ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΑΠΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Εφαρμογή Πιλοτικού Προγράμματος για τον Σχολικό Εκφοβισμό σε Γονείς: «Η Ρητορική του μίσους» 4ο Γυμνάσιο Ηρακλείου Αττικής 3o , 4ο, 6o και 7ο Γυμνάσιο Αμαρουσίου 1ο, 2o, 5ο, 6ο και 8ο ΓΕ.Λ. Αμαρουσίου Σχεδιασμός: ΑΝΤΩΝΙΑ ΠΑΠΑΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ Συντονίστρια Ευρωπαϊκού Προγράμματος Comenius Regio Δ.Δ.Ε. Β΄ Αθήνας

ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Α. Ενημέρωση των γονέων Οι γονείς πρέπει πρώτα να φροντίσουν να ενημερωθούν από τους ειδικούς σχετικά με τη συμπεριφορά των εφήβων, ώστε να μπορούν να αντιληφθούν τα σημάδια της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού τους, να συνειδητοποιήσουν το πρόβλημα και να δράσουν έχοντας τη βοήθεια των ειδικών με τον κατάλληλο τρόπο.

ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Β. Επιλογή του τρόπου προσέγγισης του εφήβου που την καθιστά μοναδική ο χαρακτήρας του Οι γονείς, που βρίσκονται πραγματικά δίπλα στο παιδί τους, έχοντας τη βοήθεια των ειδικών θεωρούνται οι καταλληλότεροι για την επιλογή του τρόπου επικοινωνίας και προσέγγισης του προβλήματος του εφήβου, καθώς γνωρίζουν τον χαρακτήρα του και μπορούν να προβλέψουν τις αντιδράσεις του.

Γ. Επικοινωνήστε με το παιδί σας ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Γ. Επικοινωνήστε με το παιδί σας Όταν αναφερόμαστε στην επικοινωνία των γονέων με το παιδί τους δεν εννοούμε μια απλή συνομιλία μαζί του, αλλά τον συστηματικό διάλογο και την ουσιαστική προσέγγισή του σε προσωπικά του θέματα και προβληματισμούς, κατανοώντας πραγματικά τις ανησυχίες του, τους φόβους του, τον παρορμητισμό του, τα λάθη του, τις αλλόκοτες κάποιες φορές συμπεριφορές του και αφουγκραζόμενοι τα συναισθήματά του. Αναφερόμαστε δηλαδή όχι απλά σε λεκτική επικοινωνία, αλλά και σε ψυχική επικοινωνία!

«Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ ΠΕΤΥΧΕ». ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Δ. Προσπάθεια προσέγγισης του προβλήματος (βίαιη συμπεριφορά) Ο γονιός στην προσπάθεια επικοινωνίας με το παιδί του, πρέπει να επιδείξει υπομονή, ηρεμία, ώστε να καταφέρει να ξεκλειδώσει τον ψυχικό του κόσμο. Οι περισσότεροι από εμάς γνωρίζουμε ή έχουμε ακούσει πόσο δύσκολη είναι η προσέγγιση και η επικοινωνία με το παιδί μας στην εφηβεία (χάσμα γενεών). Η υπομονή μας, η αγάπη μας και η υποστήριξή μας θα τον βοηθήσει να κατανοήσει από μόνος του τη βίαιη συμπεριφορά του και να αποδεχτεί το λάθος του. Αυτό μόνο ως γονείς δεν θα πρέπει να μας ικανοποιήσει. Ξεκλειδώνοντας σιγά-σιγά τον ψυχικό του κόσμο θα πρέπει μαζί να εντοπίσουμε τα αίτια της βίαιης συμπεριφοράς του και να εστιάσουμε στον τρόπο αντιμετώπισης. Τότε μπορούμε να πούμε ότι: «Η ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΟΥ ΓΟΝΕΑ ΜΕ ΤΟΝ ΕΦΗΒΟ ΠΕΤΥΧΕ».

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε ή τι κάνουμε στην περίπτωση που αποκαλύπτεται μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ότι το αίτιο της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού μας οφείλεται στο γεγονός ότι: Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ;

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε ή τι κάνουμε στην περίπτωση που αποκαλύπτεται μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ότι το αίτιο της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού μας οφείλεται στο γεγονός ότι: Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; Δεν εκνευριζόμαστε και είμαστε ψύχραιμοι. 2. Ακούμε με κάθε λεπτομέρεια τα βίαια γεγονότα που έχουν συμβεί σε βάρος του παιδιού μας προσπαθώντας να κατανοήσουμε τα συναισθήματά του. 3. Προσπαθούμε να καταλάβουμε για ποιο λόγο έχει υποστεί τέτοιου είδους παραβατικές συμπεριφορές από τους συμμαθητές του ή από τους δήθεν φίλους του. 4. Τον ενθαρρύνουμε να κάνει νέους φίλους και να απομακρυνθεί από τα άτομα αυτά, με παράλληλη γνωστοποίηση από μέρους του των όσων του συμβαίνουν στους αρμόδιους φορείς του σχολικού του περιβάλλοντος.

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε ή τι κάνουμε στην περίπτωση που αποκαλύπτεται μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ότι το αίτιο της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού μας οφείλεται στο γεγονός ότι: Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; 5. Ως κηδεμόνες του γίνεται και από τη δική μας πλευρά επίσημη γνωστοποίηση για τα βίαια περιστατικά σε βάρος του παιδιού μας στη διεύθυνση του σχολείου, ώστε να εφαρμοστεί η κατάλληλη πολιτική πάνω στο θέμα αυτό. 6. Σε καμία περίπτωση δεν επιχειρούμε να έρθουμε σε επαφή με το παιδί (θύτη), για να του απαιτήσουμε συμμόρφωση στη συμπεριφορά του ή ακόμη και με τους γονείς του για υπόδειξη και απαίτηση νουθεσίας στο παιδί τους. Το πρόβλημα αυτό πρέπει να αντιμετωπιστεί από τους υπεύθυνους του σχολικού περιβάλλοντος και σύμφωνα με τους κανόνες, που το διέπουν εφόσον έχει γνωστοποιηθεί.

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε ή τι κάνουμε στην περίπτωση που αποκαλύπτεται μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ότι το αίτιο της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού μας οφείλεται στο γεγονός ότι: Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; 7. Επισημαίνουμε στο παιδί μας πως τώρα πλέον δεν είναι μόνος του, σε περίπτωση που αισθάνεται αδύναμος να το αντιμετωπίσει. 8. Αν διαπιστώσουμε από τα λεγόμενά του ότι το παιδί μας αντιμετωπίζει πρόβλημα χαμηλής αυτοεκτίμησης ή αυτοπεποίθησης προσπαθούμε να τονίσουμε τα χαρακτηριστικά αυτά, που τον κάνουν μοναδικό, ιδιαίτερο και χαρισματικό. Στο σημείο αυτό προσπαθούμε παράλληλα να αναζητήσουμε τα αίτια που έχουν συμβάλλει στη διαμόρφωση ενός αδύναμου «εγώ» του παιδιού μας, το οποίο ίσως να οφείλεται σε ερεθίσματα από το ίδιο το οικογενειακό μας περιβάλλον. Τότε θεωρείται αναγκαίο οι γονείς να απευθυνθούμε σε ειδικούς, καθώς η αλλαγή της συμπεριφοράς μας και η επιλογή μιας πιο ορθής προσέγγισης του παιδιού μας θα βοηθήσει στην εξομάλυνση του προβλήματος αυτού.

Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε ή τι κάνουμε στην περίπτωση που αποκαλύπτεται μέσα απ’ όλη αυτή τη διαδικασία ότι το αίτιο της βίαιης συμπεριφοράς του παιδιού μας οφείλεται στο γεγονός ότι: Α. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ είναι ΘΥΜΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ; 9. Τέλος, δεν ενθαρρύνουμε το παιδί μας να απαντήσει στη βία με βία. Το «οφθαλμόν αντί οφθαλμού» όχι μόνο δεν αποδίδει δικαιοσύνη, αλλά με τον τρόπο αυτό το παιδί μας γίνεται παίγνιο της μειονότητας, η οποία προσπαθεί να επιβληθεί ή και να ξεχωρίσει με ανηθικότητα και παραβατικές, βίαιες συμπεριφορές. Δεν πρέπει να επιλέξει να λύσει το πρόβλημά του παίζοντας τον ρόλο του θύτη. Από θύμα δηλαδή να γίνει θύτης.

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ: Η συμπεριφορά των γονέων σε περίπτωση που το παιδί τους (έφηβος) παρουσιάζει σημάδια βίαιης συμπεριφοράς Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Δεν εκνευριζόμαστε και είμαστε ψύχραιμοι. 2. Τον προσεγγίζουμε με ηρεμία και του ζητάμε να μας μιλήσει για τα γεγονότα στα οποία συμμετείχε επιδεικνύοντας ανάρμοστη και βίαιη συμπεριφορά στο σχολικό του περιβάλλον. Έτσι, θα μπορέσουμε να δούμε τον τρόπο σκέψης του και τους λόγους που τον σπρώχνουν στη βιαιότητα, μέσα από την δική του οπτική γωνία. Εδώ αναμένουμε την προσπάθειά του να δικαιολογήσει τις πράξεις του (ο θύτης πιστεύει ότι το θύμα ευθύνεται για την επιθετική συμπεριφορά του).

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ 3. Δεν τον κατηγορούμε ούτε τον χαρακτηρίζουμε. Του ζητάμε να μας πει τη γνώμη του σχετικά με τους κανόνες που πρέπει να διέπουν μία κοινωνία όπως το σχολείο, για τον σεβασμό και τα δικαιώματα των συνανθρώπων του ή των συμμαθητών του. Τι πετυχαίνουμε μέσα από αυτό; Να εξωτερικεύσει τα συναισθήματά του και τον θυμό του που ίσως κρύβει για τους συμμαθητές του και τους ανθρώπους του σχολικού του περιβάλλοντος. Στο σημείο αυτό ίσως και εμείς συνειδητοποιήσουμε και το δικό μας μερίδιο ευθύνης στην επιλογή της διεξόδου που έχει κάνει το παιδί μας.

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ 4. Ασφαλώς, οι ποινές και οι τιμωρίες του παιδιού μας στην ηλικία της εφηβείας θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικές για αποφυγή πιο δυσάρεστων αντιδράσεων από μέρους του. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να επιβάλλουμε τιμωρίες προς συμμόρφωση στο παιδί μας. 5. Ως γονείς και υπεύθυνοι για την παραβατική συμπεριφορά του παιδιού μας, προσπαθούμε όσο μπορούμε να δώσουμε προτεραιότητα στην επίλυση του προβλήματος του παιδιού μας. 6. Δεν σταματάμε να του δείχνουμε την αγάπη μας και του υπενθυμίζουμε συνεχώς ότι είμαστε δίπλα του και διαθέσιμοι για βοήθεια σε προβλήματα που τον απασχολούν.

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ 7. Προσπαθούμε όσο μπορούμε να τον ευαισθητοποιήσουμε σχετικά με τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των συνανθρώπων του, το δικαίωμα να είναι κάποιος διαφορετικός, τοποθετώντας σχεδόν πάντα τον εαυτό του στη θέση του άλλου. Του υπενθυμίζουμε ότι οι ανθρώπινες αξίες δεν επιβάλλονται με βία σε περιπτώσεις που νοιώθει αδικημένος. Η βίαιη συμπεριφορά του δεν υποδηλώνει ούτε δύναμη αλλά ούτε και ισχυροποιεί το «κύρος» του. Τονίζουμε πως τα άτομα που προσπαθούν να επιβληθούν με βίαιο τρόπο ταπεινώνοντας τους άλλους, υποθάλπτουν χαμηλή αυτοεκτίμηση.

Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ Ε. Πώς συμπεριφερόμαστε στην περίπτωση, που μέσα από την διαδικασία της επικοινωνίας με το παιδί μας, αποκαλύπτεται και ταυτόχρονα επιβεβαιώνεται από ενημέρωση που είχαμε από το σχολείο, ότι το παιδί μας εκδηλώνεται ως θύτης με τη βίαιη συμπεριφορά του απέναντι στους συμμαθητές του; Β. ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΑΣ ΩΣ ΘΥΤΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ 8. Η συνεργασία των γονέων με το σχολείο θεωρείται αναγκαία. Η κοινή αντιμετώπιση του προβλήματος σχετικά με την επιθετικότητα του παιδιού μας και την παραβατική συμπεριφορά του, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαχείριση των συγκρούσεών του (με εμάς ή με άλλους) με ηρεμία. 9. Τέλος, μη ξεχνάμε ότι για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σωστά και να διαχειριστούμε με υπομονή και ηρεμία το πρόβλημα του παιδιού μας, απαιτείται και η συνεργασία των ειδικών. Αυτό άλλωστε μπορεί να θεωρηθεί αναγκαίο και από την αρχή, στην περίπτωση δηλαδή που αισθανόμαστε ότι δε μπορούμε να το διαχειριστούμε όλο αυτό, ενεργώντας με τον κατάλληλο τρόπο. Άλλωστε, η ενημέρωση και η νουθεσία των ειδικών όχι μόνο θα μας βοηθήσει στην αντιμετώπιση του προβλήματος του παιδιού μας, αλλά θα βελτιώσει σημαντικά και τη δική μας σχέση μαζί του.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας!