ΠαιδιΑ με ΣωματικΕΣ ΑναπηρΙεΣ & ΔυσκολΙεΣ ΠροσαρμογΗΣ Α’ ΜΕΡΟΣ Θεώρηση / Ορισμός / Ταξινόμηση / Κατηγορίες/ Αίτια / Χαρακτηριστικά των Σωματικών Αναπηριών Γεωργία Παπατσιακμάκη Κωφίδου Msc Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής

Μαθησιακοι στοχοι… Να κατανοήσετε τη φύση των σωματικών αναπηριών και να τις κατηγοριοποιείτε Να περιγράφετε συγκεκριμένες μορφές σωματικών αναπηριών ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά τους

Μαθησιακα αποτελεσματα… Να είστε ικανοί –ές να απαντάτε εύστοχα σε ερωτήσεις της πιστοποίησης, όπως: 1. Περιγράψτε τις κυριότερες κατηγορίες εγκεφαλικής παράλυσης 2. Τι γνωρίζετε για τους τύπους της επιληψίας, καθώς και για τα βασικά σημεία, που πρέπει να γνωρίζει ο εκπαιδευτικός, όταν αντιμετωπίζει τη συγκεκριμένη κατάσταση μέσα στην τάξη; 5. Ποιοι είναι οι σπουδαιότεροι τύποι (μορφές) της σωματικής αναπηρίας; 6. Ποιοι είναι οι κυριότεροι αιτιολογικοί παράγοντες της εγκεφαλικής παράλυσης;

Μαθησιακα αποτελεσματα… Να είστε ικανοί –ές να απαντάτε εύστοχα σε ερωτήσεις της πιστοποίησης, όπως: 7. Ποια είναι τα προβλήματα, που συνήθως συνοδεύουν την εγκεφαλική παράλυση με επιπτώσεις στο σχολικό πρόγραμμα; 8. Ποιες είναι οι μορφές της σπαστικότητας και οι κυριότερες αιτίες που αναφέρονται σε αυτήν; 9. Να ορίσετε τη «δισχιδή ράχη» και την «υδροκεφαλία». Ποιοι είναι οι τύποι της «δισχιδούς ράχης»;

Σωματικεσ αναπηριεσ Κινητικές Αναπηρίες Αναπηρίες των Αισθητηρίων οργάνων Σωματικές Αναπηρίες λόγω σοβαρών χρόνιων προβλημάτων υγείας Αναπηρίες στην Ομιλία

Οι συνηθεστερεσ… Η εγκεφαλική παράλυση Η επιληψία Η δισχιδής ράχη (μυελομυνιγγοκήλη) Οι τραυματισμοί του νωτιαίου μυελού Η μυϊκή δυστροφία Η αρθρίτιδα Οι ακρωτηριασμοί.

Κινητικεσ αναπηριεσ: κατηγοριοποιηση βασει χρονου Επίκτητες κινητικές διαταραχές Συγγενείς κινητικές διαταραχές Κακώσεις και βλάβες της σπονδυλικής στήλης Κακώσεις και βλάβες του νωτιαίου μυελού Επίκτητες εγκεφαλοπάθειες Κινητικές διαταραχές λόγω χρόνιων παθήσεων Σε οποιαδήποτε φάση στη διάρκεια της ζωής… Μηνιγγομυελοκήλη Εγκεφαλική παράλυση Μυοπάθεια Από την αρχή της ζωής…

Κινητικεσ αναπηριεσ: κατηγοριοποιηση βασει αιτιου Μυοσκελετικές διαταραχές Νευρολογικές διαταραχές Κινητικές διαταραχές από διάφορες ασθένειες Συνδυασμός μυοσκελετικών και νευρολογικών διαταραχών

σπαστικοτητα Σύμπτωμα πολλών νόσων Ο συνδυασμός του αυξημένου μυϊκού τόνου, των επώδυνων μυϊκών συσπάσεων και της μείωσης του εύρους κίνησης των προσβεβλημένων αρθρώσεων, συμβάλουν σημαντικά στην λειτουργική ανικανότητα των ασθενών αυτών ΑΙΤΙΑ - Βλάβες σε: Νωτιαίος μυελός Εγκεφαλικό στέλεχος Εγκεφαλικά ημισφαίρια Διάφορα (π.χ. Το σύνδρομο Stiffman)

Εγκεφαλικη παραλυση «μια μόνιμη αλλά μεταβλητή διαταραχή της κινητικότητας και των στάσεων του σώματος, που εμφανίζεται κατά τη διάρκεια των πρώτων χρόνων και οφείλεται σε εγκεφαλική βλάβη με δυσμενή επίδραση στη διαμόρφωσή του κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης»

Εγκεφαλικη παραλυση ΑΙΤΙΑ: Κληρονομικότητα Επίκτητοι προγεννητικοί παράγοντες Περιγεννητικοί παράγοντες Μεταγεννητικοί παράγοντες

ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ: Α) ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ ΚΑΙ Β) ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΜΙΚΗ ΘΕΣΗ 1. Ημιπληγία 2. Παραπληγία 3. Μονοπληγία 4. Τριπληγία 5. Τετραπληγία 6. Διπληγία 7. Διπλή ημιπληγία

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΝΕΥΡΟΜΥΪΚΗΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ 1. Σπαστικότητα 2. Αθέτωση 3. Αταξία 4. Υποτονία 5. Δυσκαμψία 6. Τρόμος

ΠΑΙΔΙ ΜΕ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

ΔΙΣΧΙΔΗΣ ΡΑΧΗ

ΠΟΛΙΟΜΥΕΛΙΤΙΔΑ

κακοήθης μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne μυϊκή δυστροφία τύπου Becker ΜΥΪΚΗ ΔΥΣΤΡΟΦΙΑ κακοήθης μυϊκή δυστροφία τύπου Duchenne μυϊκή δυστροφία τύπου Becker

ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΙΑ Κατάσταση του εγκεφάλου με παθολογική συγκέντρωση εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ), που μπορεί να συνοδεύεται από αύξηση της ενδοκρανιακής πίεσης δυνητικά απειλητική για την υγεία και πιθανόν για τη ζωή του ασθενούς

ΤΥΠΟΙ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΙΑΣ αποφρακτικός τύπος : εντοπίζεται κάποιο εμπόδιο στην ομαλή κυκλοφορία και παροχέτευση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού μη αποφρακτικός τύπος / επικοινωνών τύπος : δε φαίνεται να υπάρχει κάποιο κώλυμα στην κυκλοφορία του υγρού, αλλά στην απορρόφησή του παιδικός υδροκέφαλος : οφείλεται σε μια αναπτυξιακή διαταραχή των ανατομικών στοιχείων του εγκεφάλου και του κρανίου, σε κάποιο όγκο ή σε άλλη δυσπλασία υδροκέφαλος φυσιολογικής πίεσης : το εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ) συσσωρεύεται στις κοιλίες του εγκεφάλου, που διογκώνονται χωρίς αυξημένη ενδοκρανιακή πίεση. (3η ηλικία)

ΑΙΤΙΑ ΥΔΡΟΚΕΦΑΛΙΑΣ • τραυματισμοί στο κεφάλι • γενετική κληρονομικότητα ή αναπτυξιακές διαταραχές • επιπλοκές εξαιτίας πρόωρης γέννησης, όπως ενδοκοιλιακή αιμορραγία • ασθένειες, όπως μηνιγγίτιδα, όγκοι ή δυσπλασίες, δισχιδής ράχη

ΕΠΙΛΗΨΙΑ Η διαταραχή της ηλεκτροχημικής ισορροπίας των κυττάρων του εγκεφάλου έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία ανεξέλεγκτων ηλεκτρικών εκφορτίσεων, που προκαλούν τις επιληπτικές κρίσεις. Κάθε αιτία, που μπορεί να προκαλέσει ανωμαλία στην διάπλαση ή αλλοίωση της δομής ή διαταραχή της λειτουργίας του εγκεφάλου, μπορεί να προκαλέσει επιληψία.

ΕΠΙΛΗΨΙΑ 1. Ιδιοπαθής ή πρωτοπαθής επιληψία (70 – 75% των παιδιών με επιληψία): δεν εντοπίζεται συγκεκριμένη αιτία , 2. Δευτεροπαθής ή συμπτωματική επιληψία Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία Διαφορές ανάμεσα στην επιληψία των παιδιών και την επιληψία των ενηλίκων Δεν είναι μια ομογενής ασθένεια

ΤΥΠΟΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ Μερική ή Εστιακή: ανάλογα με το αν υπάρχει εξασθένηση της συνείδησης και δημιουργία γενικευμένων σπασμών α) Απλή: δεν παρουσιάζεται απώλεια συνείδησης, οι εκδηλώσεις μπορεί να είναι κινητικές, αισθητηριακές, αυτόνομες ή ψυχολογικές β) Σύνθετη: εμφανίζονται σύνθετες ψευδαισθήσεις, νοητικές διαταραχές, απώλεια συνείδησης, κινητική δυσλειτουργία γ) Εστιακές κρίσεις (απλές ή σύνθετες): Εξελίσσονται σε δευτερογενώς γενικευμένες (τονικές, κλονικές ή τονικοκλονικές)

ΤΥΠΟΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ Γενικευμένη, εμπλέκονται και τα δυο ημισφαίρια α) Αφαίρεση: Σύντομη, απότομη και αυτοπεριοριζόμενη απώλεια συνείδησης, χωρίς όμως απώλεια ελέγχου στάσης β) Ατονική: Ξαφνική απώλεια ελέγχου της όρθιας στάσης γ) Μυοκλονική: Σύντομα επεισόδια σύσπασης των μυών δ) Τονικοκλονική : συνοδεύεται από απώλεια συνείδησης, τονικές και κλονικές φάσεις ε) Τονική: απουσία τονικής φάσης στ) Κλονική: κοινά κλινικά χαρακτηριστικά με την δευτερογενή γενικευμένη επιληψία

Εγκεφαλικές κακώσεις, όγκοι εγκεφάλου, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια ΤΥΠΟΙ ΕΠΙΛΗΨΙΑΣ Μη ταξινομημένες επιληπτικές κρίσεις (απροσδιόριστη στο εάν είναι εστιακή ή γενικευμένη) ΑΙΤΙΑ Εγκεφαλικές διαταραχές λόγω προβλημάτων κατά τον τοκετό (περιγεννητική ασφυξία) Εγκεφαλικές κακώσεις, όγκοι εγκεφάλου, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια Αλκοολισμός

ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΟΡΙΣΜΟΣ ΟΠΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΗΡΙΑΣ Κατά την Αμερικάνικη Ιατρική Ένωση: Τυφλό είναι το άτομο, του οποίου η κεντρική οπτική οξύτητα δεν υπερβαίνει τα 20/200 ή 2/20 στο καλύτερο μάτι, ύστερα από την καλύτερη δυνατή ιατρική παρέμβαση. Κατά την ελληνική νομοθεσία (Ν.958/1979) το ποσοστό όρασης πρέπει να κάτω του 1/20 Μερικώς βλέποντα θεωρούνται τα άτομα, των οποίων η οπτική οξύτητα με διόρθωση είναι μεταξύ 20/70 με 20/200 ύστερα από την καλύτερη δυνατή ιατρική παρέμβαση Οπτική οξύτητα 1/20 σημαίνει ότι το παιδί μπορεί να διακρίνει από απόσταση ενός ποδός (30,4 εκ.) ό,τι, το παιδί με φυσιολογική όραση, διακρίνει από απόσταση 20 ποδών. (6,08 μέτρα). Το σύμβολο 20/200 σημαίνει ότι το παιδί με προβλήματα όρασης μπορεί να διακρίνει σε απόσταση 20 ποδών ό,τι, ένας φυσιολογικός οφθαλμός μπορεί να διακρίνει από απόσταση 200 ποδών. Ανάλογη ερμηνεία μπορεί να έχουν τα σύμβολα: 1/10, 1/20, 20/70, κ.λ.π. το γράμμα που βρίσκεται στην κορυφή του πίνακα είναι περίπου 3,5 ίντσες (1 ίντσα = 2,54 εκ) και είναι ορατό με φυσιολογικό μάτι από απόσταση 200 ποδών (68 μέτρα).

ΑΙΤΙΑ ΤΥΦΛΩΣΗΣ Κληρονομικά και επίκτητα αίτια Λοιμώδεις ασθένειες Δηλητηριάσεις Δυστυχήματα και κακώσεις όγκοι Προγεννητικά, Περιγεννητικά και Μεταγεννητικά αίτια Τα σημαντικότερα από αυτά είναι τα εξής: Κύριες ασθένειες του οπτικού οργάνου: ανάπτυξη όγκων ή ινοπλασμάτων, καταρράκτης, γλαύκωμα, ατροφία του οπτικού νεύρου, αποστήματα του κερατοειδούς, αμαυρωτική οικογενειακή ιδιωτεία, εκφύλιση της ωχράς κηλίδος, κ.λ.π. Μολυσματικές ασθένειες της μητέρας κατά τη διάρκεια της κύησης, όπως και τα αφροδίσια νοσήματα (γονόρροια, βλεννόρροια, σύφιλη)  Μολυσματικές ασθένειες κατά την παιδική ηλικία, όπως μηνιγγίτιδα, οστρακιά, ευλογιά, εγκεφαλίτιδα, ιλαρά, διφθερίτιδα, … Τραυματισμοί του κρανίου, που προξενούνται από πιέσεις του εμβρυουλκού ή άλλων μαιευτικών εργαλείων κατά τον τοκετό, κακώσεις, ατυχήματα, δηλητηριάσεις, … Διαθλαστικές δυσλειτουργίες του οπτικού οργάνου, όπως η μυωπία, ο αστιγματισμός, η πρεσβυωπία, η υπερμετρωπία.

ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Braille: σύστημα γραφής & ανάγνωσης για τυφλούς Το Μπράιγ, το σύστημα ανάγνωσης και γραφής για αναγνώστες με προβλήματα όρασης που χρησιμοποιεί ανάγλυφες κουκίδες για την αναπαράσταση αριθμών και γραμμάτων του αλφαβήτου, καθιερώθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα από τον Louis Braille.

ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΔΙΕΥΚΟΛΥΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ & ΧΩΡΙΣ ΟΠΤΙΚΗ ΑΝΑΠΗΡΙΑ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΤΟΜΕΙΣ Εκπαίδευση Επαγγελματική Κατάρτιση Δια Βίου Μάθηση Καθημερινές Δεξιότητες Επικοινωνία

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ Ένα άτομο θεωρείται κωφό, όταν είτε φοράει ακουστικά, είτε όχι δεν αντιλαμβάνεται την ομιλία με την ακοή του μόνο. Χρησιμοποιεί συνήθως οπτικά ερεθίσματα για να αντιληφθεί τους συνομιλητές του και έχει βαθμό απώλειας ακοής μεγαλύτερο από 70 dB. Ένα άτομο θεωρείται βαρήκοο, όταν είτε φοράει ακουστικά, είτε όχι δυσκολεύεται να κατανοήσει την ομιλία μόνο με την ακοή και έχει συνήθως βαθμό απώλειας ακοής από 35-69 dB.

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ βαρηκοΐα αγωγιμότητας: εντοπίζεται στο σύστημα μεταφοράς του ήχου (εξωτερικό και μεσαίο αυτί) νευροαισθητηριακή βαρηκοΐα: αφορά στο σύστημα αντίληψης του ήχου (εσωτερικό αυτί) Μεικτή: συνύπαρξη της βαρηκοΐας αγωγιμότητας και της νευροαισθητηριακής βαρηκοΐας

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ Συγγενείς Επίκτητες 20 -39 dB ελαφρά βαρηκοΐα.

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ –Προγλωσσικά κωφό παιδί θεωρείται το παιδί, που εμφάνισε τη βαρηκοΐα μέχρι την ηλικία των 2-3 ετών. –Μεταγλωσσικά κωφό παιδί θεωρείται το παιδί, που εμφάνισε τη βαρηκοΐα μετά την ηλικία των 2-3 ετών, όταν ήδη έχει αναπτύξει γλώσσα

ΑΚΟΥΣΤΙΚΕΣ ΑΝΑΠΗΡΙΕΣ Οι μέθοδοι επικοινωνίας: Προφορικο-ακουστική Ολική Επικοινωνία Διγλωσσία

ΤΥΦΛΟΚΩΦΩΣη Ένα πρόσωπο είναι τυφλοκωφό, όταν έχει μια συνδυασμένη οπτική και ακουστική αναπηρία. Μερικοί τυφλοκωφοί είναι εντελώς κωφοί και τυφλοί, ενώ άλλοι διαθέτουν περιορισμένη ακοή ή όραση. Η τυφλοκώφωση επιφέρει ακραία δυσκολία στην εκπαίδευση, στην μόρφωση, στην εργασιακή ζωή, στις πολιτιστικές δραστηριότητες και την πληροφόρηση. Υπάρχουν προβλήματα προσωπικότητας και συμπεριφοράς, που περιορίζουν τις δυνατότητες αξιοποίησης της περιορισμένης οπτικής ή ακουστικής δυνατότητας.

ΤΥΦΛΟΚΩΦΩΣη Εκ γενετής τυφλοκωφοί Εκ γενετής κωφοί που έχασαν την όρασή τους ως ενήλικες Εκ γενετής τυφλοί που έχασαν την ακοή τους ως ενήλικες Οι τυφλοκωφοί της τρίτης ηλικίας

ΤΥΦΛΟΚΩΦΩΣη Το άτομο με τυφλοκώφωση παρουσιάζει: 1. Προβλήματα κινητικότητας / προσανατολισμού 2. Στερεοτυπία στις κινήσεις (τύπου αυτισμού) 3. Καθυστέρηση στη λεκτική επικοινωνία ή παντελής απουσία λόγου 4. Προβλήματα επικοινωνίας 5. Νοητική ψευδοκαθυστέρηση 6.Δεκτικότητα στην αλληλεπίδραση, την εκπαίδευση, την κοινωνική επαφή.