Βασικός στόχος της παρέμβασης: Να καταστεί σαφές ότι : α) η αντιμετώπιση των δυσκολιών του παιδιού αφορά όλη τη σχολ. μονάδα και όχι μόνο τον εκπ/κό της τάξης του β) οι ενέργειες της σχολικής μονάδας θα πρέπει να επικεντρώνονται στην εφαρμογή στρατηγικών που αφορούν τη σχολική κοινότητα και όχι μόνο τον ίδιο τον μαθητή.
Οικοσυστημική προσέγγιση Προσεγγίζοντας τις προβληματικές συμπεριφορές του μαθητή, υιοθετήσαμε την οικοσυστημική προσέγγιση, η οποία βασίζεται στις εξής παραδοχές: 1. Η προβληματική συμπεριφορά κατανοείται καλύτερα μέσα σε ένα πλαίσιο αλληλεπιδράσεων που συντηρούν αυτή την συμπεριφορά. Αυτό συμβαίνει χωρίς οι εμπλεκόμενοι (π.χ. εκπαιδευτικοί) να το συνειδητοποιούν 2. Η προβληματική συμπεριφορά συνήθως συνεχίζει να υφίσταται γιατί οι γονείς ή/και οι εκπαιδευτικοί συνεχίζουν να αντιδρούν με τον ίδιο τρόπο απέναντι στην προβληματική συμπεριφορά, και χωρίς να το επιδιώκουν, συμβάλλουν στη διατήρηση του προβλήματος. 3. Μια αλλαγή στην προβληματική συμπεριφορά μπορεί να οδηγήσει και σε άλλες αλλαγές και μακροχρόνιες θετικές επιπτώσεις σε πολλές πλευρές της συμπεριφοράς του μαθητή.
Άξονες της Παρέμβασης Το ΚΕΔΔΥ ως όργανο συντονισμού του σχεδιασμού και των δράσεων όλων των εμπλεκόμενων φορέων Αξιοποίηση της συνεργασίας με το Σύμβουλο Ειδικής και Γενικής αγωγής Προσδιορισμός του πλαισίου και των επιπέδων παρέμβασης
Συγκεκριμένα: Η ΔΟ του ΚΕΔΔΥ, στο πλαίσιο του ρόλου κάθε ειδικότητας, προγραμματίζει ένα σχέδιο δράσης και συνεργασίας που αφορά στην οικογένεια, το σχολείο και άλλους ειδικούς επιστήμονες που ενεπλάκησαν στην περίπτωση του παιδιού. Η συμβολή των σχολικών συμβούλων ειδικής και γενικής αγωγής κρίθηκε αναγκαία και καθοριστική καθώς αποτελούν δίαυλο επικοινωνίας μεταξύ ΚΕΔΔΥ και σχολικής κοινότητας.
Καθορισμός των επιπέδων παρέμβασης Συνεργασία με το Διευθυντή και με σύλλογο διδασκόντων προκειμένου να αυξηθεί η ετοιμότητα της σχολ. Μονάδας στην πρόληψη και διαχείριση της προβληματικής συμπεριφοράς του μαθητή σε όλες τις δραστηριότητες της σχολικής του ζωής Συνεργασία με τη δασκάλα της τάξης Συνεργασία με τους γονείς του μαθητή Συνεργασία με τους γονείς των υπόλοιπων μαθητών
Το πρώτο μέλημα της σχολ. μονάδας: η διευθέτηση του σχολικού περιβάλλovτoς έτσι ώστε να περιορίζονται οι ευκαιρίες για αντικοινωνική και ριψοκίνδυνη συμπεριφορά ο καθορισμός της αναμενόμενης συμπεριφοράς του μαθητή μέσα και έξω από την τάξη π.χ: Οι εκπαιδευτικοί να μάθουν στους μαθητές πώς πρέπει να φέρονται σε κάθε χώρο του σχολείου. οι κανόνες συμπεριφοράς να είναι γραμμένοι και αναρτημένοι στα διάφορα σημεία του σχολείου, όπως στην τάξη, την τουαλέτα, τους διαδρόμους, το κυλικείο να υπάρχει συνεχής και αυστηρός έλεγχος εφαρμογής αυτών των κανόνων, τουλάχιστον κατά τις δύο πρώτες εβδομάδες εφαρμογής του προγράμματος,
Η παρέμβαση σε επίπεδο τάξης Χρόνος υλοποίησης: δύο εβδομάδες Αποδέκτες: το σύνολο της τάξης Στόχοι της παρέμβασης: 1. Οργάνωση της τάξης 2. Εγκαθίδρυση μίας θετικής οικολογίας μέσα στη τάξη, εστιασμένη στην ένταξη & υποστήριξη όλων των παιδιών, ανεξάρτητα από τα μαθησιακά & συμπεριφορικά τους χαρακτηριστικά
Μέθοδοι και τεχνικές προσέγγισης Εκπόνηση προγράμματος διαπροσωπικών σχέσεων (για όλη την τάξη) Λιγότερη έμφαση στα γνωστικά αντικείμενα της τάξης Διαμόρφωση ομάδων με διαφορετική κάθε φορά σύσταση Υλοποίηση εξατομικευμένου - μαθησιακού προγράμματος/υποστήριξη για το συγκεκριμένο παιδί
Η παρέμβαση σε επίπεδο τάξης 1 Οργάνωση της τάξης: θετικό /ήρεμο /ελεγχόμενο κλίμα τάξης-αποφασιστική (αναγκαστικά μη επιθετική) στάση δασκάλου Σαφείς κανόνες/ Οριοθέτηση κανόνων /σταθερή αναφορά στους κανόνες Αποφασιστική/ ενεργητική στάση δασκάλου
Με τι τρόπο; Με ποιους στόχους; 2. Εγκαθίδρυση μίας θετικής οικολογίας μέσα στη τάξη. Με τι τρόπο; Με ποιους στόχους;
Προώθηση & ενίσχυση των κοινωνικών /διαπροσωπικών /συναισθηματικών σχέσεων μεταξύ των παιδιών Έμφαση στην εκμάθηση κοινωνικών δεξιοτήτων /στρατηγικών Ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας /διαπραγμάτευσης / επίλυσης διαφορών /αυτοελέγχου /επίλυσης συγκρούσεων, κλπ. Διεξαγωγή συζητήσεων /παραινέσεις /ανταλλαγή γνώμης
ευκαιρίες στα παιδιά με προβλήματα να αναγνωριστούν και από τους συμμαθητές τους ότι έχουν κάποια αξία και δεν ταυτίζονται αποκλειστικά με τις προβληματικές συμπεριφορές και τη μειωμένη απόδοση σε μαθησιακό επίπεδο Αύξηση της αυτοπεποίθησης, αισθήματος «ανήκειν» και αποδοχής και μείωση της τάσης για εντάσεις, παρενοχλήσεις, προκλητικές/ αντιδραστικές συμπεριφορές
Ενδεικτικές θεματικές Εγώ και το σχολείο μου –δημιουργώντας μία τάξη που ενδιαφέρεται Μαθαίνω να συνεργάζομαι – δουλεύω ως ομάδα Εγώ – ένας ξεχωριστός άνθρωπος – η μοναδικότητά μου Ενίσχυση της αυτοεκτίμησης Ένας από τους πολλούς – συνυπάρχω με τους άλλους – δημιουργώ – διατηρώ σχέσεις
Εξατομικευμένο πρόγραμμα – υποστήριξη του μαθητή Εμπλοκή στα δρώμενα της τάξης Ενίσχυση της αλληλεπίδρασης με τους συμμαθητές του Οριοθέτηση μη αποδεκτών συμπεριφορών Ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων
Αποτίμηση της παρέμβασης Ελλιπής συνεργασία με το σύλλογο διδασκόντων Αδυναμία από την πλευρά του σχολείου & των δασκάλων να αποσαφηνίσουν και να επιβάλλουν ξεκάθαρους κανόνες & όρια
Δυσκολία (λόγω έλλειψης γνώσεων/εκπαίδευσης) από την πλευρά του σχολείου και των εκπαιδευτικών να προσαρμόσουν τις απαντήσεις τους στις ιδιαίτερες ανάγκες/προβλήματα του παιδιού με αποτέλεσμα μη σταθερή & αντιφατική διαχείριση των προβληματικών συμπεριφορών
Άρνηση εμπλοκής /φόβος ότι ο εκπαιδευτικός θα κριθεί ή θα επικριθεί για τους χειρισμούς του απέναντι σε αυτό το παιδί Αδυναμία επεξεργασίας μία κατάλληλης στρατηγικής /φόβος λόγω έλλειψης γνώσεων Οι στρατηγικές του σχολείου σε μεγάλο βαθμό βασίζονταν στο φόβο της ποινικής δίωξης από τους γονείς των συμμαθητών
Απουσία εμπειρίας θετικής συνεργασίας & ικανοποιητικής επαγγελματικής υποστήριξης από τους ειδικούς & αδυναμία αναζήτησης ειδικών εκτός σχολείου Καταλυτική η αποφασιστικότητα και η εμπλοκή της δασκάλας της γενικής τάξης Καταλυτικός ο ρόλος και η παρέμβαση των συμβούλων ειδικής και γενικής αγωγής και του Διευθυντή εκπαίδευσης στη διαχείριση σοβαρών κρίσεων που προέκυψαν από τους γονείς
Ρεαλιστικές προσδοκίες ……γιατί όπως προσπαθήσαμε να δείξουμε και στα παιδιά στο σχολείο συχνά κάνουμε πράγματα μαζί. Όμως δεν είναι πάντα εύκολο να δουλεύουμε ως ομάδα. Είναι πιο εύκολο να δουλεύει ο καθένας μόνος του ακόμη και όταν καθόμαστε όλοι μαζί.
Αν μάθουμε όμως να συνεργαζόμαστε τότε θα είναι πιο εύκολο να μπορούμε να φροντίζουμε ο ένας για τον άλλο Σας ευχαριστώ