Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1750 – 1780: εκβιομηχάνιση: → η δημιουργία των πρώτων βιομηχανιών Πού εκδηλώθηκε; → Μ. Βρετανία
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1750 – 1780: εκβιομηχάνιση: → κύρια γνωρίσματά της: εκτεταμένη χρήση νέων τεχνικών μέσων: ατμομηχανής Συνέπειες: → λιγότερη χειρωνακτική εργασία → αύξηση της παραγωγής προϊόντων → μικρότερο κόστος προϊόντων αξιοποίηση νέων μορφών ενέργειας: π.χ. άνθρακα εφαρμογή καινοτομιών στη μεταλλουργία συγκέντρωση εργαζομένων στα εργοστάσια υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ανήλικοι εργάτες σε κλωστοϋφαντουργείο στα τέλη του 18ου αιώνα στην Αγγλία
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Ο Τζέιμς Βατ (James Watt, 1736- 1819) κατασκεύασε την πρώτη ατμοκίνητη μηχανή Η ατμομηχανή του Βατ, που έπαιξε βασικό ρόλο στη βιομηχανική επανάσταση
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1750 – 1780: εκβιομηχάνιση: Ποιοι ήταν οι κύριοι τομείς της βιομηχανίας όπου εφαρμόστηκε; → μεταλλουργία → υφαντουργία
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Αγγλική γκραβούρα ενός εργαστηρίου υφαντουργίας κατά τα πρώτα χρόνια της βιομηχανικής επανάστασης
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Εργάτες σε εργοστάσιο σιδήρου – χάλυβα στα τέλη του 18ου αιώνα Δουλεύοντας νύχτα στο εργοστάσιο βαμβακιού, ΗΠΑ 1880-1890
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Βιομηχανική επανάσταση: Ποιος είναι ο ορισμός: το σύνολο των αλλαγών – κοινωνικών, πολιτικών και πολιτισμικών – που προκάλεσε η μετάβαση (= το πέρασμα) από την αγροτική – χειροτεχνική οικονομία στη βιομηχανική οικονομία Σε ποια χρονική περίοδο εντοπίζεται; εκδηλώνεται στο β’ μισό του 18ου αι. αλλά εξελίσσεται ταχύτατα μέσα στο 19ο αι. Ποια πορεία ακολουθεί η εξάπλωση του φαινομένου; → ως τα μέσα του 19ο αι.: Μ. Βρετανία, βόρεια και ανατολική Γαλλία, Βέλγιο, Κάτω Χώρες, στις όχθες του ποταμού Ρήνου, σε ορισμένα κέντρα στη βόρεια Ιταλία. → μετά τα μέσα του του 19ο αι.: και σε νέες περιοχές της Ευρώπης και στις Η.Π.Α.
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ μετά το 1880: νέοι βιομηχανικοί κλάδοι εμφανίζονται χάρη στην ανάπτυξη της επιστημονικής έρευνας Ποιοι παράγοντες παίζουν ρόλο στη δημιουρ- γία τους; → οργανική χημεία → ηλεκτρισμός Προϊόντα που παράγονται χάρη στην οργανι- κή χημεία: → συνθετικές βαφές → λιπάσματα → πλαστικές ύλες → εκρηκτικές ύλες (δυναμίτιδα) → φάρμακα → ψυγεία → φωτογραφικά είδη → κινηματογραφικά είδη Πού κυρίως παράγονται; στη Γερμανία
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ μετά το 1880: η συμβολή του ηλεκτρισμού: → πηγή ενέργειας για τους ηλεκτρικούς κινητήρες → μέσο φωτισμού αντί για: → φωταέριο και → λάμπες πετρελαίου ηλεκτρικός λαμπτήρας πυρακτώσεως → μέθοδοι μετατροπής της ενέργειας των υδάτων (νερού) σε ηλεκτρική ενέργεια → μέθοδοι μεταφοράς της υδροηλεκτρικής ενέργειας σε μεγάλες αποστάσεις
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ λάμπα πετρελαίου
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Τα κλασικά φανάρια, τοποθετημένα στην κορυφή ενός σιδερένιου στύλου χρησίμευαν ως φάρος. Πριν το φωταέριο γίνει η πρώτη ύλη για το φωτισμό, οι άνθρωποι φωτίζονταν με τα φανάρια λαδιού και πετρελαίου. Οι φανοκόροι, δημοτικοί υπάλληλοι είχαν την υποχρέωση να ανάβουν τα φανάρια.
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Συγκοινωνίες: α’ μισό του 19ο αι. : Ξ Η Ρ Α → σιδηρόδρομος (ατμάμαξα) Ποιος τον κατασκεύασε πρώτος; → ο Άγγλος μηχανικός Στήβενσον Πότε λειτούργησε για πρώτη φορά; 1825 Ποια ήταν η πρώτη σιδηροδρομική γραμμή που λειτούργησε; → Λίβερπουλ – Μάντσεστερ → κατασκευή ηλεκτροκίνητων τραμ → αστικοί υπόγειοι ηλεκτρικοί σιδηρόδρομοι (μετρό)
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ιππήλατο τραμ
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Συγκοινωνίες: α’ μισό του 19ο αι. : Θ Α Λ Α Σ Σ Α → ατμομηχανή → σιδερένιο ατμόπλοιο αντί για το ξύλινο ιστιοφόρο πλοίο Συνέπειες: → μειώθηκε ο χρόνος του ταξιδιού → μειώθηκε το κόστος του ταξιδιού β’ μισό του 19ο αι. : → εξέλιξη κινητήρων → αυτοκίνητο → πρώτα αεροπλάνα → σημασία του πετρε- λαίου ως καύσιμου για τους κινητήρες
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ → ξύλινο ιστιοφόρο πλοίο ατμόπλοιο του 1815
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Καρλ Μπεντς το πρώτο αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Επικοινωνίες: ήδη από το α’ μισό του 19ο αι. : → ηλεκτρικός τηλέγραφος → ασύρματος τηλέγραφος → τηλέφωνο ηλεκτρικός τηλέγραφος Σάμιουελ Μορς Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ που μιλάει από το τηλέφωνο
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ οικονομία της ελεύθερης αγοράς / καπιταλισμός / κεφαλαιοκρατία: Σε ποια ιδεολογία στηρίζεται; → στον οικονομικό φιλελευθερισμό Ορισμός: ένας τρόπος οργάνωσης της οικονομίας, σύμφωνα με τον οποίο οι επιχειρηματίες είχαν το δικαίωμα να πράττουν ό,τι εκείνοι έκριναν αναγκαίο για να κερδίζουν. Βασική αρχή του: το ατομικό συμφέρον είναι πιο σημαντικό από το κοινωνικό
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Αποτελέσματα καπιταλισμού: → ίδρυση εταιρειών με τη συμμετοχή πολλών κεφαλαιούχων, που - ανάλογα με το ποσοστό συμμετοχής του καθενός τους στην εταιρεία – είχαν έναν αριθμό μετοχών ο καθένας τους Αιτία: η ανάγκη συγκέντρωσης τεράστιων κεφαλαίων για να ιδρυθούν μεγάλες βιομηχανίες, τα οποία θα ήταν πολύ δύσκολο να διαθέτει ένα μόνο άτομο → ίδρυση μεγάλων τραπεζών Αιτία: η ανάγκη δανεισμού των επιχειρη- ματιών
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ
Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Η ΩΡΙΜΑΝΣΗ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ Αποτελέσματα καπιταλισμού: → συγχωνεύσεις εταιρειών: → ολιγοπώλια → μονοπώλια Μονοπώλια: ορισμός: τεράστιες επιχειρήσεις που κατάφερναν να επι- κρατήσουν μόνο αυ- τές στην αγορά → οικονομικές κρίσεις Αιτία: η αδυναμία της αγοράς να απορροφήσει την παραγωγή (δηλ. οι καταναλωτές δεν μπορούσαν να αγοράσουν τα προϊόντα που παράγονταν)