Η ΚΑΠ μετά το 2014 Κλειδί για τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας Λιβαδειά 23.1.2014 Παναγιώτης Πεβερέτος Πρόεδρος ΣΕΚ

Η κτηνοτροφία νευραλγικός κλάδος της αγροτικής παραγωγής Παραγωγή εξαιρετικά ποιοτικών προϊόντων για την κάλυψη του αγροδιατροφικού τομέα της χώρας. Με την κτηνοτροφία ασχολούνται πάνω από 140.000 οικογένειες κτηνοτρόφων. Χιλιάδες επιχειρήσεις κύρια μικρομεσαίες δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση – εμπόριο – μεταφορές, εξαρτώμενες από την κτηνοτροφική παραγωγή και απασχολούν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενους. Μεγάλο βάρος της φυτικής παραγωγής εξαρτάται από την ύπαρξη και λειτουργία των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων.

Προβλήματα Ωστόσο ο κλάδος αυτός αποτελεί σήμερα το μεγάλο ασθενή του Ωστόσο ο κλάδος αυτός αποτελεί σήμερα το μεγάλο ασθενή του αγροτικού μας χώρου που αντιμετωπίζει σοβαρά και σημαντικά προβλήματα. Έλλειψη ρευστότητας, υπερχρέωση των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων στις τράπεζες . Μεγάλη μείωση της παραγωγής στο γάλα και στο κρέας που θέτει σε κρίση τη διατροφική αυτάρκεια της χώρας και μεγιστοποιεί την εξάρτηση από τις εισαγωγές. Μείωση στην παραγωγή του αιγοπρόβειου γάλακτος κατά 92.000 τόνους το 2011& 2012. Συνεχής μείωση της παραγωγής αγελαδινού γάλακτος.

Εξέλιξη της παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος 2010-2012   Δηλωθείσα ποσότητα (σε τόνους) Έτος Πρόβειο γάλα Γίδινο γάλα Σύνολο αιγοπρόβειου γάλακτος 2010 552.649 152.197 704.846 2011 521.462 132.838 654.300 2012 497.347 115.156 612.503 ΠΗΓΗ: ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ Από τη μείωση της παραγωγής μόνο του αιγοπρόβειου γάλακτος χάθηκαν περίπου 100 εκ. € χωρίς να υπολογισθεί η αξία των μεταποιημένων προϊόντων. Ποσότητα αγελαδινού γάλακτος ανά μήνα (σε τόνους) 2009 2010 2011 2012 Διαφορά 2012-2009 ΣΥΝΟΛΟ 684.935 673.890 640.225 637.155 - 7% Πηγή: ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ

Μείωση της παραγωγής τυριών Μείωση της παραγωγής τυριών. Ιδιαίτερα η παραγωγή ΦΕΤΑΣ μειώθηκε το 2012 κατά 15.000 τόνους, σε σύγκριση με το 2010.

Προβλήματα Πάνω από 15.000 χιλιάδες κτηνοτρόφοι εγκατέλειψαν το επάγγελμά τους, ενώ πολλοί είναι στα όρια της εγκατάλειψης. Έλλειμμα στο εμπορικό αγροτικό ισοζύγιο: Το κρέας και το γαλακτοκομικά προϊόντα συνεχίζουν να αποτελούν τα σημαντικότερα εισαγόμενα αγροτικά προϊόντα. Χαμηλά ποσοστά αυτάρκειας (π.χ. βόειο κρέας και το γάλα) Ανισομέρεια στη σχέση φυτικής/ζωικής παραγωγής, η οποία είναι σήμερα 75 φυτική προς 25 ζωική, ενώ στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες συμβαίνει ακριβώς το αντίστροφο, αποτελώντας ένα από τα μεγάλα διαρθρωτικά προβλήματα του αγροτικού μας τομέα.

Προβλήματα Υψηλό κόστος παραγωγής (ζωοτροφές ενέργεια κ.α.) και κατάρρευση του εισοδήματος των κτηνοτρόφων. Κόστος ζωοτροφών: Αποτελεί το 38% του κόστους των εισροών στην γεωργική παραγωγή και το 70% περίπου του συνολικού κόστους λειτουργίας της κτηνοτροφικής εκμετάλλευσης. Φορολογική επιδρομή: Επιβάλλουν φορολόγηση ακόμη και στα εργαλεία παραγωγής μας, τα αγροτεμάχια και τους βοσκότοπους. Διπλασιασμός του συντελεστή φορολόγησης 13% από 5%-8%.

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Αιγοπρόβειο γάλα Μείωση της παραγωγής αιγοπρόβειου γάλακτος 12,46%, το 2012 σε σύγκριση με το 2010

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Παραγωγή Φέτας Μείωση της παραγωγής Φέτας το 2012 σε σύγκριση με το 2010, 44% περίπου.

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Αριθμός αιγοπροβάτων και βοοειδών (2011-2012)   2011 2012 Π.Ε. ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΑ ΒΟΟΕΙΔΗ ΒΟΙΩΤΙΑΣ 227.078 7.062 218.389 6.897 ΕΥΒΟΙΑΣ 311.832 2.996 304.051 2.320 ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ 63.398 3.307 62.329 3.404 ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ 286.017 12.131 278.033 12.204 ΦΩΚΙΔΑΣ 119.065 8.096 120.271 8.333 ΣΥΝΟΛΟ 1.007.390 33.592 983.073 33.158 Το 2012 σε σύγκριση με το 2011: Μείωση αριθμού αιγοπροβάτων 2,4%

Κατανομή αξίας ενιαίας ενίσχυσης ανά κατηγορία ΚΑΠ Υφιστάμενη κατάσταση Κατανομή αξίας ενιαίας ενίσχυσης ανά κατηγορία Το 19% συνδέεται με τις εκτάσεις που δηλώνονται ως βοσκότοποι. Οι καλλιεργούμενες εκτάσεις απορροφούν το 81% περίπου του συνολικού ύψους της αξίας της ενιαίας ενίσχυσης.

ΚΑΠ Υφιστάμενη κατάσταση H μέση αξία ενιαίας ενίσχυσης στις καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι σχεδόν τετραπλάσια (566€/εκτάριο) εκείνης των βοσκοτόπων (145€/εκτάριο).

Βελτίωση της σχέσης φυτικής/ζωικής, Η ΚΑΠ μετά το 2014 Στόχοι: Βελτίωση της σχέσης φυτικής/ζωικής, Διατροφική επάρκεια, Στήριξη νέων αγροτών και κτηνοτρόφων, Στήριξη των ορεινών και νησιωτικών περιοχών, Ανάπτυξη

Περιφερειοποίηση - σενάρια σύγκλισης Το νέο μοντέλο περιφερειοποίησης των ενισχύσεων και το ποσοστό σύγκλισης θα πρέπει: να στηρίζει την παραγωγική διαδικασία, να είναι δικαιότερο για τις κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, να συμβάλλει στην ενίσχυση της κτηνοτροφίας, να προωθεί τη βιωσιμότητα των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, να δημιουργήσει προοπτικές ανάπτυξης του αγροτικού τομέα.

Περιφερειοποίηση - σενάρια σύγκλισης Με βάση τα προτεινόμενα σενάρια σύγκλισης θα βλέπαμε θετικά εκείνο που θα επιτύχει: Τη μεγαλύτερη δυνατή σύγκλιση Σημαντική μεταφορά πόρων στους βοσκότοπους από τις καλλιεργούμενες εκτάσεις Θα είναι απλό στην εφαρμογή του Θα έχει μικρό διοικητικό φόρτο

Ο νέος ορισμός για τους βοσκότοπους Ο νέος ορισμός  για  τους βοσκότοπους Καλύπτονται και οι εκτάσεις με ξυλώδη βλάστηση Ο νέος ορισμός  για  τους βοσκότοπους είναι ευνοϊκός για την κτηνοτροφία, γιατί λαμβάνεται υπόψη ο παραδοσιακός τόπος βόσκησης. Δικαιώθηκαν οι επίμονες προσπάθειες και παρεμβάσεις τόσο του ΣΕΚ, προς τον επίτροπο Γεωργίας, Ντατσιάν Τσιόλος και το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όσο και των Ευρωβουλευτών για συμπερίληψη βοσκοτόπων με ξυλώδη βλάστηση.

Βοσκότοποι – προτάσεις ΣΕΚ Η εξέλιξη αυτή αποκτά τεράστια σημασία για τη χώρα μας καθώς μπορούν να συμπεριληφθούν στους επιλέξιμους βοσκότοπους άλλα περίπου 10 εκ. στρέμ. Αναγκαιότητα για: Οριοθέτηση και εκτίμηση της βοσκοϊκανότητας των μόνιμων βοσκοτόπων. Απόδοσή τους στους πραγματικούς κτηνοτρόφους με μακροχρόνια μίσθωση.

Βοσκότοποι – προτάσεις ΣΕΚ Δημόσιοι βοσκότοποι Το τίμημα ενοικίασης από τους Δήμους θα πρέπει να είναι ένα ελάχιστο και συμβολικό τέλος. Ιδιωτικές εκτάσεις (βοσκότοποι και καλλιεργούμενες) Να δοθούν κίνητρα φορολογικά στους μη κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ώστε να ενοικιάζουν τη γη τους για χρήση κτηνοτροφική σε κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφους, έναντι συγκεκριμένου χαμηλού ενοικίου ή να την πωλούν.

Συνδεδεμένες ενισχύσεις Ένα αίτημα του ΣΕΚ, 5 ετών τουλάχιστον, για την ενίσχυση των πρωτεϊνούχων καλλιεργειών για παραγωγή ζωοτροφών υποστηρίχθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και μπορεί να υλοποιηθεί με τη νέα ΚΑΠ. Η χώρα μας πρέπει να κάνει χρήση του μέτρου στο μέγιστο ποσοστό συμπεριλαμβανομένου του 2% του για τις πρωτεϊνούχες καλλιέργειες.

Συνδεδεμένες ενισχύσεις Σύμφωνα με τον κανονισμό 1307/2013 για τις άμεσες ενισχύσεις Τα ποσά θα πρέπει να περιορίζονται στο 8% του εθνικού κονδυλίου, εφόσον το κράτος μέλος προβλέπει ήδη 0-5% για συνδεδεμένες ενισχύσεις, ή μέχρι 13%, εάν το τρέχον επίπεδο της συνδεδεμένης ενίσχυσης είναι υψηλότερο από το 5%.

Συνδεδεμένες ενισχύσεις Ποσοστό 10% σημαίνει ότι ο προϋπολογισμός της συνδεδεμένης για τη χώρα μας θα ανέρχεται στα 200 εκατ. ευρώ ετησίως Από τα 160 εκ. το μεγαλύτερο μέρος θα πρέπει να διατεθεί για τη στήριξη της παραγωγής, της βιωσιμότητας συγκεκριμένων τομέων της κτηνοτροφίας, στρατηγικής και εθνικής σημασίας (αιγοπροβατοτροφία, αγελαδοτροφία, βοοτροφία κρεοπαραγωγής). Προτεινόμενοι τομείς για χρηματοδότηση Ενίσχυση του τομέα του γάλακτος Αγελαδινό γάλα Αιγοπρόβειο γάλα Ενίσχυση στον τομέα του βόειου κρέατος

Συνδεδεμένες ενισχύσεις Κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη: Ειδικά δικαιώματα: Κτηνοτρόφοι οι οποίοι έχουν ειδικά δικαιώματα και δεν είχαν και δε δήλωναν βοσκότοπο. Η μη ύπαρξη επιλέξιμων βοσκότοπων για την ενεργοποίηση των δικαιωμάτων ενίσχυσης. Θα πρέπει να συμπεριληφθούν και οι νέοι κτηνοτρόφοι που βρίσκονται ήδη στην παραγωγική διαδικασία και δεν έχουν δικαιώματα και επιλέξιμους βοσκότοπους.

Συνδεδεμένες ενισχύσεις Κριτήρια που πρέπει να ληφθούν υπόψη: Το ύψος των συνολικών ενισχύσεων που λαμβάνονται. Η πριμοδότηση υπέρ των παραγωγών αγελαδινού γάλακτος. Η περαιτέρω στήριξη της κτηνοτροφίας στις νησιωτικές περιοχές της χώρας, λόγω των ιδιαίτερων προβλημάτων που αντιμετωπίζουν (αύξηση του κόστους παραγωγής, ελλιπή δίκτυα μεταφορών κ.α)

Στον τομέα του γάλακτος: Στον τομέα του γάλακτος: Ποιοτικές προδιαγραφές: Η εφαρμογή των άρθρων 69 του Κανονισμού 1782/2003 και 68 του Κανονισμού 73/2009 έδειξε ότι: Τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του άρθρου 69 του Κανονισμού 1782/2003, είχαν καλύτερα αποτελέσματα για τον τομέα του αιγοπρόβειου γάλακτος. Προτείνεται εκτός από τη σύνδεση με την παραγόμενη ποσότητα να ληφθούν υπόψη συγκεκριμένες ποιοτικές προδιαγραφές που θα έχουν στόχο τη βελτίωση της ποιότητας του παραγόμενου γάλακτος ( μικροβιακό φορτίο).

Στον τομέα του βόειου κρέατος Ενίσχυση για την παραγωγή βόειου κρέατος. Ενίσχυση στους κτηνοτρόφους που εκτρέφουν μοσχίδες που μπαίνουν στην αναπαραγωγή. Ενίσχυση για μόσχους ελληνικής εκτροφής που οδηγούνται σε σφαγή.  

Πρωτεϊνούχες καλλιέργειες Η συνολική παραγωγή πρωτεϊνούχων καλλιεργειών στην ΕΕ καταλαμβάνει μόνο το 3% των αρόσιμων γαιών της Ένωσης. Κάθε χρόνο, εισάγονται στην Ε.Ε. περισσότεροι από 40 εκατομμύρια τόνοι πρωτεϊνούχων φυτών, κυρίως ζωοτροφών από σόγια και γλουτένη αραβοσίτου, ποσότητα που αντιστοιχεί στο 80% της κατανάλωσης πρωτεϊνούχων προϊόντων στην ΕΕ. Στη χώρα μας οι εισαγωγές σόγιας ξεπερνούν τους 500.000 τόνους αξίας 224 εκ € περίπου.

Πρωτεϊνούχες καλλιέργειες για την παραγωγή ζωοτροφών Για να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα των κτηνοτροφικών εκμεταλλεύσεων, την επάρκεια ζωοτροφών με χαμηλό κόστος για τους κτηνοτρόφους, να αντικαταστήσουμε τους 500 χιλ. τόνους της σόγιας που εισάγονται. Τα νέα κίνητρα να δοθούν κατά προτεραιότητα στους κατά κύριο επάγγελμα κτηνοτρόφους με σκοπό την παραγωγή ιδιοπαραγόμενων ζωοτροφών (μηδική, τριφύλλια, βίκος, μπιζέλι κτηνοτροφικό, ρεβίθι κτηνοτροφικό, κουκιά κτηνοτροφικά κ.α.).

«Ενεργός αγρότης» Οι ενισχύσεις πρέπει να κατευθύνονται σε αυτούς που πραγματικά παράγουν. Δίνεται η δυνατότητα στα Κράτη Μέλη για προσαρμογές. Πρέπει να ενισχυθεί ο “κατάλογος” που αποκλείει από τις ενισχύσεις δραστηριότητες που δεν εντάσσονται στον ορισμό του “ενεργού αγρότη.” Η χώρα μας θα πρέπει να ενισχύσει τον ορισμό.

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ