ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΤΡΟΦΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΕΙΔΟΥΣ Gambusia holbrooki ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΠΑΜΒΩΤΙΔΑ Οικονόμου Ανδρέας, Κιοσσέ Θεοφανή, Γκένας Χρήστος, Λεονάρδος Ιωάννης Εργαστήριο Ζωολογίας ,Τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών & Τεχνολογιών, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, 45110, Ιωάννινα ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η διατροφή βασίζεται στην ανάλυση του στομαχικού περιεχομένου των ιχθύων Είναι σημαντική για: την κατανόηση των διατροφικών τους συνηθειών τον προσδιορισμό των τροφικών αλληλεπιδράσεων μεταξύ θηρευτή-λείας την δυναμική των τροφικών πόρων και την τύχη τους μέσα στο οικοσύστημα Ελλιπής πληροφορία σχετικά με την διατροφή της των ειδών της ιχθυοπανίδας των εσωτερικών υδάτων της Ελλάδας (Bobori & Economidis 2006) G. Holbrooki πετυχημένο εισβολικό είδος στη Λ. Παμβώτιδα δρα ανταγωνιστικά και ασκεί πιέσεις στα άλλα ενδημικά είδη Στόχοι της παρούσας έρευνας: Η μελέτη της τροφικής οικολογίας του είδους προσδιορισμός των οντογεννητικών διατροφικών αλλαγών μελέτη του ενδοειδικού ανταγωνισμού μεταξύ των φύλων

ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΙ Δειγματοληψίες: Μάϊος 2007 - Απρίλιος 2008 Χρήση απόχης διαστάσεων: 30 cm Χ 35 cm και ανοίγματος ματιού 2mm Συντήρηση δειγμάτων: διάλυμα φορμαλδεΰδης 4% Μέτρηση μηκών σώματος με χρήση ψηφιακού μικρόμετρου ακριβείας (±0,1 mm) Ζύγιση σωματικού βάρους με ψηφιακό ζυγό ακριβείας (±0,1 mgr) Προσδιορισμός του στομαχικού περιεχομένου: ανατομία καταγραφή άδειων στομαχιών αναγνώριση λειών στο κατώτερο δυνατό ταξονομικό επίπεδο Ποσοτική περιγραφή της δίαιτας: μέθοδος εμφάνισης συχνότητας (% F.Ο.) αριθμητική μέθοδος (% Ν) ογκομετρική μέθοδος (% G) Ανάλυση της διατροφής: δείκτη κύριας σπουδαιότητας(IRI): I.R.I.=(%N+%V)*%F δείκτη ποικιλότητας της διατροφής: δείκτη τροφικής επικάλυψης: Cxy = 1-0.5(Σ|pxi–pyi|) Εφαρμογή της μεθόδου Costello τροποποιημένη από τους Amundsen et al. (1996).

Πίν. 2: Ποικιλότητα της διατροφής του ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Πίν. 2: Ποικιλότητα της διατροφής του G. holbrooki και τα όρια εμπιστοσύνης για κάθε μήνα ως προς τη σχετική αφθονία Συνολικά αλιεύθηκαν 662 άτομα Δείκτης κενότητας: 9,5% Πίν. 1: Συνολική ποσοστιαία σύνθεση κάθε κατηγορίας τροφής στη διατροφή του είδους Τροφικές κατηγορίες % F. O. % N % W % IRI Chydorus sphaericus 28.54 18.49 7.13 14.09 Alona rectangula 16.51 8.99 0.86 5 Bosmina longirostris 14.20 8.8 1.4 3.85 Daphniidae 5.01 2.08 0.27 0.37 Copepods 48.01 19.92 18.36 27.62 Chironomidae larvae 31.05 8.55 7.1 10.5 Insects larvae 6.34 1.32 6.08 1.58 Nematocera adults 16.21 3.64 36.19 15.19 Diptera general 7.71 1.62 3.54 1.15 Collembola 3.41 0.88 0.55 0.32 Aquatic insects 11.98 2.95 14.33 9.15 Terrestrial insects 3.79 0.89 1.96 0.64 Nematoda 1.42 0.76 1.03 0.17 Eggs 22.94 20.79 1.13 10.31 Plants 2.02 0.30 0.1 0.04 Πίν. 3: Επικάλυψη των τροφικών θώκων του είδους G. holbrooki ανά εποχή, φύλο και κλάσεις μήκους Eποχή Άνοιξη Καλοκαίρι Φθινόπωρο Χειμώνας 0.2 0.15 0.16   0.67 0.7 0.8 Φύλο Θηλυκά Ανώριμα Αρσενικά 0.85 0.61 Κλ. μήκους 25 - 35mm 35 - 45mm <25mm 0.79 0.66 0.64

Pi%: ειδική αφθονία κάθε κατηγορίας τροφής, Chydorus sphaericus Alona rectangula Bosmina longirostris Daphnidae Copepods Chironomidae larvae Insects larvae Nematocera adults Diptera general Collembola Aquatic insects Terrestrial insects Nematoda Eggs Plants 5 10 15 20 25 30 40 50 60 FO% Pi% Εικ 1. Διάγραμμα στρατηγικής της διατροφής του G. holbrooki στη Λ. Παμβώτιδα. Pi%: ειδική αφθονία κάθε κατηγορίας τροφής, FO%: συχνότητα εμφάνισης της τροφής αυτής.

ΣΥΖΗΤΗΣΗ το G. holbrooki χαρακτηρίζεται ως ζωοπλαγκτοφάγος θηρευτής. Κυρίαρχο ρόλο στη διατροφή του παίζουν κυρίως τα κωπήποδα και τα κλαδόκερα, ενώ τα νεαρά άτομα δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στο Chydorus sphaericus. Τα ώριμα nematocera και άλλα υδρόβια έντομα παρουσίασαν τα μεγαλύτερα ποσοστά στη κατά βάρος συμμετοχή. Κατά τη διάρκεια των θερινών μηνών ο δείκτης ποικιλότητας Shannon ήταν ελαφρώς μεγαλύτερος λόγω της παρουσίας περισσότερων λειών στη δίαιτα του είδους. Υπάρχει επικάλυψη στις διατροφικές συνήθειες του έιδους ανάμεσα στις κλάσεις μήκους και στο φύλο. Το χειμώνα ο τροφικός θώκος του είδους διαφέρει από τις άλλες εποχές λόγω του ότι η διατροφή του περιορίζεται σε αριθμό ειδών. Σύμφωνα με τη μέθοδο Costello το είδος εμφάνισε γενικευμένη διατροφή που περιλαμβάνει διάφορες κατηγορίες τροφής. Ενώ το είδος θεωρήθηκε ως θηρευτής κουνουπιών και για το λόγο αυτό εισήχθηκε, αποδεικνύεται (Costello- Amundsen) ότι είναι γενικευμένος θηρευτής χωρίς ιδιαίτερη προτίμηση στα κουνούπια.