Συνεκπαίδευση - Παράλληλη Στήριξη Συνεκπαίδευση - Παράλληλη Στήριξη Κυρατσώ Τσιόπα Σύμβουλος Ειδικής Αγωγής 11ης Περιφέρεια ΕΑΕ
Συνεκπαίδευση Η εκπαίδευση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες αποτελεί ένα πολύ σημαντικό ζήτημα. Η πρόσβαση στην εκπαίδευση αποτελεί δικαίωμα των ατόμων με αναπηρία, ώστε να επιτευχθεί η όσο το δυνατόν πληρέστερη κοινωνική ένταξη και προσωπική τους ανάπτυξη.
Συνεκπαίδευση Βασικός στόχος, λοιπόν, της εκπαίδευσης του παραπάνω πληθυσμού πρέπει να αποτελεί η συνεκπαίδευση με τους μαθητές τυπικού πληθυσμού. Στην ελληνική εκπαιδευτική πραγματικότητα, γίνονται προσπάθειες ένταξης, ενσωμάτωσης και συνεκπαίδευσης
2817/2000 Ο όρος Π.Σ. εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε επίπεδο θεσμικού πλαισίου το 2000 με το Ν. 2817, αρ.1., παρ. 11. Με το νόμο αυτό έγινε προσπάθεια να νομοθετηθούν οι υπηρεσίες Συνεκπαίδευσης κάτω όμως από την ατυχή ονοματοδοσία παράλληλη στήριξη.
Ν. 3699/2008 Μία τέτοια προσπάθεια ενθαρρύνεται με τον Ν. 3699/2008, Παρατηρείται όμως ότι δεν στην παραπάνω Υ.Α. δεν γίνεται καμιά αναφορά για τις υποχρεώσεις - αρμοδιότητες του εκπαιδευτικού της τυπικής τάξης σε σχέση με τον μαθητή με εεα όταν στην αίθουσα παρευρίσκεται ο ειδικός παιδαγωγός, αλλά και όταν δεν παρευρίσκεται.
Παράλληλη στήριξη (1) Νόμος 3699/2008 «Οι μαθητές με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες μπορούν να φοιτούν σε σχολική τάξη του γενικού σχολείου, με παράλληλη στήριξη-συνεκπαίδευση, από εκπαιδευτικούς ΕΑΕ, όταν αυτό επιβάλλεται από το είδος και το βαθμό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών.
Παράλληλη στήριξη (2) Η παράλληλη στήριξη παρέχεται σε μαθητές: που μπορούν με κατάλληλη ατομική υποστήριξη να παρακολουθήσουν το αναλυτικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα της τάξης σε μαθητές με σοβαρότερες εκπαιδευτικές ανάγκες όταν στην περιοχή τους δεν υπάρχει άλλο πλαίσιο ΕΑΕ (ειδικό σχολείο, τμήμα ένταξης).
Παράλληλη στήριξη (3) ή όταν η παράλληλη στήριξη καθίσταται απαραίτητη – βάσει της γνωμάτευσης του ΚΕΔΔΥ – εξαιτίας των ειδικών εκπαιδευτικών τους αναγκών Στην τελευταία περίπτωση η στήριξη γίνεται από ειδικό εκπαιδευτικό σε μόνιμη και προγραμματισμένη βάση και οι μαθητές, οι οποίοι λαμβάνουν παράλληλη στήριξη, παρακολουθούν είτε το κοινό είτε εξειδικευμένο αναλυτικό πρόγραμμα
Υ.Α.27922/Γ6/2007 Προσδιορίζονται τα ιδιαίτερα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες των εκπαιδευτικών που θα υπηρετήσουν σε προγράμματα Π.Σ.-Συν. Αναλυτικά τα καθήκοντα και οι αρμοδιότητες όπως προσδιορίζονται από τη σχετική Υ.Α. είναι τα κάτωθι.
Οι εκπαιδευτικοί της ΠΣ-Σ (1) Καθήκοντα Ενημερώνονται από το διευθυντή/ντρια του σχολείου σχετικά με τις ανάγκες του μαθητή/τρια, για τον οποίο έχει εγκριθεί η ΠΣ-Σ. Αξιολογούν τις δυνατότητες και τις ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες του /της. Συντάσσουν και υλοποιούν το εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (ΕΠΕ) σε συνεργάσία τους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς του τμήματος και τους άλλους εκπαιδευτικούς του σχολείου,το ΚΕΔΔΥ, τους σχολικούς συμβούλους ΕΑΕ αλλά και Γενικής Αγωγής, για την ενιαία αντιμετώπιση των προβλημάτων του συγκεκριμένου μαθητή.
Οι εκπαιδευτικοί της ΠΣ-Σ (2) Είναι συνολικά υπεύθυνοι για την υλοποίηση του εξατομικευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος του μαθητή μέσα και έξω από την τάξη και σε όλες τις δραστηριότητες της σχολικής ζωής (διαλείμματα, επισκέψεις, εκδηλώσεις κ.λπ.) στις οποίες συμμετέχει ο μαθητής. Μεριμνούν για την τακτική ενημέρωση του ατομικού φακέλου του κάθε μαθητή με τις σχετικές διαγνώσεις, εκπαιδευτικές αξιολογήσεις κ.λπ. ο οποίος φυλάσσεται σε ασφαλή χώρο του σχολείου με ευθύνη της Διεύθυνσης του σχολείου. Έχει την ευθύνη της διασφάλισης των προσωπικών δεδομένων του μαθητή. Κρατούν ημερολόγιο (η.α) όπου καταγράφουν καθημερινά τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τις παρατηρήσεις τους.
Οι εκπαιδευτικοί της ΠΣ-Σ (3) Συνεργάζονται με τoν/την Σχολικό Σύμβουλο (ΕΑΕ) και τα ΚΕΔΔΥ στις περιπτώσεις μαθητών που έχουν ιδιαίτερη δυσκολία και χρειάζονται ειδική διεπιστημονική στήριξη. Συντάσσουν και υποβάλλουν μέσω της Διεύθυνσης για θεώρηση στο Σχολικό Σύμβουλο (ΕΑΕ) το Εβδομαδιαίο Ωρολόγιο Πρόγραμμα της Παράλληλης Στήριξης, σε 3 αντίγραφα. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος, υποβάλλουν κατά τη λήξη του σχολικού έτους, αξιολογική έκθεση του προγράμματος Παράλληλης Στήριξης-Συνεκπαίδευσης.
Πρώτες –βασικές ενέργειες Ενημέρωση για τον μαθητή από τον Διευθυντή και τον ΑΦΜ Συνεργασία με Εκπαιδευτικό/ούς της τάξης ή της Π.Σ Εκπαιδευτικό Π.Σ. του παρελθόντος σχ. έτους Γνωριμία με τον μαθητή Παρατήρηση του μαθητή Κοινωνικό ιστορικό του μαθητή/τριας ή εμπλουτισμός Συνεργασία με άλλους ειδικούς Ενημέρωση του Συλλόγου Διδασκόντων για το θεσμό της Π.Σ. και το ρόλο του εκπ/κού της Π.Σ. Συνεργασία με Διεπιστημονική ομάδα ΚΕΔΔΥ (κατόπιν συνενόησης)
Εισήγηση Την παράλληλη στήριξη εισηγείται αποκλειστικά το οικείο ΚΕΔΔΥ το οποίο με γραπτή γνωμάτευσή του καθορίζει τις ώρες παράλληλης στήριξης κατά περίπτωση.
«…Οι σχολικές μονάδες και οι επιτροπές εξετάσεων των μαθητών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υποχρεούνται να εφαρμόζουν τις εισηγήσεις και τις προτάσεις, οι οποίες αναφέρονται στις αξιολογικές εκθέσεις, που συντάσσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες…», «…ΚΕΔΔΥ, τα πιστοποιημένα από το Υπουργείο Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα (ΙΠΔ) άλλων Υπουργείων » (Ν. 3699/2008/άρθρο 5 & 5, άρ.4).
Οι εκπαιδευτικοί της Παράλληλης στήριξης, μέλη του Συλλόγου Διδασκόντων των οικείων σχολείων, σε περίπτωση εντολής προσφοράς υπηρεσιών πέραν των αρμοδιοτήτων τους (γραμματειακή υποστήριξη, αντικατάσταση εκπαιδευτικού που απουσιάζει για βραχύχρονο ή μακρόχρονο διάστημα κλπ), ενημερώνουν τον Σχολικό Σύμβουλο ΕΑΕ.
Σε περίπτωση τοποθέτησής τους πέραν του ενός μαθητή-μαθήτριας στο ίδιο σχολείο, αυτονόητα προσφέρουν υπηρεσία ισομερώς(για παράδειγμα 12 και 12 ώρες), μέχρι, ίσως, να έρθει και άλλη Παράλληλη Στήριξη. Παροχή εκπαιδευτικών υπηρεσιών ως Παράλληλη Στήριξη, δεν σημαίνει «φύλαξη» του μαθητή – μαθήτριας. Σημαίνει δημιουργία και εφαρμογή εξατομικευμένου προγράμματος εκπαίδευσης τόσο σε μαθησιακό όσο και σε επίπεδο κοινωνικοποίησης.
Εάν εκπαιδευτικός της Παράλληλης Στήριξης απουσιάζει, το παιδί ή ο έφηβος πηγαίνει στο σχολείο κανονικά. Όταν ο/η εκπαιδευτικός Π.Σ. μοιράζεται σε δυό μαθητές και ένας εκ των δύο απουσιάσει για μεγάλο χρονικό διάστημα, υποστηρίζουν τον άλλο μαθητή.
Εφαρμογή του Θεσμού (1) Ο εκπαιδευτικός της Π.Σ. δεν λειτουργεί στο διηνεκές ως προσωπικός δάσκαλος για τον μαθητή/τρια, αλλά ως διευκολυντής για τη μετάβαση από την κατάσταση εξάρτησης στην αυτόνομη λειτουργία στη πλαίσια της τάξης. Ο εκπ/κός της γενικής τάξης έχει την ευθύνη της τάξης και του περιεχομένου του εκπ/κού προγράμματος, ενώ ο εκπ/κός της Π.Σ.-Συν. έχει την ευθύνη της προσαρμογής του Α.Π., στις ανάγκες του μαθητή.
Εφαρμογή του Θεσμού (2) Προοδευτικά ο εκπ/κός της Π.Σ.-Συν. οφείλει να απομακρυνθεί και να λειτουργεί ως ισότιμος συνεργάτης του εκπ/κού της τάξης. Οι ρόλοι αυτοί πρέπει να εναλλάσσονται. Η εναλλαγή των ρόλων συμβάλλει ώστε ο μαθητής με εεα να αισθάνεται ισότιμο μέλος της ομάδας.
Συνεκπαίδευση και συνδιδασκαλία στη σχολική τάξη Η Συνδιδασκαλία στη διεθνή εκπαιδευτική σκηνή αφορά κυρίως το χώρο της ειδικής αγωγής και του μοντέλου της συνεκπαίδευσης παιδιών με ή χωρίς ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στη συνήθη σχολική τάξη από δύο εκπαιδευτικούς της Γενικής και της Ειδικής Αγωγής ταυτόχρονα, οι οποίοι διδάσκουν σε ανομοιογενή ομάδα παιδιών, συναποφασίζουν και μοιράζονται την ευθύνη για την εκπαίδευσή τους (Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την Ανάπτυξη της Ειδικής Αγωγής 2003, Friend, M. 2000, 2008).
ΜΟΝΤΕΛΑ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ (Μ. Friend) 1. ΠΑΡΑΛΛΗΛΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Οι δύο εκπαιδευτικοί σχεδιάζουν και εκτελούν μαζί τη διδασκαλία σε δύο ετερογενείς ομάδες παιδιών που αποτελούνται από το ½ του αριθμού των παιδιών η καθεμία. Οι διδακτικές πρακτικές μπορεί να διαφέρουν και τα μέλη των ομάδων παραμένουν σταθερά
2. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΕ ΣΤΑΘΜΟΥΣ ΜΑΘΗΣΗΣ : Οι δύο εκπαιδευτικοί μοιράζουν το περιεχόμενο και τους μαθητές και διδάσκουν ο καθένας αυτό που του αναλογεί, αλλά μπορούν περιστασιακά να επαναλάβουν τη διδασκαλία, αλλάζοντας ομάδα μαθητών . Μπορεί να υπάρχει ένας τρίτος σταθμός μάθησης όπου οι μαθητές μπορούν να δουλεύουν ανεξάρτητοι, εφαρμόζοντας τεχνικές αλληλοδιδασκαλίας, αξιοποίησης νέων τεχνολογιών κτλ.
3. Η ΟΜΑΔΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ : Οι δύο εκπαιδευτικοί λειτουργούν ως «ένα μυαλό σε δύο σώματα» καθώς προετοιμάζονται και διδάσκουν μαζί το ίδιο περιεχόμενο.
4. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Ο ένας εκπαιδευτικός αναλαμβάνει τη διδασκαλία στη μεγάλη ομάδα των μαθητών και ο άλλος υποστηρίζει τη μικρότερη ομάδα, η οποία μπορεί να ασχοληθεί και με διαφορετικές δραστηριότητες (προετοιμασία εργασίας για επίδειξη στην τάξη, ξεκούραση, παρουσίαση του περιεχομένου του μαθήματος με διαφορετική διδακτική στρατηγική ή μέθοδο)
5. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗΣ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Ο ένας εκπαιδευτικός διδάσκει ενώ ο άλλος συστηματικά συγκεντρώνει δεδομένα και στοιχεία που έχουν συμφωνήσει από κοινού ότι είναι σημαντικά .
6. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ «ΔΙΔΑΣΚΩ ΚΑΙ ΒΟΗΘΩ» 6. ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ «ΔΙΔΑΣΚΩ ΚΑΙ ΒΟΗΘΩ» Ο ένας εκπαιδευτικός αναλαμβάνει να διδάξει ενώ ο άλλος συστηματικά βοηθά τους μαθητές όταν προκύψει ανάγκη . Οι ρόλοι των δύο εκπαιδευτικών αλλάζουν.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΘΕΣΜΙΚΗ ΚΑΤΟΧΥΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΕ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΣΤΗ ΣΥΝΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
Ατομικοί Φάκελοι Μαθητών (1) Ενδεικτικά ο φάκελος μπορεί να περιέχει: Κοινωνικό και οικογενειακό ιστορικό Γνωματεύσεις ΚΕΔΔΥ Αξιολογήσεις Ειδικές Κλείδες Παρατήρησης.
Ατομικοί Φάκελοι Μαθητών (2) Σχέδια εξατομικευμένων εκπ/κών προγραμμάτων Hμερολόγιο αναστοχασμού (η.α) όπου καταγράφουν καθημερινά τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τις παρατηρήσεις τους. Άλλες χρήσιμες πληροφορίες Τελική έκθεση επίδοσης του κάθε μαθητή στο τέλος της σχολικής χρονιάς Φάκελος εργασιών και δρ/τήτων του κάθε μαθητή.
ΠΡΟΣΟΧΗ! Τήρηση ημερολόγιου Εκπόνηση εξατομικευμένου προγράμματος. Αξιοποίηση με ποικίλους τρόπους του υλικού που υπάρχει στο βαλιτσάκι σε ηλεκτρονική μορφή. Τετράδιο επικοινωνίας με τους γονείς (Σε καθημερινή, εβδομαδιαία, μηνιαία βάση). Συνεργασία με τους ειδικούς που παρακολουθούν το παιδί Site(www.do2learn.com, sparklebox.co.uk, www.poissonrouge.com).
Παραδοτέα (1) Υποχρεώσεις εκπαιδευτικών Παράλληλης Στήριξης (Α/θμιας & Β/θμιας Εκπ/σης), σχετικά με τα Παραδοτέα στην Ειδική Υπηρεσία Εφαρμογών (ΕΥΕ) Εκπαιδευτικών Δράσεων. 1. Σχέδια Εξατομικευμένου Εκπαιδευτικού Προγράμματος. 2. Κλείδες Παρατήρησης 3. Ημερολόγια Αναστοχασμού-Σχέδια Δράσης 4. Ερωτηματολόγιο (στη λήξη)
Παραδοτέα (2) Επισημαίνεται ότι τα παραδοτέα των εκπαιδευτικών πρέπει να αναφέρουν όνομα εκπαιδευτικού, δ/νση εκπαίδευσης, ημερομηνία, σχολείο, σχολικό έτος και το όνομα του μέλους της Ομάδας Εργασίας που υποστηρίζει τον εκπαιδευτικό. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργείται ένας φάκελος ανά μαθητή που θα περιλαμβάνει ημερολόγιο, κλείδα και εξατομικευμένο πρόγραμμα.
Υποβολή Παραδοτέων Τα δικαιολογητικά και τα παραδοτέα τα οποία θα πρέπει είναι σωστά ταξινομημένα για να διευκολύνεται το έργο της παραλαβής τους παραδίδονται-αποστέλλονται ως εξής; Για τους μήνες Δεκέμβριο, Ιανουάριο, Φεβρουάριο και Μάρτιο αποστέλλονται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Απριλίου τα ακόλουθα: Για τους μήνες Απρίλιο, Μαϊο και Ιούνιο αποστέλλονται μέσα στο πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου τα ακόλουθα: Τροποποιημένα Εξατομικευμένα προγράμματα παρέμβασης όπου υπάρχουν Τροποποιημένα Ημερολόγια δράσης όπου υπάρχουν Τροποποιημένες Κλείδες παρατηρήσεις όπου υπάρχουν Ερωτηματολόγια εσωτερικής αξιολόγησης
Έργο των Ομάδων Εργασίας είναι: επίσκεψη σχολείων της περιοχής ευθύνης τους, προκειμένου να συνεργάζονται με τους εκπαιδευτικούς και να τους υποστηρίζουν σε τυχόν προβλήματα που αντιμετωπίζουν επιμορφωτικό σεμινάριο συζήτηση για τα εξατομικευμένα εκπαιδευτικά προγράμματα (ΕΕΠ) που εφαρμόζονται στους μαθητές θέματα τα οποία θα επιλέγονται ύστερα από συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς
Ευχαριστώ για την προσοχή σας