ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΟΡΦΑΝΟΣ

ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΤΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ Ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού βρίσκεται στο τέρμα της οδού Αποστόλου Παύλου και ανατολικά της οδού Ηροδότου, νότια της πλατείας Καλλιθέας της Άνω πόλης της Θεσσαλονίκης.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Ο ΟΡΦΑΝΟΣ Ο ναός αναφέρεται με το όνομα: «Άγιος Νικόλαος των Ορφανών» σε κώδικα του 1754 του ναού Αγίου Αθανασίου Θεσ/νίκης γιατί, σύμφωνα με την παράδοση, υπήρχε στον γύρο του ναού χώρο μικρό μοναστήρι και ορφανοτροφείο τα παλιά χρόνια. Ως το 1833 άλλωστε υπήρχαν στον περίβολο του μικρού ναού παλιά κτίσματα, που χρησιμοποιούνταν ως κατοικίες χριστιανικών απόρων οικογενειών. Χαρακτηριστικό ακόμα ήταν το όνομα «Fukara Aya Nikola» (του φτωχού Άγιου Νικόλα, με το οποίο ονόμαζαν το μικρό ναό οι Τούρκοι κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΝΑΟΥ Ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου του Ορφανού αποτελείται σήμερα από ένα κεντρικό υπερυψωμένο «διαμέρισμα» και από μια στοά στεγασμένη και κλειστή, σε σχήμα «Π», που το περιβάλλει από τις τρεις πλευρές του (νότια, δυτικά, βόρεια). Το κεντρικό «διαμέρισμα», που είναι παλιότερο, στεγάζεται με ξύλινη σαμαρωτή στέγη, ενώ τα πλάγια τμήματα της «στοάς» στεγάζονται με μονοκλινή στέγη.

ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΤΟΙΧΟΓΡΑΦΙΕΣ Εσωτερικά, όλες οι πλευρές του κεντρικού «διαμερίσματος» είναι καλυμμένες με αγιογραφίες άριστης τέχνης, που ανάγονται χρονικά, με δεδομένα την τεχνοτροπία και εικονογραφία τους, στον 14ο αιώνα (μεταξύ 1310 – 1320). Οι αγιογραφίες του Αγίου Νικολάου Ορφανού είναι έργο μεγάλου καλλιτέχνη – αγιογράφου, και αυτό προκύπτει από τη συνθετική δύναμη, το χρωματικό πλούτο και γενικά τη θεματολογία και οργάνωση των έργων. Η τοιχογράφηση γίνεται κατά το σύστημα των ζωνών .

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΜΑΡΤΥΡΙΑ Επειδή ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου υπήρξε «μετόχι» της Μονής Βλατάδων (ή του Αγίου Όρους), δεν μετατράπηκε από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας σε «τζαμί». Άλλωστε από μαρτυρίες που υπάρχουν στο ανατολικό τμήμα της σημερινής Άνω πόλης Θεσ/νίκης κατοικούσαν κυρίως Έλληνες σε όλη τη διάρκεια της Τουρκικής Κατοχής.

ΟΜΑΔΑ: ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ ΤΕΛΟΣ ΟΜΑΔΑ: ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ