Πηγές για την Ιστορία του Αρχαϊκού και Κλασσικού κόσμου έως το 404 π.Χ.

Έμμεσες πηγές Ιστοριογραφία Πολιτική θεωρία και οικονομία Φιλοσοφία Ποίηση Ρητορική

Άμεσες πηγές Επιγραφική Παπυρολογἰα Νομισματική Αρχαιολογία

Ιστοριογραφία Ηρόδοτος – μαρτυρίες και προφορική παράδοση, αλήθεια ή όχι βάσει συναισθήματος Θουκυδίδης – όπως ο Ηρόδοτος αλλά και κριτική πηγών Ξενοφών – φιλολάκων Εκαταίος Διόδωρος Πλούταρχος Πολύβιος

Χάρτης Εκαταίου

Πολιτική θεωρία και οικονομία «Ο γέρος ολιγαρχικός», [Ξεν.] Αθ. Πολ., 430-420 π.Χ. Ξενοφώντος Λακεδαιμονίων Πολιτεία [Αριστοτέλους] Αθηναίων Πολιτεία Ξενοφώντος Περί προσόδων και Οικονομικός [Αριστοτέλους] Οικονομικά Πλάτωνος Πολιτεία και Νόμοι Αριστοτέλους Πολιτικά

Ποίηση Τα ομηρικά έπη Ησιόδου Έργα και Ημέραι, Θεογονία Αλκαίος Σόλων Οι τραγικοί Αριστοφάνης και κωμικοί ποιητές  

Ρητορική Ισοκράτους Παναθηναϊκός, Πλαταϊκός, Αρεοπαγητικός, Φίλιππος Ξενοφώντος Αγησίλαος Αισχίνης Δημοσθένης

Η Επιγραφική «Η ελληνική Επιγραφική είναι η μελέτη των επιγραφών που έχουν γραφεί επάνω σε σκληρό υλικό, με ελληνικά γράμματα, και με περιεχόμενο στην ελληνική γλώσσα. Οι επιγραφές στα νομίσματα θεωρούνται ότι ανήκουν στην δικαιοδοσία του νομισματικού, οι ενεπίγραφές ταινίες στις μούμιες και τα κείμενα γραμμένα με μελάνι επάνω σε όστρακα (θραύσματα αγγείων), πολυάριθμα και χαρακτηριστικά στην Αίγυπτο, διεκδικούνται από τον παπυρολόγο, ενώ οι γραπτές [ζωγραφιστές με χρωστήρα] επιγραφές, που αποτελούν τμήμα της αρχικής διακόσμησης των αγγείων, ανήκουν στον τομέα της κεραμικής, παρόλο που τα κείμενα τα οποία μεταγενέστερα χαράσσονται ή γράφονται επάνω σε αγγεία, καθώς και οι σφραγίδες σε ροδιακούς ή άλλης προέλευσης αμφορείς, συχνά θεωρούνται επιγραφικό υλικό. Η μελέτη καλύπτει μια ευρύτατη περιοχή, που συμπίπτει με τα μέρη που κατοικήθηκαν από τους Έλληνες ή μέρη τα οποία αυτοί επισκέφθηκαν και άφησαν πίσω τους γραπτές μαρτυρίες, και μια περίοδο, που διαρκεί πάνω από χιλιετία, από την εμφάνιση των πρωιμότερων σωζόμενων παραδειγμάτων ελληνικής γραφής μέχρι το τέλος του 4ου μ.Χ. αι. και ακόμη πιο πέρα, στο μεταίχμιο της Αρχαιότητας με το Βυζάντιο».

Η καταγραφή σε λίθο δημόσιων κειμένων καθώς και κειμένων ιδιωτικού χαρακτήρα ήταν εξαιρετικά διαδεδομένη κατά την Αρχαιότητα, και αποτελούσε και έναν τρόπο δημοσίευσής τους και γνωστοποίησής τους στο πολιτικό σώμα στο πλαίσιο της ευνομούμενης πολιτείας.

επί τα λαιά βουστροφηδόν (Παυς. 5. 17.6) και κατά την Κλασσική περίοδο στοιχηδόν

Αρχαϊκή και Κλασσική Εποχή Διαφορετικά αλφάβητα και διάλεκτοι Η εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας Η υιοθέτηση του ιωνικού αλφάβητου και αργότερα της κοινής ελληνιστικής

Δημόσια κείμενα επίσημα έγγραφα του κράτους ή οι αντίστοιχες πράξεις των υποδιαιρέσεων του, των δήμων ή των φυλών Ψηφίσματα, νόμοι, διατάγματα, τιμητικές αφιερώσεις, οικονομικοί απολογισμοί, λόγοι ταμιών, οικοδομικές, δημόσιες αναθέσεις στους θεούς, τιμητικές σημαντικών προσώπων, δημόσια μνημεία των πεσόντων εν πολέμωι, κλπ., επιγραφές σε αντικείμενα δημόσιου χαρακτήρα (δημόσια δελτία και ψήφοι, κηρύκεια, όστρακα, μολυβδίδες, μέτρα και σταθμά, λαβές αμφορέων, κεραμικά δομικά υλικά).

Ο διεθνής βίος Συμμαχίες και συνθήκες, διαιτησίες, επιστολές βασιλέων, Ρωμαίων διοικητών και αυτοκρατόρων

Θρησκευτικός βίος Ιεροί νόμοι, αναθέσεις πανελλήνιες, δημόσιες και ιδιωτικές Προσκυνηματικές επιγραφές, χρησμοί, ιάματα και ιάσεις, κατάλογοι ιερεών και συνεργατών, κατάλογοι θεωρών και θεωροδόκων, κατάδεσμοι

Ιδιωτικού περιεχομένου κείμενα Επιτύμβιες Ιδιωτικά αναθήματα Κείμενα με νομικό περιεχόμενο, όπως διαθήκες, απελευθερωτικές πράξεις, διαθέσεις (ωνές), και υποθήκες (πράσεις επί λύσει), όροι ιδιοκτησίας, καταπιστεύμτα Κατάδεσμοι. Τις γνώσεις μας συμπληρώνουν επιγραφές σε κεράμους, μολύβδινα ελάσματα και αγγεία

Πάπυροι Η πτολεμαϊκή Αίγυπτος

Τί είναι νόμισμα; Το νόμισμα είναι μία μορφή σύμβασης μεταξύ της εκδότριας αρχής και εκείνων στους οποίους απευθύνεται, για τους οποίους εξεδόθη και οι οποίοι πρόκειται να το χρησιμοποιήσουν στις συναλλαγές τους. Είναι άμεσα συνδεδεμένο με την εκδότρια αρχή του. Η απόφαση για την έκδοσή του, η ίδια η έκδοσή του και οι σχετικές λεπτομέρειες, όπως το μέταλλο, οι τύποι που φέρει, η δήλωση με διαφόρους τρόπους της εκδότριας αρχής, ο έλεγχος της έκδοσης, η ονομαστική του αξία, η κυκλοφορία του εντός των ορίων ελέγχου της εκδότριας αρχής, η αλλαγή του με άλλο νόμισμα (καταλλαγή ή ἐπικαταλλαγή και ἐπαλλαγή όταν πρόκειται για νόμισμα άλλου μετάλλου) και η απόσυρσή του ρυθμίζονται από αυτήν ακριβώς την εκδότρια αρχή.

Νόμος, νόμισμα Οι όροι νόμος και νόμισμα ετυμολογικά προέρχονται από την ρίζα νεμ-, από όπου και το ρήμα νέμω. Το νόμισμα προκύπτει από τον νόμο. Δια του νόμου της εκδότριας αρχής, το νόμισμα της είναι δόκιμον ή έννομον, δηλ. νομίμως κυκλοφορεί εντός της περιοχής που βρίσκεται υπό τον έλεγχο της εκδότριας αρχής του, δηλ. εντός των ορίων του κράτους.

Εκδότριες αρχές Με τον όρο εκδότρια αρχή αναφερόμαστε, όσον αφορά στον αρχαίο ελληνικό κόσμο, σε συγκεκριμένες μορφές πολιτειακής οργάνωσης που είναι οι πόλεις, τα έθνη, τα ομοσπονδιακά κράτη και τα βασίλεια. Από τον 4ο π.Χ. αι. και κυρίως κατά τους ελληνιστικούς χρόνους εμφανίζονται ως εκδότριες αρχές στρατηγοί και ιερά. Πρόκειται για φαινόμενα της περιφέρειας του ελληνικού κόσμου κατά τον 4ο π.Χ. αι. Στρατιωτικές συμμαχίες εκδίδουν επίσης νομίσματα

Νομισματική πολιτική Τα σχετικά με το νόμισμα κάθε μιας από τις εκδότριες αρχές, όπως και τα σχετικά με τις ανταλλαγές εντός των ορίων κάθε μιας από αυτές, ρυθμίζονται από αυτές και μόνον αυτές. Πρόκειται για την χάραξη και την ρύθμιση αυτού που ονομάζουμε νομισματική πολιτική. Στοιχεία σχετικά με την νομισματική πολιτική των διαφορετικών εκδότριων αρχών αντλούνται από τα ίδια τα νομίσματα, την ιστοριογραφική παράδοση και από σειρά επί λίθου ή επί παπύρου σωζόμενων κειμένων.

Το μέταλλο των πρώτων νομισμάτων Το λευκόν χρυσίον του Ηροδότου, ήλεκτρος ή ήλεκτρον, είναι ένα τεχνητό κράμα αργύρου και χρυσού με σταθερή αναλογία μετάλλων. Η επιλογή του μετάλλου είναι το πρώτο στάδιο της επινόησης του νομίσματος.

Η πιστοποίηση Το δεύτερο στάδιο της επινόησης του νομίσματος είναι η πιστοποίηση των μεταλλικών πετάλων δια της σφραγίδας της εκδότριας αρχής του, του σήματος ή χαρακτῆρος, όπως η σφραγίδα αυτή αναφέρεται.

Οι τρεις αξίες του νομίσματος Μεταλλική Ονομαστική Εμπορική Για τις τρεις αξίες του νομίσματος βλ. Le Rider 1989, 161 και Bogaert, Banques, 316.

Τι σημαίνει διεθνές νόμισμα κατά την Αρχαιότητα Αναφερόμενοι στην Αρχαιότητα, με τον όρο διεθνές νόμισμα εννοούμε νομίσματα από χρυσό, ήλεκτρο και κυρίως άργυρο, που απολάμβαναν εκτεταμένης κυκλοφορίας πέραν των ορίων της εκδότριας αρχής τους. Σημειώνεται ότι όλες οι πολιτειακές οργανώσεις που εξέδιδαν νόμισμα επέβαλλαν λίγο έως πολύ και την υποχρεωτική και κάποτε κατά αποκλειστικότητα κυκλοφορία του εντός της επικράτειάς τους. Τα λεγόμενα διεθνή νομίσματα της Αρχαιότητας δεν επιβλήθηκαν ποτέ αλλά κυκλοφόρησαν ευρύτατα και πέρα από τα εδάφη της πολιτειακής οργάνωσης που τα εξέδωσε επειδή διέθεταν υψηλή εμπορική αξία. Σε αντιδιαστολή με το διεθνές νόμισμα, το επιχώριο νόμισμα κυκλοφορεί εντός των ορίων της εκδότριας αρχής του και σε μεμονωμένες μόνον περιπτώσεις αποθησαυρίζεται και πέραν αυτών, στις περισσότερες δε από αυτές τις περιπτώσεις σε γειτονικές περιοχές που ακολουθούν τον ίδιο σταθμητικό κανόνα. .

Αθηναϊκό τετράδραχμο

Αἰγιναῖος στατήρ

Στατήρ κορίνθιος

Δαρεικός

Εικονογραφία Οι τύποι που φέρει κάθε νόμισμα συσχετίζονται με την εκδότρια αρχή του, αποφασίζονται από εκείνη και αντλούνται από τον θρησκευτικό της βίο και το μυθικό της παρελθόν.

Γεωγραφία Η σημασία της Η σχολή των Annales

Η μητροπολιτική Ελλάδα

Πελοπόννησος

Αιτωλία-Ακαρνανία-Ήπειρος

Μακεδονία

Θράκη

Αιγαίο Πέλαγος

Σικελία

Μεγάλη Ελλάδα