ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Βασιλόπουλος Φ. Στέφανος Παιδαγωγικό Τμήμα Δ. Ε. Πανεπιστήμιο Πατρών
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Αφορούν όλα τα άτομα, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, κοινωνικο-πολιτισμικού υποβάθρου Ένα σημαντικό ποσοστό παιδιών και εφήβων (20-45%) υιοθετούν προβληματικές στάσεις και συμπεριφορές ως προς τη διατροφή τους. ορίζονται ως «σημαντικές διαταραχές των συμπεριφορών που σχετίζονται με τη διατροφή και που οδηγούν σε μεταβολές στην κατανάλωση ή την απορρόφηση της τροφής και στην εξασθένηση της σωματικής υγείας ή της ψυχοκοινωνικής λειτουργίας του ατόμου» (DSM -5)
ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ Παρατηρείται συννοσηρότητα με σημαντικά προβλήματα στη σωματική υγεία του ατόμου (καρδιαγγγειακά ή νεφρικά προβλήματα) και στην ψυχική του υγεία (άγχος, ιδεοψυχαναγκαστικές διαταραχές). Παρατηρείται υψηλό ποσοστό θνησιμότητας. Η παχυσαρκία σχετίζεται με σωματικές, ψυχολογικές και κοινωνικές συνέπειες. Σε έρευνα με έλληνες εφήβους, το 20% των κοριτσιών και το 7% των αγοριών εμφάνιζαν διαταραγμένες διατροφικές συνήθειες.
ΑΙΤΙΑ Αναπτυξιακοί παράγοντες : πρώιμη έναρξη της ήβης, πρώιμες σχέσεις με το άλλο φύλο. Ατομικοί-ψυχολογικοί παράγοντες: προβλήματα με την αυτοεικόνα και την αυτοαποτελεσματικότητα, μειωμένη αυτοεκτίμηση, δυσαρέσκεια με την σωματική εικόνα. Κοινωνικοί-πολιτισμικοί παράγοντες: διάχυση του ιδανικού του αδύνατου-γυμνασμένου σώματος, καλλιέργεια της λανθασμένης εντύπωσης ότι ο καθένας μπορεί να αποκτήσει το «ιδανικό» σώμα.
ΑΙΤΙΑ Οικογενειακοί παράγοντες : (α) οι γονείς ως πρότυπα διατροφικής συμπεριφοράς και (β) οι αντιδράσεις των γονέων ως προς τη διατροφή και το βάρος των παιδιών. Άλλες παράμετροι: χαμηλή οικογενειακή συνοχή, ανασφαλής δεσμός, χαμηλά επίπεδα γονικής φροντίδας
Παρέμβαση Προγράμματα πρόληψης που εστιάζουν στους παράγοντες κινδύνου (όπως αρνητική σωματική εικόνα, εσωτερίκευση του ιδανικού του αδύνατου σώματος) ή σε προστατευτικούς παράγοντες (όπως η κοινωνική υποστήριξη και αυτοεκτίμηση). Επίσης στοχεύουν στην ενημέρωση ως προς τις υγιείς διατροφικές συνήθειες και στη διαχείριση της πίεσης των ομηλίκων. Παρατηρείται μειωμένη αποτελεσματικότητα των υπαρχόντων προγραμμάτων.