Ζαπατινας χαραλαμπος - Α.μ. 35014 Εθνικόν Καποδιστριακόν Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Οικονομικών Επιστημών Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών: Εφαρμοσμένη Οικονομική και Χρηματοοικονομική Jorge, U., Paul, J., Febrero, E. 2011, “Current account imbalances in the monetary union and the great recession: Causes and policies”, Panoeconomicus. Ζαπατινας χαραλαμπος - Α.μ. 35014 ΜΑΘΗΜΑ: Θέματα Ελληνικής, Ευρωπαϊκής και παγκόσμιας οικονομίας

Περιεχόμενα Εισαγωγή Αιτίες Ανισορροπίας Κρίση σε Περιφέρεια Πολιτικές Ευρωπαϊκών Αρχών Προτάσεις Πολιτικής Ερωτήσεις

Εισαγωγή Χώρες πυρήνα: περιορισμοί σε μισθούς, έλλειψη εσωτερικής ζήτησης οδήγησε σε πλεονάσματα στο CAB. Χώρες περιφέρειας: υψηλή εγχώρια ζήτηση, πληθωρισμό μισθών, που χρηματοδοτήθηκαν από χρέος και οδήγησαν σε ελλείματα στο CAB. Περίπτωση Γερμανίας-Ισπανίας. Γερμανία: 71% πλεονάσματος όλων των π. χωρών. Ισπανία: 45% ελλείματος όλων των ελ. χωρών.

(i) Περιορισμοί μισθών στην Γερμανία. Αιτίες Ανισορροπίας (i) Περιορισμοί μισθών στην Γερμανία.

(ii) Αύξηση εγχώριας ζήτησης και χρέους στην Ισπανία. Αιτίες Ανισορροπίας (ii) Αύξηση εγχώριας ζήτησης και χρέους στην Ισπανία.

Αιτίες Ανισορροπίας Οι αυξήσεις στις τιμές των ακινήτων οδήγησαν σε προσδοκίες για περαιτέρω αύξηση των μισθών και ως αποτέλεσμα σε φούσκα στην αγορά ακινήτων.

(iii) Η διαφορά στα ουδέτερα επιτόκια . Αιτίες Ανισορροπίας (iii) Η διαφορά στα ουδέτερα επιτόκια .

Αιτίες Ανισορροπίας (iv) Η ρίζα των ανισορροπιών βρίσκεται στον ιδιωτικό τομέα. Η αύξηση των αποταμιεύσεων στην Γερμανία, οφειλόταν κυρίως στην απομόχλευση του μη χρηματοοικονομικού τομέα. Η αύξηση του καθαρού δανεισμού στην Ισπανία οφειλόταν στην δημιουργία ακαθάριστου κεφαλαίου στον ιδιωτικό τομέα. (v) Η καθαρή λήψη δανείων στην Ισπανία καλύφθηκε σε κάποιο βαθμό με την αύξηση του καθαρού δανεισμού από την Γερμανία. Η έκθεση της Ισπανίας έναντι της Γερμανίας ήταν στο 17% του Α.Ε.Π., και το χρέος των ισπανικών τραπεζών ήταν στο 22% (2010Q3).

Έλλειμα Ανταγωνιστικότητας + Υψηλή Αξία Κατασκευαστικού Τομέα Κρίση Στην Περιφέρεια Έλλειμα Ανταγωνιστικότητας + Υψηλή Αξία Κατασκευαστικού Τομέα

Πολιτικές Ευρωπαϊκών Αρχών Οι πολιτικές που ακολουθήθηκαν από την αρχή της κρίσης βασίζονται: Δημοσιονομική εξυγίανση. Θεσμοθέτηση κανόνων σε εθνικό επίπεδο για αυστηρή δημοσιονομική πειθαρχία. Διόρθωση ελλείματος ανταγωνιστικότητας μέσω μείωσης του ULC. Δομικές μεταρρυθμίσεις σε αγορές προϊόντων και εργασίας. Αύξηση ρύθμισης και επίβλεψης τραπεζικού και χρηματοοικονομικού τομέα. Ανακεφαλαιοποιήσεις τραπεζών. Τα μέτρα που λήφθηκαν χειροτερεύουν την κατάσταση. Αντιμετωπίζουν την κρίση από την πλευρά της προσφοράς και δεν θεωρούν ως πρόβλημα την έλλειψη της ζήτησης. Ισπανική οικονομία παγιδευμένη σε φαύλο κύκλο υψηλού χρέους, χαμηλού πληθωρισμού, έλλειψης επενδύσεων, υψηλής ανεργίας και αρνητικών προσδοκιών.

Προτάσεις Πολιτικής 1) Αγορά Δημοσίου Χρέους από ΕΚΤ, έτσι ώστε να μειωθεί το ρίσκο μιας κρίσης χρέους στην περιφέρεια. 2) Δημιουργία μιας Δημοσιονομικής Αρχής που θα συντονίζει της δημοσιονομικές πολιτικές της κάθε χώρας και θα εκδίδει χρέος. 3) Συντονισμός δημοσιονομικών αρχών κάθε χώρας ώστε να υπάρχει σύγκλιση στην φορολογία και όχι δημοσιονομικός ανταγωνισμός. 4) Βελτίωση Ανταγωνιστικότητας μέσω: (i) αύξηση στόχου πληθωρισμού από την ΕΚΤ, (ii) χαμηλότερο στόχο πληθωρισμού για ελλειμματικές χώρες και (iii) συντονισμό μισθολογικής πολιτικής, στοχεύοντας στην αύξηση των μισθών όσο αυξάνεται παραγωγικότητα + τον εθνικό στόχο πληθωρισμού.

Ερωτήσεις 1) Ποιες είναι οι αιτίες που προκάλεσαν τις ανισορροπίες στα ΙΤΣ των χωρών της ευρωζώνης και κατ’ επέκταση οι αιτίες που δημιούργησαν την σημερινή κρίση; 2) Πως εξηγείται η κρίση στις χώρες της περιφέρειας, μέσα από το παράδειγμα της Ισπανίας; 3) Ποιες πολιτικές ακολουθήθηκαν μετά την κρίση του 2008, γιατί απέτυχαν και ποιες είναι οι προτάσεις των συγγραφέων του άρθρου για την επίλυση της κρίσης;