Τι χαρά! Σήμερα θα μάθουμε τα ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ των επιθέτων! Ζήτω!!!
Σωκράτης ἐστίν σοφώτερος Κρίτωνος. Θετικός Σωκράτης ἐστίν σοφός. Σωκράτης ἐστίν σοφώτερος Κρίτωνος. Σωκράτης ἐστίν σοφώτατος πάντων. Σωκράτης ἐστίν σοφώτατος. Συγκριτικός Σχετικός Υπερθετικός Απόλυτος Υπερθετικός
Θετικός Συγκριτικός Υπερθετικός πτωχὸς πτωχὴ πτωχὸν πτωχότερος πτωχοτέρα πτωχότερον πτωχότατος πτωχοτάτη πτωχότατον γενναῖος γενναία γενναῖον γενναιότερος γενναιοτέρα γενναιότερον γενναιότατος γενναιοτάτη γενναιότατον σοφὸς σοφὴ σοφὸν σοφώτερος σοφωτέρα σοφώτερον σοφώτατος σοφωτάτη σοφώτατον
Συγκριτικός: -ό/ώτερος -α –ον Άρα: Προσοχή! Το θηλυκό γένος τονίζεται στην παραλήγουσα, ενώ το αρσενικό και το ουδέτερο στην προπαραλήγουσα : π.χ. ἡ σοφωτέρα, ἡ σοφωτάτη Επίθετα β΄ κλίσης Συγκριτικός: -ό/ώτερος -α –ον Υπερθετικός: -ό/ώτατος -η -ον !
-ότερος/ότατος ή -ώτερος/ώτατος ; Επίθετο θετικού βαθμού: Μακρόχρονη παραλήγουσα - ότερος-α-ον πτωχὸς-ὴ-ὸν - ότατος-η-ον ξηρὸς-ὰ-ὸν θερμὸς-ὴ-ὸν Βραχύχρονη παραλήγουσα - ώτερος-α-ον - ώτατος-η-ον νέος-α-ον σοφός-ή-όν
Θέσει μακρόχρονη συλλαβή: αν έχει βραχύχρονο φωνήεν, αλλά ύστερα απ' αυτό ακολουθούν στην ίδια λέξη δύο ή περισσότερα σύμφωνα ή ένα διπλό (ζ, ξ, ψ) π.χ. άλλος, θερμός, τόξον Σημείωση: Οι θέσει μακρόχρονες συλλαβές στον τονισμό λογαριάζονται κανονικά ως βραχύχρονες. Και τι γίνεται με τα δίχρονα φωνήεντα α, ι, υ ;
Επίθετα που έχουν το δίχρονο φωνήεν της παραλήγουσας μακρό: α) ἀνιαρός ἀνιαρότερος ἀνιαρότατος ἰσχυρός ἰσχυρότερος ἰσχυρότατος ψιλός ψιλότερος ψιλότατος φλύαρος φλυαρότερος φλυαρότατος πρᾶος πραότερος πραότατος λιτός λιτότερος λιτότατος
β) όσα έχουν σαν β΄ συνθετικό ένα από τα ουσιαστικά: Π.χ. εὔψυχος-η-ον λύπη ψυχή νίκη τιμή θυμός κίνδυνος κῦρος Π.χ. εὔψυχος-η-ον εὐψυχότερος-α-ον εὐψυχότατος-η-ον
Επίθετα που έχουν το δίχρονο φωνήεν της παραλήγουσας βραχύ: -ιος -ικος -ιμος -ινος π.χ. τίμιος-α-ον τιμιώτερος-α-ον τιμιώτατος-η-ον -ακος -αλος -αμος -ανος -ατος π.χ. δυνατός-ή -όν δυνατώτερος-α-ον δυνατώτατος-η-ον -αρος -υρος -χος π.χ. ἥσυχος-η-ον ἡσυχώτερος-α-ον ἡσυχώτατος-η-ον
Και τα επίθετα της γ΄ κλίσης;;; ὀξύ-τατος-τάτη-τατον Επίθετα γ΄ κλίσης ἀληθής-ής-ές σώφρων-ων -ον Συγκριτικός: ἀληθ-έστερος-εστέρα-έστερον Υπερθετικός: ἀληθ-έστατος-εστάτη-έστατον ὀξύς-εῖα-ύ ὀξύ-τερος-τέρα-τερον ὀξύ-τατος-τάτη-τατον
Υπάρχουν και επίθετα που σχηματίζουν ανώμαλα παραθετικά Να μην ξεχάσω! Υπάρχουν και επίθετα που σχηματίζουν ανώμαλα παραθετικά ὁ ἀγαθός-ή-όν ὁ, ἡ ἀμείν-ων, τὸ ἄμειν-ον ὁ, ἡ βελτ-ίων, τὸ βέλτ-ιον ὁ, ἡ κρείττ-ων, τὸ κρεῖττ-ον ὁ, ἡ λῴ-ων, τὸ λῷ-ον ἄριστος-ίστη-ιστον βέλτιστος-η-ον κράτιστος-η-ον λῷστος-η -ον κακός –ή—ον ὁ, ἡ κακ-ίων, τὸ κάκ-ιον ὁ, ἡ χείρ-ων, τὸ χεῖρ-ον κάκ-ιστος-ίστη-ιστον χείρ-ιστος-ίστη-ιστον καλός-ή-όν ὁ, ἡ καλλ-ίων, τὸ κάλλ-ιον κάλλ-ιστος-ίστη-ιστον μέγας,μεγάλη, μέγα ὁ, ἡ μείζων, τὸ μεῖζον μέγ-ιστος, μεγ-ίστη, μέγ-ιστον μικρός-ά-όν ὁ, ἡ ἐλάττ-ων, τὸ ἔλαττον ἐλάχ-ιστος-ίστη-ιστον ὀλίγος-η-ον ὁ, ἡ μείων, τὸ μεῖον ὀλίγ-ιστος-ίστη-ιστον πολύς, πολλή, πολύ ὁ, ἡ πλείων, τὸ πλέον πλεῖστος, πλείστη, πλεῖστον
Μαρτιμιανάκη Άννα Φιλόλογος 5ο Γυμνάσιο Ηρακλείου