Οργανολογία ΙΙ Μάθημα Χ. Αερόφωνα ΙΙΙ.
Πολύαυλα αερόφωνα Πληκτροφόρα αερόφωνα Συνδυασμός μηχανισμού αερόφωνων και πληκτροφόρων. Άσκαυλοι
Το εκκλησιαστικό όργανο Ο ήχος παράγεται με διοχέτευση αέρα μέσα σε σειρές αυλών. Κάθε σειρά αυλών παράγει διαφορετικό ηχόχρωμα, το οποίο εξαρτάται από το σχήμα (κωνικό, κυλινδρικό) και τον τρόπο που τίθεται η στήλη αέρος σε παλμική κίνηση. Κάθε σειρά αυλών ενεργοποιείται με κάποιος μοχλούς.
Το εκκλησιαστικό όργανο Οι σειρές των αυλών συνδέονται με δύο ή και περισσότερα κλαβιέ, ενώ υπάρχουν και πλήκτρα στα πόδια. Έχει έκταση εννέα οκτάβες Μικρότερου μεγέθους εκκλησιαστικά όργανα είναι τα εξής: πορτατίφ, ποζιτίφ, το ρεγκάλ. Συγγενές είναι το αρμόνιο που κατασκευάστηκε στα 1840. Η διαφορά είναι ότι ο αέρας διοχετεύεται από σειρά ελεύθερων μεταλλικών γλωττίδων, οι οποίες πάλλονται και παράγουν ήχο (ακκορντεόν).
Ιστορική αναδρομή Η σύριγγα του Πανός είναι ο μακρινός συγγενής (άνιση σειρά καλαμιών μέσα στα οποία φυσούσε ο εκτελεστής) Η ύδραυλις επινοήθηκε από τον Κτησίβιο τον 3ο αιώνα π.Χ. (Η πίεση του αέρα που διοχετευόταν στους αυλούς γινόταν με υδραυλικό τρόπο). Από τους Έλληνες πέρασε στους Ρωμαίους και έπειτα στους Βυζαντινούς.
Άσκαυλοι Αποτελούνται από τρία μέρη: στόμιο, ασκί και ένα σύστημα από δύο, τρεις ή και τέσσερις αυλούς. Ο εκτελεστής φυσάει για να γεμίσει τον ασκό με αέρα και στη συνέχεια πιέζοντας με τον βραχίονα διοχετεύει τον αέρα στους αυλούς. Ο αυλός με τις τρύπες παράγει κατά την τοποθέτηση των δαχτύλων του εκτελεστή την μελωδία, ενώ οι άλλοι παράγουν μία μόνο νότα (ισοκράτημα).
Ανθρώπινη φωνή Ο ήχος παράγεται με τη δόνηση των φωνητικών χορδών (δύο μυς στον λάρυγγα). Ο αέρας που βγαίνει από τα πνευμόνια κατά την εκπνοή, θέτει σε παλμική κίνηση τις φωνητικές χορδές οι οποίες πάλλονται σαν γλωττίδες παράγοντας ήχο. Το τονικό ύψος εξαρτάται από το τέντωμα των χορδών. Οι κοιλότητες του λαιμού, του στόματος της μύτης και του κρανίου λειτουργούν ως ηχεία.
Είδη φωνών Σοπράνο, μέτζο σοπράνο, κοντράλτο, κόντρα τενόρος, τενόρος, βαρύτονος, μπάσος. Η σοπράνο διακρίνεται σε λυρική, δραματική, κολορατούρα. Ο τενόρος σε λυρικό, ηρωικό, μπούφο. Ο μπάσος σε προφόντο (βαθειά φωνή), καντάντε, μπούφο.