ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Η ανάπτυξη του ελληνικού κινήματος της ειρήνης τα τελευταία 30 χρόνια, στηρίχτηκε στις πολύχρονες και πλούσιες φιλειρηνικές παραδόσεις του λαού μας. Από την αρχαιότητα, η επιδίωξη του ιδανικού της ειρήνης αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τους Έλληνες ιστορικούς, ποιητές και φιλοσόφους. Ο Αριστοφάνης υμνεί με τα έργα του την <<πλουτοφόρα ειρήνη>> και ο Ευριπίδης την αποκαλεί <<βαθύπλουτη και πρώτη από τους μακάριους θεούς στην ομορφιά>> . Και ο ιστορικός Ηρόδοτος μιλώντας για το θέμα ειρήνη ή πόλεμος γράφει ότι <<κανείς δεν είναι τόσο ανόητος να προτιμάει τον πόλεμο από την ειρήνη , αφού στον πόλεμο οι γονείς θάβουν τα παιδιά ενώ στην ειρήνη τα παιδία θάβουν τους γονείς>>.

Στην Ελλάδα μετά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και με την ανάπτυξη των φιλειρηνικών αγώνων δημιουργήθηκε η πρώτη πανελλαδικά οργανωμένη κίνηση ειρήνης, η Ε.Ε.Δ.Υ.Ε. (Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη). Έτσι, με το πέρασμα του καιρού οργανώνονταν διάφορες ειρηνικές δράσεις- διαδηλώσεις, έντυπα κλπ. –

Μια μορφή έμπρακτης ένδειξης ειρηνικής στάσης ήταν τα αντιπολεμικά μηνύματα. Καθώς η τέχνη προϋπήρχε και αναπτυσσόταν, ήταν μια από τις καταλληλότερες μορφές από τις οποίες θα μπορούσαν να μεταδοθούν μηνύματα ειρήνης. Μάλιστα, ανέκαθεν η τέχνη αποτελούσε μέσο επιρροής του ανθρώπινου νου και της κοινής γνώμης. Για το λόγο αυτό, με τις διάφορες μορφές η οποία αυτή εμφανίζεται, όπως λ.χ. θέατρο, μουσική, κινηματογράφος, ζωγραφική, είναι δυνατόν να προκύψει μια ευαισθητοποιημένη κοινωνία που θα ενδιαφέρεται για το κοινό καλό.

Άλλωστε, είναι γεγονός ότι στις μέρες μας οι εικόνες των συνεχών πολέμων και το ψυχροπολεμικό κλίμα που επικρατεί μας κάνουν να αναλογιστούμε την στάση μας απέναντι στις συνέπειες αυτών των επιχειρήσεων και στα οφέλη της ειρήνης. Εύκολα γίνεται αντιληπτό πως αποτελεί άμεση ανάγκη να απαλλαγούμε από τους πολέμους και να στραφούμε προς το διάλογο και την ειρήνη. Έτσι, η αξία αυτής αποδεικνύεται μεγάλη και μας δημιουργεί ένα οριστικό αίσθημα απαλλαγής από τους πολέμους.

Σχετικά με τον Γρηγόρη Λαμπράκη Ο Γρηγόρης Λαμπράκης (Κερασίτσα Αρκαδίας 3 Απριλίου 1912 – Θεσσαλονίκη 27 Μαΐου 1963 [1]) ήταν γιατρός, αθλητής, και πολιτικός που δολοφονήθηκε από παρακρατικούς. Η δολοφονία του προκάλεσε διεθνή κατακραυγή για τις αυταρχικές πρακτικές της κυβέρνησης Καραμανλή και των Σωμάτων Ασφαλείας, που αποδείχθηκε ότι όχι μόνο ανέχονταν, αλλά και εξέθρεφαν τον ανεξέλεγκτο παρακρατικό μηχανισμό.[2] Η υπόθεση Λαμπράκη αναζωογόνησε τον Ανένδοτο Αγώνα του Γεωργίου Παπανδρέου και έπαιξε τον πιο σημαντικό ίσως ρόλο στην πτώση της κυβέρνησης Καραμανλή τον ίδιο χρόνο. Στις εκλογές «της βίας και της νοθείας», όπως έμεινε στην ιστορία η εκλογική διαδικασία της 29ης Οκτωβρίου 1961, πολιτεύθηκε με το ΠΑΜΕ (Πανδημοκρατικό Αγροτικό Μέτωπο Ελλάδος), έναν συνασπισμό αριστερών δυνάμεων με επικεφαλής την ΕΔΑ και εξελέγη βουλευτής Πειραιά. Τον ίδιο χρόνο δραστηριοποιήθηκε στο ειρηνιστικό κίνημα και με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε η «Ελληνική Επιτροπή για τη Διεθνή Ύφεση και Ειρήνη» (ΕΕΔΥΕ).

Στις 21 Απριλίου 1963 η ΕΕΔΥΕ διοργάνωσε Πορεία Ειρήνης από τον Μαραθώνα στην Αθήνα. Η αστυνομία απαγόρευσε την πορεία και συνέλαβε πολλούς από τους διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων και τον Μίκη Θεοδωράκη. Ο Λαμπράκης προστατευόμενος από τη βουλευτική του ασυλία, πραγματοποίησε μόνος την πορεία, κρατώντας ένα μικρό πανό με το σύμβολο της ειρήνης. Αμέσως μετά συνελήφθη από την αστυνομία

Στις 22 Μαΐου 1963 ο Γρηγόρης Λαμπράκης παρέστη και μίλησε για την ειρήνη στη Θεσσαλονίκη. Μετά το τέλος της εκδήλωσης δέχθηκε δολοφονική επίθεση σε κεντρικό δρόμο της πόλης από τρίκυκλο, στο οποίο επέβαιναν οι ακροδεξιοί Σπύρος Γκοτζαμάνης και Εμμανουήλ Εμμανουηλίδης. Τραυματίστηκε σοβαρά και πέθανε στις 27 Μαΐου 1963, σε ηλικία 51 ετών. Ο θάνατός του προκάλεσε αγανάκτηση στην κοινή γνώμη, οξύτατη πολιτική κρίση, αλλά και διεθνή κατακραυγή. Την επομένη ένα πλήθος 500.000 ανθρώπων συγκεντρώθηκε στο Α' Νεκροταφείο για το «Ύστατο Χαίρε». Γρήγορα, η συγκέντρωση μετατράπηκε σε διαδήλωση καταδίκης της δεξιάς κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Παλατιού. Η ζωή και ο θάνατος του Γρηγόρη Λαμπράκη ενέπνευσε τον συγγραφέα Βασίλη Βασιλικό στο περίφημο πολιτικό του μυθιστόρημα με τον τίτλο Ζ (Εκδόσεις Λιβάνη). Το 1969 μεταφέρεται με μεγάλη επιτυχία στη μεγάλη οθόνη από τον σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, με πρωταγωνιστές τον Υβ Μοντάν, τον Ζαν Λουί Τρεντινιάν και την Ειρήνη Παπά.

Πόλεμος και ειρήνη ΠΟΛΕΜΟΣ= Πόλεμος είναι η ένοπλη σύγκρουση ανάμεσα σε δύο ή περισσότερα κράτη ή ανάμεσα σε ομάδες εντός του ίδιου κράτους (εμφύλιος).Ο τρόπος επίλυσης των διαφόρων με την δύναμη των όπλων οδηγεί αναπόφευκτα στην καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και στην αναστολή της προόδου σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ανάλογα με το σκοπό του ενας πόλεμος χαρακτηρίζεται: -Αμυντικός -Κατακτητικός -Απελευθερωτικός -Ιερός (όταν αντίπαλες ομάδες είναι κοινωνικές ομάδες της ίδιας χώρας-εμφύλιος)

ΕΙΡΗΝΗ= Ειρήνη είναι η κατάσταση φιλίας ,αμοιβαίας κατανόησης, αρμονικής συνύπαρξης ανθρώπων ή λαών ,η επιθυμία τους για τη διατήρηση της ηρεμίας, της τάξης και της αρμονίας, για την επικράτηση ενός κόσμου χωρίς συγκρούσεις και αντιπαλότητες. Όταν όμως σήμερα γίνεται λόγος για την ειρήνη γενικά, κανείς δε σκέφτεται την αρμονική αλληλεγγύη των ανθρώπων ούτε την πλήρη εξέλιξη του ανθρώπου από ψυχολογική άποψη ,αλλά το μη του πολέμου. -παγκόσμια= φιλία μεταξύ λαών -εθνική= ομοψυχία, αλληλεγγύη μεταξύ των ομοεθνών -ατομική= ψυχική γαλήνη και ηρεμία -οικογενειακή= αρμονικές και φιλικές διαπροσωπικές σχέσεις μέσα στην οικογένεια

ΚΙΝΗΜΑ ΒΙΤΝΑΜ Τη χρονιά που πάτησε ο άνθρωπος στο φεγγάρι, ο πλανήτης Γη βρισκόταν σε αναταραχή. Η Αμερική παλλόταν από μαζικές διαμαρτυρίες ενάντια στον πόλεμο του Βιετνάμ, εκατοντάδες χιλιάδες κόσμου κατέφθαναν στο Γούντστοκ για μια γιορτή «αγάπης, ειρήνης και μουσικής», το αντιπολεμικό κίνημα απλωνόταν από το Τόκιο ώς το Βερολίνο, οι εθνικο-απελευθερωτικοί αγώνες ανθούσαν σε Ασία και Αφρική, ενώ στην Ελλάδα, την τυλιγμένη στον «γύψο», οι εξορίες και οι φυλακίσεις βρίσκονταν στην ημερήσια διάταξη, αλλά στα νυχτερινά κέντρα το κέφι έφτανε στο ζενίθ.... Κατά τη δεκαετία του ’60 και στα πλαίσια της υποχώρησης του Μακαρθισμού και της άμβλυνσης του ψυχροπολεμικού κλίματος, ξεσπά στις Η.Π.Α. μια πρωτόγνωρα δυναμική φοιτητική εξέγερση ενάντια στο ισχύον status, σύμπτωμα της ιδιαίτερης πολιτικής συγκυρίας -αμερικανικής και διεθνούς- και απότοκο των κοινωνικών, πολιτικών, διανοητικών και ιδεολογικών επανατοποθετήσεων που συντελούνται ως παρακολούθημά της. Το φοιτητικό κίνημα, που μαζί με την ειρηνική επανάσταση για τη διεύρυνση και κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων και το αντιπολεμικό κίνημα με αφορμή τον πόλεμο του Βιετνάμ αποτέλεσαν τους τρεις μεγάλους πολιτικούς αγώνες οι οποίοι σημάδεψαν τη μεταπολεμική αμερικανική ιστορία, απαιτούσε τον επαναπροσανατολισμό των Πανεπιστημίων και τον επαναπροσδιορισμό της δομής, των στόχων και του ρόλου τους, αμφισβητούσε έμπρακτα την αμερικανική καπιταλιστική πραγματικότητα, διεκδικούσε τη δημιουργία μιας δίκαιης και γνήσια δημοκρατικής κοινωνίας, γέννησε ελπίδες για μια πνευματική, κοινωνική και πολιτική ανάταση και έληξε άδοξα παραμένοντας νοσταλγική ανάμνηση και πικρή εμπειρία.

Στην αρχή φυσικά η πλειονότητα των Αμερικανών ήταν υπέρ του πολέμου, αφού ο στόχος του ήταν ‘’η υπεράσπιση της δημοκρατίας από τον κομμουνισμό ‘’.Ωστόσο, όπως και τώρα με τον πόλεμο στο Ιράκ, η πραγματικότητα αποδείχτηκε στη συνέχεια πολύ διαφορετική. Όταν η αμερικάνικη πολιτική και στρατιωτική ηγεσία συνειδητοποιούσε ότι ήταν αδύνατο να νικήσει μόνο με τους μαζικούς βομβαρδισμούς του βορείου Βιετνάμ , αναγκάστηκε να στείλει συμβατικο στρατό. Μέχρι το 1969 550.000 Αμερικανοί στρατιώτες είχαν εμπλακεί σε πολεμικές επιχειρήσεις. Επρόκειτο για νέα παιδιά ηλικίας μέχρι 21 ετών και στην πλειοψηφία τους ήταν φτωχοί μαύροι και λευκοί , που δεν μπορούσαν να φοιτήσουν σε κολέγια για να πάρουν απαλλαγή. Όταν όμως οι σάκοι με τα πτώματα των Αμερικανών στρατιωτών άρχιζαν να πληθαίνουν, τότε άρχιζε να βαθαίνει και η διάλυση της Αμερικάνικης στρατιωτικής μηχανής. Μέχρι το 1972 είχαν εμφανιστεί φαινόμενα ανταρσίας στο στράτευμα, τα ναρκωτικά έδιναν και έπαιρναν, ενώ μισητοί αξιωματικοί , έφταναν να επικηρύσσονται από τους ίδιους τους φαντάρους. Την ίδια ώρα , στο εσωτερικό των ΗΠΑ υπήρχαν σημαντικές εξελίξεις.

Είχαν ξεκινήσει οι μαζικοί αγώνες του μαύρου για τα πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, που βρήκαν συμπαράσταση στο σύνολο της νεολαίας, Οι φοιτητές μπήκαν μπροστά σε ένα κίνημα που σταδιακά άρχιζε να αγκαλιάζει ολόκληρη την Αμερικάνικη κοινωνία. Στις 5/10/1969 36 εκατομμύρια Αμερικάνοι συμμετείχαν σε τουλάχιστον μία αντιπολεμική δράση μέσα στις ΗΠΑ. Το αντιπολεμικό στοιχείο ήταν μόνο η αιχμή του δόρατος. Μια γενικευμένη διάθεση ριζοσπαστικοποίησης είχε αρχίσει να εξαπλώνεται και δημιούργησε συνθήκες έκρηξης μέσα στην Αμερικάνικη κοινωνία. Έξι χρόνια μετά και μέσα σε συνθήκες κλιμακούμενης πολιτικής κρίσης , οι ΗΠΑ , στις 30 Απριλίου 1975, αποχωρούν ηττημένες και ο πόλεμος τελειώνει με την παράδοση και της κυβέρνησης του Ν. Βιετνάμ.