Η μάζα ενός φορτηγού μετριέται σε τόνους
Μια τσάντα πορτοκάλια ζυγίζει κάποια κιλά…
Ένα πακέτο καρφίτσες ζυγίζει μερικά γραμμάρια
Ένας κόκκος αλατιού ζυγίζει 1 mg (χιλιοστό του γραμμαρίου)
Ποιες μονάδες είναι βολικό να χρησιμοποιήσουμε για να μετρήσουμε την μάζα ατόμων/μορίων;
Η μάζα των ατόμων Νοερό πείραμα με υποθετικό ζυγό Νοερό πείραμα με υποθετικό ζυγό Στον ένα δίσκο τοποθετούμε νοερά το άτομο ενός στοιχείου. Στον άλλο δίσκο βάζουμε τόσα σωματίδια ίσα με το 1/12 της μάζας του ατόμου του άνθρακα 12 (νουκλίδιο του άνθρακα 12) μέχρι να ισορροπήσουν οι δύο δίσκοι.
O ζυγός ισορροπεί, το άζωτο έχει σχετική ατομική μάζα Αr=14 1/12 της μάζας του ατόμου του 12C = 1 atomic mass unit= 1 amu
Ατομικό βάρος(ΑΒ) ή σχετική ατομική μάζα (Ar) mατόμου 1/12 mατόμου12 C στοιχείο Αr O 16 F 19 Cl 35.5 Cu 63.5 κλπ, κλπ Γιατί πολλά στοιχεία έχουν δεκαδικές τιμές Αr; μέση τιμή Αr (Cl)= Οι σχετικές ατομικές μάζες υπολογίζονται με φασματογράφο μάζας. Ο πρώτος φασματογράφος μάζας κατασκευάστηκε το 1920 από τον Βρεττανό φυσικό Francis William Aston.
Μοριακό βάρος(ΜΒ) ή σχετική μοριακή μάζα (Μr) mμορίου 1/12 mατόμου12 C Παράδειγμα: εύρεση Μr του H2SO4. (Δίνονται Η:1, S:32, O:16) Εφαρμογή Να βρείτε τα Μr των παρακάτω ενώσεων: Ασκήσεις 12,13 σελ 159 σχολικού
η έννοια του mole
Έξι, δώδεκα, εικοσιτέσσερα αυγά Ένας τόνος πετρέλαιο θέρμανσης Πέντε κιλά πατάτες Έξι, δώδεκα, εικοσιτέσσερα αυγά Ένας τόνος πετρέλαιο θέρμανσης Ένα κιβώτιο μπύρες η ποσότητα κάποιου πράγματος μπορεί να μετρηθεί είτε «με τη μάζα του σε kg» είτε «με τον αριθμό των « τεμαχίων» που το συγκροτούν». Τα «τεμάχια» βέβαια πρέπει να είναι ΟΜΟΙΑ Η μάζα μιας ποσότητας οξυγόνου μπορεί να μετρηθεί Είτε σε Kg Είτε με βάση τον αριθμό μορίων O2 που περιέχει…
Η έννοια του mol Πόσες όμοιες οντότητες αποτελούν ένα mol; Μια δωδεκάδα(ντουζίνα)= μια ομάδα από 12 όμοια αντικείμενα Ένα ζευγάρι = μια ομάδα από δυο όμοια αντικείμενα Μια εξάδα = ……………………………………………… Ένα mol = μια ομάδα από ……. όμοια αντικείμενα- οντότητες = μια ομάδα από ……. όμοια άτομα, όμοια μόρια , όμοια ιόντα Πόσες όμοιες οντότητες αποτελούν ένα mol;
Η έννοια του mol Μονάδα ποσότητας ουσίας στο SI.(από το 1971) 1 mol ποσότητας μιας ουσίας περιέχει τόσα στοιχειώδη σωμάτια, όσα περιέχονται σε 12 g του 12C. Ο αριθμός ατόμων που περιέχονται σε 12 g του 12C υπολογίστηκε πειραματικά και βρέθηκε ότι ισούται περίπου με: 602.000.000.000.000.000.000.000 ή 6,02.1023 άτομα. Ο αριθμός αυτός ονομάσθηκε αριθμός του Avogadro (NA) 1mol ατόμων του τάδε στοιχείου περιέχει ΝΑ άτομα του στοιχείου 1mol μορίων της τάδε ένωσης περιέχει ΝΑ μόρια της ένωσης 1mol ιόντων περιέχει ΝΑ ιόντα 1mol αυγά περιέχει ΝΑ αυγά 1mol φύλλα Α4 περιέχει ΝΑ φύλλα, κλπ…..
Η έννοια του mol mol και αριθμός Αvogadro 12g C ( Ar C=12) περιέχουν ΝΑ άτομα C και αποτελούν 1mol ατόμων C. 1g H ( Ar H=1) περιέχουν ΝΑ άτομα H και αποτελούν 1mol ατόμων H. 16g Ο ( Ar Ο=16) περιέχουν ; άτομα O και αποτελούν …… ατόμων O. 35.5g Cl(Ar Cl=35.5)περιέχουν ; άτομα Cl και αποτελούν ….. ατόμων Cl.……………………………………………………, Συμπέρασμα 1 mol ατόμων περιέχει ΝΑ άτομα και ζυγίζει Αr g 1 mol μορίων περιέχει ΝΑ μόρια και ζυγίζει Μr g
Η έννοια του mole mol και γραμμάρια Ένα mol ατόμων ζυγίζει τόσα γραμμάρια όσο το Αr της ουσίας. 1 mole Η 1 g 1 mole C 12 g 1 mole N 14 g 1 mole Fe 56 g ArH=1 ArC=12 ArN=14 ArFe=56
Η έννοια του mole mol και γραμμάρια Ένα mol μορίων ζυγίζουν τόσα γραμμάρια όσο το Mr της ουσίας. 1 mole CΗ4 16 g 1 mole Η2O 18 g 1 mole NΗ3 17 g 1 mole O2 32 g ArH=1 ArC=12 ArN=14 ArO=16
Τι κοινό έχουν όλα τα mol; Τον ίδιο αριθμό σωματιδίων ΝΑ ΝΑ=6,02 Χ1023
Μετατροπές mol σε γραμμάρια και αντίστροφα Πόσα g είναι ένα mol NaOH;( δίνονται Na:23, O:16, H:1) 1 mol NaOH = Mr g = (23+16+1)g=40g 2 mol NaOH=2 . 40=80g ; mol NaOH= 120g 5 mol NaOH=5 . 40=200g n mol NaOH =n . 40 g, δηλαδή: Γενικά για οποιαδήποτε ουσία: ή Πόσα g είναι 2mol H2, 1mol O2 και 2 mol Η2Ο;
Τι τα θέλουμε τα mol; 2 Η2 + Ο2 2 Η2Ο 2 Η2 + Ο2 2 Η2Ο 2 μόρια αντιδρούν με 1 μόριο 2 μόρια 4 μόρια αντιδρούν με 2 μόρια 4 μόρια 2ΝΑ μόρια αντιδρούν με ΝΑ μόρια 2ΝΑ μόρια 2mol αντιδρούν με 1mol 2mol 4g αντιδρούν με 32g 36g Αναλογίες μορίων αναλογίες mol αναλογίες μαζών σε g Πόσα mol O2 απαιτούνται για να αντιδράσουν πλήρως με 6 mol H2; Πόσα g H2O θα παραχθούν τότε;
Αr(N)=14, Ar(H)=1 Mr(NH3)=17 Ένα άλλο παράδειγμα Αr(N)=14, Ar(H)=1 Mr(NH3)=17 1 μόριο NH3 αποτελείται από 1 άτομο Ν και 3 άτομα Η ΝΑ μόρια ΝΗ3 περιέχουν ΝΑ άτομα Ν και 3ΝΑ άτομα Η 1 mol μορίων ΝΗ3 αποτελείται από 1 mol ατόμων Ν και 3 mol ατόμων Η 17g ΝΗ3 περιέχουν 14g N και 3g H
Ασκήσεις Nα υπολογίσετε πόσο ζυγίζουν: α)4mol H2O, β) 0,5 mol H2SO4, γ) 2 mol Mg, δ) 0,25 mol NaOH, ε) 2 mol μορίων οξυγόνου, στ) 2 mol ατόμων οξυγόνου Να υπολογίσετε πόσα mol είναι: α)22,4g Fe, β) 0,8g H2, γ) 102g NH3 , δ) 40g Br2, ε) 9Kg H2O Ασκήσεις 16,17, 19(1,2) και 27 (1,2) σχολικού σελ.160
Υπόθεση Avogadro He: 4 Ne: 20 Ar: 40 P,T P,T P,T Το 1811 ο Ιταλός Amendeus Avogadro ( 1776-1856) διατύπωσε την υπόθεση του, ότι δηλαδή: Ίσοι όγκοι αερίων ή ατμών στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας περιέχουν τον ίδιο αριθμό μορίων. Ίσοι αριθμοί μορίων αερίων ή ατμών στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας καταλαμβάνουν τον ίδιο όγκο. Ένα mol οποιουδήποτε αερίου Χ περιέχει ΝΑ μόρια αερίου και καταλαμβάνει σε ορισμένες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης τον ίδιο πάντα όγκο. γραμμομοριακός όγκος ή Vmol
Γραμμομοριακός όγκος (Vmol) O γραμμομοριακός όγκος υπολογίστηκε σε θερμοκρασία 0οC(273K) και πίεση 1atm (πρότυπες συνθήκες ή stp) και βρέθηκε ίσος με 22,4 L. Ήλιο Νέον Αργό Όγκος(L) : 22,4 22,4 22,4 Μάζα(g) : 4 20 40 Ποσότητα(mol) 1 1 1 Πίεση(atm): 1 1 1 Θερμοκρασία(Κ) 273 273 273