Ο ρόλος της γυναίκας στην αρχαιότητα, στο Βυζάντιο, στους νεότερους χρόνους έως την σύγχρονη εποχή Μιχάλης Γρινιεζάκης

Τι θα δείτε: Την γυναίκα στην αρχαία Ελλάδα Την γυναίκα στους Βυζαντινούς χρόνους Την γυναίκα στους νεότερους χρόνους Την γυναίκα στην σύγχρονη εποχη

Η γυναίκα στην Αρχαία Ελλάδα <<Γυναιξί πάσαις κόσμον η σιγή φέρει>> Μεταφραση: σε όλες τις γυναίκες η σιώπη ειναι στολίδι Μενανδρος, 4ος αιώνας π.Χ.

Γυναίκα: Αρχαία Ελλάδα Η πρώτη κύρια δυσκολία που αντιμετώπιζε ένα νεογέννητο κορίτσι ήταν να του επιτραπεί να ζήσει. Μόνο στην Σπάρτη μπορούσε η γυναίκα να συμμετείχε σε συμπόσια, να μιλάει στον άνδρα ως ίσοι και να διαχειρίζεται τα οικονομικά της. Η γέννηση ενος θυληκού παιδιού θεωροίτο επιπρόσθετο έξοδο. Ο μόνος τρόπος η γυναίκα να απελευθερωθεί απο την ανδρική επικράτεια της, ηταν ο μοναχικός δρομος της εταίρας.

Εταίρες Οι εταίρες δεν περιοριζόντουσαν μόνο σε σεξουαλικές πραξεις. Διέθεταν ευρεία μόρφωση και μπορούσαν να πάρουν μέρος σε συζητήσεις των καλλιεργημένων ανθρώπων Η λέξη εταίρα σημαίνει σύντροφος Μια από τις πιο επιφανέστερες εταίρες ήταν η σύντροφος του Περικλή, Ασπασία, τον 5 αιώνα π.Χ.

Η Δημόσια ζωή της Η ενασχόληση της γυναίκας ήταν η διεύθυνση όλων των πρακτικών εργασιών στο νοικοκυριό. Ο γάμος της θεωρηθηκε εμπορική συμφωνία. Η γυναίκα ήταν απαραίτητη μόνο για την εξασφάλιση κληρονομιάς. Η γυναίκα δια βίου δεν είχε καμία εξουσία, ούτε και για την ίδια της την ύπαρξη. Ο γάμος μπορούσε να γίνει χωρίς την θέληση της. Τα μόνα της αποκτήματα ήταν τα ρούχα της και τα κοσμήματα της.

Η γυναίκα στην αρχαιότητα θεωρούταν ως ενα βιολογικό και ψυχολογικό πλάσμα που δεν μπορούσε να ελέγξει τον εαυτό της και δεν μπορούσε να αντισταθεί σε εξωτερικά ερεθίσματα και τα συναισθήματα της. Η γυναίκα εκείνη την εποχή έπρεπε να ηταν συνεπής,όμορφη και υγιείς, για να συμβιβάζεται με την ανδροκρατική κοινωνία. Η υποταγή των γυναικών ήταν ένα κομμάτι της τότε δημοκρατίας.

Γυναίκα: Αρχαία Αθήνα Η γυναικα συμβόλιζε το εσωτερικό του οίκου της. Βρισκόταν υπο τον έλεγχο του κυρίου της. Δεν είχε πολιτικά δικαιώματα. Ήταν δύσκολο να αποκτήση την ανεξαρτησία της. Δεν είχε δικαίωμα ψήφου.

Ο θεσμός του Γάμου στην Αθήνα Στην Αθήνα δεν επιτρεπόταν να έχουν καμία επαφή με άνδρα πριν τον γάμο. Ο μοναδικός τρόπος για να επιλέξουν τον σύζυγο της ηταν μέσο το συνοικέσιο , το οποίο γινόταν απο της προξενήτρες. Ο πατέρας την νύφης και του γαμπρού συμφωνούσαν ενώπιον μαρτύρων για να παντρευτούν τα παιδιά.

Η γυναίκα στην Αρχαία Σπάρτη Η γυναίκες στην Σπάρτη ξέφευγαν απο την πατρική ή συζυγική κυριαρχία. Η γυναικεία ελευθερία εκδηλώθηκε πολύ έμπρακτα σε σχέση με άλλες πόλης του Αρχαίου Ελληνικού κόσμου. Οι σπαρτιάτισσες είχαν το δικαίωμα να γυμνάζονται ισότιμα με τους άνδρες. Για να πάρει κάποιος μια γυναίκα αυτή έπρεπε να ηταν δυνατή και υγιείς ώστε να μπορεί να γεννήσει γερά παιδιά. Σε μερικές περιπτωσης οι νέες κοπέλες κυκλοφορούσαν γυμνές και αρκετές σπαρτιάτισσες φορουσαν τις φαινομυρίδες, δηλαδή ήταν πολύ κοντοί χιτώνες.

Ο θεσμός του γάμου στην Σπάρτη Ο γάμος ήταν υποχρεωτικός, για όλους. Ο ρόλος της οικογένειας ήταν η γέννηση υγιών παιδιών. Ο άνδρας μπορούσε να συγκαταθέσει με την γυναίκα του ωστε αυτή να συνευρεθεί με έναν άλλο σπαρτιάτη, προκείμενου να γεννηθεί ένα υγιές τέκνο.

Νόμος της Γόρτυνας Ανάγεται τον 5ο αιώνα π.Χ. Οι γυναίκες έχουν το δικαίωμα να κατέχουν περιουσία, να την διαχειρίζονται και να την κληρονομούν. Σε περίπτωση διαζυγίου η γυναίκα κληρονομούσε την μισή περιουσία.

Η Γυναίκα στο Βυζάντιο

O Ρόλος της γυναίκας στο Βυζάντιο Η θέση της γυναίκας στο Βυζάντιο ήταν κατώτερη απο αυτή του άντρα, σύμφωνα με την νομοθεσία, αλλα ήταν καλύτερη απο αυτήν στην αρχαία Ελλάδα. Ο χριστιανισμός φταίει για αυτήν την αναβάθμιση. Τα κορίτσια έπρεπε να παντρευτούν από πολύ μικρά με τον άντρα που διάλεγε ο πατέρας τους ή να πάνε σε μοναστήρια.Οι γονείς ήταν υποχρεωμένοι να δώσουν προίκα στην κόρες τους και για αυτόν τον λόγο οι φτωχοί ευχόντουσαν να γεννήσουν αγόρια. Ο μόνος λόγος για να πάρει μια γυναίκα διαζύγιο ήταν οι ακραίες συμπεριφορές του συζύγου της. Μόνο όταν έμενε χήρα μπορούσε η γυναίκα να γίνει αρχηγός της οικογένειας.

Οι γνώσεις τους περιορίζονταν σε γραφή, ανάγνωση, αριθμητική, ιερή ιστορία και ωδική. Μόνο οι κόρες αριστοκρατών μπορούσαν να αποκτήσουν ευρύτερη γνώση, αν το ενέκριναν οι γονείς τους. Η γυναίκα ζούσε το μεγαλύτερο μέρος της ζώης στης στο σπίτι. Οι εξόδοι για την εκκλησία, τα πανηγύρια και το λουτρό γινόντουσαν μόνο με συνοδεία. Επίσης απαγορευόνταν να κάθονται στο ίδιο τραπέζι με τους άνδρες εκτός αν ήταν συγγενικά πρόσωπα. Ανεξάρτητα από την κοινωνική τάξη η γυναίκα ήταν πάντα οικοδέσποινα και κυρά. Μόνο η γέννηση παιδιών την εξύψωνε.

Ασχολίες-Επαγγέλματα Η κυριότερη ασχολία των γυναικών εκείνης της εποχής ήταν η εργασία στο σπίτι. Ιδιαίτερα το γνέσιμο και η ύφανση ήταν βασική ασχολιά για όλες, απο τις πιο φτωχές στις πιο πλούσιες, ακόμα και στο παλάτι.

Οι γυναίκες των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων δούλευαν στα χωράφια και στα εργαστήρια της οικογένειάς τους. Οι υπόλοιπες ασκούσαν διάφορα επαγγέλματα: γιατρίνες, μαμές, καλλιγράφισσες, ιδιοκτήτριες πλοίων. Και βέβαια, πάρα πολλές βοηθούσαν επαγγελματικά τους συζύγους τους στην ιατρική, στο καπηλειό, στο πανδοχείο. Τις μεγαλύτερες δυνατότητες στην οικονομική ζωή τις είχαν οι χήρες, οι οποίες αν δεν ξαναπαντρευόντουσαν είχαν τον έλεγχο της κληρονομιάς και ήταν αρχηγός της οικογένειας. Μετά τον 11ο αιώνα οι γυναίκες ασχολήθηκαν με το εμπόριο τροφίμων. Είχαν αρτοποιεία ή πουλούσαν τρόφιμα και λαχανικά.

Η γυναίκα στον Μεσαίωνα «Οι γυναίκες δεν ήταν υπόδουλες και υποταγμένες στο πλαίσιο ενός κόσμου ο οποίος εμφανίζεται να κυριαρχείται από τις αντρικές αρετές ιπποτών ή ασκητικών μοναχών; Η εξουσία δεν απέκλειε τις γυναίκες από την κορυφή της κοινωνίας; Η υπόμνηση μερικών ονομάτων αρκεί για να αποδείξει το αντίθετο. Η Αλιενόρ της Ακυιτανίας, η Λευκή της Καστίλλης κι άλλες λιγότερο γνωστές διοίκησαν επικράτειες και κυβέρνησαν υπηκόους» Sylvain Gouguenheim «Regards sur le Moyen Âge«

Η γυναίκα στην εξουσία Η γυναίκα μπορούσε να έχει εξουσία όταν ο σύζυγος της απουσιάζει, ασθενεί, τους έχει δωθεί η εξουσία νόμιμα ή για αντιβασιλεία μέχρι της ενηλικίωση του γιου της.

Γυναίκα και το δικαίωμα ψήφου και η περιουσία Αντίθετα με την αρχαία Ελλάδα, η γυναίκα στον Μεσαίωνα μπορούσε να ψηφίσει σε συνελεύσεις πόλεων και χωριών. Σε αντίθεση με τις προγενέστερες και μεταγενέστερες ιστορικές περιόδους, οι γυναίκες του Μεσαίωνα έχουν πλήρη δικαιοπρακτική ικανότητα και δική τους περιουσία, την οποία διαχειρίζονται μόνες τους χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε έγκριση του συζύγου, του πατέρα ή του γιου τους.

Γυναίκες και Εκκλησία Η μεσαιωνική Εκκλησία δεν διστάζει να αναθέσει σε γυναίκες θέσεις ευθύνης με πολιτική και οικονομική ισχύ. Οι ηγούμενες των μονών ασκούν εξουσία και διαχειρίζονται πολλές φορές τεράστιες περιουσίες.

Γυναίκα στους νεότερους χρόνους

Γυναίκα στην βιομηχανική επανάσταση και ο φεμινισμός Η βιομηχανική επανάσταση η οποία συνέβαλε στην αναθεώρηση και κατάρριψη πολλών οικογενειακών θεσμών και ιδεών, και το φεμινιστικό κίνημα της δεκαετίας του ’70, συντέλεσαν στην είσοδο της γυναίκας στον εργασιακό χώρο. Οι απαιτήσεις της τότε κοινωνίας και οι αυξημένες οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει η οικογένεια, επέβαλαν την εργασία στη μητέρα. Οι λόγοι που μια έγγαμη γυναίκα για εργασία ήταν πολλοί. Οι πιο σημαντικοί ήταν: α) Η γυναίκα θέλει να ενισχύση οικονομικά την οικογένεια της β) Θέλει να νοιώσει ανεξάρτητη και ελεύθερη γ) Θέλει να διαχειρίζεται η ίδια τα χρήματά της δ) Προσπαθεί να συντηρήσει την οικογένεια της εάν είναι διαζεύγμενη ή χήρα.

Η ανάπτυξη των πόλεων και η δημιουργία των πρώτων αστικών κέντρων έδωσαν νέα ώθηση στο ρόλο των γυναικών. Η συμμετοχή τους σε εμπορικές συντεχνίες βελτίωσε την οικονομική και κατ’ επέκταση και την κοινωνική τους θέση. Με τη στροφή προς την αρχαία ελληνική σκέψη και την ανακάλυψη της τυπογραφίας, η μόρφωση των γυναικών αρχίζει να αποτελεί αποκτημένο δικαίωμά τους. Η γυναίκες δούλευαν 40 ώρες την βδομάδα και τις υπόλοιπες 36 ώρες έκαναν εργασίες στα νοικοκυριά τους προσπαθόντας να ισσοροπήσουν τους ρόλους τους και τις καταστάσεις.

Φεμινισμός Ο Φεμινισμός είναι μια συλλογή κοινωνικών θεωριών, πολιτικών κινήσεων και ηθικών φιλοσοφιών, σε μεγάλο βαθμό παρακινούμενη από ή αναφερόμενη σε εμπειρίες γυναικών, ιδιαίτερα σε σχέση με την κοινωνική, πολιτική και οικονομική τους κατάσταση. Ως κοινωνικό κίνημα, ο φεμινισμός εστιάζεται κατά πολύ στον περιορισμό ή εξάλειψη της φυλετικής ανισότητας και στην προώθηση των δικαιωμάτων, των συμφερόντων και των ζητημάτων των γυναικών στην κοινωνία.

Ο φεμινισμός έγινε ένα οργανωμένο κίνημα τον 19ο αιώνα καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι άρχισαν να πιστεύουν πως οι γυναίκες υφίστανται άδικη μεταχείριση. Με την ίδρυση του ελληνικού κράτους το 1830, η γυναίκα και πάλι δεν είναι ισότιμη με τον άντρα. Στους νεότερους χρόνους, και συγκεκριμένα στο τέλος του 18ου αιώνα, λίγες μορφωμένες και μαχητικές γυναίκες κινητοποιούνται για ζητήματα ισότητας. Το κίνημα αυτό μαζικοποιείται οριστικά τον 20ο αιώνα με τη γενικότερη ανάπτυξη όλων των προοδευτικών κινημάτων. Οι φεμινίστριες της εποχής στα 1922-24 θα οργανώσουν τον αγώνα για την απόκτηση των πολιτικών τους δικαιωμάτων. Τα σχόλια που θα ακουστούν για τη δραστηριότητά τους είναι ποικίλα. Το α’ Πανελλαδικό Γυναικείο Συνέδριο, το Μάη του 1946, θα συμπεριλαμβάνει στα αιτήματά του την πολιτική ισότητα των γυναικών. Ο αγώνας των γυναικών έφερε τα ποθητά αποτελέσματα τον Μάη του 1952, όταν παραχωρήθηκαν πλήρη πολιτικά δικαιώματα στο γυναικείο φύλο.

Μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οι γυναίκες ήταν αποκλεισμένες από τη μισθωτή εργασία. Ακόμη κι όταν η εργασία τους θεωρήθηκε απαραίτητη για την ανάπτυξη της καπιταλιστικής οικονομίας, τα επαγγέλματα που κοινωνικά τους επιτρεπόταν ήταν τα λεγόμενα «γυναικεία επαγγέλματα». Πολλές χώρες άρχισαν να παραχωρούν δικαίωμα ψήφου στις γυναίκες κατα την διάρκεια του 20ου αιώνα.

Η γυναίκα σήμερα Η θέση των γυναικών και στην οικογένεια αλλά και στην κοινωνία έχει αλλάξει ριζικά χάρη στις επιστημονικές και τεχνολογικές καταστάσεις, στην ολοένα εκτεινόμενη εκβιομηχάνιση, στις συνακόλουθες αλλαγές στην οικονομική και κοινωνική δομή, αλλά και στη διάδοση νέων ιδεολογιών. Επίσης η κοινωνική της θέση είναι καλύτερη από πριν. Αυτό το κατόρθωσαν οι γυναίκες με πολλούς αγώνες και με υπομονή. Έτσι, οι γυναίκες διοργάνωσαν το φεμινιστικό κίνημα και ο ρόλος της γυναίκας τείνει να εξισωθεί με το πόλο του άντρα στη σημερινή εποχή και προβλέπεται το μέλλον καλύτερο.

Το έργο της γυναίκας σήμερα είναι δυσκολότερο, αφού εκτός από εργαζόμενη είναι και νοικοκυρά και σύζυγος και μητέρα. Αυτό είναι πολύ κοπιαστικό και εξαντλεί τις δυνάμεις. Η θέση της γυναίκας αναμφισβήτητα έχει βελτιωθεί καθώς απέκτησε το δικαίωμα μόρφωσης, εργασίας και διεκδίκησης των δικαιωμάτων της. Παρόλα αυτά εξακολουθεί να υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στα δύο φύλα. Τελος ζωγράφοι, μουσικοί, καλλιτέχνιδες αλλά και γιατροί, φυσικοί επιστήμονες, ερευνήτριες και δικαστίνες, διευθύντριες υπηρεσιών, επιχειρηματίες και βουλευτίνες, υπουργοί, πρωθυπουργοί να είναι και γυναίκες και να προωθούνται, διότι δεν υπάρχει τομέας της ζωής που να μην το έχουν καταλάβει ως ισότιμες με τους άνδρες και για όλα αυτά είναι αξιοθαύμαστες.

Βιβλιογραφία https://el.wikipedia.org/wiki/Γυναίκες_στην_αρχαία_Ελλάδα http://www.istorikathemata.com/2012/10/the-social-position-of-women-in-ancient-Athens-and-Sparta.html http://www.imma.edu.gr/macher/hm/hm_main.php?el/D2.5.html https://el.wikipedia.org/wiki/Γυναίκες_στη_Βυζαντινή_Αυτοκρατορία https://el.wikipedia.org/wiki/Φεμινισμός https://el.wikipedia.org/wiki/Βιομηχανική_επανάσταση https://rogerios.wordpress.com/2010/03/12/%CE%B7-%CE%B3%CF%85%CE%BD%CE%B1%CE%AF%CE%BA%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD%CE%B1/