Η ΠΟΛΥΩΝΥΜΙΑ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΟΝΟΜΑΤΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΕΛΑΣΓΟΙ: (3η χιλιετία) Το όνομα αυτό καλύπτει όλα τα φύλα που κατοικούσαν στην Ελλάδα αυτή την εποχή. Η προέλευση είναι σκοτεινή. Ήταν Ινδοευρωπαίοι που αποσπάστηκαν από την μεγάλη μάζα των Ινδοευρωπαίων στον Εύξεινο Πόντο. Η ετυμολογία του ονάματος είναι: α) η ρίζα πελ- πελός=μελαμψός, β) η ταύτιση με το πουλί πελαργός, για όσους υποστηρίζουν ότι ήταν νομάδες, γ) από το bhel= άνθος και osgho=κλαδί, δηλ. ανθισμένο κλαδί λόγω της δεντρολατρείας και δ) από τον αναγραμματισμό της λέξης σε Πελαγ-σός, δηλ. λαός της θάλασσας. Η έννοια της βλάστησης είναι συνδεδεμένη και επικρατέστερη με όσα ο Όμηρος αναφέρει δηλ. την λατρεία του Δωδωναίου Δία, που είχε βασικό στοιχείο τη βελανιδιά. Επίσης παρόμοια φύλα όπως οι Αίμονες (Θεσσαλία, Αιτωλία, Αρκαδία) και οι Δρύοπες έχουν όνομα που παραπέμπει σε δένδρα. (αίμος=δένδρο, δρθς=βελανιδιά). Έχει διαπιστωθεί η συγγένεια μεταξύ Πελασγών και Φιλισταίων ή Φοινίκων

ΑΧΑΙΟΙ: 2600 π.Χ. Επικράτηση τεσσάρων διαλέκτων (ιωνική, αιολική, δωρική και ηπειρωτική). Το όνομά τους προέρχεται από τη ρίζα ακ-, απ’ όπου πήραν το όνομά τους οι ποταμοί Αχελώος, Αχέροντας και σημαίνει νερό. Στα Ομηρικά έπη τα συνασπισμένα στρατεύματα είναι οι Αργείοι, δηλ. οι Αχαιοί που πήραν το όνομά τους από την πρωτεύουσα τους, το Άργος, οι Δαναοί, την κυρίαρχη φυλή στην Πελοπόννησο και οι Αχαιοί, όνομα ενισχυμένο με τους Αιολείς, που είχε την κυριαρχία στα χρόνια της ακμής του αρχαϊκού ελληνισμού. ΕΛΛΗΝΕΣ: Διακόπτεται η παρουσία των Αχαιών μετά την κατάκτηση της Τροίας. Η κάθοδος των Δωριέων σηματοδοτεί την εποχή μετά το 1200 π.Χ. Δημιουργείται ο γενεαλογικός μύθος του Έλληνα, γιού του Δευκαλίωνα και της Πύρρας. Τα διάφορα φύλα αποκτούν κοινή ονομασία εθνική και όχι πολιτική, όπως το Αχαιοί, δηλ. λέγονται Έλληνες. Στα Τρωϊκά χρόνια Έλληνες ονομάζονταν τα μέλη μιας φυλής εγκατεστημένης στη Θεσσαλική Φθία, Ν.Α της Θεσσαλίας. Η ονομασία προέρχεται είτε από τη ρίζα σαλ-, προσεύχομαι (Σελλοί), ή σαλ-, ξηραίνομαι (Σελινούς), ελλ-, ορεινός, σελ-, φωτίζω (σέλας, ήλιος). Ακόμη από την Ελλάδα (ελλάς ροή=ορεινό ρεύμα), πόλη κοντά στον Σπερχειό. Από εκεί επεκτάθηκε στη Στερεά και στις υπόλοιπες φυλές, όπως στην Ν.Ιταλία, Μεγάλη Ελλάδα. Πρόβλημα δημιούργησε η διαμόρφωση της μυθικής γενεαλογίας περί των τεσσάρων φυλών (Αχαιοί, Ίωνες, Αιολείς και Δωριείς). Λέγονταν Έλληνες οι Μακεδόνες και οι Μολοσσοί; Κοραής: Απέθανε η πατρίς μόλις μας επάτησε ο Φίλιππος και ανέστη το 1453! Δυστυχώς οι ξένοι λαοί δεν αποκαλούσαν όλους του ελληνόφωνους Έλληνες, αλλά Ίωνες (Ιωνύαν, Ιαουναί, Ιάουνα, Ιουνά, Ιουνάν).

ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ: Βάρβαρος=τραυλός, μουγγός ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΒΑΡΒΑΡΟΙ: Βάρβαρος=τραυλός, μουγγός. Αρχικά μόνο γλωσσική ακαταστασία και γλωσσική διαφορά. Αργότερα τον αμαθή, τον απολίτιστο. Τέσσερις ήταν οι διαφορές κατά τον Διονύσιο τον Αλικαρνασσέα: γλώσσα, παιδεία, ευνομία και λατρεία. Ισοκράτης (Πανηγυρικός): Τόσο πολύ η πόλη μας ξεπερνά τους άλλους ανθρώπους στη φρόνηση και τον λόγο, ώστε έφερε το όνομα των Ελλήνων να μη θεωρείται πλέον χαρακτηριστικό γένους, αλλά διανοίας και Έλληνες αποκαλούνται οι μετέχοντες μάλλον της παιδεύσεώς μας παρά της κοινής φύσης. Ο Ευριπίδης θεωρεί ότι οι Έλληνες ήταν πλασμένοι για την ελευθερία και οι βάρβαροι για τη δουλεία. Ο Αριστοτέλης λέγει: ταυτόν βάρβαρον και δούλον. ΕΛΛΗΝΙΣΤΕΣ: 4ος αι. π.Χ. διαμορφώνεται μια πανελλήνια ιδέα, πολιτική και όχι πολιτιστική. Η Ελλάδα πρέπει ενωμένη να αντιμετωπίσει πλέον τους Πέρσες. Αλεξανδρινή εποχή από τον ηγεμόνα, Μακεδονική από το φύλο που πρωτοστάτησε και Ελληνιστική από τον χαρακτηρισμό των φορέων της. Εξελληνισμός Ιουδαίας. Επτά διάκονοι, ελληνίζοντες Ιουδαίοι. ΓΡΑΙΚΥΛΟΙ: 3ος αι. π.Χ. και μετά. Οι Ρωμαίοι αφυπνίζονται πνευματικά από τον ελληνικό πολιτισμό. Λατίνοι ποιητές και ρήτορες δεν ανέχονται εξαιτίας του εθνικισμού τους τον ελληνισμό (Κάτων, Πλαύτος, Βιργίλιος, Ιουβενάλιος). Οι Ρωμαίοι έβριζαν τους Χριστιανούς ως Γραικούς (Έλληνες) και απατεώνες. Καθιερώνουν το Γραικύλος=επιπόλαιος και τυχοδιώκτης άνθρωπος.

ΔΥΣΣΕΒΕΙΣ ΕΛΛΗΝΕΣ: Στα έργα των Πατέρων χρησιμοποιείται η λέξης Έλληνας για να δηλώσει τον ειδωλολάτρη. Τίτλος των έργων Προς Έλληνας και όχι κατά Ελλήνων. ΡΩΜΑΙΟΙ: Αρχικά όσοι μιλούσαν λατινικά και είχαν λατινική καταγωγή. Επικράτησε η πολιτική έννοια με την επικράτηση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Νέα Ρώμη η πρωτεύουσα του κράτους που λεγόταν Ρωμανία. ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ: Βυζάντιος ή βυζαντινός λεγόταν ο κάτοικος η ο εκκλησιαστικός άρχοντας της Βασιλεύουσας, της Κων/πολης. Ο Ιερώνυμος Βόλφ το 1562 εισήγαγε ένα σύστημα βυζαντινής Ιστορίας με τίτλο Corpus Historiae Byzantinae και το 1680 ο Du Gange έγραψε την Βυζαντινή Ιστορία ΕΛΛΗΝΕΣ: Επανέρχεται από τα χρόνια της Άννας της Κομνηνής με την εθνική σημασία του.

Τατιανού Προς Έλληνας (40) ο Μωϋσής είναι πρεσβύτερος ηρώων, πόλεων, δαιμόνων. Και πρέπει να πιστεύσωμεν εις τον αρχαιότερον κατά την ηλικίαν, παρά εις τους Έλληνας, οι οποίοι άντλησαν τα δόγματα εκείνου, ως από πηγή. (41) Ταύτα συνέταξα για σας, ω άνδρες Έλληνες, εγώ ο κατά το σύστημα των βαρβάρων φιλοσόφων Τατιανός, ο οποίος γεννήθηκα στη γη των Ασσυρίων, εκπαιδεύθηκα με τα δικά σας, δεύτερα με όσα τώρα πρεσβεύω. Μ.Αθανάσιος, Κατά ειδώλων ή Ελλήνων (6) Μερικοί από τους (Έλληνες) ειδωλολάτρες επειδή εκτροχιάστηκαν και δεν γνώρισαν τον Χριστό, αποφάνθηκαν ότι το κακό έχει υπόσταση… το ίδιο λένε και οι αιρετικοί.

Οι απολογίες προς τους Εθνικούς=ειδωλολάτρες διακρίνονται σε δυο κατηγορίες: α) σ’ αυτές που γίνεται λόγος για την πίστη και τον Βίο των Χριστιανών και β) στις συγγραφικές επιθέσεις κατά της εθνικής θρησκείας και φιλοσοφίας. Οι πρώτες απευθύνονται στη δυναστεία των Αντωνίνων και οι δεύτερες προς Έλληνας με την θρησκευτική έννοια του όρου. Υπάρχουν επιθετικά κείμενα και κείμενα, όπου αναζητούν κοινά σημεία, όπως π.χ. ότι η ελληνική φιλοσοφία είναι πρόδρομος του Χριστιανισμού και ο Χριστιανισμός η αληθής φιλοσοφία. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το έργο του Ιουστίνου του Φιλόσοφου (200 μ.Χ.) Στο Λόγος προς Έλληνας αναφέρει ότι ο Όμηρος περιγράφει ανήθικες πράξεις των Θεών και ο Ησίοδος μυθολογεί συνεχώς. Οι γιορτές των Ελλήνων είναι επίσης ανήθικες. Επόμενο είναι οι ειδωλολάτρες να μην είναι εγκρατείς και σεμνοί. Τα πράγματα στον Χριστιανισμό εντελώς αντίθετα. Στο Παραινετικό προς Έλληνας Διακρίνει τους ειδωλολάτρες δασκάλους από του;ς Χριστιανούς και θεωρεί ως πρότυπα τους δεύτερους και όχι τους πρώτους που μυθολογούν και μιλάνε για θεογονίες. Οι Προφήτες είναι αρχαιότεροι των Ελλήνων φιλοσόφων και επηρέασαν αυτούς.

ΠΑΤΈΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΣΚΕΨΗ Η ελληνική παιδεία και κυρίως η ελληνική φιλοσοφία υπήρξαν πηγή της Πατερικής Γραμματείας ΕΚΚΛΗΣΙΑ: Ο Χριστιανισμός συνδέεται με την ακμή της ελληνικής πόλης του 5ου π.Χ.αι. 4ος αι. Καππαδόκες Πατέρες, Ιωάννης ο Χρυσόστομος 5ος αι. Πρόβλημα δημιουργείται από ενέργειες Χριστιανών κατά των ειδωλολατρών 8ος αι. Ιωάννης ο Δαμασκηνός 9ος αι. Ο Μ.Φώτιος διαβάζει και ερμηνεύει στο Πανεπιστημιακό Φροντιστήριο κλασσικούς και Χριστιανούς συγγραφείς χωρίς να κάνει καμία διάκριση. Αρέθας ο μαθητής του Φωτίου 10 ος αι.Μ.Ψελλός, Ιωάννης Ξιφιλίνος. Δεν συζητούν για την αξία της φιλοσοφίας η οποία είναι δεδομένη αλλά για το ποιος φιλόσοφος πρέπει να είναι προτιμότερος. Ιωάννης ο Ιταλός: κίνδυνος σχολαστικισμού με τη σύνδεση Φιλοσοφίας και Θεολογίας που έκανε. 14ος αι. Γρηγόριος ο Παλαμάς. Η φιλοσοφία είναι δώρο του Θεού, όχι πνευματικό, αλλά φυσικό. Η αγνωσία δεν είναι πάντοτε κακή, ούτε η γνώση είναι κάτι το καλό.