Επιθεώρηση Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού, ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗ & ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ: Η ΣΧΕΣΗ ΤΟΥΣ ΜΕ ΤΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΛΗΨΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Επιθεώρηση Συμβουλευτικής-Προσανατολισμού, τ. 98-99, 2012, σσ. 23-35 Βούλγαρη Μαρία Α’ Τμήμα ΠΕΣΥΠ

Έρευνα Σκοπός: Διερεύνηση της σχέσης της λήψης επαγγελματικής απόφασης με την προσωπικότητα και τη συναισθηματική νοημοσύνη

Εργαλεία Κλίμακα Λήψης Επαγγελματικής Απόφασης Ερωτηματολόγιο Προσωπικότητας & Συναισθημάτων Ερωτηματολόγιο Συναισθηματικής Νοημοσύνης

Προσωπικότητα & Λήψη Απόφασης Η εξωστρέφεια & η ευσυνειδησία λειτουργούν διευκολυντικά στη διαδικασία λήψης επαγγελματικής απόφασης. Η δεκτικότητα στην εμπειρία (δηλ. η ετοιμότητα για νέες εμπειρίες) & η πρωτοπορία σκέψεων & απόψεων έχουν βοηθητικό ρόλο στη λήψη επαγγελματικής απόφασης. Υψηλά επίπεδα νευρωτισμού (τάση βίωσης άγχους/θυμού/θλίψης) σχετίζονται με: επαγγελματική αναποφασιστικότητα αυξημένες δυσκολίες στην εύρεση & επεξεργασία πληροφοριών δυσλειτουργικούς τρόπους προσέγγισης της λήψης επαγγελματικής απόφασης. Καλοσύνη: ασαφής ο ρόλος της...

Μοντέλο Συναισθηματικής Νοημοσύνης των Χαρακτηριστικών Περιλαμβάνει συμπεριφορικές εκφάνσεις και τις υποκειμενικές αντιλήψεις των ανθρώπων για τις ικανότητές τους. Εκτιμάται με αυτοπεριγραφικά ερωτηματολόγια. Έχει πιστοποιήσει την ουσιαστική επίδρασή της σε εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όπως στην ικανοποίηση από τη ζωή και τη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

Μοντέλο Συναισθηματικής Νοημοσύνης των Χαρακτηριστικών Έρευνα Brown (2003): άτομα που αναγνωρίζουν στους εαυτούς τους υψηλά επίπεδα κατανόησης & ανάλυσης συναισθημάτων, αλλά και ικανότητα αποτελεσματικής διαχείρισής τους, τείνουν να εμφανίζονται περισσότερο κατασταλαγμένα & σίγουρα για την επαγγελματική τους απόφαση.

Μοντέλο Συναισθηματικής Νοημοσύνης των Ικανοτήτων Επικεντρώνεται στις πραγματικές ικανότητες. Αξιολογείται με τεστ μέγιστης επίδοσης.

Μοντέλο Συναισθηματικής Νοημοσύνης των Ικανοτήτων Έρευνα Di Fabio (2008): Άτομα με υψηλές βαθμολογίες σε ενδοπροσωπικές και διαπροσωπικές ικανότητες και σε ικανότητα προσαρμογής, έχουν λιγότερες δυσκολίες στη λήψη επαγγελματικής απόφασης

Μοντέλο Συναισθηματικής Νοημοσύνης των Ικανοτήτων Αντίθετα, η απουσία ενδοπροσωπικών ικανοτήτων έχει ως αποτέλεσμα ένα δυσλειτουργικό στιλ προσέγγισης της διαδικασίας λήψης επαγγελματικής απόφασης (αναβλητικότητα, αποφυγή)

Μαθητικός Πληθυσμός Μαθητές με υψηλή βαθμολογία σε ενδοπροσωπικές ικανότητες & προσαρμοστικότητα, εμφανίζονται περισσότερο έτοιμοι να ασχοληθούν με τον επαγγελματικό τους σχεδιασμό, εφαρμόζοντας αποτελεσματικές στρατηγικές αναζήτησης πληροφοριών. Μαθητές που αναγνωρίζουν στους εαυτούς τους ενδοπροσωπικές & διαπροσωπικές ικανότητες, ασχολούνται επαρκέστερα με την αναζήτηση επαγγελματικών πληροφοριών & αξιοποιούν τα κατάλληλα κριτήρια στη λήψη επαγγελματικής απόφασης.

Έρευνα Στόχος: Η διερεύνηση της σχέσης της ικανότητας λήψης επαγγελματικής απόφασης με την προσωπική και συναισθηματική νοημοσύνη Δείγμα: 194 Ελληνοκύπριοι μαθητές Λυκείου από Λεμεσό, 16-19 ετών

Αποτελέσματα Έρευνας 1/4 Θετικές συνάφειες μεταξύ της Ικανότητας Λήψης Απόφασης και της Εξωστρέφειας και Ευσυνειδησίας. Αρνητική σχέση της Ικανότητας Λήψης Απόφασης με το Νευρωτισμό. Δηλαδή: Οι μαθητές που αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως εξωστρεφείς, ευσυνείδητους και με μικρή τάση βίωσης άγχους, θυμού & θλίψης, τείνουν να εστιάζουν στα κατάλληλα κριτήρια σχετικά με τη λήψη επαγγελματικής απόφασης Το αποτέλεσμα αυτό επιβεβαιώνει την πρώτη ερευνητική υπόθεση και είναι σύμφωνο με αποτελέσματα άλλων ερευνών σε Ελλάδα και εξωτερικό.

Αποτελέσματα Έρευνας 2/4 Μικρές σε μέγεθος, αλλά στατιστικά σημαντικές συνάφειες μεταξύ της Λήψης Απόφασης και της Καλοσύνης και της Δεκτικότητας στην Εμπειρία. Δηλαδη: Η τάση των εφήβων να αναγνωρίζουν τους εαυτούς τους ως καλλιεργημένους, ανοιχτούς στην αλλαγή και στις νέες εμπειρίες, με ενσυναίσθηση και ενδιαφέρον για τους άλλους, λειτουργεί βοηθητικά στον εντοπισμό και αξιοποίηση των κατάλληλων κριτηρίων στη λήψη επαγγελματικής απόφασης.

Αποτελέσματα Έρευνας 3/4 Η Διαχείριση του Άγχους ως διάσταση της συναισθηματικής νοημοσύνης δεν εμφάνισε στατιστικά σημαντική συνάφεια με την κλίμακα της επαγγελματικής ανάπτυξης (σε αντίθεση με τις άλλες διαστάσεις: Ενδοπροδωπικές και Διαπροσωπικές Ικανότητες, Ικανότητα προσαρμογής) Δηλαδή: Ο βαθμός στον οποίο οι μαθητές του δείγματος εκτιμούν ότι μπορούν να διαχειριστούν το άγχος τους σε πιεστικές καταστάσεις, δεν επηρεάζει την εύρεση και αξιοποίηση κατάλληλων κριτηρίων και αρχών λήψης επαγγελματικής απόφασης.

Αποτελέσματα Έρευνας 4/4 Η Συναισθηματική Νοημοσύνη των Χαρακτηριστικών αναδεικνύεται ως μία έννοια που συνεισφέρει διαφορετικές πληροφορίες, σε σύγκριση με την προσωπικότητα, στην ερμηνεία της λήψης επαγγελματικής απόφασης.

Διαπροσωπική Συναισθηματική Νοημοσύνη Το ότι η Διαπροσωπική Συναισθηματική Νοημοσύνη αναδείχτηκε σε στατιστικά σημαντικό προγνωστικό παράγοντα Λήψης Απόφασης, συμφωνεί με τα αποτελέσματα ερευνών που εντοπίζουν την εγκυρότητα της έννοιας σε εκφάνσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όπως η ετοιμότητα στην οργανωσιακή αλλαγή και η διαδικασία λήψης επαγγελματικής απόφασης.

Διαπροσωπική Συναισθηματική Νοημοσύνη Με δεδομένη την εμπειρικά καταγεγραμμένη επίδραση των γονιών στην επαγγελματική ανάπτυξη και επιλογή των εφήβων, προκύπτει για τους μαθητές του δείγματος η ικανότητα να κατανοούν τα συναισθήματα των άλλων και να διαμορφώνουν και να διατηρούν ικανοποιητικές κοινωνικές σχέσεις και αλληλεπιδράσεις. Αυτό διευκολύνει τη διαχείριση των εξωτερικών συγκρούσεων που μπορεί να προκύψουν κατά τη διαδικασία επιλογής σταδιοδρομίας.

Περιορισμοί Έρευνας 1. Το δείγμα προέρχεται από μία μόνο πόλη της Κύπρου και έτσι εμποδίζεται η γενίκευση στο σύνολο του μαθητικού πληθυσμού της χώρας. 2. Τα ευρήματα στηρίζονται αποκλειστικά στη χρήση αυτοαναφορικών ερωτηματολογίων. 3. Υπάρχουν αδιευκρίνιστες μεταβλητές.