ΕΠΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΣΑΡΚΩΜΑΤΟΣ KAPOSI ΣΕ ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΥ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ Δελήμπαλτα Χριστίνα, Λιονάκη Σοφία, Μώρης Δημήτριος, Μπόκος Ιωάννης, Γαρμπής Σπυρίδων, Σωτήρχος Γεώργιος, Παναγιωτέλλης Κων/νος, Μπολέτης Ιωάννης, Ζαββός Γεώργιος Μονάδα Μεταμόσχευσης Νεφρού και Χειρουργικής Νεφροπαθών, Λαϊκό Νοσοκομείο, Αθήνα

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ(1) Το σάρκωμα Kaposi(KS) αποτελεί ένα σπάνιο όγκο που αναπτύσσεται από το λεμφικό ενδοθήλιο. Το KS αποτελεί συστηματική νόσο με δερματικές και σπλαχνικές εκδηλώσεις Η εμφάνισή του σχετίζεται στενά με την παρουσία του ερπητοϊού HHV-8 ή KSHV(Kaposi's sarcoma- associated herpesvirus)ο οποίος θεωρείται παθογενετικός και αιτιολογικός παράγων για την ανάπτυξη του σαρκώματος.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ(2) Η νόσος εμφανίζει 4 διακριτούς υπότυπους και συνήθως προσβάλει το δέρμα, το στοματικό βλεννογόνο, τα γαστρεντερικό σύστημα και το αναπνευστικό. Classic Kaposi sarcoma(KS)  Endemic KS Immunosuppression-associated KS AIDS-associated KS

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ(1) O επιπολασμός του KS σε μεταμοσχευμένους ασθενείς είναι 400-500 φορές υψηλότερος αυτού του γενικού πληθυσμού. Σε άτομα χωρίς υπόβαθρο ανοσοανεπάρκειας (HIV, λήψη ανοσοκατασταλτικών, μεταμόσχευση) η νόσος είναι εξαιρετικά σπάνια και οι νέες περιπτώσεις δεν ξεπερνούν το 0,1%. Αντίθετα, στους μεταμοσχευμένους η επίπτωση της νόσου υπερβαίνει το 1%. Στη σειρά των μετα-μεταμοσχευτικών νεοπλασιών της Κλινικής μας το ποσοστό των KS ανέρχεται στο 24.32% Mbulaiteye SM, Engels EA. Kaposi's sarcoma risk among transplant recipients in the United States (1993-2003). Int J Cancer 2006;119: 2685-91. Zavos et al. Clinicopathological aspects of 18 Kaposi's sarcoma among 1055 Greek renal transplant recipients. Artif Organs. 2004 Jun;28(6):595-9.

ΕΠΙΔΗΜΙΟΛΟΓΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ(2) Στον ελληνικό πληθυσμό: HHV-8 positivity rate ανέρχεται στο 9.6% Η ανάλυση των δεδομένων μαρτυρά ότι η ύπαρξη και μετάδοση του HHV-8 είναι υπαρκτή στην Ελλάδα αλλά σε μικρότερη έκταση σε σχέση με τις άλλες χώρες της Μεσογείου C3 subtype of HHV-8 in renal transplant-related KS A4 subtype in AIDS-associated KS A1 subtype in classic KS 1Zavos G et al. Prevalence of human herpesvirus 8 DNA sequences in human immunodeficiency virus-negative individuals without Kaposi's sarcoma in Greece. In Vivo. 2005 Jul-Aug;19(4):729-32. 2Gazouli et al. Human herpesvirus type 8 genotypes in iatrogenic, classic and AIDS-associated Kaposi's sarcoma from Greece. Anticancer Res. 2004 May-Jun;24(3a):1597-602.  

ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ Μελετήθηκαν οι φάκελοι ασθενών που υποβλήθηκαν σε μεταμόσχευση νεφρού στην κλινική μας κατά την περίοδο 1983-2012. Κατεγράφησαν αναδρομικά τα δημογραφικά και κλινικο-εργαστηριακά δεδομένα αυτών που ανέπτυξαν KS μετά τη μεταμόσχευση.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ(1) Κατά την περίοδο 1983-2012 πραγματοποιήθηκαν στην κλινική μας 2008 μεταμοσχεύσεις νεφρού, από ζώντες και αποβιώσαντες δότες. Εξ αυτών, 24 λήπτες εμφάνισαν KS(1,2%) Είκοσι ασθενείς ήταν άνδρες (83,3%) και η μέση ηλικία των ασθενών τα 47,7 έτη. Ο μέσος χρόνος που παρήλθε από τη μεταμόσχευση έως τη διάγνωση της νόσου ήταν 33,7 μήνες.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ(2) 87,5 %(21/24) των ασθενών ελάμβανε θεραπεία με βάση τους αναστολείς καλσινευρίνης (CNIs). Σε 14 περιπτώσεις το KS είχε αποκλειστικά δερματική εντόπιση, σε 8 σπλαχνική και δερματική, ενώ σε 2 αποκλειστικά σπλαχνική συμμετοχή. Ιστοπαθολογικά τεκμηριώθηκε παρουσία ιού HHV-8 στο 97% των περιπτώσεων.

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ(3) Έγινε διακοπή του CNI σε όλους τους ασθενείς και τροποποίηση της λοιπής ανοσοκατασταλτικής αγωγής (6 ασθενείς switch σε m-TOR). Επιπροσθέτως, 7 ασθενείς έλαβαν χημειοθεραπευτική αγωγή. Άλλοι 2 αντιμετωπίσθηκαν με συνδυασμό χημειο/ακτινοθεραπείας. Κατά τον χρόνο παρακολούθησης σημειώθηκαν 12 θάνατοι, εκ των οποίων 4 αποδόθηκαν στο KS

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ (4) Από τους θανόντες: 4 ασθενείς επανεντάχθηκαν στην αιμοκάθαρση 8 κατέληξαν με λειτουργούν μόσχευμα Από τους ζώντες: 3 επανεντάχθηκαν στην αιμοκάθαρση Η μέση τιμή της κρεατινίνης στους αρρώστους με λειτουργούν μόσχευμα είναι 1.43 mg/dl

Patient Age/Gender Etiology of CRF Months after TX Location of KS Immunosuppression Treatment Outcome 1 22/M unknown 15 Lungs, oropharynx,liver, stomach, lymph nodes MMF+FK+MP TK stop, MMF+MP, chemo 1.2 2 60/M P.C 24 Skin MMF+CsA CsA stop, MMF Dialysis-death unrelated to KS 3 45/M 6 Skin, lungs AZA+CsA+MP CsA stop, AZA+MP, chemo Death due to KS 4 9 CsA stop, AZA+MP Death unrelated to KS 5 33/M C.G 26 Skin,lungs 51/M 10 skin,stomach 1.5 7 47/M 19 skin CsA+MP CsA stop,MP Dialysis-Death unrelated to KS 8 53/M C.P AZA+MP AZA stop, MP 55/M skin,oropharynx 52/M 30 CsA stop, AZA+MP, chemo, radio 1.3 11 64/M HTN 14 12 65/M 13 34/F 28 1.7 48/M 32 24/F Dialysis 16 44 17 27/M HPN 53 18 102 FSGS MMF stop, Everolimus + chemo 20 72/M 123 MMF+CsA+MP CsA stop, MMF dose reduction, Everolimus 21 25 skin,lungs,oropharynx,sromach 1.4 22 22/F WAGR-FSGS oropharynx,anus MMF stop, Everrolimus + FK dose reduction 1.9 23 50/F 138 MMF stop, CsA stop, Everolimus, chemo 57/M

ΑΛΓΟΡΙΘΜΟΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗΣ TOY KS Βιοψία και έλεγχος για HHV-8(PCR) Έλεγχος για σταδιοποίηση νόσου(ενδοσκόπηση, Ro θώρακος) Ακτινοβολία επί ενδείξεων Χημειοθεραπεία Διακοπή CNIs-switch to m-TOR Επί θετικής βιοψίας: Έλεγχος για άλλες νεοπλασίες-lymphoma CT για staging Έλεγχος φορτίου HHV-8 Follow-up

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Η συχνότητα του KS στο σύνολο των ασθενών με μεταμόσχευση νεφρού βρέθηκε στο 1.2%. Η εμφάνισή του συσχετίσθηκε στην πλειονότητα των περιπτώσεων με την παρουσία του ιού HHV-8. Η αντιμετώπιση περιελάμβανε διακοπή του CNI και χημειοθεραπεία, με συμπληρωματική ακτινοθεραπεία επί ενδείξεων.

σε κάτι που θα διαρκέσει περισσότερο απ' αυτήν. Η καλύτερη χρήση της ζωής είναι να την αφιερώσεις σε κάτι που θα διαρκέσει περισσότερο απ' αυτήν. (William James,1842-1910,Αμερικανός φιλόσοφος)