Περί greeklish...ο λόγος! Εργασία για το μάθημα « Κοινωνιογλωσικές θεωρήσεις για την γλώσσα και την διδασκαλία της» Δήμα Ιφιγένεια Διτσόλα Ελένη Δουργουτιάν Μαρί- Αν ΒΟΛΟΣ 2017

Λίγα λόγια για τη συνέντευξη Είναι ένα ερευνητικό εργαλείο. Ανήκει στο πλαίσιο της ποιοτικής έρευνας(«γιατί συμβαίνει κάτι;»). Αναδεικνύει τον τρόπο σκέψης ,στάσεων και συμπεριφοράς των ανθρώπων. Στηρίζεται στην ελεύθερη και ανοιχτή επικοινωνία.

Συνέντευξη σημαίνει διάλογος, αλληλεπίδραση, επικοινωνία. Είναι η τέχνη να κάνεις τον άλλον να ανοίγεται και να απαντά με ειλικρίνεια.

Άξονες προβληματισμού σχετικά με τα greeklish Για ποιο λόγο έχουν ευρεία απήχηση στους εφήβους; Αν πράγματι νοθεύουν και αλλοιώνουν τη μητρική γλώσσα; Σε ποιο βαθμό σχετίζονται με την υποεπίδοση στις ακαδημαϊκές δεξιότητες; Αποτελεί κοινωνικό φαινόμενο ,τάση της μόδας ή συνήθεια;

Προετοιμασία Συνέντευξης(1/2) Κριτήρια επιλογής του δείγματος των συνεντευξιαζόμενων Τόπος όπου διεξήχθη η συνέντευξη: Ένα μέρος της συνέντευξης στην Θεσσαλονίκη και ένα μέρος της σε επαρχία της Νάουσας. Ηλικίες ερωτηθέντων : Οι περισσότεροι( 20) είναι μεταξύ 15-18 ετών και οι λιγότεροι (9) μεταξύ 27-47. Μορφωτικό επίπεδο : Οι περισσότεροι είναι μαθητές γυμνασίου και λυκείου και οι υπόλοιποι καθηγητές και επαγγελματίες. Βαθμός εξοικείωσης με την τεχνολογία: Προσέγγιση ατόμων που έχουν επαφή με την τεχνολογία. Δυνατότητα προσέγγισης των ερωτηθέντων για την ολοκλήρωση της συνέντευξης: Επιλογή συνεντευξιαζόμενων από το οικείο και σχολικό περιβάλλον.

Προετοιμασία Συνέντευξης(2/2) Προετοιμασία Συνέντευξης(2/2) Τύποι ερωτήσεων που αξιοποιήθηκαν στην συνέντευξη Ανοικτές ερωτήσεις (open questions). Είναι ερωτήσεις οι οποίες αφήνουν τον ερωτώμενο ελεύθερο να αναπτύξει την απάντηση του δίχως προκαθορισμούς. Ερωτήσεις γνώμης (opinion questions). Είναι ερωτήσεις που στοχεύουν στην διερεύνηση των στάσεων και των αντιλήψεων των ερωτώμενων για διάφορα κοινωνικά φαινόμενα και διαδικασίες. Περιγραφικές ερωτήσεις (descriptive questions). Είναι ερωτήσεις που στοχεύουν στην άντληση συγκεκριμένων πληροφοριών από τον ερωτώμενο που συνδέονται με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά και γνώσεις πχ φύλο, ηλικία.

Ερωτήσεις που τέθηκαν στους συνεντευξιαζόμενους Ηλικίες Γλώσσα-Έκφραση-Γραφή Ποιές ηλικίες χρησιμοποιούν περισσότερο greeklish, ποιες λιγότερο και για ποιο λόγο; Αποτελούν απειλή για την ελληνική γλώσσα; Κάνουν τους μαθητές ανορθόγραφους; Ανάγκες Ποιες ανάγκες εξυπηρετούν τα greeklish;

Εκτεταμένη/περιορισμένη χρήση των greeklish «Tι είναι τα greeklish,πατατάκια;» Άνδρας 49 ετών , ελεύθερος επαγγελματίας « Χρησιμοποιώ τα greeklish στο facebook και στα sms » Μαθητής Λυκείου, 15 ετών «Δεν τα χρησιμοποιώ» Γυναίκα 25 ετών , απόφοιτη Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης «Δεν τα χρησιμοποιώ πλέον αλλά τα χρησιμοποιούσα στο Γυμνάσιο » Μαθήτρια Λυκείου, 17 ετών

Aποτελούν απειλή για την ελληνική γλώσσα;(1/2) «Ναι ,διότι εντείνουν την αδυναμία των ατόμων στην ορθογραφία και κατά συνέπεια αλλοιώνουν τη γλώσσα.» Μαθήτρια ,17 ετών «Αποτελούν απειλή ,γιατί δημιουργούνται προβλήματα στην ορθογραφία, τη σύνταξη και την έκφραση. Είναι δυσανάγνωστα και κουραστικά. Τέλος, επηρεάζουν τη σωστή εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας.» Καθηγήτρια Φιλόλογος «Όχι, γιατί πρόκειται για την ελληνική γλώσσα όσον αφορά το συντακτικό και τη γραμματική αλλά με αγγλικούς χαρακτήρες» Μαθήτρια ,16 ετών «Σίγουρα η χρήση των greeklish αποτελεί απειλή για την ελληνική γλώσσα, διότι ωθεί τη νεολαία στον ‘εύκολο δρόμο’, δηλαδή στην έλλειψη σκέψης και ουσιαστικής γνώσης.» Μαθητής ,16 ετών

Αποτελούν απειλή για την ελληνική γλώσσα;(2/2) «Η ελληνική γλώσσα συρρικνώνεται και αλλοιώνεται με τη χρήση των greeklish , γιατί δεν τηρούνται οι σωστοί κανόνες ορθογραφίας .Έτσι, για παράδειγμα για οποιαδήποτε λέξη περιλαμβάνει ‘ι’, ενώ στην ελληνική υπάρχουν πέντε διαφορετικές παραλλαγές του ‘ι’, στα greeklish χρησιμοποιείται το ‘ι’ και για τις πέντε παραλλαγές. Για το ‘γκ’ χρησιμοποιείται το ‘g’.Επίσης τα παιδιά γράφοντας στα greeklish δεν γράφουν δύσκολες λέξεις ,γιατί πρέπει να αφιερώσουν χρόνο στην αντιστοιχία των γραμμάτων .Έτσι αλλοιώνεται η γλώσσα και τα παιδιά οδηγούνται ασυναίσθητα και βαθμιαία στη λεξιπενία» Καθηγήτρια Γυμνασίου -Λυκείου

Kάνουν τους νέους ανορθόγραφους; « Πολύ, γιατί οι νέοι ασυναίσθητα παρασύρονται από λατινικούς χαρακτήρες που μοιάζουν με ελληνικούς, χρησιμοποιώντας τους ευρύτατα στη θέση των αντίστοιχων ελληνικών. Για παράδειγμα το ρήμα ‘ξέρω’ είναι πολύ πιθανό να το γράψουν με ks αντί για ξ. » Καθηγήτρια Φιλόλογος Ιδιωτικού Εκπαιδευτηρίου « Συνήθως, όσοι γράφουν με greeklish είναι ήδη ανορθόγραφοι! Μαθητής Λυκείου 17 ετών « Δεν θεωρώ ότι η χρήση των greeklish οδηγεί σε σοβαρά προβλήματα ορθογραφίας , διότι χρησιμοποιούνται για άλλο λόγο, για γρηγορότερη επικοινωνία ». Μαθήτρια Λυκείου « Ναι, κάνουν τους μαθητές ανορθόγραφους , αφού τους αποτρέπουν από το να θυμούνται την ορθογραφία κάποιων λέξεων της ελληνικής γλώσσας που έχουν φωνήεντα και γράφονται με διαφορετικό τρόπο ανάλογα με τη λέξη. » Μαθήτρια Γ’ Λυκείου

Ηλικίες Ευρύτατη απήχηση σε νέους ή σε εφήβους από 15 ως 25 ετών. Σπανιότερα χρησιμοποιούνται από ενήλικες 30 – 40 ετών. Η εξοικείωση με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και την τεχνολογία κάνουν τα greeklish περισσότερο δημοφιλή στους νέους.

Ποιες ανάγκες εξυπηρετούν τα greeklish; Ανάγκες Ποιες ανάγκες εξυπηρετούν τα greeklish; «Τα greeklish βοηθούν εμάς τους νέους, γιατί δεν χρειάζεται να σκεφτόμαστε τους τόνους. » Μαθητής ,16 χρονών «Είναι πιο εύκολα στη χρήση και εξοικονομείς χρόνο με την χρήση της ψηφιακής γλώσσας. » Φοιτητής, 19 χρονών « Ουσιαστικά καμία ανάγκη δεν καλύπτουν. Η μόνη ανάγκη που ίσως καλύπτουν οι νέοι όταν τα χρησιμοποιούν είναι να αποφεύγουν τα ορθογραφικά λάθη ,καθώς στην ορθογραφία έχουν αδυναμίες. » Εργαζόμενη ,32 ετών «Τα greeklish εξυπηρετούν την ανάγκη για ταύτιση με τους συνομηλίκους..Εγώ γι’ αυτό τα χρησιμοποιούσα, επειδή τα χρησιμοποιούσαν οι φίλοι μου » Μαθήτρια Λυκείου ,17 ετών

Αξιολόγηση πορισμάτων έρευνας Τα greeklish απηχούν θετικά στους νέους λόγω ευκολίας στην επικοινωνία και αποφυγής ορθογραφικών λαθών. Ταύτιση απόψεων ανάμεσα σε χρήστες και μη χρήστες για τη διάβρωση της μητρικής γλώσσας από τα greeklish, γιατί πλήττεται ένα κεφαλαιώδες συστατικό στοιχείο της, το αλφάβητο. Σύμφωνα με τις απόψεις της πλειοψηφίας των εκπαιδευτικών η εκτεταμένη χρήση της ψηφιακής γλώσσας μπορεί να συνδέεται με σοβαρά προβλήματα στον προφορικό και γραπτό λόγο, όπως η φτωχή έκφραση και περιπτώσεις δυσλεξίας.

Η ψηφιακή γλώσσα έχει γίνει πλέον συνήθεια για τους περισσότερους χρήστες, δείχνοντας τη βαθιά διείσδυση της αγγλικής γλώσσας στη συνείδηση και στο υποσυνείδητό τους. Η συνήθειά τους αυτή εντάσσεται και στο πλαίσιο της γενικευμένης τάσης τους να αφομοιώνουν και να υιοθετούν ξενικά πρότυπα και στοιχεία.

Η άποψη των ειδικών Σύμφωνα με κάποιους γλωσσολόγους η ψηφιακή γλώσσα θα μπορούσε να θεωρηθεί μια κοινωνική γλωσσική ποικιλία, με ιδιαίτερη μορφολογία που ομιλείται σε συγκεκριμένο περιβάλλον (ψηφιακό – διαδικτυακό). Επομένως δεν επηρεάζει την εκμάθηση και ορθή χρήση της μητρικής / εθνικής γλώσσας εφόσον χρησιμοποιείται μόνο εντός ηλεκτρονικού / ψηφιακού πλαισίου και μόνο για την εξυπηρέτηση συγκεκριμένων επικοινωνιακών αναγκών, ενώ στις υπόλοιπες δραστηριότητες χρησιμοποιείται η μητρική γλώσσα.

Για κάποιους άλλους τα greeklish δεν μπορούν να θεωρηθούν ιδιαίτερη γλωσσική ποικιλία αλλά περισσότερο ένα ιδίωμα, μια τεχνητή επινόηση και όχι μια αυθόρμητη έκφραση λόγου του λαού ή κάποιας κοινωνικής ομάδας. Επομένως δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι εμπλουτίζει την ελληνική γλώσσα όπως οι υπόλοιποι διάλεκτοι και ιδιώματα.

Βιβλιογραφία Κεδράκα Κατερίνα, Μεθοδολογία λήψης συνέντευξης Κεδράκα Κατερίνα, Μεθοδολογία λήψης συνέντευξης https://eclass.upatras.gr/modules/document/file.php/PN1549/%CE%95%CF%80%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%B3%CE%AD%CF%82%20%CE%91%CE%BE%CE%B9%CE%BF%CE%BB%CF%8C%CE%B3%CE%B7%CF%83%CE%B7%CF%82/2008_9_25_synenteuxi_Kedraka.pdf (Ανακτήθηκε στις 27/03/2017). Έκθεση-Έκφραση Λυκείου- Greeklish(2012) http://11kai.blogspot.gr/2012/09/greeklish.html Μπαμπινιώτης Γεώργιος (2011), «Την ελληνική γλώσσα και τα μάτια σας», http://www.babiniotis.gr/wmt/webpages/index.php?lid=1&pid=18&apprec=19

Σας ευχαριστούμε!