«Παιδιά με Μαθησιακές Δυσκολίες & Διαταραχές Λόγου» Δ’ ΜΕΡΟΣ «Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες: Αναφορά στις κυριότερες Ε.Μ.Δ. στη σχολική ηλικία» Γεωργία Παπατσιακμάκη Κωφίδου Msc Εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής
Μαθησιακοί στόχοι – Αποτελέσματα… Να γνωρίσετε τις συχνότερες μορφές ειδικών μαθησιακών δυσκολιών στην σχολική ηλικία (χαρακτηριστικά / αίτια )
ΔΥΣΛΕΞΙΑ… …μια σύνθετη νευρολογική κατάσταση, που έχει ιδιοσυστατική προέλευση. Τα συμπτώματα μπορεί να επηρεάζουν πολλούς τομείς της μάθησης και της δραστηριότητας, και μπορεί να περιγραφεί ως ειδική δυσκολία στην ανάγνωση, την ορθογραφία και τη γραπτή γλώσσα. Ένας ή περισσότεροι από τους τομείς αυτούς μπορεί να επηρεάζονται. Ο χειρισμός των αριθμών και των μουσικών σημείων, οι κινητικές λειτουργίες και οι οργανωτικές δεξιότητες μπορεί ακόμα να εμπλέκονται. Ωστόσο, σχετίζεται ιδιαίτερα με τον έλεγχο του γραπτού λόγου, αν και ο προφορικός λόγος επηρεάζεται σε κάποιο βαθμό
Επηρεάζεται έντονα (θετικά ή αρνητικά) από… Μπορεί να οφείλεται σε… ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ Δεν οφείλεται σε… Επηρεάζεται έντονα (θετικά ή αρνητικά) από… Ανεπαρκή εκπαίδευση Χαμηλή ευφυΐα Κοινωνικο-οικονομική κατάσταση Προβλήματα όρασης Κοινωνικο-πολιτιστικό περιβάλλον Επιλογές στην εκπαίδευση ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΕΛΛΕΙΜΜΑ: Η έλλειψη φωνολογικής αντίληψης, όπως και η δυσκολία φωνολογικής επεξεργασίας ΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ: Προβλήματα στην ταχεία ανάκληση και την έλλειψη ικανότητας επεξεργασίας της οπτικής πληροφορίας Μπορεί να οφείλεται σε… Γενετικούς παράγοντες Δυσκολίες στη: φωνολογική επεξεργασία / μνήμη εργασίας / ταχεία ανάκληση και αλληλουχία / αυτοματοποίηση βασικών δεξιοτήτων
ΔΙΑΓΝΩΣΗ δυσκολίες στη γραφή (ορθογραφία & γραπτή επεξεργασία) δυσκολίες στη γραφή (ορθογραφία & γραπτή επεξεργασία) δυσκολίες στην ανάγνωση (μηχανισμός αποκωδικοποίησης & αναγνωστική κατανόηση) δυσκολίες στα μαθηματικά
ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΥΘΟΡΜΗΤΗ ΓΡΑΦΗ Περιορισμένος αριθμός λέξεων & απλοϊκό λεξιλόγιο Απουσία παραγράφων (ή ελάχιστες παράγραφοι), Περιορισμένες ιδέες, έλλειψη φαντασίας και πρωτοτυπίας Προβλήματα στη δομή πρότασης Έλλειψη συνοχής και σύνδεσης νοημάτων Λάθη γραμματικής & συντακτικού, ορθογραφικά λάθη Λάθη ή απουσία των σημείων στίξης
ΕΙΔΙΚΕΣ ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ ΣΤΟ ΓΡΑΠΤΟ ΛΟΓΟ ΔΥΣΓΡΑΦΙΑ Επίκτητη βλάβη του Κ.Ν.Σ, που χαρακτηρίζεται από ελλειμματική επεξεργασία στη μετατροπή των ακουστικών και οπτικών ερεθισμάτων σε κινητική συμπεριφορά, από δυσκολία του ατόμου να παράγει αναγνώσιμη γραφή με το χέρι και μία γενική ασυνέπεια αναγνωστικού επιπέδου και γραφής. ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ ειδική διαταραχή της μάθησης της ορθογραφίας και των κανόνων, που τη διέπουν, που οφείλεται σε ατελή ανάπτυξη επιμέρους γνωστικών δεξιοτήτων
Δυσαριθμησία… "Αναπτυξιακή δυσαριθμησία είναι μια δομική διαταραχή μαθηματικών ικανοτήτων, που έχει τις ρίζες του σε γενετική ή σύμφυτη διαταραχή ορισμένων τμημάτων του εγκεφάλου, τμήματα, που αποτελούν το άμεσο ανατομικοφυσιολογικό υπόστρωμα της κατάλληλης ηλικιακής ωρίμανσης των μαθηματικών ικανοτήτων- χωρίς να υπάρχει μια ταυτόχρονη διαταραχή των γενικών νοητικών λειτουργιών« Επίκτητη δυσαριθμησία: αφορά σε άτομα, που έχουν μάθει Μαθηματικά, αλλά αργότερα, κατά την παιδική ή εφηβική ή πιο συχνά κατά την ενήλικη ζωή χάνουν αυτή την ικανότητά τους και αυτό οφείλεται σε κάποια επίκτητη διαταραχή, που συνδέεται με κάποια βλάβη στον εγκέφαλο.
Δυσαριθμησία… Αίτια… Συμπτώματα… έλλειμμα στην επίγνωση του αριθμού έλλειμμα στην επίγνωση του αριθμού έκπτωση στην επεξεργασία του χώρου έκπτωση στη λειτουργία της προσοχής έκπτωση στην ανασταλτική λειτουργία έκπτωση στη φωνολογική ικανότητα αδυναμία κατανόησης βασικών μαθηματικών εννοιών χαμηλή επίδοση στο μάθημα των Μαθηματικών του σχολείου (ενώ μπορεί να παρατηρείται καλή βαθμολογία στα άλλα σχολικά μαθήματα) δυσκολία χειρισμού των αριθμών σε καθημερινές περιστάσεις, όπως στις οικονομικές συναλλαγές, στο να λέει κανείς την ώρα ή να θυμάται αριθμούς τηλεφώνων
ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΟΧΗΣ ΚΑΙ ΥΠΕΡΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΔΕΠ-Υ) Νευροβιολογική διαταραχή 5-7% του μαθητικού πληθυσμού / συνήθως 3:1 υπέρ των αγοριών ΤΥΠΟΙ: Α) Απροσεξίας, β) Παρορμητικότητας / Υπερκινητικότητας, γ) Συνδυασμένος τύπος Συνυπάρχει συχνά με άλλες διαταραχές Όταν δεν αντιμετωπίζεται έγκαιρα, δημιουργούνται περαιτέρω δυσκολίες σε διάφορους τομείς Προσχολική ηλικία (3–5 ετών): υπερβολική σωματική δραστηριότητα, δυσκολία στη συνεργασία με τα συνομήλικα παιδιά και μη συμμόρφωση στις υποδείξεις των ενηλίκων. Σχολική ηλικία (6–12 ετών): εκτός από τα πυρηνικά συμπτώματα της διαταραχής, δηλαδή απροσεξία, υπερκινητικότητα και παρορμητικότητα, συχνά εμφανίζονται εναντιωματική συμπεριφορά, συγκρούσεις με συνομηλίκους και προβλήματα στο σχολείο. Εφηβεία: μειώνεται η υπερδραστηριότητα, συνεχίζουν οι συγκρούσεις στο σπίτι και στο σχολείο, εμφανίζονται συχνά συμπεριφορές υψηλού κινδύνου. Ενήλικες: συνήθως μειώνεται σημαντικά η έντονη σωματική κινητικότητα, αλλά παραμένουν η απροσεξία και η παρορμητικότητα και γενικά οι επιπτώσεις και η δυσλειτουργία, που προκαλεί η διαταραχή
ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΥ Η αναπτυξιακή διαταραχή συντονισμού είναι μια κατάσταση, κατά την οποία, λαμβανομένης υπόψη της ηλικίας τους, παιδιά με φυσιολογική πνευματική και σωματική ανάπτυξη και χωρίς εμφανή νευρολογική νόσο, παρουσιάζουν δυσκολίες στην εκτέλεση πολιτισμικά τυπικών κινητικών δεξιοτήτων συμπεριλαμβανομένων δραστηριοτήτων της καθημερινής και της σχολικής ζωής Δυσκολίες αδρής κινητικότητας (περπάτημα, τρέξιμο, ισορροπία, σκαρφάλωμα κ.ά) Προβλήματα λεπτής κινητικότητας (δυσκολίες συντονισμού δακτύλων) Οπτικο-κινητικά προβλήματα (δυσκολίες στο πιάσιμο μπάλας, στη γραφή, στη ζωγραφική) Μπορεί να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές
Ευχαριστώ για την προσοχή σας…