ΠΜΣ “Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη” 10 Απριλίου 2014 Συγκίνηση και Νόηση ΙΙ ΠΜΣ “Βασική και Εφαρμοσμένη Γνωσιακή Επιστήμη” 10 Απριλίου 2014

Κοινή εμπειρία Υπό την επίδραση μιας ισχυρής συγκίνησης: Δυσκολίες στη χρήση του λόγου, στη λήψη αποφάσεων και τη δημιουργική επίλυση προβλημάτωνΑντίστροφα η επικέντρωση σε ένα γνωστικό έργο:Αμβλύνει τα συμπτώματα δυσφορίας π.χ. σε καταθλιπτικούς ασθενείς με μείζων και μέτρια καταθλιπτική διαταραχή

ΜΝΗΜΗ

Νευροαπεικονιστικές ενδείξεις Η δραστηριότητα των περιοχών του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην συγκινησιακή επεξεργασία, μειώνεται στην περίπτωση που τα έργα είναι γνωστικά και αντίστροφα (PET, καταγραφή της ταυτόχρονης αυξομείωσης της φλοιϊκής αιματικής ροής- CBF σε διάφορες εγκεφαλικές περιοχές).

Νευροαπεικονιστικές ενδείξεις Αύξηση αιματικής ροής στην αμυγδαλή, στον έσω οπίσθιο κογχικό φλοιό και στον πρόσθιο κοιλιακό φλοιό του προσαγώγιου κατά τη διάρκεια πειραματικής έκλυσης συγκινήσεων, όπως και σε συναισθηματικές διαταραχές. Μείωση κατά τη διάρκεια γνωστικών έργων.

Συμπεριφορικά δεδομένα Απομνημόνευση λίστας λέξεων (π.χ. Μαξιλάρι, κρεβάτι, ξεκούραση) με κοινή εννοιολογική προέλευση (π.χ. Ύπνος): Ομάδα θετικής διάθεσης στην ανάκληση περιελάμβαναν την λέξη ύπνος, ενώ δεν περιλαμβάνονταν στην λίσταΟμάδα αρνητικής διάθεσης δεν έκανε αναφορά συχνά στην λέξη της κεντρικής έννοιας.

Συμπεριφορικά δεδομένα Όταν ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες και των δύο ομάδων να ανακαλέσουν και όποια λέξη τους ερχόταν στο μυαλό, η ομάδα αρνητικής διάθεσης εξακολούθησε να μην αναφέρει την κεντρική έννοια -π.χ. Ύπνος.Λανθασμένη ανάκληση οφείλεται στη διαδικασία κωδικοποίησης: Διαφορετική στρατηγική επεξεργασίας των πληροφοριών από τις δύο ομάδες με την ομάδα αρνητικής διάθεσης να επικεντρώνει στην επεξεργασία των αντικειμένων της λίστας.

Νευροαπεικονιστικές ενδείξεις Ενεργή διατήρηση λεκτικής πληροφορίας στο αριστερό ημισφαίριο (περιοχή Broca και συμπληρωματικές κινητικές και προκινητικές περιοχές Ενεργή διατήρηση χωρικής πληροφορίας στις προκινητικές περιοχές του δεξιού προμετωπιαίου λοβού

Συμπεριφορικά δεδομένα Βίντεο έκλυσης καταστάσεων προσέγγισης, αποφυγής και ουδέτερο βίντεοΓράμματα που οι συμμετέχοντες έπρεπε να ανακαλέσουν είτε το ποια ήταν είτε τη θέση τους στον χώροΗ συνθήκη προσέγγισης βελτίωνε την λεκτική μνήμη εργασίας, αλλά μείωνε την χωρική μνήμηΑντίστροφα στην συνθήκη αποφυγής βελτιώνονταν η χωρική μνήμη και μειώνονταν η λεκτική

Συμπεριφορικά δεδομένα Όταν ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες και των δύο ομάδων να ανακαλέσουν και όποια λέξη τους ερχόταν στο μυαλό, η ομάδα αρνητικής διάθεσης εξακολούθησε να μην αναφέρει την κεντρική έννοια -π.χ. Ύπνος.Λανθασμένη ανάκληση οφείλεται στη διαδικασία κωδικοποίησης: Διαφορετική στρατηγική επεξεργασίας των πληροφοριών από τις δύο ομάδες με την ομάδα αρνητικής διάθεσης να επικεντρώνει στην επεξεργασία των αντικειμένων της λίστας.

ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

Νευρολογικές ενδείξεις Ασθενείς με βλάβες στον προμετωπιαίο λοβό παρουσιάζουν σημαντικά ελλείμματα στην λήψη αποφάσεων και εν γένει τη συγκινησιακή επεξεργασία π.χ. Phineas Gage: καταστροφή του αριστερού προμετωπιαίου λοβού οδήγησε σε αχαλίνωτη συμπεριφοράΟ Γκέιτζ ήταν ένας «υπεύθυνος, έξυπνος και κοινωνικά καλά ενταγμένος άνθρωπος, που δεν είχε να χωρίσει τίποτα με κανέναν» πριν του συμβεί το ατύχημα κατά το οποίο μια ράβδος διαπέρασε το κρανίο του και την έσω-κοιλιακή μοίρα του αριστερού μετωπιαίου λοβού. Κατά τους μήνες και ίσως και χρόνια αφότου έγινε το ατύχημα, είχε καταστεί «ασεβής και απρόβλεπτος στη συμπεριφορά του (…) οι άφθονες αισχρολογίες του προσέβαλαν όσους βρισκόταν γύρω του». Ο γιατρός του, J.M.Harlow, έγραψε: «η ισορροπία ή το ισοζύγιο (…) μεταξύ της διανοητικής του ικανότητας και των ζωικών του τάσεων είχε καταστραφεί (…) ο Γκέιτζ δεν ήταν πλέον ο Γκέιτζ».

Συμπεριφορικά δεδομένα Ασθενείς με βλάβη στον κοιλιακό μέσο προμετωπιαίο και ομάδα ελέγχουIowa Gambling task: 4 στοίβες με τραπουλόχαρτα – 2 υψηλού ρίσκου και ανταμοιβής, 2 χαμηλού ρίσκου και ανταμοιβήςΟι ασθενείς με βλάβη στον προμετωπιαίο επέλεξαν περισσότερες κάρτες από τις στοίβες υψηλού ρίσκου και ανταμοιβής

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΟΣ

Συμπεριφορικά δεδομένα Η συγκινησιακή ανάκληση πριν από ένα έργο συμπερασμού υπεισέρχεται στα έργα συμπερασμούΣχετική με το έργο - Blanchette & Richards (2004): οι συγκινησιακές λέξεις αποδιοργανώνουν το έργο συμπερασμούΆσχετη με το έργο - Chang & Wilson (2004)Παραλλαγή Wason task: πρόβλεψη μιας ακολουθίας καρτών με βάση κανόνες και κάποιος “απατεώνας”Ανάκληση και καταγραφή προσωπικού συμβάντος “εξαπάτησης”Τα άτομα που επαναβίωσαν συγκινήσεις που αρχικά τους προκάλεσε το συμβάν, τα πήγαν καλύτερα στην ανίχνευση του ψεύδους

ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ

Συμπεριφορικά δεδομένα Droit-Volet et al. 20119 φιλμ έκλυσης: φόβος, λύπη, ουδέτερο φιλμ ελέγχουMood Introspective ScaleΑντίληψη χρόνουΤο φιλμ της λύπης αν και προκάλεσε “αίσθημα” καταστολή, δεν δημιούργησε “αίσθημα” τροποποίησης του χρόνουΤο φιλμ φόβου επιμήκυνε την αντίληψη του χρόνου

Συμπεριφορικά δεδομένα Angrilli et al. 1997Συγκινησιακές εικόνες θετικές υψηλής (ερωτικές) και χαμηλής διέγερσης (μωρά, ζώα), αρνητικές υψηλής (ανθρώπινα τραύματα) και χαμηλής διέγερσης (ποντίκια, αράχνες), ουδέτερες (οικιακά αντικείμενα)Προβολή για 2, 4 και 6 secΚαταγραφή φυσιολογικών αντιδράσεωνΕκτίμηση χρονικής διάρκειας προβολής κάθε εικόναςΧαμηλή διέγερση=υποεκτίμηση διάρκειας και για αρνητικές εικόνες και για θετικές εικόνες Υψηλή διέγερση=υπερεκτίμηση διάρκειας και για αρνητικές και για θετικές εικόνες

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

Η πολιτική της αηδίας The Strange Politics of DisgustTEDxEast Talk – David Pizzaro – May 2012

Λήψη αποφάσεων Democrats vs Republicans Διαφορετικές γνωστικές στρατηγικές λήψης απόφασης μεταξύ φιλελεύθερων και συντηρητικώνSchreiber et al. 2013

Υπόθεση Οι ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των οπαδών των κομμάτων αντανακλούν διακριτές νευρωνικές διεργασίες

Μέθοδος Συμμετέχοντες: 54 άτομα (31 Δημοκρατικοί και 23 Ρεπουμπλικάνοι ) Έργο: λήψη απόφασης με ανάληψη ρίσκου (risk taking decision-making task). Στους συμμετέχοντες παρουσιάζονταν τρεις αριθμοί (20, 40, 80) για ένα δευτερόλεπτο ο καθένας. Εάν ο συμμετέχοντας πατούσε το πλήκτρο κατά τη διάρκεια εμφάνισης του αριθμού στην οθόνη, τότε θα λάμβανε ως ανταμοιβή τόσους πόντους όσους και ο αριθμός που επέλεξε. Ενημερώθηκαν ότι το 20 είχε σταθερά θετική απόδοση, αλλά το 40 και το 80 θα μπορούσε να έχει αρνητική απόδοση, αν εμφανίζονταν με κόκκινο χρώμα. Οι πιθανότητες εμφάνισης των αρνητικών αριθμών ήταν τέτοιες, ώστε το τελικό σκορ να ήταν το ίδιο στην περίπτωση που επέλεγαν σταθερά έναν από τους τρεις αριθμούς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο δεν υπήρχε πλεονέκτημα στην επιλογή της παρακινδυνευμένης συμπεριφοράς (40 ή 80) έναντι της ασφαλούς (20). Η διάρκεια του έργου ήταν 3,5 δευτερόλεπτα και υπήρχε οπτική και ακουστική επιβράβευση μετά από κάθε επικερδή απόκριση.Σάρωση fMRI: κατά τη διάρκεια λήψης παρακινδυνευμένης απόφασης στις περιοχές: αμυγδαλή, νήσος και πρόσθιο προσαγώγιο

ΑΝ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΙΚΑ ΔΕΝ ΠΑΡΑΤΗΡΗΘΗΚΑΝ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΔΥΟ ΟΜΑΔΩΝ, ως προς την συχνότητα επιλογής λήψης απόφασης υψηλού ρίσκου, νευροφυσιολογικά κατά τη διάρκεια του έργου οι Ρεπουμπλικάνοι είχαν μεγαλύτερη ενεργοποίηση του άνω πρόσθιου προσαγώγιου και αμφίπλευρα στην αμυγδαλή, ενεργοποίηση που σχετίζεται με πιο εξωστρεφείς αντιδράσεις στον κίνδυνο. Αντίθετα οι Δημοκρατικοί είχαν μεγαλύτερη ενεργοποίηση στο δεξιό οπίσθιο τμήμα της νήσου (κογχομετωπιαίος λοβός), που σχετίζεται με εσωτερικής κατεύθυνσης αντιδράσεις στις θυμικές αντιλήψεις. Αυτό το τμήμα της νήσου βρίσκεται σε μεγαλύτερο όγκο σε ανθρώπους που ασχολούνται με τον διαλογισμό

Συμπεράσματα Διακριτές διεργασίες αξιολόγησης ακόμη και σε νευρωνικό επίπεδο είναι υπεύθυνες για την προτίμηση σε διαφορετικές αξίες ή και τη διαφοροποίηση στην επιλογή στάσεων, προσώπων και κομμάτων

Συγκινησιακή μνήμη και λήψη πολιτικών αποφάσεων Civettini, A. J. W. & Redlawsk, D. P. (2009). Voters, Emotions and Memory. Political Psychology, 30 (1), 125-151

Υποθέσεις 1: Οι ασύμβατες πληροφορίες θα είναι πιο πιθανό να ανακληθουν μετά την προσομοίωση2α: Οι πληροφορίες που προκαλούν άγχος θα είναι πιο εύκολο να ανακληθούν σε σύγκριση με αυτές που προκαλούν ενθουσιασμό και άγχος2β: Εναλλακτικά οι πληροφορίες με συγκινησιακή αντίδραση θα έχουν μεγαλύτερη ανάκληση με αυτές που δεν συνοδεύτηκαν από συγκινησιακή απόκριση.3: Αν ανακληθούν, οι πληροφορίες που θα προκαλέσουν άγχος θα ανακληθούν με μεγαλύτερη ακρίβεια σε σύγκριση με κάθε άλλη πληροφορία

Μέθοδος Συμμετέχοντες: 207 άτομα μη φοιτητές, 18-88 ετώνΈργο: Οι συμμετέχοντες αρχικά συμπλήρωναν ένα ερωτηματολόγιο πολιτικών προτιμήσεων, γνώσεων και ενδιαφερόντων. Στη συνέχεια παρακολουθούσαν την καμπάνια 4 υποψηφίων και ενημερώθηκαν ότι θα έπρεπε να επιλέξουν έναν από αυτούς για να ψηφίσουν και να τους αξιολογήσουν όλους. Στη συνέχεια τους ζητήθηκε να επιλέξουν δύο υποψηφίους που προτιμούν και αντιπαθούν με αναφορά σε διάφορα θέματα. Ακολουθούσε ένα απροσδόκητο τεστ μνήμης, στο οποίο τους ζητούνταν να ανακαλέσουν κάθε πληροφορία που είχαν και για τους 4 υποψηφίους και να υποδείξουν το συναίσθημα που συνόδευε κάθε μνήμη (άγχος, ενθουσιασμός, θυμός). Όλο το έργο επαναλήφθηκε 3 φορές κατά τη διάρκεια της προσομοίωσης και μία ακόμη φορά μετά το τέλος της και την τελική τους ψήφο.Ανεξάρτητες μεταβλητές: 1. Συμβατές και ασύμβατες πληροφορίες (5 πειραματικές ομάδες: 1η απολύτως συμβατές πληροφορίες, 2η 10% ασύμβατες, 3η 20% ασύμβατες, 4η 40% ασύμβατες, 5η 100% ασύμβατες). Ο χειρισμός έγινε για 2 από τους υποψήφιους, αυτόν που αρχικά ήταν ο πλέον συμπαθής και τον πλέον αντιπαθή.2. Ανάκληση συγκινησιακής μνήμης (2 πειραματικές ομάδες: η πρώτη δήλωσε τις συγκινησιακές της αντιδράσεις κατά τη διάρκεια παρουσίασης των πληροφοριών και στη συνέχεια ανακάλεσαν την πληροφορία, ενώ η δεύτερη ομάδα ανακάλεσε τη συγκινησιακή μνήμη, χωρίς προηγούμενη δήλωσή της)

Αποτελέσματα Ι Πιθανότητα ανάκλησης κατά συνοδεύουσα συγκινησιακή αντίδραση

Αποτελέσματα ΙΙ Οι ασύμβατες πληροφορίες διευκολύνουν εν μέρει την ανάκληση. Είναι η διακριτή συγκινησιακή απόκριση που καθιστά περισσότερο πιθανή την ανάκληση της πληροφορίας, ενώ το άγχος δεν φαίνεται να παίζει ιδιαίτερο ρόλο στην ανάκληση, σε σύγκριση π.χ. με τον ενθουσιασμό. Η αγχώδης απόκριση δεν σχετίζεται με καλύτερη ανάκληση της πληροφορίας