ενεργοποιούν το ΑΝΣ, με αποτέλεσμα τη μειωμένη ροή αίματος ή και την έκκριση ορμονών στο έμβρυο. Η στάση της εγκύου. Η αρνητική στάση της εγκύου απέναντι στην κύηση μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, πρόωρο τοκετό ή και αναπτυξιακές διαταραχές στο παιδί.
ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΚΑΤA ΤΟΝ ΤΟΚΕΤΟ Δυσκολία εξόδου Πρόωρος τοκετός: υψηλό ποσοστό θνησιμότητας (25%), Νοητική υστέρηση Αίτια: κάπνισμα, υποσιτισμός, ψυχική κατάσταση της εγκύου(πχ. Απόρριψη του γονεικού ρόλου , συναισθήματα ακαταλληλότητας και ανασφάλειας).
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ «Κλάμα οργής», διαμαρτυρία για τον χαμένο «παράδεισο». Ο τοκετός είναι ο κύριος παράγοντας για τον τρόπο (φιλικό ή εχθρικό) που βλέπει το άτομο τον κόσμο. Rank: η εμπειρία του τοκετού μπορεί να αποτελέσει πηγή άγχους και πρότυπο για τις παντός είδους νευρωσικές μορφές συμπεριφοράς που θα παρουσιάσει το άτομο
Η αποκόλληση από το μητρικό σώμα θεωρείται ως το σημαντικότερο βήμα για τη βιολογική και ψυχολογική ανεξαρτοποίηση του ατόμου και την απόκτηση συνείδησης του ΕΓΩ.
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Η εγκυμοσύνη για τη μέλλουσα μητέρα είναι μια αναπτυξιακή εμπειρία ανάλογη με την αναπτυξιακή εμπειρία της εφηβείας. Η εγκυμοσύνη μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για προσωπική, ψυχοκοινωνική και ψυχοσεξουαλική ανάπτυξη. Συγχρόνως εμπερικλείει φόβους, και αγωνίες.
Η ΣΤΑΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Η στάση της εγκύου μπορεί να διαφοροποιείται ανάμεσα στην πλήρη αποδοχή και ενθουσιασμό και στον ενδοιασμό, την αρνητική στάση και την απόρριψη του παιδιού. Επηρεάζεται από εξωγενείς και ενδογενείς παράγοντες.
ΕΡEΥΝΑ Η στάση της μητέρας έναντι της μητρότητας σχετίζεται με την διάρκεια της εμμηνόρροιας. Βρέθηκε ότι όσο πιο μεγάλη είναι η διάρκεια του περιοδικού κύκλου, τόσο πιο θετική είναι η στάση προς την μητρότητα Γυναίκες με μεγαλύτερης διάρκειας εμμηνόρροια δείχνουν μεγαλύτερη προθυμία να περιποιούνται τα παιδιά, να θέλουν να αποκτήσουν παιδιά και να χαίρονται από την παρουσία τους.
Μητέρες που είχαν ενδοιασμούς και αρνητική στάση για το επερχόμενο παιδί παρουσίαζαν περισσότερα: ψυχολογικά προβλήματα- άγχος, φόβο, ψυχοσωματικές διαταραχές, αυξημένη ναυτία, έμετοι, πονοκέφαλοι, δυσκοιλιότητα δυσκολίες στο τοκετό.
Η στάση της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη επηρεάζει την εξέλιξη του παιδιού (μητέρες με αρνητική στάση έχουν βρέφη με πολλούς βρεφικούς κολικούς, υπερβολικό κλάμα) και τη σχέση μητέρας παιδιού (απόρριψη του μητρικού ρόλου, συναισθήματα ανεπάρκειας για το μητρικό ρόλο).
ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ Στο Α τρίμηνο η μέλλουσα μητέρα στρέφεται κυρίως προς τον εαυτό της και όσα συμβαίνουν μέσα της. Ο προσανατολισμός της έχει ως επίκεντρο ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΤΗΣ
Β ΤΡΙΜΗΝΟ Στο Β τρίμηνο η μέλλουσα μητέρα αρχίζει να σκέπτεται λιγότερο τον εαυτό της και περισσότερο το παιδί. Σε αυτή την φάση ο προσανατολισμός της έχει ως επίκεντρο το ΠΑΙΔΙ
Γ ΤΡΙΜΗΝΟ Στο τελευταίο τρίμηνο, επίκεντρο για την μητέρα είναι τόσο ο εαυτός της όσο και το παιδί. Κυριαρχεί το ΕΜΕΙΣ
ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΕΡΑ Ο εγωκεντρικός- ναρκισσιστικός: αισθάνεται απειλή από το παιδί για τη δική του ταυτότητα. Το παιδί αποτελεί για αυτούς μια αναπτυξιακή κρίση και εκδηλώνεται με εφηβικές συμπεριφορές και με συγκρούσεις με την σύζυγο.
ΦΙΛΟΔΟΞΟΣ Θεωρεί το παιδί ως εμπόδιο στην υλοποίηση των επαγγελματικών του σχεδίων. Είναι αμέτοχος, δεν αλλάζει συνήθειες και αποστασιοποιείται από το γεγονός.
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΡΧΗΣ Αποδοχή της εγκυμοσύνης. Δέχεται το νέο του ρόλο και συμμετέχει ενεργά σε όλες τις δραστηριότητες.
ΑΝΔΡΙΚΗ ΛΟΧΕΙΑ Το 20%- 25% των ανδρών μπορεί να ταυτιστεί με τη σύζυγο και να παρουσιάσει ψυχοσωματικά συμπτώματα εγκυμοσύνης.
ΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ
ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ Γενικές κινήσεις: αντιδράσεις σε εξωτερικούς και εσωτερικούς ερεθισμούς, οι οποίες δραστηριοποιούν ολόκληρο το σώμα. Π.χ. ένας ερεθισμός στο χέρι κινητοποιεί ολόκληρο το σώμα. Οι κινήσεις αυτές αυξάνουν σε ένταση και σε συχνότητα. Αργότερα με την ωρίμανση του νευρικού συστήματος , οι κινήσεις αυτές γίνονται περισσότερο σκόπιμες και συντονισμένες.
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ Αντιδράσεις σε συγκεκριμένο είδος ερεθισμάτων, οι οποίες δραστηριοποιούν μια περιορισμένη μόνο περιοχή του σώματος. Είναι οι λεγόμενες αντανακλαστικές κινήσεις, δηλαδή αυτόματες και μηχανικές αντιδράσεις σε ένα ορισμένο τύπο ερεθισμάτων. Π.χ: βυζαίνει, καταπίνει, κλαίει, βήχει, φταρνίζεται
BABINSKI Αν αγγίξουμε ελαφρά το πέλμα του ποδιού του βρέφους, τα δάχτυλα του ποδιού ανοίγουν σαν βεντάλια. Η αντίδραση αυτή μετά τον 6ο μήνα ατονεί και εξαφανίζεται.
MORO Αν τοποθετήσουμε το βρέφος σε μια οριζόντια επιφάνεια και χτυπήσουμε απότομα στην επιφάνεια αυτή, το βρέφος αυτομάτως θα συσπειρωθεί και θα κινήσει τα χέρια του συμμετρικά προς τα άνω, μακριά από το σώμα του, σαν να προσπαθεί να αγκαλιάσει τον κορμό δένδρου. Απουσία του αντανακλαστικού κατά τις πρώτες 8 εβδομάδες, πιθανό να σημαίνει δυσλειτουργία του νευρικού συστήματος.
ΔΑΡΒΙΝΕΙΟ Αν βάλουμε μέσα στην παλάμη του νεογνού ένα αντικείμενο, τα δάχτυλα του χεριού αυτομάτως θα κλείσουν και θα κρατήσουν σφιχτά το αντικείμενο. Εξασθενεί από τον 4ο μήνα.