ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ορισμός υγείας: Στόχοι για την προώθηση της και την πρόληψη ασθένειας Mosby στοιχεία και των παραγώγων στοιχείων © 2010, 2006, 2002 από Mosby, Inc., μια συγγενή εταιρεία της Elsevier Inc
Ορισμοί σχετικά με την Υγεία Ευεξία - ασθένεια υψηλού επιπέδου ευεξία vs. ασθένεια Υψηλού επιπέδου ευεξία Έννοια της ευημερίας, ικανοποίησης και ποιότητας ζωής. Χαμηλού επιπέδου ευεξία: Προσαρμογή στην ασθένεια/αναπηρία
Ιστορική αναδρομή της υγείας Πριν από το 1940: Υγεία = απουσία ασθένειας Εξέχοντα τα λοιμώδη νοσήματα Ιατρός: ανεξάρτητος επαγγελματίας Κυβέρνηση: έναρξη της δημόσιας υγείας / πρόνοιας 1940 - 1950: Υγεία = ικανότητα του ατόμου να εκπληρώσει τους ρόλους Οι ιατροί συνδέονται με υπηρεσίες του νοσοκομείου Αυξημένος κρατικός ρόλος: επέκταση νοσοκομείου, δημόσια προγράμματα
Ιστορική αναδρομή της υγείας 1960 - παρόν: Υγεία = προσαρμογή και αντίδραση στο περιβάλλον Πρόληψη των νόσων / προαγωγή της υγείας Έμφαση στην ατομική ευθύνη / επιλογές τρόπου ζωής Αυξανόμενος αριθμός / πολυμορφία των παρόχων πρωτοβάθμιας φροντίδας Η ποιότητα ζωής θεωρείται ως στοιχείο της υγείας ασθενής/οικογένεια
Μοντέλα της υγείας Κλινικό Απόδοση ρόλου Προσαρμοστική Απουσία νόσου. Δεν δίνεται έμφαση στην πρόληψη Απόδοση ρόλου Η υγεία βασίζεται στο κατά πόσο το πρόσωπο μπορεί να εκτελέσει κοινωνικούς ρόλους Προσαρμοστική Ικανότητα θετικής προσαρμογή στην αλλαγή Μοντέλο ευδαιμονίας Πληθωρική ευημερία: αλληλεπίδραση και αλλληλεξάρτηση σε πολλές πτυχές της ζωής
Οικολογικό μοντέλο της υγείας Σφαιρική και πολυδιάστατη Διασύνδεση μεταξύ των ανθρώπων και του περιβάλλοντος φυσικού/κοινωνικού Προωθεί την υγεία σε πολλαπλά επίπεδα Άτομο Οικογένεια Κοινότητα Κοινωνία
Βασικές Αρχές Υγείας Λειτουργία Υγεία Νόσος Ασθένεια Ως προς λειτουργικές και κοινωνικές προσδοκίες. Ένδειξη απώλειας της ανάγκης για παρέμβαση της νοσηλευτικής Υγεία Κατάσταση σωματική, ψυχική, πνευματική και κοινωνική . Νόσος Η αποτυχία των προσαρμοστικών μηχανισμών Οργανικές ή λειτουργικές διαταραχές Ασθένεια Υποκειμενική εμπειρία του ατόμου και φυσική εκδήλωση της νόσου.
Υγιή άτομα 2010 Δύο πρωταρχικοί στόχοι Είκοσι οκτώ τομείς εστίασης Αύξηση της ποιότητας και ετών υγιούς ζωής Εξάλειψη των ανισοτήτων υγείας Είκοσι οκτώ τομείς εστίασης Δέκα κορυφαίοι δείκτες για την υγεία (π.χ., φυσική δραστηριότητα, το βάρος, το κάπνισμα)
Υγιή άτομα 2010 Ευθύνη για παρεμβάσεις Πολίτης – τρόπος ζωής / συμπεριφορές Λειτουργοί Υγείας: προσφέρουν προληπτικές υπηρεσίες παρακολούθηση συμπεριφορών Κοινοτικές οργανώσεις Εργασιακοί φορείς Θρησκευτικές κοινότητες
Πρόληψη-5 βήματα μέσα σε 3 επίπεδα Επίπεδα πρόληψης Βήματα της πρόληψης Πρωτοβάθμια 1. Η προαγωγή της υγείας και την ειδική προστασία Δευτεροβάθμια 2. Η έγκαιρη διάγνωση 3. Προτροπή θεραπεία 4. Περιορισμός αναπηρίας Τριτοβάθμια 5. Η επαναφορά και αποκατάσταση
Πρωτοβάθμια πρόληψη Προηγείται της ασθένειας / δυσλειτουργία Παρεμβάσεις Η προαγωγή της υγείας (π.χ. εκπαίδευση) Ειδική προστασία (π.χ., ανοσοποίηση, τη μείωση της έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες, επαγγελματικοί κίνδυνοι) Προαγωγή / βελτίωση της ατομικής / οικογενειακής / κοινοτικής υγείας Παθητικά μη-προσωπικά μέτρα Δημόσια υγεία : καθαρό νερό / αποχέτευσεις Ενεργητικά - προσωπικά μέτρα Αλλαγές στον τρόπο ζωής
Δευτεροβάθμια πρόληψη Έλεγχος (screening) Στόχος: Αναγνώριση ατόμων σε αρχικό, ανιχνεύσιμο, προσυμπτωματικό στάδιο της ασθένειας Αντιμετώπιση στα πρώιμα στάδια της ασθένειας Περιορισμός της αναπηρίας Παρεμβάσεις παρόμοιες με την πρωτοβάθμια πρόληψη αλλά εφαρμόζεται σε άτομα / πληθυσμούς με ασθένειας
Τριτοβάθμια πρόληψη Ελάττωμα/αναπηρία μόνιμο ή μη αναστρέψιμη (π.χ., αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδειο) Ελαχιστοποίηση φθοράς/επιπλοκών Στόχος: Επιστροφή με χρήσιμο τρόπο στην κοινωνία, μεγιστοποίηση της εναπομένουσας δυναμικότητας Επιτήρηση Συντήρηση Αποκατάσταση
Νοσηλευτικοί ρόλοι στην Προαγωγή και προστασία της Υγείας «Εισαγγελέας» Διαχείριση φροντίδας Σύμβουλος Πάροχος υπηρεσιών Παιδαγωγός Θεραπευτής Ερευνητής
Τεκμηριωμένη Πρακτική Ευσυνείδητη, ρητή και συνετή χρήση της τρέχουσας καλύτερα τεκμηριομένης πρακτικής κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη φροντίδα των ασθενών
Βελτίωση των προοπτικών για την υγεία Επιπτώσεις του πληθυσμού Αυξημένη ποικιλομορφίας Αλλαγές στην κατανομή ανά ηλικιακή ομάδα (ηλικιωμένοςπληθυσμός) Προσαρμογή μεθόδων προαγωγής της Υγείας Αναδυόμενα προβλήματα Ρύπανση του περιβάλλοντος Άγχος Τρόπο ζωής (παχυσαρκία, κατάχρησης ουσίας) Αύξηση σε χρόνιες παθήσεις Αναζήτηση Λύσεων Ατομική συμμετοχή (αλλαγές στον τρόπο ζωής, την παροχή κινήτρων) Κυβερνητική συμμετοχή (νομοθεσία και χρηματοδότηση)