Β’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» Ανάπτυξη ανθεκτικότητας στην λαμιβουδίνη κατά τη διάρκεια προφυλακτικής αγωγής σε ασθενή με μη ανιχνεύσιμο αρχικό ιικό φορτίο που υποβλήθηκε σε ισχυρή ανοσοκατασταλτική αγωγή Ν Παπαδόπουλος, Μ Deutsch, Σ Μανωλακόπουλος, Ε Χατζηγιάννη, Δ Βασιλόπουλος Β’ Πανεπιστημιακή Παθολογική Κλινική, Νοσοκομείο «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ασθενείς με θετικό HBsAg που υποβάλλονται σε χημειοθεραπεία (ΧΜΘ), κινδυνεύουν από αναζωπύρωση του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV) και χρήζουν προφύλαξης με νουκλεοσ(τ)ιδικά ανάλογα. Σε ασθενείς με χαμηλά επίπεδα HBV-DNA μπορεί να χρησιμοποιηθεί η λαμιβουδίνη (ΛΑΜ). ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟΥ ΣΥΖΗΤΗΣΗ Ο ασθενής μας παρουσίασε αναζωπύρωση HBV από ανθεκτικά στη ΛΑΜ στελέχη, αν και είχε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα HBV-DNA προ ΧΜΘ. Η προσθήκη αδεφοβίρης είναι λογική επιλογή, αλλά, έχει μειωμένη αξία σε περιπτώσεις οξείας ηπατικής ανεπάρκειας ενώ η εντεκαβίρη δεν αποτελεί την καλύτερη επιλογή σε περιπτώσεις ΛΑΜ ανθεκτικών στελεχών. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Φαίνεται ότι η χημειοπροφύλαξη με ΛΑΜ είναι επισφαλής ακόμα και σε ασθενείς με χαμηλά επίπεδα HBV-DNA λόγω πιθανότητας ανάπτυξης ανθεκτικών στελεχών. Σε βαριά ανοσοκαταστολή λόγω επιθετικής ΧΜΘ (συμπεριλαμβανομένης και της ριτουξιμάμπης) φαίνεται ότι θα πρέπει να χρησιμοποιούνται νεότερα νουκλεοτιδικά ανάλογα. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. European Association for the Study of Liver Disease. EASL clinical practice guidelines. J Hepatol 2009;50:227–242 2. Hsu C, Hsiung CA, Su IJ, et al. A revisit of prophylactic lamivudine for chemotherapy-associated hepatitis B reactivation in Non-Hodgkin’s Lymphoma: a randomized trial. Hepatology 2008;47:844-853 3. Svicher V, Alteri C, Gori C, et al. Lamivudine-resistance mutations can be selected even at very low levels of hepatitis B viraemia. Dig Liver Dis 2010; doi: 10.1016/j.dld.2010.04.017 4. Manolakopoulos S, Bethanis S, Koutsounas S, et al. Long-Term Therapy With Adefovir Dipivoxil in Hepatitis B e Antigen-Negative Patients Developing Resistance to Lamivudine. Aliment Pharmacol Ther 2008;27:266-273 5. Thabut D, Ratziu V, Bernard-Chabert B, et al. Unsuccessful rescue therapy with adefovir dipivoxil for lamivudine resistant HBV in a patient with liver failure. Gut 2003;52:614